İsteyenler olursa düzgün ve word formatında gönderebilirim. Soruların çözümlerinin açıklayıcı olması açısından sürekli hangi kanun maddesiyle bağlantılı olduklarını yazdım. hafızamıza yerleşmesi açısından. Bu soruları hakkıyla çözebilmek için özellikle GVK 85-86.maddeyi adımız gibi bilmek gerekiyor.
Yararlandığım Kaynaklar:
GELİR VERGİSİ MEVZUAT UYGULAMALARI
UYGULAMA: 1
KONU: MSİ
Ankara ili Çankaya ilçesinde ikamet eden mükellef Şadi ışık?ın 2009 yılına ait gelirleri aşağıdaki gibidir:
Mükellef, beyaz eşya alım-satım işi ile iştigalinden dolayı Z Kollektif Şirketinin , %50 hisseli ortağıdır.
Şirket2009 yılı faaliyetini 12.000 Tl KAR ile sonuçlandırmıştır. Yıl içinde 1.800 TL geçici vergi ödemiştir. 12.000 Tl KAR
Elde edilen alacak faizi geliri : 2.000 TL
Bir kamu bankasından elde edilen repo kazancının tutarı, (söz konusu tutar üzerinden GV-stopajı yapılmamıştır. ) 9.000 Tl olup
Elde edilen devlet tahvili faizlerinin toplam tutarı 35.000 TL olup, bu faizin 15.000 TL kısmı 2005 yılında ihraç edilmiş devlet tahvillerinden, 20.000 TL?si 2008 yılında ihraç edilmiş tahvillerden sağlanmıştır. 35.000 TL
Çözüm 1:
Her şeyden önce, GV. 85.Madde kapsamında tasfiye halindeki veya faaliyet halindeki Kollektif şirket ortakları ve komandit şirketlerin komandite ortaklarının yıllık beyanname vermek zorundadır.
Bu nedenle, Şadi Işık hissesine düşen TİCARİ KAZANÇ için yıllık beyanname vermek zorundadır.
12.000 TL Kar elde edildiğine göre bunun 6.000 TL?si yıllık beyannamede ticari kazanç olarak gösterilecektir. GV Mük 120 Madde kapsamında ödenen geçici vergiler yıllık beyannamede hesaplanan gelir vergisinden mahsup yapılacağından, hesaplanacak gelir vergisi tutarından, şirket tarafından ödenen geçici vergi tutarı olan 900 TL mahsup edilebilecektir.
Alacak faizi gelirleri GV 94.Maddeye göre tevkifata tabi değildir. GV 86.madde toplama yapılmayan haller 1/d kapsamında tevkifata ve istisnaya tabi olmayan ve 1.090 TL?yi aşmayan MSİ ve GMSİ?ler beyannamede toplamaya dahil edilmez. Ancak mükellefin elde etmiş olduğu 2.000 TL tutarındaki alacak faizi(MSİ) 1.090 TL?yi aştığı için, beyannameye dahil edilecektir.
Repo kazancı ise, GV Geçici 67. Madde kapsamında tevkifata tabi tutulduğu için, yıllık beyannamede yer almayacaktır.
Devlet tahvillerinden elde edilen faizlerden, 2005 yılında ihraç edilmiş olan 15.000 TL?lik kısma; 21.12.2005?den önceki hükümlere göre karar verilir. Şöyle ki, 31.12.2005 tarihinde önce ihraç edilmiş Devlet tahvillerinde faiz gelirlerine indirim oranı(İnce nokta, DİKKAT tahvil döviz cinsinden olursa indirim oranı uygulanmaz) uygulamasından sonra bulunan tutar, GV 86 .Madde 1/c ?ye göre(Vergiye tabi gelir toplamına bakılacak), beyan sınırı olan 22.000 TL?ye göre kıyaslanıp öyle karar verilir.
15.000-(15.000x%16,7)= 12.495 TL Bu tutara 86/1-c ye göre karar vereceğiz.
