DİSİPLİN SORUŞTURMASINDA USUL VE ÜSLUP
Muhasebe ya da mali müşavirlik faaliyetleri sırasında zaman zaman yaratılan haksız rekabet ortamı vb. nedenlerle meslek mensupları birbirlerini, ya da hizmetlerin aksatılması vb. durumlarda onların müşterileri odalara şikâyette bulunmaktadırlar.
Böyle durumlarda SMMM Odaları Disiplin Yönetmeliği gereği, oda yönetim kurulu şikâyete konu olayı aydınlatmak üzere araştırma, inceleme, bilgi- belge toplama ve bunların sonucunda gerekli görmesi halinde ise disiplin soruşturması açılmasına karar verebilmektedir.
Oda yönetim kurulunun disiplin soruşturması açılmasına ya da açılmamasına karar verebilmesi için, tüm bu çalışmaların tamamlanması gerekir.
Kovuşturma ile soruşturmayı birbirinden ayırt etmeye özen gösterilmelidir. Zira kovuşturma, suçlu olduğu sanılan ya da ileri sürülen birisi için yapılan soruşturma, araştırma, takibat yapma işidir.
Şikâyet edilen kişi hakkında SMMM Odaları Disiplin Yönetmeliğinin 18. Maddesi gereği bir ilk incelemenin yapılması gerekir.
Buna göre; İlgili Oda yönetim kurulu, ivedi durumlar hariç olmak üzere, ihbar, şikâyet veya istem konusunun bildirilmesinden itibaren en geç iki ay içinde ihbar, şikâyet veya istem konusunu incelemek zorundadır.
Şu kadar ki; Oda yönetim kurulu gerek gördüğü durumlarda, ihbar veya şikâyet konusu hakkında kendiliğinden soruşturma yapabilir.
Yönetmeliğin 19. maddesine göre ise şikâyet konusu hususlar, oda yönetim kurulunun, yönetim kurulu üyeleri arasından görevlendireceği bir veya birkaç kişi tarafından incelenip soruşturulur. Oda yönetim kurulu, gerekli gördüğü hâllerde disiplin soruşturmalarını oda üyeleri arasından görevlendireceği kişiler marifetiyle de yaptırılabilir. Burada ifadesini bulan disiplin soruşturması, aslında taraflarla yapılan bir ilk (ön) inceleme, görüşme ve bilgi belge toplama işidir. Bu bir disiplin (kurulu) kovuşturması değil, disiplin soruşturması açılıp açılmamasına (ya da disiplin kuruluna sevk edilip edilmemesine) yönetim kurulunun karar verebilmesi için yapılan ön (ilk) incelemedir. Kanımca burada kullanılan disiplin soruşturması ibaresi pek yerinde kullanılmamaktadır. Çünkü henüz ortada yalnızca bir iddia vardır, ve olayın henüz disiplinlik olup olmadığı kesin değildir.
Soruşturma; herhangi bir konudaki şikâyet hakkında ilgili kişi ya da kurumlara sorular yöneltilerek, bilgi belge toplama işi biçiminde tanımlansa da, toplumda bir ilk (ön) inceleme işleminden daha farklı algılanmaktadır. Bir bakıma suçlu olma durumu sanılmaktadır. .
Şöyle ki; soruşturma ile görevlendirilenler kanıtları toplar, ihbar veya şikâyette bulunanla, hakkında ihbar ya da şikâyette bulunulan meslek mensubunu dinlemek üzere süre belirler ve bu sürenin ilgililere duyurulmasını sağlarlar.
Görevli kişi veya kişiler, bu süre dolana kadar veya sürenin dolmasından sonra da gerekli göreceği kimselerin bilgilerine başvurabilir, gerekli gördüğü defter ve belgeleri inceleyebilirler.
Görevlendirilen kişiler ya da üyeler bu incelemeyi tamamlayabilmek için şikâyette bulunan ve bulunulan kişiye bir yazıyla çağrıda bulunurlar.
Örneğin şikayet edilen meslek mensubuna gönderilen çağrı yazısında genellikle; Odamıza gönderilen hakkınızdaki bir şikayet dilekçesi üzerine yönetim kurulumuzun ../../ tarih ve sayılı kararı ile hakkınızda disiplin soruşturması açılmasına ve soruşturmanın tarafımızca yürütülmesine karar verilmiştir,denilmektedir.
Dikkat edileceği üzere, böyle bir yazıda direkt olarak bir disiplin soruşturması açılmasından söz edilmektedir.
Oysa, şikâyet edilen kişi hakkında inceleme yapılması, soruşturma yapılması, disiplin soruşturması açılması, hatta kovuşturma yapılması farklı aşamaların işlemleridir.
Soruşturma ile kovuşturma eylemleri (işlemleri) çoğu kere birbirine karıştırılmaktadır. Kovuşturma; suçlu sanılan ya da suçlu olduğu ileri sürülen birisi için yapılan araştırma ve soruşturma işidir.
