Dünden Yarına Engelli Çalışanların Emeklilik Koşulları (1)

[nane]

Şevket TEZEL [email protected] SÖZCÜ

Sosyal güvenlik sistemimiz içinde yer alan SSK ve T.C. Emekli Sandığı yasal tabiriyle sakat çalışanlar (özürlü veya engelliler) için özel emeklilik şartları ortaya koyarak emekliliklerini kolaylaştırmış, buna karşın Bağ-Kur ise bu yönde bir değişikliğe gitmemiş engelli, sağlam ayrımı yapmamıştı.

06.08.1991?den önce ilk defa sigortalı olan yüzde 40 ve daha fazla oranda özürlü raporu olan SSK sigortalıları, Maliye Bakanlığı?ndan 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu gereğince vergi indirim belgesi aldıklarında, herhangi bir yaşa tabi olmaksızın 15 yıllık süre ve bu süre içinde en az 3 bin 600 gün prim ödeme koşuluyla cinsiyet ayırt etmeksizin emekli oluyorlardı.

05.08.1991?den sonra ve 30.09.2008?den önce ilk defa sigortalı olanlar aşağıdaki kademelendirmeye göre emekli olabiliyorlar.

                 Engel Derecesi        Engel Derecesi      Engel Derecesi
İşe Başlama Tarihi     I. Derece (%80 ve üstü) II. Derece (%60-79)  III. Derece (%40-59)
05.08.1991 ve öncesi  15 yıl, 3600 gün       15 yıl, 3600 gün     15 yıl, 3600 gün
06.08.1991-05.08.1994 15 yıl, 3600 gün       15 yıl, 8 ay-3680 gün 16 yıl, 3760 gün
06.08.1994-05.08.1997 15 yıl, 3600 gün       16 yıl, 4 ay-3760 gün 17 yıl, 3920 gün
06.08.1997-05.08.2000 15 yıl, 3600 gün       17 yıl, 3840 gün    18 yıl, 4080 gün
06.08.2000-05.08.2003 15 yıl, 3600 gün       17 yıl, 8 ay-3920    19 yıl, 4240 gün
06.08.2003-30.09.2008 15 yıl, 3600 gün       18 yıl-4000 gün     20 yıl-4400 gün

01.04.1981 tarihinden sonra ve 18 yaşından önce ilk defa sigortalı olmuş SSK?lı engellilerin yukarıdaki tabloya göre emeklilik koşullarının tespitinde 18 yaşını doldurdukları tarih esas alınıyor.

Örneğin;

07.10.1978 yılı doğumlu, 01.08.1994 ilk sigortalılık girişli, yüzde 40 raporuyla vergi indirimi hakkına sahip bir sigortalı olan okurum Eşref ŞENTOPAL 18 yaşını doldurduğu 07.10.1996 tarihinden başlamış sayılacak sigortalılığıyla 07.10.2013 tarihine kadar 17 yıllık sigortalılık süreyi tamamlıyor. Okurum bu tarihe kadar 3 bin 920 günü tamamlayarak en erken 07.10.2013 tarihinde emekli olabilir.

Yine 26.04.1976 doğumlu, Aralık-1995 ayı sigortalılık başlangıçlı, 3 bin 600 prim günü olan, yüzde 40 özür raporundan dolayı vergi indiriminden yararlanan okurum Ersoy ÜSTÜNKAYA da Aralık 2012 ayına kadar ister çalışarak, ister isteğe bağlı olarak, ister askerliğini borçlanarak 3 bin 920 günü tamamlayıp en erken Aralık 2012?de emekli olabilir.

Yeni Dönemde İlk Defa Sigortalı Olanların Özürlülükten Emeklilikleri

01.10.2008 tarihi ve daha sonra ilk defa sigortalı olan 4/a sigortalısı engelliler ise 5510 sayılı Kanunla aşağıdaki tabloya göre emeklilik hakkını elde edebilecekler.

Malûlen emeklilikle özürlü statüsünden emekliliği birbirinden ayırmak gerekiyor. İlk sigortalılıktan önce var olan hastalık veya vücutça noksanlıktan dolayı malulen emekli olunmazken özürlü statüsünden emekli olunabiliyor.

Çalışma gücündeki kayıp oranı yüzde 60 ve daha çok olsa bile bu rahatsızlıkları ilk sigortalılıktan önceye dayanan sigortalılar malûlen emeklilik hakkı elde edemeyeceklerinden onlar da aşağıdaki tabloya göre emekliliğe tabi olacaklar.