Ynt: Emeklilik İçin Doğum Borçlanması
Kişi nin 18 yaş altı sşgortalılığı 01.04.1981 tarihinden önce olduğu için farketmez normal sigortalılık gibi hem prim günü sayılır hemde sigorta başlangıcıda 24.08.172 olarak alınır
eğer 01.04.1981 yılından sonra 18 yaşından önce sigortalı olan 18 yaşından küçükler için sigorta başlangıcı sayılmaz fakat prim günü olarak hesaba yine katılır
yani hiçbir sorun yok
ayrıca kişi işten ayrıldıktan 300 gün içinde doğum yaptığı için 2 yıllık doğum borçlanmasıda yapabilir
18 yaş ile ilgili yazıyı aktarıyorum
18 YAŞINDAN ÖNCEKİ SİGORTALILIK
Ekrem SARISU
Ülkemizde çocuk işçi çalıştırılması yaygın olarak görülen bir durum. 18 yaşından küçükler sosyal güvenlik güvencesinden yoksun olarak çalışıyor. Ancak, sigortalı çalışanlara da 18 yaşından önceki sigortalılığının, emekli olacakları süre açısından önemli bir faydası yok.
Birçok ülkede olduğu gibi ülkemizde de kişinin rüştünü ispatladığı yaş sınırı 18?dir. Kişi 18 yaşından sonra yasalara karşı kendi haklarını kullanma ehliyetine kavuşur. 18 yaş sınırı aynı zamanda kişilerin çalışma hayatına atıldığı yaştır. Nitekim, 506 Sayılı Sosyal Sigortalar Yasası da sigortalılığın başlangıç tarihi olarak 18 yaşını esas almıştır.
Ancak, Özellikle geri kalmış ülkelerde ve kalkınmada olan ülkelerde, 18 yaşın altında çocuk işçi çalıştırılması da ayrı bir gerçektir. Nitekim ülkemizde de çocuk işçiliğinin yaygın olduğu görülmektedir. Genellikle 18 yaşın altında çalıştırılan çocuk işçiler sosyal güvenlikten yoksun olarak sigortasız bir şekilde kayıt dışında çalıştırılmaktadır. Ancak bazı işyerleri de 18 yaşın altında da olsa çocuk işçilerini sigortalı yapmaktadırlar. 18 yaşının altında olup, sigortalı çalışan işçilerin sigortalılıklarının emekliliklerine faydası olup olmadığı duraksamaya düşülen ve merak uyandıran bir husustur.
506 Sayılı Yasa?ya göre, 18 yaşın altındaki sigortalılık süresinin emeklilikte avantaj yaratıp yaratmadığı sigortalının, sigorta başlangıç tarihinin 01.04.1981 tarihinden önce veya sonra olmasına göre, değişiklik göstermektedir.
1 Nisan 1981?den Önce Sigortalı Olanlar
Emeklilikle ilgili son düzenlemelerden sonra, SSK sigortalılarından emeklilik için; sigortalılık süresi, prim ödeme gün sayısı ve yaş haddi gibi üç koşul birlikte aranmaktadır. 1 Nisan 1981 tarihinden önce, 18 yaşından küçükken ilk defa sigortalı olanların 18 yaşından önceki sigortalılıkları emekliliklerinde avantaj yaratmaktadır. Çünkü bunların emekliliğinde, sigorta başlangıç tarihi olarak, 18 yaşından küçük olsalar da ilk sigortalı oldukları tarih kabul edilmektedir.
Örneğin, 01.04.1981 tarihinden önce 15 yaşında sigortalı olan bir erkek sigortalı, 40 yaşında emekli olabilmektedir (prim ödeme ve yaş haddi koşulunu yerine getirmek şartıyla).
Aynı şekilde, 01.04.1981 tarihinden önce 15 yaşında sigortalı olan bir bayanın 35 yaşında emekli olması mümkündür (prim ödeme ve yaş haddi koşulunu yerine getirmek şartıyla).
Ayrıca; 1 Nisan 1981 tarihinden önce, 18 yaşından küçükken ilk defa sigortalı olanların, 18 yaşına kadar ödedikleri primlerde, emeklilik için aranan prim ödeme gün sayısı hesabında dikkate alındığından, 1 Nisan 1981 tarihinden önce sigortalı olanların (18 yaşından küçüklerin) 18 yaşından önceki çalışmaları emekliliklerinde önemli avantaj yaratmaktadır.
1 Nisan 1981?den Sonra Sigortalı Olanlar
1 Nisan 1981 tarihinden sonra, 18 yaşından küçükken ilk defa sigortalı olanların 18 yaşından önceki sigortalılıkları emekli olacakları tarih açısından kendilerine bir fayda sağlamıyor. Çünkü, yapılan yasal bir düzenleme ile, 1 Nisan 1981 tarihinden sonra, 18 yaşından küçükken sigortalı olanların sigorta başlangıç tarihi olarak, ilk defa sigortalı oldukları tarih değil, 18 yaşını doldurdukları tarih esas alınmaktadır.
Örneğin, 1 Nisan 1981 tarihinden sonra ilk defa sigortalı olan 15 yaşındaki birinin sigorta başlangıç tarihi olarak sigortalı olduğu tarih değil, 18 yaşını doldurduğu tarih esas alınmaktadır. Dolayısıyla, bu sigortalının emekli olacağı tarihe, 18 yaşından önceki çalışmaları olumlu yönde etki etmemektedir. Ancak, emekli olmak için aranan prim ödeme gün sayısının hesabında 18 yaşından evvel ödenmiş primler dikkate alınmaktadır. Dolayısıyla prim ödeme gün sayısı açısından 18 yaşından önceki çalışmalar az da olsa bir avantaj sağlamaktadır.
