T
T U R K O
Ziyaretçi
Yeni Şafak
Tahsin Sınav
Asgarî geçim ücreti, asgarî ücretin müradifi, yani eş anlamlısı bir kavram değil. Ancak her iki kavramın çıkış ve kullanış itibariyle işaretlediği temel gerçek aynı. Bağımlı çalışanların günlük ya da aylık geçimlerini sağlamaya yeten bir ücretin temel yaşama unsurlarından hareketle hesaplanması yöntem ve tutarını belirlemek. Ancak asgarî ücretin gerçek satın alma gücü değerlendirildiğinde, asgarî geçim normları itibariyle geçinmeye yeterli bir ücret olmadığı hususunda pek tartışma yapılmıyor. Hatta genel bir kabul var, denilebilir. İşte arayış bu noktada başlamaktadır. İktisadî Girişim ve İş Ahlakı Derneği İGİAD, her yılın Aralık ayında, yani asgarî ücreti tespit amacıyla Asgarî Ücret Tespit Komisyonu'nun yeni yıl asgarî ücretlerini belirlemek amacıyla toplantılarına başladığı ayda Asgarî Geçim Ücretini belirleme çalışması yapıyor ve üye işverenlerin işyerlerinde uygulamayı hedefliyor. İşte bu anlamda 2009 yılı için Asgarî Geçim Ücreti, Aralık 2008 ayı sonlarında 1140 TL olarak tespit edilip ilân edildi.
"1140 TL'lik 2009 yılı için Asgarî Geçim Ücreti"nin temel unsurlarına baktığımızda anket çalışması neticesinde harcama kalemlerine göre aylık harcama miktarları aylık asgari geçim endeksi ? 2009'da mutfak 312, kira 322, elektrik 38, su 35, yakıt 85, ulaşım 83, haberleşme 45, eğitim 51, sağlık 44, giyim 35, ev eşyası 35, temizlik 55 lira olup toplam 1140 TL'dir. Bu tutar, İstanbul'da yaşayan evli ve 2 çocuklu bir işçinin olması gerekli asgarî net aylık ücretinin tutarıdır. İşçiden ve işverenden kesilen gelir vergisi ve sigorta primi kesintileri bu rakama netten brüte hesap yöntemiyle eklenecektir.
Kriz ortamında uygulamasında güçlükler var denilse de yaşamanın temeli değiştirilemeyeceğinden 'Çalışanın Sesi' Programımızda, dün (Pazar günü), konuğum İGİAD Genel Sekreteri Ömer OSMANOĞLU ile birlikte, toplumsal yapımız içerisinde önemli mekanizma olan geçinmeye yeterli ücretin belirlenmesi alanında İGİAD tarafından araştırılıp sonuçlandırılan "Asgarî Geçim Ücreti (AGÜ) ile Asgarî Ücreti Tespit Komisyonu tarafından belirlenen Asgarî Ücretin Birlikte Değerlendirilmesi" konusunu inceledik. Bugünkü iktisadî şartlar altında uygulanabilirliği tartışılsa da iş ve sosyal güvenlik mevzuatı kapsamında AGÜ'nün çalışanlara yapacağı katkı hakkında değerlendirmeler yaptık. Şöyle ki;
"Helal kazancın adil bölüşümü" ilkesini benimseyen İGİAD, alternatif AGÜ uygulamasını geliştirmiştir. AGÜ, iki çocuklu bir ailenin İstanbul'daki yaşam şartlarında insanca geçimini sağlayacağı taban ücret seviyesidir. Bu uygulamanın temeli, alt gelir grubundaki işgörenlerin insanca yaşam standardına erişmesine yardımcı olmaktır. AGÜ, aynı zamanda, işverenin, yanında çalıştırdığı işgörenleri yoksulluğa mahkûm etmemesi, üretilen artı değerin olabildiğince adil bir şekilde paylaşılması ve bu sayede iş ortamındaki motivasyonun arttırılması gereğini ortaya koymayı amaçlayan bir uygulamadır.
AGÜ uygulamasında piyasa şartları değil hakkaniyet, yardımlaşma ve ücretin yeterliliği esas alınmaktadır. Özellikle emek arzının yoğun olduğu ülkemizde piyasa mekanizmasının çalışanların aleyhine bir durum oluşturduğu açıktır ve bu çok yoğun bir şekilde istismar edilmektedir.