2008 yılında ihraç edilmiş olan devlet tahvilinden elde edilen faiz tutarı olan 20.000 TL ise, GV Geçici 67.Madde kapsamında tevkifata tabi tutulduğu için, ayrıca yıllık beyannamede yer verilmez.
? Ticari Kazanç : 6.000 TL
? MSİ(2005 ihraçlı DT faizi) : 12.495 TL
? VERGİYE TABİ GELİR TOPLAMI : 18.495 TL
18.495 TL 22.000 Tl aşmadığından dolayı 86/1-c kapsamında 2005 yılından ihraç edilen tdevlet tahvilinden elde edilen faiz tutarı da beyannameye dahil edilmeyecektir.
Yıllık Beyanname:
TK : 6.000 TL
MSİ(Alacak faizi) : 2.000 TL
Matrah : 8.000 TL
Hes GV : 1.200 TL
Mahsup Edilecek GV : 900 TL
UYGULAMA: 2
KONU: ÜCRET+MSİ+GMSİ+KAR PAYI
İstanbul ilinde ikamet eden Faik Uğur, Y ltd. Şti. ?inde finansman müdürü olarak çalışmaktadır. Elde ettiği ve tamamı gelir vergisi tevkifatına tabi tutulmuş ücret gelirinin yıllık gayri safi tutarı toplam: 40.400 TL?dir.
Aynı zamanda söz konusu şirketin %60 payına sahip ortağı olup firma 2009 yılına ait karları 2010 yılında dağıtıma tabi tutması nedeniyle elde ettiği kar payının tutarı 16.200 Tl?dir.
Bu gelirleri yanı sıra söz konusu ilde bulunan ve kiraya verdiği konuttan 2010 yılında elde ettiği GMSİ yıllık gayri safi tutarı da 10.600 Tl?dir. Bay Faik uğur GMSİ beyanında götürü gider usulünü seçmiştir.
Çözüm 2:
Mükellefin finansman müdürü olarak elde ettiği ve tamamı tevkifta tabi tutulmuş ücret geliri olan 40.400 Tl, GVK 86 1/b kapsamında tek işverenden alınması ve tevkifata tabi tutulması sebebiyle GV beyannamesine dail edilmeyecektir.
%60 ortak olması sebebiyle tam mükellef olan LTD.ŞTİ?den elde ettiği ortaklık kar payı olan 16.200 TL, GVK 22.Madde kapsamında yarısı(1/2)?si istisnadır. Ayrıca 94 .maddeye göre tavikafata tabi ama yıllık beyannamede mahsup edilebilir. Yani 8.100 TL zerinden beyannameye dahil edilecek. Fakat, İstisna edilen tutar üzerinden, yani 8.100 Tl üzerinden kesilen stopaj(8.100x%15=1.215 TL ) , yıllık beyannamede mahsup edilebilecektir. Ancak bu 8.100 TL?nin yıllık beyannameye dahil edilip edilmeyeceğine, yine GV 86/1-c kapsamında karar verilecektir. Şayet beyan edilecekse, 1.215 Tl?lik stopaj mahsup edilebilecektir. Eğer 8.100 TL beyannameye dahil edilmeyecekse, doğal olarak stopajın mahsubu da söz konusu olmayacaktır.
Mükellefin konut olarak kiraya verdiği daire için, GV 21 .madde kapsamındaki 2.600 TL?lik mesken istisnasından yararlanabilecektir.
Kazanç ve iratların toplamı : 26.800 TL
Kar payı : 16.200 TL
Mesken Kira geliri : 10.600 Tl
Kazanç ve iratların istisna haddi içinde kalan kısmı : 10.700 TL ( 86/1-a ya göre kazanç ve iratların istisna hadleri içinde kalan kısımları da beyannameye dahil edilmez dediği için)
