Tüm Yönleriyle Dahilde İşleme Rejimi
Dahilde İşleme Rejimi Nedir ve Amaçları Nelerdir?
Dahilde işleme rejimi, ihracatı taahhüt edilen malların üretiminde kullanılacak girdilerin yani hammadde ve yan ürünlerin ithalinde ya da yurtiçinde alımında ödenmesi gereken her türlü vergiden muaf tutulmasıdır. Burada amaç imalatçı ihracatçının dünya piyasaları ile rekabet gücünü artırmak, ihracat pazarını ve ihraç ürün çeşitliliğini artırmak ve böylece ülkede üretimi artırarak aynı zamanda istihdam artışı da sağlamaktır.
Dahilde İşleme Rejimi ilk uygulamasında sadece ithal edilecek ürünleri kapsamaktaydı fakat ithalat için getirilen bu avantaj yurtiçi firmaları için bir haksız rekabet oluşturmaktaydı. Bunun üzerine 2006/12 sayılı Dahilde İşleme Rejimi Tebliği’nin 7.maddesi de; “Dahilde işleme izin belgesi kapsamında ihracı taahhüt edilen işlem görmüş ürünün elde edilmesinde kullanılan hammadde, yardımcı madde, yarı mamul, mamul, değişmemiş eşya ve ambalaj malzemeleri, bu Tebliğin 5 inci maddesi hükmüne göre ithal edilebileceği gibi, yurt içinden de temin edilebilir.” denilerek belge kapsamında yurtiçinden de alım yapılabileceği açıklanmıştır.
Dahilde İşleme Rejimi’nden Yararlanabilme Koşulları Nelerdir?
-İhracatçı firma Türkiye’de faaliyette bulunmalıdır, Türkiye’de serbest bölgede faaliyette bulunan firmalara belge ya da izin verilmeyecektir.
-İthal edilen ya da yurtiçinde alınan girdilerin (Hammadde, yardımcı madde, yarı mamul, mamul, ara malı ve ambalaj malzemeleri) ihraç olunan malların üretiminde kullanıldığının tespiti mümkün olabilmelidir.
-Dahilde İşleme Rejimi’nden yararlanabilmek için “Dahilde İşleme İzin Belgesi” alınması gerekir.
-Belirli bir tutarda ihracat yapılacağına dair taahhütte bulunulması gereklidir.
Dahilde İşleme İzin Belgesi nereden ve nasıl alınır?
Dahilde İşleme İzin Belgesi, Dahilde İşleme Rejimi’nden yararlanmak için verilen izni ifade eder ve belge Gümrük Müsteşarlığınca verilir. Belge almak için sadece elektronik ortamda Müsteşarlığa müracaat yapılır. Bunun için ilk önce firmanın elektronik imza alması gereklidir daha sonra internet yoluyla elektronik ortamda Dış Ticaret Müsteşarlığa müracaat edilir, başvurusu yapılmasını müteakip ihracatçı firmalar için istenen belgeler bağlı olunan İhracatçı Birlikleri Genel Sekreterliği’ne elektronik ortamda sisteme tanıtılması amacıyla, teslim edilmeleri gerekmektedir. Müsteşarlık tarafından yapılacak değerlendirme sonucunda belge verilip verilmeyeceğine karar verilir. Dahilde İşleme İzin Belgesi elektronik ortamda düzenlendiği gibi ayrıca sahibi firmanın talebi ile kağıt ortamında basılı şekilde gönderilir.
Dahilde İşleme İzin Belgesi Kapsamında İhracat Taahhüdü Döviz Kullanma Oranı
DİİB kapsamında döviz kullanma oranı genel olarak %80’di , bu uygulama 2006/12 sayılı DİR Tebliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair (İhracat: 2011/7) Tebliği ile bazı değişikliklere uğradı ve DİİB’nde döviz kullanım oranı;
-Otomotiv sektöründe düzenlenen belgeler için azami %65,
-Deri ve deri mamulleri ile çimento, cam, toprak ve seramik ürünleri sektöründe düzenlenen belgeler için azami %60
-Tekstil ürünleri sektöründe düzenlenen belgeler için azami %65,
-Konfeksiyon ve orman ürünleri sektöründe düzenlenen belgeler için azami %70
-Bunların dışında kalan sektörler için azami değişmeden önceki genel oran olan %80’dir.