Soruşturma ise; herhangi bir konuda yönetim kurulunca görevlendirilenlerce ilgili kişilere sorular yöneltilerek bilgi alma, belge toplama ve bunun sonucunda yapılan raporlama işidir. İşlemin bu aşamasında buna soruşturma değil de, ilk (ön) inceleme denmesinin daha uygun olacağı kanaatindeyim.
Görevli kişi veya kişiler(üyeler); yapılan incelemelerle birlikte, hakkında soruşturma yapılan meslek mensubunu da dinledikten veya dinlemek için verilen süre dolduktan veyahut da odaya bildirdiği adreslerine tebligat yapılamaması nedeniyle meslek mensubuna ulaşılamaması durumunda dosyayı bir raporla oda yönetim kuruluna verirler.
Tamamlanan ön (ilk) inceleme (soruşturma) raporu yönetim kurulunca ya dosyasına ya da kovuşturulmak üzere disiplin kuruluna gönderilir.
Disiplin kovuşturması bizzat disiplin kurulunca (üyelerince) yapılır. Dikkat edileceği üzere burada artık bilgi ve belgeler toplanmış ve suçluluk sanısı vardır. Bilgi ve belgeler toplanmış olmasına karşın, yine de bir araştırma ve soruşturma gereksinimi duyulabilir.
Odaların disiplin kurulları bir anlamda yargı organıdır. Verilen kararların yönetim kurulunca uygulanması ve ilgililere bildirilmesi gerekir.
Tüm bunlar birlikte değerlendirilip dikkate alınarak denebilir ki; şikâyet edilen meslek mensupları hakkında ilk inceleme yapılması, disiplin soruşturması açılması aşamasında oda yönetim kurulunca alınan kararların ve çağrı yapanlarca meslek mensuplarına gönderilen çağrı yazılarının üslubu konusunda oldukça özenli ve dikkatli davranmaları gerekir.
Aksi halde değil karar aşaması, kovuşturma aşamasına bile gelmediği halde, yalnızca bir ön bilgi alma işlemi için gönderilen çağrı yazısında Odamıza gönderilen hakkınızdaki bir şikayet dilekçesi üzerine yönetim kurulumuzun ../../ tarih ve sayılı kararı ile hakkınızda disiplin soruşturması açılmasına karar verilmiştir, biçiminde ifade kullanılması, ve bunun da meslek mensubunun çevresinde duyulması halinde, kendisine suçlu gözüyle bakılacağından, ya da en azından öyle algılanacağından incinebilir, hatta telafisi güç zararlara dahi uğrayabilir.
Bunun sonuçları ise tazminat davası açılmasına kadar gidebilir. 28.10.2012
SMMM Gökhan DEDE (SOB)
Muhasebe ya da mali müşavirlik faaliyetleri sırasında zaman zaman yaratılan haksız rekabet ortamı vb. nedenlerle meslek mensupları birbirlerini, ya da hizmetlerin aksatılması vb. durumlarda onların müşterileri odalara şikâyette bulunmaktadırlar.
Böyle durumlarda SMMM Odaları Disiplin Yönetmeliği gereği, oda yönetim kurulu şikâyete konu olayı aydınlatmak üzere araştırma, inceleme, bilgi- belge toplama ve bunların sonucunda gerekli görmesi halinde ise disiplin soruşturması açılmasına karar verebilmektedir.
Oda yönetim kurulunun disiplin soruşturması açılmasına ya da açılmamasına karar verebilmesi için, tüm bu çalışmaların tamamlanması gerekir.
Kovuşturma ile soruşturmayı birbirinden ayırt etmeye özen gösterilmelidir. Zira kovuşturma, suçlu olduğu sanılan ya da ileri sürülen birisi için yapılan soruşturma, araştırma, takibat yapma işidir.
Şikâyet edilen kişi hakkında SMMM Odaları Disiplin Yönetmeliğinin 18. Maddesi gereği bir ilk incelemenin yapılması gerekir.
Buna göre; İlgili Oda yönetim kurulu, ivedi durumlar hariç olmak üzere, ihbar, şikâyet veya istem konusunun bildirilmesinden itibaren en geç iki ay içinde ihbar, şikâyet veya istem konusunu incelemek zorundadır.
Şu kadar ki; Oda yönetim kurulu gerek gördüğü durumlarda, ihbar veya şikâyet konusu hakkında kendiliğinden soruşturma yapabilir.
Yönetmeliğin 19. maddesine göre ise şikâyet konusu hususlar, oda yönetim kurulunun, yönetim kurulu üyeleri arasından görevlendireceği bir veya birkaç kişi tarafından incelenip soruşturulur. Oda yönetim kurulu, gerekli gördüğü hâllerde disiplin soruşturmalarını oda üyeleri arasından görevlendireceği kişiler marifetiyle de yaptırılabilir. Burada ifadesini bulan disiplin soruşturması, aslında taraflarla yapılan bir ilk (ön) inceleme, görüşme ve bilgi belge toplama işidir. Bu bir disiplin (kurulu) kovuşturması değil, disiplin soruşturması açılıp açılmamasına (ya da disiplin kuruluna sevk edilip edilmemesine) yönetim kurulunun karar verebilmesi için yapılan ön (ilk) incelemedir. Kanımca burada kullanılan disiplin soruşturması ibaresi pek yerinde kullanılmamaktadır. Çünkü henüz ortada yalnızca bir iddia vardır, ve olayın henüz disiplinlik olup olmadığı kesin değildir.