Kar payı : 8.100 TL
Mesken kira geliri :2.600 TL
VERGİYE TABİ GELİR TOPLAMI : 16.100 TL
16.100 TL, 22.000 Tl?yi aşmadığı için; 8.100 TL(MSİ) 86/1-c kapsamında beyannameye dahil edilmeyecektir.
Gayri safi irat : 10.600 TL
Konut İstisnası : 2.600 TL
Kalan :8.000 TL
Götürü gider(%25) : 2.000 TL
Kalan tutar : 6.000 TL(Matrah)
Hesaplanan GV : 900 TL
Ödenmesi Gereken GV :900 TL
UYGULAMA: 3
KONU: SMK+ MSİ
Antalya büyükşehir Belediye sınırları içinde avukatlık yapan Ayşe Doğu?nun 2010 yılı beyanına ilişkin bilgiler aşağıdaki gibidir:
Elde edilen SMK hasılatı 23.000 TL
Faaliyetle ilgili ödenen giderler 15.000 TL
Bağ-kur primi(ödenmiştir) 480 TL
SMK ödemelerinden yapılan GV-Kesintisi 1.540 TL
2010 yılında iktisap ettiği ve aynı yılda ilgili fona sattığı menkul kıymet yatırım fonları katılma belgelerinden elde edilen gelir. 4.200 TL
X AŞ.?den 2002 dönemine ait olan ve KV?den istisna edilmiş toplam 14.400 TL kar payı geliri bulunmaktadır. 14.400 TL
2010 yılı içinde ödenen geçici vergi tutarı 1.000 TL
Çözüm:
Her şeyden önce, GV. 85.Madde kapsamında SMK?dan dolayı her hal ve taktirde yıllık beyanname vermek zorundadır.
GVK Geçici 67.madde kapsamında menkul kıymet yatırım fonları katılma belgelerinden elde edilen kar payları tevikafata tabi tutulduğu için yıllık beyannameye dahil edilmez.
2002 dönemine ait kar payının tespitinde, GVK Geçici 62.Madde?de yer alan düzenlemeler kapsamında karar verilecektir. Şöyle ki, 2002 dönemine ait KV?den istisna edilmiş kazanç dağıtımından elde edilen kar payının net tutarına 1/9 eklendikten sonra bulunan tutarın yarısı beyanname verme sınırı olan 22.000 Tl ile karşılaştırılacaktır.
14.400 TL + (14.400 x 1/9) = 14.400 TL + 1.600 TL= 16.000 TL
16.000 TL 22.000?den küçük olduğu için beyannameye dahil edilmeyecektir. Ancak bu tutarın hepsi değil, yarısı beyannameye dahil edilmeyecektir. Çünkü GVK 22.madde kar payları istisnası kapsamında olan bir Menkul sermaye iradıdır. Yani 8.000 TL beyannameye dahil edilmeyeceğine göre kalan 8.000 TL?nin kararına yine vergiye tabi gelirler toplamının 22.000 TL?yi aşıp aşmamasına göre karar verilecektir.
Beyan edilecek SMK(Yani giderler düşüldükten sonraki SMK) = 23.000 TL ? (15.000 TL + 480 TL) = 7.520 TL
(+)Kar payından gelen tutar : 8.000 TL
(+)SMK : 7.520 TL
Vergiye Tabi Gelir Toplamı : 15.520 TL
15.520 TL, 22.000 TL?den küçük olduğu için, kar payından kalan 8.000 TL beyannameye dahil edilmeyecektir.
SMK : 7.520
Hes GV : 1.125 TL
Mahsup Edilecek Vergiler(SMK Stopajı+ Geçici Vergi): 2.540 TL
İadesi gereken Vergi : 1.412 TL
UYGULAMA: 4
KONU: DEĞER ARTIŞ KAZANCI
2006 yılının Ekim ayında bir gerçek kişi tarafından 50.000 TL?ya alınan konut, 210 yılının Şubat ayında 200.000 Tl?ye satılmıştır. Bu durumda gerçek kişinin 2010 yılında bu satıştan dolayı ödeyeceği Gelir vergisini, vergi mevzuatı hükümlerince gerekçelerini açıklayarak, hesaplayınız. (Üretici Fiyat Endeks Değerleri: Eylül 2006 ÜFE: 136,41 Ocak 2010 ÜFE: 166,52; 2010 Yılı Değer Artış Kazancı İstisna Haddi: 8.000 Tl)
ÇÖZÜM:
Gelir Vergisi Kanununun, değer artış kazançlarına ilişkin olan mükerrer 80. Maddeye göre, iktisap şekli ne olursa olsun(ivazsız iktisasap hariç) GVK 70.maddede yazılı gayrimenkul ve hakların; iktisap tarihinden itibaren 5 yıl içinde elden çıkarılmasından doğan kazançlar değer artış kazancı olarak vergilendirilir. Ancak Geçici 71 maddeye göre 01.01.2007 tarihinden önce iktisap edilmiş olan adı geçen mal ve hakların elden çıkarılmasında; kazanç vergilendirilebilmesi için 4 yıllık süre esas alınacaktır.