İkincil işlem görmüş tarım ürünleri taahhüdü içeren belgelerde bu oran yine değişikliğe uğramayarak azami %100’dür.
Örnek, ABC Ltd. firması DİİB alımı için 1.000.000,00 USD elektronik eşya ihracat taahhüdünde bulunmuş olsun, şirket belge kapsamında bu eşyaların üretimi için ithal olunacak girdi hammaddelerinin tutarını en fazla döviz kullanma oranı olan %80’i kadar yani 800.000,00 USD tutarında isteyebilecektir.
- DİİB kapsamındaki yurt içi alımlar ve bedelsiz ithalatta döviz kullanım oranı aranmaz.
Dahilde İşleme İzin Belgesi Süresi
Dahilde İşleme Rejimi kapsamında taahhüt edilen ihracatın belirli süre içerisinde gerçekleştirilmesi gerekir bu sebeple Dahilde İşleme İzin Belgesi belirli süre ile verilir, belgedeki süre sektörüne göre en fazla 12 ay kadardır ve mamule göre süre daha kısa olarak da tespit edilebilinir. Sürenin başlangıç tarihi DİİB veriliş tarihidir. Sürenin bitiş tarihi ise, belge süresinin bitiminin rastladığı ayın son günüdür.
Örnek, 9 ay süre verilmiş 09.05.2012 tarihli Dahilde İşleme İzin Belgesi’nin başlangıcı 09.05.2012’dir. 9 ay sonra süre 09.02.2013 tarihidir ancak bittiği ayın son günü belge süre sonu tarihi olduğundan 28.02.2013 tarihinde süre dolmuş olacak ve bu tarihe kadar belgeye istinaden ihracat ve ithalat yapılabilinecektir.
Belge süresinde çeşitli nedenlerle uzatma hakkı verilmiştir, belge süresi ilk ithalatın yapıldığı tarih dikkate alınarak en çok 3 ay süre ile uzatılacaktır. Ancak belge kapsamında hiç ithalat yapılmamışsa süre uzatılmayacak ve ayrıca süre uzatım başvurusu en geç belge süresinin sonundan itibaren 1 ay içerisinde yapılanabilinecektir. Ayrıca belgede yazılı ihracat taahhüt tutarının %50’si kadar ihracat gerçekleşmesi durumunda yine belge süresi sonundan itibaren 1 ay içinde başvurulması şartıyla, 6 ayı geçmemek üzere belgedeki orijinal süresinin yarısı kadar ek süre verilmektedir.
Dahilde İşleme İzin Belgesi Kapsamında Türkiye’den ve Yurtdışından Alımlarda Vergiler
Dahilde İşleme İzin Belgesi ile yurtiçi yada yurtdışından alım yapılabilmektedir. Genel olarak İthalde alınmayacak vergiler; KDV, Gümrük Vergisi, Damga Vergisi ve KKDF’dir. Yurtiçi alınmayacak vergiler ise; KDV, Damga Vergisi, BSMV ve ÖTV’dir.
- İthalatta Vergiler
Dahilde İşleme İzin Belgesi kapsamında yapılacak ithalatlarda, vergilerin ödenmemesi için iki ana sistem vardır ithalatçılar kendi durumlarına göre uygun olanı seçmelilerdir. Bunlar; Şartlı Muafiyet Sistemi ve Geri Ödeme Sistemi’dir.
Şartlı Muafiyet Sistemi: Bu sisteme göre; ithalatta ödenecek vergiler için aynı tutarda ithalatın yapıldığı gümrük idaresi saymanlıklarına teminat verilir ve bu teminat ihracat taahhüdünün yerine getirilmesi ile çözülerek ithalatçıya iade edilir. En yoğun kullanılan sistemdir.
Geri Ödeme Sistemi: Bu sistemde teminat kesinlikle yoktur. DİİB kapsamında ithal edilen eşyanın vergileri işletme tarafından ödenmektedir. Daha sonra ithal edilen eşyanın ihracatı sırasında, ödenen tutar ihracatçı işletmeye iade edilir.
