N
nane
Ziyaretçi
01 Kasım 2008 ZİYA PERVER [email protected] Zaman
5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ile SSK'lılara 4/A'lı, Bağ-Kur'lulara 4/B'li ve kamu görevlisi Emekli Sandığı mensuplarına da 4/C'li denecek.
Bu kesimlerden primlerini kendi ödeyen Bağ-Kur'lular (4/B'liler) 30 Eylül 2008'e kadar 24 basamaklık Bağ-Kur gelir basamaklarına göre yüzde 20 oranında emeklilik ve yüzde 20 sağlık primi olmak üzere yüzde 40 prim ödüyorlardı. Ancak, 1 Ekim 2008 günü yürürlüğe giren 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ile artık 24 basamaklı (hem Bağ-Kur hem de Tarım Bağ-Kur) gelir tabloları kaldırılmış olup, asgari ücret (638,70 YTL) ile asgari ücretin 6,5 katı olan 4151,70 YTL arasında bir rakam seçip, seçtikleri gelir rakamına göre yüzde 20 oranında emeklilik, yüzde 12,5 oranında Genel Sağlık Sigortası ve işyerinde yapılan işin tehlike derecesine göre de yüzde 1 ile 6,5 arasında değişen kısa vadeli sigorta primi ödeyecekler. Kaç para üzerinden prim ödeneceği ise sizlerin beyanına göre belirlenecek, diğer bir ifadeyle Bağ-Kur'lular prim ödemek istediği geliri Bağ-Kur'a beyan edecek. Örneğin, aylık prim ödemek istediğiniz gelirinizi 1.000 YTL olarak beyan ederseniz işyeriniz tehlikesiz bir yer ise yüzde 33,5 oranında yani 335 YTL prim ödeyeceksiniz.
İsteğe bağlılar da beyan bildirecek
Normal Bağ-Kur'lular gibi isteğe bağlı Bağ-Kur'lular da bundan böyle basamaklara göre değil seçtikleri kazanç üzerinden prim ödeyecek. İki tür Bağ-Kur isteğe bağlı sigortalılığı var; birisi sağlık primli diğeri ise sağlık primsiz. Sağlık primli ödeyenler genel olarak basamaklarının yüzde 40'ı oranında prim öderken, sağlıksız prim ödeyenler basamak gelirlerinin yüzde 20'si kadar ödeme yapıyordu. Yeni dönemde hepsi de sağlık primi ödemek zorundalar.
Sağlık primi de ödeyecekler
1 Ekim 2008'den sonra isteğe bağlı Bağ-Kur'lular da seçtikleri gelir düzeyi üzerinden (yüzde 20 emeklilik ve yüzde 12 genel sağlık olmak üzere) yüzde 32 oranında prim ödeyecekler. 5510 sayılı kanun gereğince isteğe bağlılar isteseler de istemeseler de mecburen GSS (Genel Sağlık Sigortası) primi ödemek zorundalar. 'Ben bugüne kadar sağlık primsiz ödedim, sağlık yardımlarını eşimden-çocuğumdan-babamdan alıyorum' deme şansları yok.
Kazanç beyan edin
İster normal, ister isteğe bağlı olsun bütün Bağ-Kur'luların yapması gereken hemen Bağ-Kur'a gidip gelir beyanı doldurmaktır. Eğer, gittiğiniz Bağ-Kur müdürlüklerinin yetkilileri bundan haberimiz yok derlerse (bu mümkün çünkü SGK daha memurları tam eğitemedi-bilgilendiremedi) ve ne yapacaklarını bilmiyorlarsa orada adi bir dilekçe kâğıdına, "Müdürlüğünüzün ... Bağ-No'lu sigortalısıyım, 5510 sayılı kanun gereğince bundan böyle aylık primlerimin ... YTL kazanç üzerinden hesaplanmasını istiyorum." şeklinde bir dilekçe yazıp bırakınız. Yetkililer bu dilekçeyi de almam derlerse hemen en yakın PTT'ye gidip APS ile gönderin. Gönderdiğiniz metni ve gönderi belgesini de saklayın.