Örneğimizdeki konut, 2007 yılından önce alındığı için, 4 yıllık süre dikkate alınacaktır. 2010 yılı içinde satıldığı için 4 yıllık sürenin içinde alınıp-satıldığından dolayı değer artış kazancı olarak beyan edilmesi gerekir.
Bu arada Gelir Vergisi Kanunu Mükerrer 81. Maddeye göre; satıştan dolayı oluşan kazancın vergilendirilmesinde konutun elden çıkarıldığı ay hariç, olmak üzere ÜFE artış oranında arttırılarak endekslenmiş maliyet bedeli hesabı yapılır. Endeksin % 10 ve üzerinde artması gerekmektedir. % 10 altında çıkarsa endeksleme yapılmaz.
Eylül 2006 ÜFE/ Ocak 2010 ÜFE = 136,41 / 166,52 = 1,22= % 12,2
%12,2, % 10 üzerinde olduğu içinde Endekslenmiş maliyet bedeli esası uygulanacaktır.
Endekslenmiş Maliyet = 50.000 x 1,22 = 61.036 TL
200.000-61.036= 138.964 TL(SAFİ KAZANÇ)
2010 yılı için Değer Artış Kazancı istisnası= 8.000 Tl
Safi Kazanç = 138.964
DK İstisnası = 8.000
Beyan Edilecek Matrah= 131.264
Hesaplanan Gv = 39.962 TL
Yararlandığım Kaynaklar:
- Vergi Sorunları Gelir VErgisi Beyanname Rehberi(Gel. Kont Tuncal Atabey)
Temel VErgi Hukuku(Eray Mercan-Mustafa Dündar)
Gelir İdaresi Başkanlığı Beyanname Düzenleme Kitapçıkları
Antalya SMMM Odası Gelir Vergisi Beyanname Düzenleme Klavuzu
GELİR VERGİSİ MEVZUAT UYGULAMALARI
UYGULAMA: 1
KONU: MSİ
Ankara ili Çankaya ilçesinde ikamet eden mükellef Şadi ışık?ın 2009 yılına ait gelirleri aşağıdaki gibidir:
Mükellef, beyaz eşya alım-satım işi ile iştigalinden dolayı Z Kollektif Şirketinin , %50 hisseli ortağıdır.
Şirket2009 yılı faaliyetini 12.000 Tl KAR ile sonuçlandırmıştır. Yıl içinde 1.800 TL geçici vergi ödemiştir. 12.000 Tl KAR
Elde edilen alacak faizi geliri : 2.000 TL
Bir kamu bankasından elde edilen repo kazancının tutarı, (söz konusu tutar üzerinden GV-stopajı yapılmamıştır. ) 9.000 Tl olup
Elde edilen devlet tahvili faizlerinin toplam tutarı 35.000 TL olup, bu faizin 15.000 TL kısmı 2005 yılında ihraç edilmiş devlet tahvillerinden, 20.000 TL?si 2008 yılında ihraç edilmiş tahvillerden sağlanmıştır. 35.000 TL
Çözüm 1:
Her şeyden önce, GV. 85.Madde kapsamında tasfiye halindeki veya faaliyet halindeki Kollektif şirket ortakları ve komandit şirketlerin komandite ortaklarının yıllık beyanname vermek zorundadır.
Bu nedenle, Şadi Işık hissesine düşen TİCARİ KAZANÇ için yıllık beyanname vermek zorundadır.
