N
nane
Ziyaretçi
29.11.2008 Ali Tezel [email protected]
Yer TBMM KİT Komisyonu, soruyu Çalışma Bakanlığı eski iş müfettişi olan Komisyon Başkanı Ünal KACIR soruyor, cevap ise SGK Başkanvekili eski gelirler kontrolörü Fatih ACAR?dan geliyor.
Soru: ?... Ali TEZEL, ayda 30 günden az çalışan işçilerin 30 günden eksik kalan sürelerinin GSS primlerini ödeyeceğini gazete ve TV?ler ifade ediyor diyor, doğru mu?...?
Cevap: ?Doğru değil Sayın Başkan bu haberi yapan kişiden şikayetçiyiz...?.
Diyaloğu okudunuz, SGK Başkanı Fatih ACAR diyor ki ayda 30 günden az çalışanlar 30 günden eksik kalan sürelerin GSS primlerini ödemek zorunda kalmayacaklarmış, koskoca SGK Başkanı yalan söyleyecek değil ya, eski gelirler kontrolörü sosyal güvenlik mevzuatından bihaber olacak değil ya.
1- Tüm ülke GSS?li
Mİlletvekİllerİ ile yabancılar hariç herkes GSS?ye girmek zorundadır. (Bu arada kamu görevlileri, 3 yıl sonra GSS?ye gelecekler, 3 yıl boyunca onlardan muayene parası ile katılım payı alınmayacak) Öte yandan GSS primi hiç kimse için ayda 30 günden az olamayacaktır. Tüm ülke artık GSS?li ama bunlardan bir kısmı GSS?li olduğunu bilmediği gibi her ay bankalara gidip GSS primi ödeyeceğinden de habersiz. Kanuna göre, işsizler, köylüler, ayda 30 günden az çalışanlar her ay bankalara gidip GSS primi ödemek zorundalar.
2- 30 günden az çalışanların durumu
Ücretsiz izinli olduğu için işe gelmeyenler, keyfi olarak işe gitmeyenler işverenleri tarafından ayda 30 günden eksik olarak SGK?ya bildirildiklerinde, kendileri bunu 30 güne tamamlamak zorunda değillerse, bunlar ve yakınları sağlık hizmetlerinden nasıl yararlanacak?
Ancak burada hâlâ cevap verilmesi gereken bazı açık kapılar mevcuttur. Mesela bir öğretim üyesi dostum;
? 4/a kapsamındaki sigortalıların eksik gün çalışmaları halinde, eksik günlerinin GSS primlerinin kendileri tarafından yatırılacağı ile ilgili düzenlemeyi, ?Prime Esas Kazançlar ile ilgili (m.80/1-h, ı) ve (ı) bendi ile atıf yapılan Primlerin Ödenmesi başlıklı 88. maddenin 4. fıkrasındaki düzenleme, eksik gün GSS prim ödemesinin kısa, kısmi ve çağrı usulüne göre çalışanlar ve eksik gün bildirilen ev hizmetlerinde çalışanlar için? düzenlenmiş bir hüküm olduğunu düşünüyorum. Bu durumda, 4/a kapsamında çalışanlardan çeşitli sebeplerle ay içinde eksik gün bildirilenlerin GSS primlerinin kendileri tarafından ödenmesinin söz konusu olmadığı kanaatindeyim...? demektedir. O zaman da şu soruların cevaplarının bulunması gerekmektedir. Ücretsiz izinli olduğu için işe gelmeyenler, keyfi olarak işe gitmeyenler işverenleri tarafından ayda 30 günden eksik olarak SGK?ya bildirildiklerinde, kendileri bunu 30 güne tamamlamak zorunda değillerse, bunlar ve yakınları sağlık hizmetlerinden nasıl yararlanacaklar.
Mesela, aylık tam süreli hizmet akdiyle çalıştırılan ama her ay 29 gün ücretsiz izin verilen veya 29 gün işe gelmedi diye puante edilen çalışanların, eşlerinin ve 18 yaşından küçük çocuklarının GSS?den nasıl yararlandırılacağı sorusunun cevabı yoktur.
Bu arada yukarıdaki yorumu ve çıkarımı doğru kabul edersek, işverenleri de sahteciliğe yönlendirmiş olmaz mıyız? Yani, işe gelmeyenler 30 güne tamamlamak zorunda değilse, işveren kısmi süresi (part-time) iş akitli çalışma şekillerini sona erdirip, işçilerinin eksik günlerini puante etme veya ücretsiz izin belgesi düzenleme yoluna giderek SGK?ya bildirme yoluna gitmeyecek midir?
