Enflasyon muhasebesi enflasyonu dusurmek icin degil:
1) sirketlere karsilastirilabilir ve anlasilir finansal tablolar sunabilmek icin yapilir. Enflasyon doneminde sirketin kar mi zarar mi ettigi finansal tablolardan ansilamaz hale gelir.
2) enflasyon vergisi de denilen, firmalarin enflasyon doneminde paranin deger kaybi yuzunden haksiz vergi odemesini onlemek icin yapilir.
Ornek1 :
A firmasi 8 USD ye mal alip 10 USD ye satiyor ve 2 USD kar ediyor. (Bu firmanin kar marji 20%). Kurumlar vergisinin 20% oldugunu varsayalim. Bu firma 0.4 USD vergi odeyecek.
USD mali alirken 1 USD = 10 TL idi, mali satarken ise 1 USD = 20 TL oldu. Fiyatlarin artisi yuzunden A firmasinin giderleri 80 TL, geliri ise 200 TL olarak kayit edildi. Satis kari 120 TL olarak gozukuyor. (Kar marji 60%). Bu tablo uzerinden vergi odenmedi durumunda bu firma 24 TL vergi odeyecek (120 x 20% vergi orani). Kur en son 1 USD = 20 TL idi. Dolayisi ile bu firma 1.2 USD vergi odeyecek.
Olmasi gerekenin 3 kati. Firma enflasyon muhasebesi olmayan ortamda 3 kat fazla vergi odemek zorunda kaliyor.
Ornek2:
Ayni firmanin piyasanin zor durumu nedeni ile mallarini aldigi fiyata elden cikardigini dusunelim. Birinci senaryoda 0 USD gelir karsiligi 0 USD vergi odeyecek. (Alis ve satis ayni fiyat, 8 USD. Kar yok)
Ikinci senaryoda 160 TL satislardan 80 TL mal fiyatini dusup, 80 TL uzerinden 16 TL vergi odeyecek. (Gercekte kar etmemesine karsin).
Firma ayni urunu tekrar almaya kalksa patronun cebinden para eklemesi gerekecek. Urunun fiyati 80 TL ama vergi sonrasi sirkette 64 TL kaldi. (Sirket reel de kar etmemesine karsin finansal tablolarda kar marji 50% gozukuyor)
Enflasyon icin duzeltilmeyen finansal tablolar ile sirketinizi yonetemezsiniz. Kar mi ediyorsunuz, zarar mi ediyorsunuz, onu bile anlayamazsiniz raporlarinizdan.
Not: Kur farki daha cok odeme modeline bagli olarak firmadan firmaya farklar gosterir. O yuzden onun etkisini dahil etmedim, edilseydi de genel resim ayni olurdu.