12.000 TL Kar elde edildiğine göre bunun 6.000 TL?si yıllık beyannamede ticari kazanç olarak gösterilecektir. GV Mük 120 Madde kapsamında ödenen geçici vergiler yıllık beyannamede hesaplanan gelir vergisinden mahsup yapılacağından, hesaplanacak gelir vergisi tutarından, şirket tarafından ödenen geçici vergi tutarı olan 900 TL mahsup edilebilecektir.
Alacak faizi gelirleri GV 94.Maddeye göre tevkifata tabi değildir. GV 86.madde toplama yapılmayan haller 1/d kapsamında tevkifata ve istisnaya tabi olmayan ve 1.090 TL?yi aşmayan MSİ ve GMSİ?ler beyannamede toplamaya dahil edilmez. Ancak mükellefin elde etmiş olduğu 2.000 TL tutarındaki alacak faizi(MSİ) 1.090 TL?yi aştığı için, beyannameye dahil edilecektir.
Repo kazancı ise, GV Geçici 67. Madde kapsamında tevkifata tabi tutulduğu için, yıllık beyannamede yer almayacaktır.
Devlet tahvillerinden elde edilen faizlerden, 2005 yılında ihraç edilmiş olan 15.000 TL?lik kısma; 21.12.2005?den önceki hükümlere göre karar verilir. Şöyle ki, 31.12.2005 tarihinde önce ihraç edilmiş Devlet tahvillerinde faiz gelirlerine indirim oranı(İnce nokta, DİKKAT tahvil döviz cinsinden olursa indirim oranı uygulanmaz) uygulamasından sonra bulunan tutar, GV 86 .Madde 1/c ?ye göre(Vergiye tabi gelir toplamına bakılacak), beyan sınırı olan 22.000 TL?ye göre kıyaslanıp öyle karar verilir.
15.000-(15.000x%16,7)= 12.495 TL Bu tutara 86/1-c ye göre karar vereceğiz.
2008 yılında ihraç edilmiş olan devlet tahvilinden elde edilen faiz tutarı olan 20.000 TL ise, GV Geçici 67.Madde kapsamında tevkifata tabi tutulduğu için, ayrıca yıllık beyannamede yer verilmez.
? Ticari Kazanç : 6.000 TL
? MSİ(2005 ihraçlı DT faizi) : 12.495 TL
? VERGİYE TABİ GELİR TOPLAMI : 18.495 TL
18.495 TL 22.000 Tl aşmadığından dolayı 86/1-c kapsamında 2005 yılından ihraç edilen tdevlet tahvilinden elde edilen faiz tutarı da beyannameye dahil edilmeyecektir.
Yıllık Beyanname:
TK : 6.000 TL
MSİ(Alacak faizi) : 2.000 TL
Matrah : 8.000 TL
Hes GV : 1.200 TL
Mahsup Edilecek GV : 900 TL
UYGULAMA: 2
KONU: ÜCRET+MSİ+GMSİ+KAR PAYI
İstanbul ilinde ikamet eden Faik Uğur, Y ltd. Şti. ?inde finansman müdürü olarak çalışmaktadır. Elde ettiği ve tamamı gelir vergisi tevkifatına tabi tutulmuş ücret gelirinin yıllık gayri safi tutarı toplam: 40.400 TL?dir.
Aynı zamanda söz konusu şirketin %60 payına sahip ortağı olup firma 2009 yılına ait karları 2010 yılında dağıtıma tabi tutması nedeniyle elde ettiği kar payının tutarı 16.200 Tl?dir.
Bu gelirleri yanı sıra söz konusu ilde bulunan ve kiraya verdiği konuttan 2010 yılında elde ettiği GMSİ yıllık gayri safi tutarı da 10.600 Tl?dir. Bay Faik uğur GMSİ beyanında götürü gider usulünü seçmiştir.
Çözüm 2:
Mükellefin finansman müdürü olarak elde ettiği ve tamamı tevkifta tabi tutulmuş ücret geliri olan 40.400 Tl, GVK 86 1/b kapsamında tek işverenden alınması ve tevkifata tabi tutulması sebebiyle GV beyannamesine dail edilmeyecektir.
