Ynt: belirli belirsiz süreli iş sözleşmesi
Merhaba;
BELİRLİ SÜRELİ İŞ SÖZLEŞMESİNİN GERÇEKLEŞME KOŞULLARI;
İş Kanunu'nun 11'nci maddesinde, belirsiz süreli iş sözleşmesi, bu maddes anlamında belirli süreli iş sözleşmesinin söz konusu, olamaması koşuluna bağlandığından, ilk önce belirli süreli iş sözleşmesinin hangi şartların gerçekleşmesi durumunda söz konusu olabileceğinin incelenmesi gerekir. Ancak kanunundaki tanıma uygun bir belirli süreli iş sözleşmesi yoksa, belirsiz süreli iş sözleşmesinin varlığı kabul edilecektir. Bununla birlikte belirtelim ki, iş sözleşmelerinin belirsiz süreli olması asıl, belirli süreli olması istisnadır. Nitekim, İş Kanunu'nun 11'nci maddesinin ilk fıkrasında da, bu kurala uygun olarak, iş ilişkisinin belirli süreye bağlı olarak yapılmadığı hallerde sözleşmenin belirsiz süreli sayılacağı vurgulanmıştır. İş sözleşmelerinin belirsiz süreli olmasının asıl olmamasının sonucu olarak, belirli iş sözleşmesinin varlığını ileri süren taraf bunu ispatla yükümlüdür. Gene bu kuralın sonucu olarak, şüphe halinde, tarafların belirsiz süreli iş sözleşmesi kurmak istediğinin kabul edilmesi gerekir.
İş Kanunu'nun 12'nci madesi, genel olarak, belirli-belirsiz süreli iş sözleşmeleri arasında objektif nedenlerin bulunması hariç, herhangi bir eşitsizliğin gerçekleştirilemeyeceği düzenlenmektedir. Benzeri bir düzenleme, İş Kanunu'nun 5'nci maddesinin 2'nci fıkrasında da yer almaktadır. Şöyle ki, söz konusu düzenlemeye göre: "İşveren, esaslı sebepler bulmadıkça ........, belirsiz süreli çalışan işçi karşısında belirli süreli çalışan işçiye farklı işlem yapamaz".
Belirli süreli sözleşme ile çalışan işçiye haksız ayrım yapılıp yapılmadığını belirlerken ölçüt alınacak emsal işçi ise, anılan maddenin son fıkrasına göre, belirli süreli işçinin çalıştığı işyerinde aynı veya benzeri işte belirsiz süreli süreli iş sözleşmesi ile çalışan işçidir.
Belirli süreli iş sözleşmelerinin kurulmasının mümkün olduğu diğer bir objektif neden, iş sözleşmesinin belirli bir işin tamamlanmasına bağlı olarak yapılmasıdır. Burada tamamlanması ile sona erecek bir işte çalıştırılmak üzere belirli süreli iş sözleşmesi kurulmaktadır. Buna göre, bir araştırma projesinin tamamlanması, işyerinde bilgisayar donanımının kurulması, makine montajının tamamlanması, işlerin yoğunlaşmasından dolayı muhasebeye yardımcı personel için belirli süreli iş sözleşmeleri kurulabilir.
Belirli süreli sözleşmenin süresinden önce işveren tarafından haklı bir sebep olmadan feshedilmesi halinde bakiye sürenin ücretini işveren işçiye ödemek zorundadır. Haklı bir sebep olmadan işçi feshederse bakiye süre ücretini ödemek zorunda değildir, ancak sözleşmede ödeyeceğine dair güküm varsa bu durumda ödemesi gerekir. Erken fesheden işçi, bu fesihten dolayı işvereni zarara uğratırsa bu zararı tazmin etmesi gerekir.