Kazancı bilgisayar belirleyecek
Kanunun "Prime esas kazancın beyanına ilişkin geçiş hükmü" başlıklı geçici 15'inci maddesi; "... kendi adına ve hesabına bağımsız çalışan sigortalılardan, bu kanunun yürürlük tarihinden önce sigortalı olarak kaydı ve tescili yapılmış olanların bu kanunun 80'inci maddesine göre belirlenen prime esas kazançlarını kurumca belirlenecek sürede beyan etmemeleri halinde, ödeyecekleri aylık primler beyanda bulununcaya kadar daha önce ödemiş oldukları gelir basamaklarına karşılık gelen tutarlar üzerinden alınır. Ancak, bu tutarlar 82'nci maddede belirtilen asgari günlük kazanç alt sınırına göre hesaplanan aylık prime esas kazanç tutarından az olamaz." demektedir. Bu maddeye göre; Bağ-Kur hepinizin primlerini en son basamağınızın gelir tutarına göre hesaplama yaptı ama örnekleme yaptığımızda görüyoruz ki Bağ-Kur'un bilgisayarının yeni prim oranlarından haberi yok. Eski oranlar (yüzde 40) üzerinden prim borcu çıkardığı gibi takip eden ayın sonuna kadar ödenmesi gereken prim borcunu ise sanki eskiden olduğu gibi aynı ay içinde ödenecek gibi hesaplıyor. Çünkü, SGK ve tüm personeli gibi bilgisayarı da reforma hazır değildi ve hazırlanamadı.
Getirilen diğer kurallar
Beyan edilecek kazanç işçisinden az olamaz: Bağ-Kur'lu vergi mükellefi veya şirket ortağı işçi çalıştırıyorsa diğer bir ifadeyle vergi mükellefi olarak kendisi işçi çalıştırıyor veya ortak olduğu şirket işçi çalıştırıyorsa, ücret ödedikleri en yüksek ücretli işçilerinden daha az gelir beyan edemezler. Bu nedenle işçiniz varsa en yüksek ücretli işçinize verdiğiniz brüt gelirden az beyan etmeyiniz.
İşçisi olmayanlar kısa vadeli prim oranınızı öğreniniz: Bağ-Kur'lular 1 Ekim 2008'den sonra yüzde 1 ile 6,5 oranında değişen rakamlarda kısa vadeli (KV) sigorta primi de ödeyecekler. Mevzuata göre; eski adıyla Bağ-Kur'lu yeni adıyla 4/B'li sayılanlar, aynı zamanda işyerinde eski adıyla SSK'lı yeni adıyla 4/A'lı sigortalı çalıştırması halinde, çalıştırdığı sigortalıların tabi olduğu tehlike sınıfı ve prim oranına tabi olurlar. Birden fazla işyerinin sahibi veya ortağı olması ve aynı zamanda her bir işyerinde sigortalı çalıştırılması halinde, tehlike sınıfı en yüksek olan işyerinin prim oranına tabi tutulurlar. İşçisi olmayanlar ise Bağ-Kur'a müracaat edip KV prim oranını öğreneceklerinden bir an önce gidip oranlarını öğrenmelidirler.
Prim ödemeleri artık aynı ay değil: 30 Eylül 2008'e kadar 1479 ve 2926 sayılı Bağ-Kur kanunları gereğince, prim ödemelerinin aynı ay içinde yapılması gerekiyordu. Mayıs ayının primi mayıs ayının sonuna kadar, haziranın primi haziranın sonuna kadar ödenirdi. Ancak, 5510 sayılı kanun 1 Ekim 2008 günü yürürlüğe girince ödeme zamanı da değişti; artık primler takip eden ayın sonuna kadar ödenecek. Örneğin 2008 yılı Ekim ayının primi kasımın sonuna kadar, kasım ayının primi de aralık ayının sonuna kadar ödenebilecek.
Beyan posta yoluyla da gönderilebilir: Bağ-Kur'luların 2009'a kadar eski basamaklarına göre yüzde 32 ile 39 arasında prim borcu ödemelerini Bağ-Kur bilgisayarı hesaplayacak. Bu rakamı değiştirmek isteyenlerse Bağ-Kur'a gidip kazanç beyan girişi verecekler ve kaç para kazanç düzeyi üzerinden prim ödeyeceklerini beyan edecek. Yurtdışında bulunanlar ile bu işlem için Bağ-Kur'a kadar gitmek istemeyenlerden, formu temin edebilenler posta yoluyla Bağ-Kur'a gönderebilirler.