%60 ortak olması sebebiyle tam mükellef olan LTD.ŞTİ?den elde ettiği ortaklık kar payı olan 16.200 TL, GVK 22.Madde kapsamında yarısı(1/2)?si istisnadır. Ayrıca 94 .maddeye göre tavikafata tabi ama yıllık beyannamede mahsup edilebilir. Yani 8.100 TL zerinden beyannameye dahil edilecek. Fakat, İstisna edilen tutar üzerinden, yani 8.100 Tl üzerinden kesilen stopaj(8.100x%15=1.215 TL ) , yıllık beyannamede mahsup edilebilecektir. Ancak bu 8.100 TL?nin yıllık beyannameye dahil edilip edilmeyeceğine, yine GV 86/1-c kapsamında karar verilecektir. Şayet beyan edilecekse, 1.215 Tl?lik stopaj mahsup edilebilecektir. Eğer 8.100 TL beyannameye dahil edilmeyecekse, doğal olarak stopajın mahsubu da söz konusu olmayacaktır.
Mükellefin konut olarak kiraya verdiği daire için, GV 21 .madde kapsamındaki 2.600 TL?lik mesken istisnasından yararlanabilecektir.
Kazanç ve iratların toplamı : 26.800 TL
Kar payı : 16.200 TL
Mesken Kira geliri : 10.600 Tl
Kazanç ve iratların istisna haddi içinde kalan kısmı : 10.700 TL ( 86/1-a ya göre kazanç ve iratların istisna hadleri içinde kalan kısımları da beyannameye dahil edilmez dediği için)
Kar payı : 8.100 TL
Mesken kira geliri :2.600 TL
VERGİYE TABİ GELİR TOPLAMI : 16.100 TL
16.100 TL, 22.000 Tl?yi aşmadığı için; 8.100 TL(MSİ) 86/1-c kapsamında beyannameye dahil edilmeyecektir.
Gayri safi irat : 10.600 TL
Konut İstisnası : 2.600 TL
Kalan :8.000 TL
Götürü gider(%25) : 2.000 TL
Kalan tutar : 6.000 TL(Matrah)
Hesaplanan GV : 900 TL
Ödenmesi Gereken GV :900 TL
UYGULAMA: 3
KONU: SMK+ MSİ
Antalya büyükşehir Belediye sınırları içinde avukatlık yapan Ayşe Doğu?nun 2010 yılı beyanına ilişkin bilgiler aşağıdaki gibidir:
Elde edilen SMK hasılatı 23.000 TL
Faaliyetle ilgili ödenen giderler 15.000 TL
Bağ-kur primi(ödenmiştir) 480 TL
SMK ödemelerinden yapılan GV-Kesintisi 1.540 TL
2010 yılında iktisap ettiği ve aynı yılda ilgili fona sattığı menkul kıymet yatırım fonları katılma belgelerinden elde edilen gelir. 4.200 TL
X AŞ.?den 2002 dönemine ait olan ve KV?den istisna edilmiş toplam 14.400 TL kar payı geliri bulunmaktadır. 14.400 TL
2010 yılı içinde ödenen geçici vergi tutarı 1.000 TL
Çözüm:
Her şeyden önce, GV. 85.Madde kapsamında SMK?dan dolayı her hal ve taktirde yıllık beyanname vermek zorundadır.
GVK Geçici 67.madde kapsamında menkul kıymet yatırım fonları katılma belgelerinden elde edilen kar payları tevikafata tabi tutulduğu için yıllık beyannameye dahil edilmez.
2002 dönemine ait kar payının tespitinde, GVK Geçici 62.Madde?de yer alan düzenlemeler kapsamında karar verilecektir. Şöyle ki, 2002 dönemine ait KV?den istisna edilmiş kazanç dağıtımından elde edilen kar payının net tutarına 1/9 eklendikten sonra bulunan tutarın yarısı beyanname verme sınırı olan 22.000 Tl ile karşılaştırılacaktır.