- Yurtiçi Alımlarda KDV
Katma Değer Vergisi Kanunu’nun Geçici 17’nci maddesiyle, DİİB kapsamında yurt içinden ham ve yardımcı madde alımlarında Katma Değer Vergisi ödenmesiz alım yapabilme imkânı getirilmiştir. Bu süre 31.12.2015 olarak belirlenmiştir, yani DİİB ile ihraç edilecek ürünlerin üretiminde kullanılacak girdi maddelerinin teslimleri 31.12.2015 tarihine kadar tecil-terkin kapsamında yapılabilecektir.
Yurtiçinden KDV ödemeden yapılacak alımlarda öncelikle ihracatı yapacak firmanın Dahilde İşleme İzin Belgesi olması gereklidir ve belge kapsamında yapılabilinecek alımlar ancak belgede yazılı tür, miktar ve tutarlardaki ürünlerle sınırlıdır. Firma belge kapsamında belirtilen mallardan almak istediğinde ilgili yurtiçi işletmesine Dahilde İşleme İzin Belgesi’ni ibraz edecek, satıcı yurtiçi işletme ise, malın belgede kontrolünü yaptıktan sonra tecil-terkin kapsamında satışını yapabilecektir. Satıcı faturasında KDV hesaplamasına rağmen alıcıdan bu KDV’yi tahsil etmeyecek ayrıca Dahilde İşleme İzin Belgesi’nin “İthal edilen ya da yurtiçi alımı yapılan maddelerle ilgili bilgiler” kısmına satılan malla ilgili GTİP numarası-satır kodu-miktar-değer gibi bilgileri doldurarak kaşe ve imza edecektir. Fatura düzenlendiğinde ise; “Katma Değer Vergisi Kanunu’nun Geçici 17. maddesi gereğince katma değer vergisi tahsil edilmemiştir” ibaresi yazılacak ve belgenin kapatılması sırasında kolaylık sağlaması sebebiyleDİİB’nin tarihi-numarası gibi bilgilere de faturada yer verilecektir.
DİİB Kapsamında Alıcı ve Satıcının Beyanları Nasıl Olacaktır?
Dahilde İşleme İzin Belgesi kapsamında yapılan satışlar için, KDV Kanunu’nun 11/1-C maddesi (İhraç Kayıtlı Teslim) uygulamasına ilişkin tebliğlerde yapılan açıklamalara göre işlem yapılacaktır. Buna göre; satıcı faturada gösterdiği ancak alıcıdan tahsil etmediği KDV tutarını hesaplanan KDV olarak beyan edecek ancak KDV beyannamesinin Tablo-10 bölümünde yer alan “İhraç Kaydıyla Teslimler” kısmına satış bedeli ve KDV tutarı yazılarak, tahsil edilmeyen KDV’nin tutarı kadar eğer ödeme çıkıyorsa ödemenin tecilini bunun yanında devreden KDV mevcut ise iade edilecek KDV’yi isteyebilecektir.
ÖRNEK: ABC Ltd. firması DİİB kapsamında XYZ Ltd. firmasından hammadde alımı yapıyor 40.000,00 TL + 7.200,00 TL KDV tutarlıdır. XYZ Ltd. firması kesmiş olduğu faturayı normal KDV’li olarak 40.000,00 + 7.200,00 TL olarak kesiyor ancak fatura üzerine,“Katma Değer Vergisi Kanunu’nun Geçici 17. maddesi gereğince katma değer vergisi tahsil edilmemiştir” ibaresiile DİİB’nin tarih ve numarasını yazıyor. Faturada gözüken 7.200,00 TL KDV alıcı ABC Ltd.’den tahsil edilmeyecektir.
DURUM-1: DİİB kapsamında satım yapan XYZ Ltd.’nin ilgili aydaki KDV beyanname bilgileri şöyledir;
Yurtiçi Satış KDV’si : 15.000,00 TL
DİİB Satış KDV’si : 7.200,00 TL
Dönem İndirilecek KDV : 13.000,00 TL
Bu bilgilere göre normalde 9.200,00 TL ödeme çıkması gerekli ancak hesaplanan KDV’nin 7.200,00 TL’lik kısmı DİİB kapsamında satış nedeniyle gerçekleştiğinden 7.200,00 TL “Tecil Edilecek KDV” ve 7.200,00 TL’yi aşan 2.000,00 TL ise “Ödenecek KDV” olarak beyannamede sonuçlanacaktır.