Soruşturma; herhangi bir konudaki şikâyet hakkında ilgili kişi ya da kurumlara sorular yöneltilerek, bilgi belge toplama işi biçiminde tanımlansa da, toplumda bir ilk (ön) inceleme işleminden daha farklı algılanmaktadır. Bir bakıma suçlu olma durumu sanılmaktadır. .
Şöyle ki; soruşturma ile görevlendirilenler kanıtları toplar, ihbar veya şikâyette bulunanla, hakkında ihbar ya da şikâyette bulunulan meslek mensubunu dinlemek üzere süre belirler ve bu sürenin ilgililere duyurulmasını sağlarlar.
Görevli kişi veya kişiler, bu süre dolana kadar veya sürenin dolmasından sonra da gerekli göreceği kimselerin bilgilerine başvurabilir, gerekli gördüğü defter ve belgeleri inceleyebilirler.
Görevlendirilen kişiler ya da üyeler bu incelemeyi tamamlayabilmek için şikâyette bulunan ve bulunulan kişiye bir yazıyla çağrıda bulunurlar.
Örneğin şikayet edilen meslek mensubuna gönderilen çağrı yazısında genellikle; Odamıza gönderilen hakkınızdaki bir şikayet dilekçesi üzerine yönetim kurulumuzun ../../ tarih ve sayılı kararı ile hakkınızda disiplin soruşturması açılmasına ve soruşturmanın tarafımızca yürütülmesine karar verilmiştir,denilmektedir.
Dikkat edileceği üzere, böyle bir yazıda direkt olarak bir disiplin soruşturması açılmasından söz edilmektedir.
Oysa, şikâyet edilen kişi hakkında inceleme yapılması, soruşturma yapılması, disiplin soruşturması açılması, hatta kovuşturma yapılması farklı aşamaların işlemleridir.
Soruşturma ile kovuşturma eylemleri (işlemleri) çoğu kere birbirine karıştırılmaktadır. Kovuşturma; suçlu sanılan ya da suçlu olduğu ileri sürülen birisi için yapılan araştırma ve soruşturma işidir.
Soruşturma ise; herhangi bir konuda yönetim kurulunca görevlendirilenlerce ilgili kişilere sorular yöneltilerek bilgi alma, belge toplama ve bunun sonucunda yapılan raporlama işidir. İşlemin bu aşamasında buna soruşturma değil de, ilk (ön) inceleme denmesinin daha uygun olacağı kanaatindeyim.
Görevli kişi veya kişiler(üyeler); yapılan incelemelerle birlikte, hakkında soruşturma yapılan meslek mensubunu da dinledikten veya dinlemek için verilen süre dolduktan veyahut da odaya bildirdiği adreslerine tebligat yapılamaması nedeniyle meslek mensubuna ulaşılamaması durumunda dosyayı bir raporla oda yönetim kuruluna verirler.
Tamamlanan ön (ilk) inceleme (soruşturma) raporu yönetim kurulunca ya dosyasına ya da kovuşturulmak üzere disiplin kuruluna gönderilir.
Disiplin kovuşturması bizzat disiplin kurulunca (üyelerince) yapılır. Dikkat edileceği üzere burada artık bilgi ve belgeler toplanmış ve suçluluk sanısı vardır. Bilgi ve belgeler toplanmış olmasına karşın, yine de bir araştırma ve soruşturma gereksinimi duyulabilir.
Odaların disiplin kurulları bir anlamda yargı organıdır. Verilen kararların yönetim kurulunca uygulanması ve ilgililere bildirilmesi gerekir.
Tüm bunlar birlikte değerlendirilip dikkate alınarak denebilir ki; şikâyet edilen meslek mensupları hakkında ilk inceleme yapılması, disiplin soruşturması açılması aşamasında oda yönetim kurulunca alınan kararların ve çağrı yapanlarca meslek mensuplarına gönderilen çağrı yazılarının üslubu konusunda oldukça özenli ve dikkatli davranmaları gerekir.
Aksi halde değil karar aşaması, kovuşturma aşamasına bile gelmediği halde, yalnızca bir ön bilgi alma işlemi için gönderilen çağrı yazısında Odamıza gönderilen hakkınızdaki bir şikayet dilekçesi üzerine yönetim kurulumuzun ../../ tarih ve sayılı kararı ile hakkınızda disiplin soruşturması açılmasına karar verilmiştir, biçiminde ifade kullanılması, ve bunun da meslek mensubunun çevresinde duyulması halinde, kendisine suçlu gözüyle bakılacağından, ya da en azından öyle algılanacağından incinebilir, hatta telafisi güç zararlara dahi uğrayabilir.
Bunun sonuçları ise tazminat davası açılmasına kadar gidebilir. 28.10.2012
SMMM Gökhan DEDE (SOB)