Görüldüğü gibi; 1 Nisan 1981 tarihinden sonra 18 yaşından küçükken ilk defa sigortalı olanların sigortalılık süreleri emekli olacakları tarihe fayda sağlamamasına rağmen prim ödeme gün sayısına dahil edilmektedir.
Yeni emeklilik koşullarına kademeli geçişte
18 yaşından önceki sigortalılık süreleri avantaj sağladı
Sosyal Güvenlik kurumlarının mali yapılarını güçlendirmek iddiası ile, sosyal güvenlik reformu adı altında, sosyal güvenlik kanunlarında 1999 yılında ve 2002 yıllarında yapılan düzenlemeler sonucu, çalışanların emeklilik koşulları ağırlaştırılarak, emeklilik zorlaştırıldı. SSK ya tabi sigortalılar, Bağ-Kur sigortalıları ve emekli, sandığı iştirakçilerinin emekliliklerinde aranan, hizmet süresi ve prim ödeme gün sayısının yanında, yaş koşuluda getirildi. Değişikliklerle ilgili 4369 sayılı yasanın yayımlanarak yürürlüğe girdiği, 8 Eylül 1999 tarihi itibariyle emekliliklerine iki yıl ve daha az kalan sigortalılar, yeni düzenlemelerden etkilenmeden, eski hükümlere göre emekli edilirken, diğer sigortalıların kademeli olarak yeni emeklilik koşullarına geçişi sağlandı.
Sigortalıların yeni yasa kapsamına girip girmediği veya hangi kademeye girdiği sigortalılık süresine göre belirleniyor. Örneğin; ilk sigorta başlangıç tarihinden itibaren, 8 Eylül 1999 tarihi itibariyle 23 yıl ve daha fazla süredir sigortalı olan erkek sigortalılar ile 18 yıl ve daha fazla süredir sigortalı olan bayan sigortalılar, yeni yasadan etkilenmeden, yani yaş koşulu aranmadan eski hükümlere göre erkekler 25 yıllık sigortalılık süresi içinde en az 5000 gün prim ödemesi, bayanlarda 20 yıllık sigortalılık süresi içinde, en az 5000 gün prim ödemiş olmak koşulu ile, emeklilik haklarını elde ettiler. Sigortalının yeni yasaya tabi olup olmadığını sigortalılık süresi belirledi.
Sigortalılık süresinin hesaplanmasında 18 yaşından önceki sigortalılık süreleri de dikkate alındı. 18 yaşından önceki sigortalılık süresi hangi tarihte başlarsa başlasın, yeni yasaya tabi olup olmaması açısından, sigorta başlangıç tarihi kabul edildi.
Örneğin; 5 Ağustos 1981 de, 16 yaşında ilk defa sigortalı olarak çalışmaya başlayan bir bayan sigortalı, yeni yasaya girip girmediğini hesaplarken, sigorta başlangıç tarihi olarak 5 Ağustos 1981 tarihi kabul edilecek ve 8 Eylül 1999 tarihi itibariyle bu sigortalı 18 yıldan fazla süredir sigortalı olduğundan yeni yasaya tabi olmadan, eski yasa kapsamında, 20 yıllık sigortalılık süresi içinde en az 5000 gün prim ödediğinde emeklilik hakkını elde edecektir.( bu sigortalı yeni yasaya tabi olmasa da, emekli olacağı tarih hesaplanırken, sigorta başlangıç tarihi olarak, 18 yaşından küçük olarak ilk defa sigortalı olduğu tarih değil, 18 yaşını doldurduğu tarih esas alınacaktır)
Örnekte de görüldüğü üzere; 18 yaşının altındaki sigortalılık süreleri, ilk defa sigortalı olunduğu tarih, 01.04.1981 den sonra olsa da, yeni yasa kapsamına girip girilmeyeceğinin tespitinde sigortalılara avantaj sağlamış bulunuyor.
18 yaşındaki küçüklerin ilk sigortalılığı,
sigorta başlangıç tarihi olarak kabul edilmeli
18 yaşından küçükken çalışmaya başlayanlar, keyiflerinden değil,ekonomik koşullarının zorunluluğu neticesinde ihtiyaçtan dolayı, çalışıyorlar. Küçük işçi çalıştırılmasının önüne geçilemiyorsa, hiç değilse bunların 18 yaşından önceki çalışma sürelerinin 1 Nisan 1981?den önceki uygulama gibi, ilk defa sigortalı oldukları tarih, sigorta başlangıç tarihi olarak kabul edilmesinde yarar var. Hem küçük yaşta çalışmaları hem de sigortalılıklarının emekli olacakları tarihe süre olarak yarar sağlamaması(18 yaşından önceki sigorta başlangıç tarihi olarak) adil değil. Yasal düzenleme yapılarak, 1 Nisan 1981 tarihinden sonra, 18 yaşından küçükken sigortalı olanların mağduriyetlerine meydan verilmemelidir.
Ayrıca, sosyal güvenlik reformu adı altında, emeklilikle ilgili olarak yapılan düzenlemelere göre; emeklilik için aranan, sigortalılık süresi ve prim ödeme gün sayısı koşullarının yanında ayrıca yaş koşuluda getirildiğinden, bu uygulama sosyal güvenlik kurumlarına yükte getirmeyecektir.