Bu durumda; 7.200,00 TL tecil (ertelenen) KDV’nin terkin (silinebilmesi) edilebilmesi için KDV iadesi ile ilgili evrakların vergi dairesine teslim edilmesi gereklidir.
DURUM-2: DİİB kapsamında satım yapan XYZ Ltd.’nin ilgili aydaki KDV beyanname bilgileri şöyledir;
Yurtiçi Satış KDV’si : 15.000,00 TL
DİİB Satış KDV’si : 7.200,00 TL
Önceki Dönem Devreden KDV : 19.200,00 TL
Dönem İndirilecek KDV : 13.000,00 TL
Bu bilgilere göre normalde 10.000,00 TL devreden KDV çıkması gerekli ancak hesaplanan KDV’nin 7.200,00 TL’lik kısmı DİİB kapsamında satış nedeniyle gerçekleştiğinden 7.200,00 TL “İade Edilmesi Gereken KDV” ve 7.200,00 TL’yi aşan 2.800,00 TL ise “Sonraki Döneme Devreden KDV” olarak beyannamede sonuçlanacaktır.
Bu durumda; 7.200,00 TL KDV’nin iade edilebilmesi için KDV iadesi ile ilgili evrakların vergi dairesine teslim edilmesi gereklidir.
Örneklerde geçen TECİL ve TERKİN kelimelerinin vergi hukukunda anlamlarını kısaca açıklamak gerekirse;
TECİL : Vergi alacağının ertelenmesidir
TERKİN : Vergi alacağının kısmen ya da tamamen ortadan kaldırılması, silinmesidir.
- ABC Ltd. DİİB kapsamında alımını KDV ödemeden gerçekleştireceğinden KDV beyannamesinin herhangi bir yerinde bu alıma yer vermeyecektir.
DİİB Kapatılması Nasıl Olacaktır?
Dahilde İşleme İzin Belgesi alabilmek için belirli süre içerisinde belli bir tutarda ihracat yapılacağına dair taahhüt verilmelidir. Taahhüt edilen ihracat ve ithalat işlemlerinin gerçekleşmesi ile verilmiş taahhütlerin kapatılmaları gereklidir.
Belgede taahhüt edilen ihracatın kapatılması için, belge sahibi firmaların en geç belge süresi sonundan itibaren 3 ay içerisinde elektronik ortamda ve aynı süre içerisinde istenilen bilgi ve belgelerle bağlı oldukları ihracatçı birlikleri genel sekreterliğine müracaatları gereklidir. Kapama müracaatını bu süre içerisinde yapmayan firmalara sadece elektronik ortamda uyarı yapılır ve 3 ay içerisinde ihracat taahhüt kapatmaları için müracaatları beklenir. 3 aylık süre içerisinde de başvuru yapılmadığında DİİB resen kapatılır. Resen kapatılan DİİB’ler resmi gazetede aylık listeler halinde yayınlanır. Resen kapatılan bir belgenin tekrar açılabilmesi için belge süresi içinde ihracat taahhüdüne sayılabilir ihracatının olması ve resen kapatmanın Resmi Gazete’de yayımlandığı tarihten itibaren 60 gün içinde Birliğe yazılı olarak resen kapatmanın iptali için başvurulması gerekmektedir.
İhracatın Gerçekleştirilmemesi ve Müeyyidesi
2006/12 sayılı Dahilde İşleme Rejimi Tebliği’nin 45.maddesi ve 4458 Sayılı Gümrük Kanunu’nun 214/3-h ve 241/4-h maddeleri birlikte değerlendiğinde; sürenin bitiminden itibaren 2 ay geçtikten sonra halen ihracatın gerçekleştirilmemesi halinde 4458 Sayılı Kanunun 238.maddesi hükmü çerçevesinde gümrük vergilerinin 2 (iki) katı para cezası alınacağı anlaşılmaktadır.