İGİAD AGÜ Tespit Komisyonu, her yıl, Aralık ayında yaptığı bir araştırma ile İstanbul şartlarında iki çocuklu bir ailenin geçinebilmesi için gerekli olan ücret seviyesini tespit etmektedir. Araştırma, bir ailenin; gıda (kahvaltılık, sebze ve meyve, et ürünleri, bakliyat, ekmek, çay/şeker/yağ), kira, elektrik, su, yakıt, mutfak tüpü, haberleşme, ulaşım, eğitim, giyim, ilaç, ev eşyası ve temizlik harcamalarını içeren bir ortalama toplam gideri tespit etmektedir. 2009 yılı için çeşitli sektörlerden 300 işgörenle yapılan anket çalışmasına göre İstanbul'da iki çocuklu bir ailenin asgari olarak geçinebilmesi için işgörenin yemek, yol, prim, ikramiye, yardım vb. yan ödemeler dâhil olmak üzere toplam 1140.-TL kazanması gerekmektedir. Tespit edilen AGÜ rakamı, SSK, vergi ve devlet tarafından karşılanan eğitim giderlerini içermemektedir. İGİAD, bu rakamı, evli ve iki çocuklu bir işgörene verilmesi gereken asgarî geçim ücreti tutarı olarak işverenlere tavsiye edilmektedir. Ayrıca işverenlerin bu ücret seviyesini işletmelerinde uygulayabilmeleri için de hükümetin işgören maliyetini işveren lehine çevirecek düzenlemelerde bulunması gerekmektedir.
Günlük kazanç sınırları: 1.1.2009 tarihinden itibaren uygulanması gereken günlük kazanç alt ve üst sınırları: 1/1/2009 ?30/6/2009 tarihleri arasında günlük kazanç alt sınırı 22,20 TL Aylık kazanç alt sınırı 666,00 TL, günlük kazanç üst sınırı 144,30 TL, aylık kazanç üst sınırı 4.329,00 TL; 1/7/2009 ? 31/12/2009 tarihleri arasında ise günlük kazanç alt sınırı 23,10 TL, aylık kazanç alt sınırı 693,00 TL günlük kazanç üst sınırı 150,15 TL, aylık kazanç üst sınırı 4.504,50 TL'dir. AGÜ de bu ilkelere göre uygulanabilecektir.
Tahsin Sınav
Asgarî geçim ücreti, asgarî ücretin müradifi, yani eş anlamlısı bir kavram değil. Ancak her iki kavramın çıkış ve kullanış itibariyle işaretlediği temel gerçek aynı. Bağımlı çalışanların günlük ya da aylık geçimlerini sağlamaya yeten bir ücretin temel yaşama unsurlarından hareketle hesaplanması yöntem ve tutarını belirlemek. Ancak asgarî ücretin gerçek satın alma gücü değerlendirildiğinde, asgarî geçim normları itibariyle geçinmeye yeterli bir ücret olmadığı hususunda pek tartışma yapılmıyor. Hatta genel bir kabul var, denilebilir. İşte arayış bu noktada başlamaktadır. İktisadî Girişim ve İş Ahlakı Derneği İGİAD, her yılın Aralık ayında, yani asgarî ücreti tespit amacıyla Asgarî Ücret Tespit Komisyonu'nun yeni yıl asgarî ücretlerini belirlemek amacıyla toplantılarına başladığı ayda Asgarî Geçim Ücretini belirleme çalışması yapıyor ve üye işverenlerin işyerlerinde uygulamayı hedefliyor. İşte bu anlamda 2009 yılı için Asgarî Geçim Ücreti, Aralık 2008 ayı sonlarında 1140 TL olarak tespit edilip ilân edildi.
"1140 TL'lik 2009 yılı için Asgarî Geçim Ücreti"nin temel unsurlarına baktığımızda anket çalışması neticesinde harcama kalemlerine göre aylık harcama miktarları aylık asgari geçim endeksi ? 2009'da mutfak 312, kira 322, elektrik 38, su 35, yakıt 85, ulaşım 83, haberleşme 45, eğitim 51, sağlık 44, giyim 35, ev eşyası 35, temizlik 55 lira olup toplam 1140 TL'dir. Bu tutar, İstanbul'da yaşayan evli ve 2 çocuklu bir işçinin olması gerekli asgarî net aylık ücretinin tutarıdır. İşçiden ve işverenden kesilen gelir vergisi ve sigorta primi kesintileri bu rakama netten brüte hesap yöntemiyle eklenecektir.
