Firmalarda Fire ve Zayi İşleyişi

[neco645]

ÖNCELİKLE HERKESE ÇALIŞMALARINDA BAŞARILAR DİLEYEREK KAFAMA TAKILAN BİR KONU HAKKINDA GÖRÜŞLERİNİZİ ALMAK İSTİYORUM
Bildiğiniz üzere ticari işletmelerde iştigal konularına göre farklı oranlarda ticaret odası tarafından belirlenmiş fire oranları bulunmaktadır Örnek akaryakıt istasyonları . tekstil atölyeleri ve eczaneler olarak. Ben eczaneler ile ilgili ticaret odasının öngördüğü oranda fire zayi haklarımızı gerçektede olan kanuni haklarımızı kullanmak istemekteyim. Ancak kafama takılan bir olay bu konuyu bir meslektaşımla görüştüğümde onunda maliyede denetmene konuyu sorduğunda tam olmasada o oranın kendilerinin tespit etmeleri halinde firmanın stoklarından düşebileceğimizi aksi halde böyle bir şeyin olamayacağını söylüyor. Şimdi burda o zaman ikinci bir sual akla gelmekte mademki bu oranı yani ticaret odasının belirlemiş olduğu oranı tekrarında maliyeden onaylatacaksak ticaret odasının belirlediği oranın ne hükmü var. veya doğrusu bumudur. Benim kanımca ticaret odasının belirlediği oranlar aşılması esnasında vergi dairesinin tespitine ihtiyaç vardır diye düşünüyorum. Yevmieye Kaydı Nasıl Olmalıdır.?
Bu konuda beni aydınlatabilirseniz mümkünse kanun maddesindende yararlanabileceğim şekilde sevinirim.

Not : Konu başlığı (TB) tarafından Forum Kurallarına göre düzeltilmiştir. Lütfen Forum Kurallarına uyalım.

[Şükrü ERGÜL]

@neco645,

Normal Firelerin Durumu

İmalat veya ticari faaliyetin doğal sonucu olarak ortaya çıkan kayıplar normal fire olarak değerlendirilir. Her iş kolu ve mamul için ortaya çıkan fireler ticaret ve sanayi odalarınca belirlenmektedir.

Normal fire olarak ortaya çıkan bu değer düşüklüklerinin takdir komisyonlarına takdir edilmesine gerek yoktur. Ancak burada dikkat edilmesi gereken nokta aynı mala ilişkin olsa dahi fire oranının firmadan firmaya değişebilmektedir. Bu nedenle fire oranları belli bir marj arasında belirlenir. Örneğin % 1-3 arası gibi. Bu nedenle bir mala ait firenin başlangıçta miktarı kesin olarak tespit edilemez.

İşletmelerde bazı durumlarda ortaya çıkan olağanüstü durumlar nedeniyle malların miktarında önemli düşüklükler ortaya çıkabilir. Bu gibi durumlarda söz konusu malların değeri düşen mal olarak değerlendirilip takdir komisyonuna takdir edilmesi gerekmektedir.

İMALAT İŞLEMİNDE FİRE

---xx.xx.xxxx---
710        xxx
     150              xxx     (Fire bedeli dahil)

TİCARİ MALLARDA FİRE

Envanter sayımında karşılaşılan eskiklik (Kabul edilebilir fire)

---xx.xx.xxxx---
197        xxx
     153              xxx
659        xxx
     197              xxx

Saygılar.

[neco645]

Teşekkür ediyorum ŞÜKRÜ ERGÜL konuya olan duyarlılığınızdan dolayı.

O halde demek oluyorki eczanelerdeki miyadı geçmiş ve gelirken kırılan dökülen mallar için rapor tutulması halinde işletme stoklarından düşmemiz söz konusu olabiliyor. Peki şu haliyl ticaret odasının belirlemiş olduğu %5 lik eczanenelr için fire oranının pek bir anlamı oluyormu sizce teşekkür ederim tekrar

[OSMAN EROL]

Merhabalar
Fire değerlendirmesinde genellikle yapılan bir hata burada da tekrarlanmış. Normal fireler için hiçbir muhasebeleştirme işlemi yapılmaz. Aksi halde envanterin mükerrer sayımı söz konusu olur.

197 hesap yani sayım noksanları 1 no.lu muhasebe tebliğinde şöyle tarif edilmiş:

“197 SAYIM VE TESELLÜM NOKSANLARI

  a. Niteliği

  (Sayımlar sonucunda tespit edilen kasa, stok ve maddi duran varlıklar noksanlarıyla, tesellüm sonrasında ortaya çıkacak noksanları geçici olarak kayıt ve izleneceği hesaptır.)

  i. Çeşitli kıymetlerin dönem içi ve dönem sonu sayımlarında ortaya çıkan ve nedeninin daha sonra araştırılmasına karar verilen noksanlıklar bu hesapta izlenir. Ortaya çıktığı anda nedeni bilinen (normal sınırlar içindeki fire ve zayiat gibi) ya da gelecekte araştırılması söz konusu olmayan (noksanlığın kesin olması veya noksanlığın araştırmaya değmeyecek kadar küçük olması gibi) noksanlıklar bu hesaba alınmaz. 
  ii. İşletmenin satın aldığı mal ve malzemelerin tesellümü sırasında ortaya çıkan noksanlıklar da; nakliyeci; sigorta şirketi veya satıcı tarafından tanzim edilinceye kadar bu hesapta tutulur.
“