14.400 TL + (14.400 x 1/9) = 14.400 TL + 1.600 TL= 16.000 TL
16.000 TL 22.000?den küçük olduğu için beyannameye dahil edilmeyecektir. Ancak bu tutarın hepsi değil, yarısı beyannameye dahil edilmeyecektir. Çünkü GVK 22.madde kar payları istisnası kapsamında olan bir Menkul sermaye iradıdır. Yani 8.000 TL beyannameye dahil edilmeyeceğine göre kalan 8.000 TL?nin kararına yine vergiye tabi gelirler toplamının 22.000 TL?yi aşıp aşmamasına göre karar verilecektir.
Beyan edilecek SMK(Yani giderler düşüldükten sonraki SMK) = 23.000 TL ? (15.000 TL + 480 TL) = 7.520 TL
(+)Kar payından gelen tutar : 8.000 TL
(+)SMK : 7.520 TL
Vergiye Tabi Gelir Toplamı : 15.520 TL
15.520 TL, 22.000 TL?den küçük olduğu için, kar payından kalan 8.000 TL beyannameye dahil edilmeyecektir.
SMK : 7.520
Hes GV : 1.125 TL
Mahsup Edilecek Vergiler(SMK Stopajı+ Geçici Vergi): 2.540 TL
İadesi gereken Vergi : 1.412 TL
UYGULAMA: 4
KONU: DEĞER ARTIŞ KAZANCI
2006 yılının Ekim ayında bir gerçek kişi tarafından 50.000 TL?ya alınan konut, 210 yılının Şubat ayında 200.000 Tl?ye satılmıştır. Bu durumda gerçek kişinin 2010 yılında bu satıştan dolayı ödeyeceği Gelir vergisini, vergi mevzuatı hükümlerince gerekçelerini açıklayarak, hesaplayınız. (Üretici Fiyat Endeks Değerleri: Eylül 2006 ÜFE: 136,41 Ocak 2010 ÜFE: 166,52; 2010 Yılı Değer Artış Kazancı İstisna Haddi: 8.000 Tl)
ÇÖZÜM:
Gelir Vergisi Kanununun, değer artış kazançlarına ilişkin olan mükerrer 80. Maddeye göre, iktisap şekli ne olursa olsun(ivazsız iktisasap hariç) GVK 70.maddede yazılı gayrimenkul ve hakların; iktisap tarihinden itibaren 5 yıl içinde elden çıkarılmasından doğan kazançlar değer artış kazancı olarak vergilendirilir. Ancak Geçici 71 maddeye göre 01.01.2007 tarihinden önce iktisap edilmiş olan adı geçen mal ve hakların elden çıkarılmasında; kazanç vergilendirilebilmesi için 4 yıllık süre esas alınacaktır.
Örneğimizdeki konut, 2007 yılından önce alındığı için, 4 yıllık süre dikkate alınacaktır. 2010 yılı içinde satıldığı için 4 yıllık sürenin içinde alınıp-satıldığından dolayı değer artış kazancı olarak beyan edilmesi gerekir.
Bu arada Gelir Vergisi Kanunu Mükerrer 81. Maddeye göre; satıştan dolayı oluşan kazancın vergilendirilmesinde konutun elden çıkarıldığı ay hariç, olmak üzere ÜFE artış oranında arttırılarak endekslenmiş maliyet bedeli hesabı yapılır. Endeksin % 10 ve üzerinde artması gerekmektedir. % 10 altında çıkarsa endeksleme yapılmaz.
Eylül 2006 ÜFE/ Ocak 2010 ÜFE = 136,41 / 166,52 = 1,22= % 12,2
%12,2, % 10 üzerinde olduğu içinde Endekslenmiş maliyet bedeli esası uygulanacaktır.
Endekslenmiş Maliyet = 50.000 x 1,22 = 61.036 TL
200.000-61.036= 138.964 TL(SAFİ KAZANÇ)
2010 yılı için Değer Artış Kazancı istisnası= 8.000 Tl
Safi Kazanç = 138.964
DK İstisnası = 8.000
Beyan Edilecek Matrah= 131.264
Hesaplanan Gv = 39.962 TL
) 