Kriz ortamında uygulamasında güçlükler var denilse de yaşamanın temeli değiştirilemeyeceğinden 'Çalışanın Sesi' Programımızda, dün (Pazar günü), konuğum İGİAD Genel Sekreteri Ömer OSMANOĞLU ile birlikte, toplumsal yapımız içerisinde önemli mekanizma olan geçinmeye yeterli ücretin belirlenmesi alanında İGİAD tarafından araştırılıp sonuçlandırılan "Asgarî Geçim Ücreti (AGÜ) ile Asgarî Ücreti Tespit Komisyonu tarafından belirlenen Asgarî Ücretin Birlikte Değerlendirilmesi" konusunu inceledik. Bugünkü iktisadî şartlar altında uygulanabilirliği tartışılsa da iş ve sosyal güvenlik mevzuatı kapsamında AGÜ'nün çalışanlara yapacağı katkı hakkında değerlendirmeler yaptık. Şöyle ki;
"Helal kazancın adil bölüşümü" ilkesini benimseyen İGİAD, alternatif AGÜ uygulamasını geliştirmiştir. AGÜ, iki çocuklu bir ailenin İstanbul'daki yaşam şartlarında insanca geçimini sağlayacağı taban ücret seviyesidir. Bu uygulamanın temeli, alt gelir grubundaki işgörenlerin insanca yaşam standardına erişmesine yardımcı olmaktır. AGÜ, aynı zamanda, işverenin, yanında çalıştırdığı işgörenleri yoksulluğa mahkûm etmemesi, üretilen artı değerin olabildiğince adil bir şekilde paylaşılması ve bu sayede iş ortamındaki motivasyonun arttırılması gereğini ortaya koymayı amaçlayan bir uygulamadır.
AGÜ uygulamasında piyasa şartları değil hakkaniyet, yardımlaşma ve ücretin yeterliliği esas alınmaktadır. Özellikle emek arzının yoğun olduğu ülkemizde piyasa mekanizmasının çalışanların aleyhine bir durum oluşturduğu açıktır ve bu çok yoğun bir şekilde istismar edilmektedir.
İGİAD AGÜ Tespit Komisyonu, her yıl, Aralık ayında yaptığı bir araştırma ile İstanbul şartlarında iki çocuklu bir ailenin geçinebilmesi için gerekli olan ücret seviyesini tespit etmektedir. Araştırma, bir ailenin; gıda (kahvaltılık, sebze ve meyve, et ürünleri, bakliyat, ekmek, çay/şeker/yağ), kira, elektrik, su, yakıt, mutfak tüpü, haberleşme, ulaşım, eğitim, giyim, ilaç, ev eşyası ve temizlik harcamalarını içeren bir ortalama toplam gideri tespit etmektedir. 2009 yılı için çeşitli sektörlerden 300 işgörenle yapılan anket çalışmasına göre İstanbul'da iki çocuklu bir ailenin asgari olarak geçinebilmesi için işgörenin yemek, yol, prim, ikramiye, yardım vb. yan ödemeler dâhil olmak üzere toplam 1140.-TL kazanması gerekmektedir. Tespit edilen AGÜ rakamı, SSK, vergi ve devlet tarafından karşılanan eğitim giderlerini içermemektedir. İGİAD, bu rakamı, evli ve iki çocuklu bir işgörene verilmesi gereken asgarî geçim ücreti tutarı olarak işverenlere tavsiye edilmektedir. Ayrıca işverenlerin bu ücret seviyesini işletmelerinde uygulayabilmeleri için de hükümetin işgören maliyetini işveren lehine çevirecek düzenlemelerde bulunması gerekmektedir.
Günlük kazanç sınırları: 1.1.2009 tarihinden itibaren uygulanması gereken günlük kazanç alt ve üst sınırları: 1/1/2009 ?30/6/2009 tarihleri arasında günlük kazanç alt sınırı 22,20 TL Aylık kazanç alt sınırı 666,00 TL, günlük kazanç üst sınırı 144,30 TL, aylık kazanç üst sınırı 4.329,00 TL; 1/7/2009 ? 31/12/2009 tarihleri arasında ise günlük kazanç alt sınırı 23,10 TL, aylık kazanç alt sınırı 693,00 TL günlük kazanç üst sınırı 150,15 TL, aylık kazanç üst sınırı 4.504,50 TL'dir. AGÜ de bu ilkelere göre uygulanabilecektir.