Engelli çocuğu olan anneye erken emeklilik
Zaman zaman olumsuz yönlerini eleştirdiğimiz yeni sosyal güvenlik yasasının olumlu yönleri de var kuşkusuz. Bunlardan biri de başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede engelli çocuğu bulunan annelere sağlanan erken emeklilik hakkı...
5510 sayılı SS ve GSS Kanunu'nun 28. maddesine göre, emeklilik veya yaşlılık aylığı bağlanması talebinde bulunan kadın sigortalılardan başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede malul çocuğu bulunanların, 1 Ekim 2008 tarihinden sonra geçen prim ödeme gün sayılarının dörtte biri, prim ödeme gün sayıları toplamına eklenecek ve eklenen bu süreler ayrıca emeklilik yaş hadlerinden de indirilecek.
Böylece, engelli çocuğu olan ve bunu raporla teyit eden sigortalı annelerin, 1 Ekim 2008 tarihinden sonra geçen sigortalılık süresinin dörtte biri kadar daha erken emekli olmaları söz konusu olabilecek.
Erken emeklilik hakkından, çalışan tüm anneler ile isteğe bağlı sigortalı veya isteğe bağlı iştirakçi olan anneler yararlanabilecek.
BAŞVURU YAPILMASI
Erken emeklilik hakkından yararlanmak isteyen anneler öncelikle, çocuğunun başka birinin sürekli bakımına muhtaç durumda özürlü olduğunun tespitini isteyecek. Bunun için de en son çalışmalarının geçtiği sosyal güvenlik il müdürlüğüne/sosyal güvenlik merkezine başvurup, yetkili sağlık hizmeti sunucularına çocuğunun sevk işlemini yaptıracak. Alınacak raporla Sosyal Güvenlik Kurumu'na başvurulacak.
Kadın sigortalının başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede malul çocuğunun birden fazla olması halinde her çocuk için ayrı ayrı sevk yapılacak.
Başvuru, yaşlılık aylığı bağlanacağı tarihi beklemeden de yapılabilecek. Kadın sigortalının Kuruma başvurduğu tarihte aktif olarak çalışıp çalışmadığına bakılmayacak.
PRİM GÜNÜNE EKLENECEK SÜRENİN TESPİTİ
Prim ödeme gün sayıları toplamına eklenecek ve ayrıca emeklilik yaş hadlerinden de indirilecek süreler;
l Kadın sigortalının sigortalılık başlangıcının 1 Ekim 2008 tarihinden önce veya sonra olmasına,
l Çocuğun doğum tarihine,
l Ölmesi halinde ölüm tarihine,
l Başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede malül durumda olma halinin başlangıç ve bitiş tarihine,
l Çocuğun evli olup olmadığına,
l Kadın sigortalı boşanmış ise velayetin kadın sigortalıda olup olmadığına,
l Çocuğun, kadın sigortalı tarafından evlat edinilip edinilmediğine,
l Başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede malul çocuğun birden fazla olmasına,
l 2828 sayılı Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Kanunu hükümlerine göre korunma, bakım ve rehabilitasyon hizmetlerinden ücretli veya ücretsiz sürekli ve yatılı olarak faydalanıp faydalanmadığına,
göre belirlenecek.
Örneğin, 1 Ekim 2008'den önce çalışmaya başlayan ve bu tarihte başka birinin sürekli bakımına muhtaç çocuğu bulunan annenin 1 Ekim 2008'den itibaren geçen çalışma sürelerinin dörtte biri, toplam prim ödeme gün sayısına ilave edilecek, ilave edilen bu süre kadar da emeklilik yaş haddinden indirim yapılacak.
Metin Taş-Sezgin Özcan
Zaman zaman olumsuz yönlerini eleştirdiğimiz yeni sosyal güvenlik yasasının olumlu yönleri de var kuşkusuz. Bunlardan biri de başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede engelli çocuğu bulunan annelere sağlanan erken emeklilik hakkı...
5510 sayılı SS ve GSS Kanunu'nun 28. maddesine göre, emeklilik veya yaşlılık aylığı bağlanması talebinde bulunan kadın sigortalılardan başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede malul çocuğu bulunanların, 1 Ekim 2008 tarihinden sonra geçen prim ödeme gün sayılarının dörtte biri, prim ödeme gün sayıları toplamına eklenecek ve eklenen bu süreler ayrıca emeklilik yaş hadlerinden de indirilecek.
Böylece, engelli çocuğu olan ve bunu raporla teyit eden sigortalı annelerin, 1 Ekim 2008 tarihinden sonra geçen sigortalılık süresinin dörtte biri kadar daha erken emekli olmaları söz konusu olabilecek.
Erken emeklilik hakkından, çalışan tüm anneler ile isteğe bağlı sigortalı veya isteğe bağlı iştirakçi olan anneler yararlanabilecek.
BAŞVURU YAPILMASI
Erken emeklilik hakkından yararlanmak isteyen anneler öncelikle, çocuğunun başka birinin sürekli bakımına muhtaç durumda özürlü olduğunun tespitini isteyecek. Bunun için de en son çalışmalarının geçtiği sosyal güvenlik il müdürlüğüne/sosyal güvenlik merkezine başvurup, yetkili sağlık hizmeti sunucularına çocuğunun sevk işlemini yaptıracak. Alınacak raporla Sosyal Güvenlik Kurumu'na başvurulacak.
Kadın sigortalının başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede malul çocuğunun birden fazla olması halinde her çocuk için ayrı ayrı sevk yapılacak.
Başvuru, yaşlılık aylığı bağlanacağı tarihi beklemeden de yapılabilecek. Kadın sigortalının Kuruma başvurduğu tarihte aktif olarak çalışıp çalışmadığına bakılmayacak.
PRİM GÜNÜNE EKLENECEK SÜRENİN TESPİTİ
Prim ödeme gün sayıları toplamına eklenecek ve ayrıca emeklilik yaş hadlerinden de indirilecek süreler;
l Kadın sigortalının sigortalılık başlangıcının 1 Ekim 2008 tarihinden önce veya sonra olmasına,
l Çocuğun doğum tarihine,
l Ölmesi halinde ölüm tarihine,
l Başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede malül durumda olma halinin başlangıç ve bitiş tarihine,
l Çocuğun evli olup olmadığına,
l Kadın sigortalı boşanmış ise velayetin kadın sigortalıda olup olmadığına,
l Çocuğun, kadın sigortalı tarafından evlat edinilip edinilmediğine,
l Başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede malul çocuğun birden fazla olmasına,
l 2828 sayılı Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Kanunu hükümlerine göre korunma, bakım ve rehabilitasyon hizmetlerinden ücretli veya ücretsiz sürekli ve yatılı olarak faydalanıp faydalanmadığına,
göre belirlenecek.
Örneğin, 1 Ekim 2008'den önce çalışmaya başlayan ve bu tarihte başka birinin sürekli bakımına muhtaç çocuğu bulunan annenin 1 Ekim 2008'den itibaren geçen çalışma sürelerinin dörtte biri, toplam prim ödeme gün sayısına ilave edilecek, ilave edilen bu süre kadar da emeklilik yaş haddinden indirim yapılacak.
Metin Taş-Sezgin Özcan