2 aylık süre geçtikten sonra uygulanacak olan para cezasının yanı sıra; 4458 Sayılı Gümrük Kanunu’nun 207. maddesi çerçevesinde teminatın kabulü tarihinden başlamak üzere 6183 AATUHK’un 51.maddesine göre tespit edilen gecikme zammı tahsil edilir.
Burada dikkat edilmesi gereken husus, bahis konusu hükmün şartlı muafiyet sistemi kapsamında (Ödeme yerine teminat verilmesi sistemidir) ithal edilen eşyaya uygulanacaktır (Kaya Sezai, Dİİ ve Muhasebe Kayıtları, Türkmen Kitabevi, 2011, s.126).
KDV yönünden sonuçlar, Kanunu’nun geçici 17.maddesinde açıkça belirtilmiştir. Katma Değer Vergisi Kanunu'nun geçici 17'inci maddesinde;"ihracatın şartlara uygun olarak (süresi içinde) gerçekleştirilmememsi halinde zamanında alınmayan vergi, vergi ziyaı cezası uygulanarak gecikme faizi ile birlikte alıcıdan tahsil edileceği" hükmedilmiştir.
Madde açıklamasına göre, ihracat gerçekleşmemesi durumunda satıcıların, tecil edilen veya iade edilen (İhracat gerçekleşmemesi durumunda iade işlemi sonuçlandırılamaz) vergisi vergi ziyaı ve faizi ile birlikte satıcılardan değil, alıcılardan aranılacak ve tahsil edilecektir.
ÖRNEK:ABC Ltd. firması DİİB kapsamında XYZ Ltd. firmasından hammadde alımı yapıyor 40.000,00 TL + 7.200,00 TL KDV tutarlıdır. XYZ Ltd. firması kesmiş olduğu faturayı normal KDV’li olarak 40.000,00 + 7.200,00 TL olarak kesiyor ancak fatura üzerine, “Katma Değer Vergisi Kanunu’nun Geçici 17. maddesi gereğince katma değer vergisi tahsil edilmemiştir” ibaresiile DİİB’nin tarih ve numarasını yazıyor. Faturada gözüken 7.200,00 TL KDV alıcı ABC Ltd.’den tahsil edilmeyecektir.
- DİİB kapsamında satım yapan XYZ Ltd.’nin ilgili aydaki KDV beyanname bilgileri şöyledir;
Yurtiçi Satış KDV’si : 15.000,00 TL
DİİB Satış KDV’si : 7.200,00 TL
Dönem İndirilecek KDV : 13.000,00 TL
Bu bilgilere göre normalde 9.200,00 TL ödeme çıkması gerekli ancak hesaplanan KDV’nin 7.200,00 TL’lik kısmı DİİB kapsamında satış nedeniyle gerçekleştiğinden 7.200,00 TL “Tecil Edilecek KDV” ve 7.200,00 TL’yi aşan 2.000,00 TL ise “Ödenecek KDV” olarak beyannamede sonuçlanacaktır.
ABC Ltd. firmasının ihracat işlemini gerçekleştirememesi ile, XYZ Ltd. firmasının 7.200,00 TL tecil edilen vergisinin terkin işlemi sonuçlandırılamamaktadır. İhracatın gerçekleştirilmemesinin anlaşılması üzerine vergi dairesi 7.200,00 TL vergiyi ABC Ltd. firmasından yani alıcıdan 2 Nolu KDV beyannamesi ile kendi vergi dairesine ödemesini isteyecek ve bu verginin ödenmesi ile XYZ Ltd.’nin 7.200,00 TL tecil vergisinin terkin işlemi de sonuçlandırılacaktır.
DİİB Kapsamında Yapılan Satışlarda Kdv İade Talepleri
Dahilde İşleme İzin Belgesi ile yapılan KDV’siz satışlar nedeniyle istenecek iade için öncelikli önemli belge, DİİB kapsamında satılan üretimde kullanılacak malların, ne kadarının ihraç olunan ürünün imalatında kullanıldığını gösterir YMM raporudur. YMM raporu ihraç olunan ürünün bünyesine giren malların miktarını gösterir ve böylece KDV iadesi alacak firmaların iade alabilecekleri tutar belirlenmiş olur.