Mesela, işverenler ayda 15 günlük kısmi süreli iş akdi yaparak işçi çalıştırmak yerine tam süreli iş akdi yapıp her ay puantaj ile 15 günlük eksik bildirim yapma veya ücretsiz izin belgesi düzenleyerek, işçilerinin GSS ödemesine gerek kalmayacak hale getirmezler mi?
3- Kaymakamlıklar konudan bihaber
İŞverenler bir önceki ayda çalışan işçilerini takip eden ayın 23?üne kadar SGK?ya e-bildirge ile bildirecekler. İşçiler de her ayın 24?ünde internet başına koşacaklar ve işverenim beni kaç gün SGK?ya bildirmiş diye kontrol edecekler. 30 günden az bildirim varsa hemen ertesi gün yeşil kart veren birimlere (Kaymakamlıklara) koşup, gelir testi yaptıracaklar. Gelir testine göre de ödemeleri gereken GSS primi ortaya çıkacak. Bu rakamı en yakın SGK İl Müdürlüğü?ne götürecekler, SGK il müdürlükleri her bir kişi için borç tahakkuku yapacak. Borç tahakkuk edince de bankalara gidip GSS primini ödeyecekler, yoksa kendileri-eşleri ve çocukları sağlık yardımı alamayacaklar. Ancak, SGK?nın 15 Ekim 2008 günü yayınladığı 2008-86 sayılı genelgesi gelir testi için kaymakamlıklara işaret ediyor ama kaymakamlıklara gidenler eli boş dönüyor.
4- Kanun ne diyor? t 5510 sayılı Kanun?un 80?inci maddesine göre;
?i) 88?inci maddenin dördüncü fıkrasına göre ay içerisinde 30 günden az prim ödeme gün sayılarına ait eksik günlerin genel sağlık sigortası primleri, eksik çalışma süreleri dikkate alınmak suretiyle hesaplanır...?
Yine aynı Kanun?un ?Primlerin ödenmesi? başlıklı 88?inci maddesine göre; ?... 60?ıncı maddenin birinci fıkrasının (b), (c), (d) ve (g) bentleri gereği genel sağlık sigortalısı sayılanlar için, her ay otuz tam gün genel sağlık sigortası primi ödenmesi zorunludur. Şu kadar ki, 60?ıncı maddenin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında genel sağlık sigortalısı olanların aynı ay içinde zorunlu sigorta kapsamında prim ödeme gün sayısı bulunması halinde, ayın kalan günleri için isteğe bağlı sigorta gün sayısı kadar genel sağlık sigortası primi ödenir.
4?üncü maddenin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında sigortalı olmakla birlikte, 4857 Sayılı Kanunun 13 ve 14?üncü maddelerine göre kısmi süreli veya çağrı üzerine çalışanlar ile bu kanuna göre ev hizmetlerinde ay içerisinde 30 günden az çalışan sigortalılar için eksik günlerine ait genel sağlık sigortası primlerinin 30 güne tamamlanması zorunludur...?
Kanun?un metinleri aynen yukarıdaki ve bana göre ayda 30 günden az SGK?ya bildirilen işçiler GSS primlerini her ay 30 güne tamamlamak zorundadırlar. Konuyla ilgili SGK ise genelgesini daha çıkarabilmiş değil. Korkarım bilgisayar programlarını da yaptıramamıştır.
Baksanıza yüzde 5 prim indirimi konusunu bile 2 ayda becerip, program yazdıramadılar.
5- 1 Aralık?ta her şey belli olacak
5510 sayılı Kanun gereğince, ekim ayının bildirgesi SGK?nın beceriksizliği nedeniyle 1 Aralık gününe kadar e-bildirge ile SGK?ya gönderilebilecek. Bu durumda Kanun gereğince ekim ayında 30 günden eksik çalışması olanlar 1 Aralık gününden itibaren sağlık yardımı almamaları gerekiyor. Ancak ortada SGK?nın konuyla ilgili açıklayıcı (vatandaşa, SGK?nın kendi memuruna, kamu kurum ve kuruluşlarına, hastanelere) bir genelgesi, yazısı yok. Eğer, kendi merkezi bilgisayar sistemini de Kanun?a adapte edememişse 1 Aralık gelse de herkes sağlık yardımı almaya devam eder. Bilgisayara sistemini adapte edebilmişse yukarıda bahsedilen kişiler sağlık yardımı ve ilaç alamazlar.