Soruda geçtiği gibi, yolda kırılma, dökülme, yanma vs. gibi kayıplar fire değil, zayiat olarak kabul edilmeli ve bunlar taktir komisyonu marifetiyle tespit ettirilip “689.90 Diğer Çeşitli Olağandışı Gider ve Zararlar” hesabı ile muhasebeleştirilmelidir.
----------------

[neri]

merhabalar ,
bende konuyla alakalı bir soru soracağım.Narenciye işi yapan mükellef yıkama ıcın sırada bekleyen malının çürümüş ve dökülmüş olduğunu ifade etti ancak vaktinden sonra bilgi verdiğinden bu mal için tesbit yaptırmak mümkün olmadı. Ticaret odasından fire oranının % 20 olduğunu öğrendik. Bizde kaybedilen mal oranı % 20 ninde altında. Bu durumda malı fatura keserek (mesela işletmenin sahibine) çıkış yapmamızımı önerirsiniz yoksa bizde zayiatı giderlerimize atabilirmiyiz? Şimdiden teşekkür ederim.

[neco645]

sayın neri
ne olursa olsun önce tespit ticaret odasının vermiş olduğu oranlar pek bişey ifade etmiyor yani tespitin yoksa elinde ben bilmem kardeşim tespit yaptıracaktın diye bir sulle karşılaşıp kayıtların hiçe sayılmakta

[gurdal67]

sn ercan alptürk (gelirler başkontolörü) bir makalesi..
Ticari teamüllere uygun normal fireler için takdir komisyonundan karar alınmasına ve KDV düzeltmesine gerek bulunmamaktadır.Olağan fireler için yüklenilen katma değer vergileri indirilebilecek KDV niteliğindedir.Bilanço usulüne göre defter tutan mükellefler için işletme bünyesinde oluşan fireler normal olarak üretimle ilgili faaliyetler kapsamında meydana gelebileceği gibi bundan ayrı olarak,olağanüstü durumlarda da oluşabilecektir. Yangın, deprem, su basması, terör olayları vb. olağanüstü durumlarda Vergi Usul Kanunu’nun 278’nci madde kapsamında emtianın değerinde bozulma,çürüme,kırılma,çatlama ve paslanma gibi haller neticesinde bir düşüklük meydana gelmesi halinde emsal bedelinin tespit edilmesi gerekmektedir.Bu şartlarda meydana gelecek olağanüstü firelerin takdir komisyonu tarafından belirlenmesi gerekmektedir.Takdir komisyonunun belirlediği tutarın doğrudan kayıtlara gider olarak yansıtılması gerekmektedir.

[accounter]

sn ercan alptürk (gelirler başkontolörü) bir makalesi..
Ticari teamüllere uygun normal fireler için takdir komisyonundan karar alınmasına ve KDV düzeltmesine gerek bulunmamaktadır.Olağan fireler için yüklenilen katma değer vergileri indirilebilecek KDV niteliğindedir.Bilanço usulüne göre defter tutan mükellefler için işletme bünyesinde oluşan fireler normal olarak üretimle ilgili faaliyetler kapsamında meydana gelebileceği gibi bundan ayrı olarak,olağanüstü durumlarda da oluşabilecektir. Yangın, deprem, su basması, terör olayları vb. olağanüstü durumlarda Vergi Usul Kanunu’nun 278’nci madde kapsamında emtianın değerinde bozulma,çürüme,kırılma,çatlama ve paslanma gibi haller neticesinde bir düşüklük meydana gelmesi halinde emsal bedelinin tespit edilmesi gerekmektedir.Bu şartlarda meydana gelecek olağanüstü firelerin takdir komisyonu tarafından belirlenmesi gerekmektedir.Takdir komisyonunun belirlediği tutarın doğrudan kayıtlara gider olarak yansıtılması gerekmektedir

Evet katılıyorum,elimde ticaret odası dökümleri ile incelemeye girdim ve inceleme elemanına bu şekilde izahta bulunup en üst düzeyde açıklanan fireden mükellef lehine sonuçlar elde ettim

[aalkan]

Bende konuya katılmak istiyorum. Fire ve zayiat ticaret odasınca tespit edilen oranlar dahilinde ise ayrılacak bu oranlar dahilindeki tutarlar için herhangi bir muhasebe kaydı yapılmasına gerek olmayacaktır. Bu tutarlar yıl sonu stoklarından düşülecek ve stoklar bu tutarlar kadar eksik olarak belirlenecektir.

[neco645]

Satın aalkan ticaret odasının fire orablarını baz alarak muhasebe kaydı yapmadan stoklardan düşemessiniz kaldıki v.d denetim elemanları ticaret odası fire pranlarına göre yaptık desenizde ben görüp tespit etmem gerekiyordu deyip işlemlerinizi hiçe sayabilir. kolay gelsin