Örnek, ABC Ltd. firması plastik masa örtüsü ihraç etmek istemektedir. Bununla ilgili olarak Dahilde İşleme İzin Belgesi almıştır ve belgede yazılı masa örtüsü imalatında kullanılmak üzere XYZ Ltd. firmasından DİİB kapsamında 20.000,00 TL tutarında KDV’siz dop yağı almış, alınan dop yağının tamamı ihracı taahhüt edilen masa örtüsü üretiminde kullanılmıştır ancak masa örtülerinin Ekim 2012 döneminde ihraç olunan kısmında dop yağının sadece 6.000,00 TL’lik kadarının kullanıldığı YMM raporunda belirtildiği için, XYZ Ltd. firması toplamda belge kapsamında KDV’siz 20.000,00 TL dop yağı satmış olmasına rağmen Ekim 2012 döneminde ihraç olunan masa örtüsünde 6.000,00 TL’lik dop yağı kullanıldığından iade istemi bu dönemde sadece 6.000,00 TL’ye isabet eden 1.080,00 TL tutarı ile sınırlı olacaktır.
Sonraki Kasım 2012 döneminde ihraç olunan masa örtüsünün imalatında ise, 14.000,00 TL tutarında dop yağı kullanıldığı YMM raporu ile belirlendiği için XYZ Ltd.’nin iadeden kalan 14.000,00 TL’ye isabet eden 2.520,00 TL tutarı da Kasım 2012 döneminde gerçekleştirilebilecektir.
Burada YMM raporunun bu iade için neden gerekli olduğunu izah etmeye çalıştım ve kısaca özetlersek; DİİB kapsamında satılan mallar direk ihraç olmamakta ve üretimde kullanılmaktadırlar. Bu sebeple, üretimde kullanılan bu malların ne kadarlık kısmının ihraç olan malın bünyesinde olduğu da bilinememektedir. DİİB kapsamında KDV’siz satılan mallar nedeniyle iade istenirken yaşanacak bu belirsizliğin önlenmesi için YMM raporu gereklidir çünkü ihraç olan malların üretiminde hangi firmadan alınan hangi malın ne oranda kullanıldığını bu rapor göstermektedir ve KDV iadesi de bu rapora göre yapılır.
Düzenlenecek YMM raporunda bulunması gerekli en az;
- Dahilde işleme veya geçici kabul izin belgesinin tarih ve sayısı,
- Belgenin geçerlilik süresi
- İhracata ilişkin gümrük beyannamesinin tarih ve sayısı,
- Fiili ihracat tarihi,
- İhraç edilen malların cinsi, miktarı ve tutarı,
- İhraç edilen malların üretiminde kullanılan maddelerin satıcılar itibariyle ayrı ayrı olmak üzere cins, miktar ve tutarı,
- İhracatın süresi içinde yapılıp yapılmadığı,
konusunda bilgiler yer alacak ve teyidi alınan gümrük beyannamesinin onaylı bir örneği rapora eklenecektir.
Bu raporlar, söz konusu kapsamda ihracatın yapıldığı her dönem için ayrı ayrı düzenlenecek ve ikişer örneği ihracatın yapıldığı ayı takip eden aybaşından itibaren 3 ay içinde ilgili satıcılara verilecektir.
Tecil-terkin uygulaması kapsamında satın alınan mallarından üretilen malların izin belgesinde öngörülen süre ve şartlara uygun olarak ihraç edilmemesi halinde zamanında alınmayan vergi, tecil tarihinden itibaren vergi ziyai cezası da uygulanmak suretiyle gecikme faizi ile birlikte alıcılardan tahsil edilecektir.
DİİB Kdv iadesi için gerekli evraklar ise;
- İade talep dilekçesi
- Dahilde İşleme veya Geçici Kabul İzin Belgelerinin Onaylı Örneği
- Alıcı Adına Düzenlenen Yeminli Mali Müşavir Raporu
- Satış Faturaları Listesi ve Fotokopisi
- İade talep edilen döneme ilişkin indirilecek KDV listesi’dir
Dahilde İşleme İzin Belgesi Sahipleri İhracat Yerine İhraç Kayıtlı Teslim Yapabilirler mi?
Dahilde işleme izin belgesi ile yurtiçinden tecil terkin uygulanarak alınan malın süresi içinde ihraç edileceği gibi, belge sahibinin direk ihracat yerine ihraç kayıtlı olarak ihracatçıya teslimide mümkün olmaktadır.
Bu konuda verilen bir özelgede;
Dahilde işleme veya geçici kabul rejimlerinde tecil-terkin uygulamasının usul ve esaslarını düzenleyen 83 Seri No'lu KDV Genel Tebliğinin 1.4. bölümünde, tecil-terkin kapsamında satın alınan maddelerle imal edilen malların süresi içinde ihraç edildiğinin Yeminli Mali Müşavirlerce düzenlenecek bir raporla tespit edileceği; satıcıların sözü edilen raporu bağlı olduğu vergi dairesine ibraz etmek suretiyle tecil edilen verginin terkinini sağlayacakları; bu kapsamda satın alınan ham ve yardımcı maddelerle imal edilen malların ihracatçıya tesliminde tecil-terkin uygulanması halinde ise aynı rapor ile hem satıcının, hem de imalatçının tecil edilen vergileri terkin edileceği açıklaması yer almaktadır.
Buna göre, dahilde işleme izin belgesi sahibi mükellefler bu kapsamdaki malları bizzat ihraç edebilecekleri gibi, KDV Kanununun 11/1-c maddesine göre tecil-terkin uygulamak suretiyle teslim edecekleri ihracatçılar aracılığıyla da malların ihraç edilmesi mümkün bulunmaktadır.
Bu çerçevede, KDV Kanununun geçici 17'nci maddesi kapsamında tecil edilen katma değer vergisinin terkin edilebilmesi için;
1- Söz konusu malların dahilde işleme izin belgesi kapsamında yapılan imalatta kullanılması,
2- İmal edilen malların belge süresi içinde ihraç edilmesi
gerekmektedir.
KDV Kanununun geçici 17'nci maddesi kapsamında teslim edilen mallar kullanılarak imal edilen malların, bizzat dahilde işleme izin belgesi sahibi tarafından ihraç edilebileceği gibi, KDV Kanununun 11/1-c maddesine göre tecil-terkin uygulanmak suretiyle teslim edilecek ihracatçılar aracılığıyla da ihraç edilmesi (Malların ihracatçılar tarafından herhangi bir işleme tabi tutulmaksızın aynen ihraç edilmesi şarttır.) mümkün bulunmaktadır(Gelir İdaresi Başkanlığı, 03.05.2007 Tarih ve 40249 Sayılı Özelge).
İhraç Kayıtlı Tecil-Terkin Uygulaması ile DİİB Kapsamında Tecil-Terkin Uygulaması Farkları
- İhraç kayıtlı teslimlerde söz konusu teslim sadece nihai mallardır yani ihraç kayıtlı teslim alınan malların işlem görmeden ihraç edilmesi gereklidir – DİİB kapsamında alımlar ise; ihraç edecekleri malların imalatında kullanılmak üzere ham ve yardımcı maddelerdir yani bu kapsamda alınan mallar direk ihraç edilemezler
- İhraç kayıtlıteslimlerde malları bu kapsamda alan ve ihraç eden firmaların imalatçı olmalarına gerek yoktur çünkü aldıkları malları üzerinde herhangi bir işlem yapmadan ihraç ederler - DİİB kapsamında ihracatçıların ise, imalatçı-ihracatçı olmaları gereklidir.
- İhraç kayıtlı teslim edilen malların, teslim tarihinden itibaren 3 ay içerisinde ihraç edilmesi gereklidir - DİİB kapsamında ise, ihraç kayıtlı teslimden ayrı olarak imalat sürecide olduğundan, ihracat süresi Dahilde İşleme İzin Belgesinde belirlenen süredir.
- İhraç kayıtlı teslimlerde gümrük beyannamesi KDV iadesi için yeterlidir – Dahilde İşleme Rejimi’nde ayrıca YMM raporu gereklidir.
- İhraç kayıtlı teslimlerde şartların gerçekleşmemesi durumunda tecil edilen yani zamanında alınmayan KDV satıcıdan aranılır - Dahilde İşleme Rejimi’nde şartların sağlanamaması durumunda ise, ihracatın gerçekleşmemesi kısmında açıkladığımız üzere, tecil edilen yani zamanında alınamayan KDV satıcı yerine alıcıdan aranır
DAHİLDE İŞLEME REJİMİ MUHASEBE KAYITLARI
- Satıcının Muhasebe Kayıtları
Örnek: ABC Ltd. Dahilde İşleme İzin Belgesi kapsamında KDV ödemeden 20.08.2012 tarihinde 10 ton dop yağı ithal etmiştir. İthalat bedeli 125.000,00 TL’dir. İthalat bedeli daha önce verilen avans hesabından kapatılmıştır. ABC Ltd.’nin muhasebe kaydı aşağıdaki gibi olmalıdır.
--------------------- 20.08.2012 ------------------
150- İLK MADDE ve MALZEMELER HS. 125.000,00
159-VERİLEN SİPARİŞ AVANSLARI 125.000,00
DİİB Kapsamında Dop yağı Hammadde İthalatı,
--------------------- xx.xx.xxxx ------------------
Örnek: ABC Ltd. Dahilde İşleme İzin Belgesi ile KDV ödemeksizin yurtiçindeki XYZ Ltd.’den 25.08.2012 tarihinde 5 ton dop yağı satın almıştır. Dop yağı bedeli 68.000 TL’dir.
Bu kapsamda satıcı XYZ Ltd. aşağıdaki gibi kayıt yapacaktır.
--------------------- 25.08.2012 ------------------
120- ALICILAR HS. 68.000,00
192-DİĞER KDV HS. 12.240,00
600-YURTİÇİ SATIŞLAR 68.000,00
391-HESAPLANAN KDV 12.240,00
DİİB Kapsamında Dop yağı satışı,
--------------------- xx.xx.xxxx ------------------
Satıcı firmanın İndirilecek KDV tutarının 15.000,00, Devreden KDV tutarının 1.320,00 TL olduğunu ve satılan dop yağı kullanılarak üretilen masa örtüsünün ABC Ltd. firması tarafından 05.09.2012 tarihinde ihracatının gerçekleştiği ve satıcı firma tarafından yapılacak muhasebe kayıtları aşağıdaki gibidir.
--------------------- 31.08.2012 ------------------
391-HESAPLANAN KDV HS. 12.240,00
190-DEVREDEN KDV HS. 4.080,00
191-İNDİRİLECEK KDV HS. 15.000,00
190-DEVREDEN KDV HS. 1.320,00
Ağustos/2012 KDV Tahakkuku
--------------------- xx.xx.xxxx ------------------
İade şartlarının 05.09.2012 tarihinde gerçekleştiğinde yapılacak muhasebe kaydı aşağıdaki gibidir.
--------------------- 05.09.2012 ------------------
136-DİĞER ÇEŞİTLİ ALACAKLAR HS. 12.240,00
Ağustos 2012 KDV İade Alacağı
192-DİĞER KDV HS. 12.240,00
KDV İade Alacağının Tahakkuku
--------------------- xx.xx.xxxx ------------------
Satıcı firmanın hak etmiş olduğu 12.240,00 TL KDV bedeli vergi ya da Sgk borçlarına mahsup yapılırsa 360/361 hesaplara borç verilerek mahsup işlemi muhasebe kayıtlarında da gerçekleştirilir, eğer nakit iade alınırsa tutar 102 hesaba borç yazılarak iade 136 hesap kapatılmış olur.
- Alıcının Muhasebe Kayıtları
Alıcı ABC Ltd.’nin muhasebe kaydı aşağıdaki gibi olmalıdır.
--------------------- 25.08.2012 ------------------
150- İLK MADDE ve MALZEMELER HS. 68.000,00
320-SATICILAR HS. 68.000,00
DİİB Kapsamında Yurtiçinden Hammadde Alımı,
--------------------- xx.xx.xxxx ------------------
kaynak : Okay KIR
SMMM
| |
| | | | | | |
|
