Eşantiyonlarının gider kaydı ve KDV uygulaması
Firmaların eşantiyon olarak dağıttıkları veya hediye olarak verdikleri malların gider kaydı ve alımında yüklenilen katma değer vergisinin indirim konusu yapılıp yapılamayacağı konusunda bilgi verebilir misiniz? F.D.
Eşantiyon olarak dağıtımı yapılan ürünler genellikle, üzerlerinde firmaların kendilerini tanıtan unvan, işaret, logo, resim gibi unsurların yer aldığı ajanda, anahtarlık, takvim, kalem, sanat, vazo, kül tablası, şapka, fular, kravat, gömlek, tişört gibi ürünlerdir. Tamamen bedelsiz olarak gerçekleştirilen eşantiyon eşya dağıtımı genellikle reklam ve tanıtım amacıyla yapılmaktadır.
Gelir Vergisi Kanununun 40. maddesinde, ticari kazancın tespitinde indirilecek giderler belirlenmiş, maddenin (1) numaralı bendinde ticari kazancın elde edilmesi ve idame ettirilmesi için yapılan genel giderlerin, ticari kazancın safi tutarının tespitinde indirilecek gider olarak dikkate alınacağı hükme bağlanmıştır. Kurumlar Vergisi Kanununun 6. maddesinin 2. fıkrasında ise, safi kurum kazancının tespitinde Gelir Vergisi Kanununun ticari kazanç hakkındaki hükümlerinin uygulanacağı belirtilmiştir. Firmaların reklam, pazarlama, satış ve dağıtım giderleri ticari kazancın elde edilmesi ve idame ettirilmesi için yapılan giderlerdendir.
Buna göre, işletmenin iktisadi faaliyetini yaygınlaştırmaya ve tanıtmaya yönelik olarak eşantiyon mallar verilmesi ayni pazarlama gideri niteliğinde bulunduğundan, bu mallara ait satın alma ya da imal giderleri gelir ve kurumlar vergisi yönünden safi kazancın tespitinde indirilecek gider olarak dikkate alınabilecektir. Ancak, bu şekilde dağıtımı yapılan eşantiyonların ticari teamüllere uygun nitelikte ve miktarda olması gerekir. Aynı açıklamalar hediye olarak verilen mallar için de geçerlidir.
Belirtilen şekilde bedelsiz dağıtımı yapılan eşantiyon mallar için fatura düzenlenmesine gerek bulunmamaktadır. Bu mallar işletmeler tarafından stoklardan çıkarılarak, maliyet bedelleri doğrudan gider olarak dikkate alınmalıdır. Kişisel görüşümüze göre, birim değeri yüksek olan eşantiyon malların gider kaydedilmesinde ileride herhangi bir sorunla karşılaşılmaması bakımından, bu malların kime, ne zaman ve ne amaçla verildiğinin işletmeler tarafından düzenlenecek bir tutanak (liste) ile tevsik edilmesinde yarar bulunmaktadır.
50 Seri No.lu KDV Genel Tebliğinde, mükelleflerin belirli dönemlerde özellikle dini bayramlarda ve yılbaşlarında kendi tanıtımlarını yapmak amacıyla herhangi bir bedel karşılığı olmaksızın teslim ettikleri (dağıttıkları) kalem, anahtarlık, ajanda, takvim vb. nitelikteki eşantiyon malların; ticari teamüllere uygun nitelikte ve miktarda olması ve ayrıca bir satışa konu olmayacak şekilde verilmesi halinde KDV?ye tabi olmayacağı açıklanmıştır. Buna göre, belirtilen şartlar çerçevesinde yapılan eşantiyon mal dağıtımları için KDV hesaplanması söz konusu değildir. Ayrıca, belirtilen şekilde dağıtılan eşantiyon malların bedelleri ayni pazarlama gideri olarak kabul edildiğinden, eşantiyon mallar nedeniyle yüklenilen KDV, indirim konusu yapılabilecektir.
Sezgin Özcan
Firmaların eşantiyon olarak dağıttıkları veya hediye olarak verdikleri malların gider kaydı ve alımında yüklenilen katma değer vergisinin indirim konusu yapılıp yapılamayacağı konusunda bilgi verebilir misiniz? F.D.
Eşantiyon olarak dağıtımı yapılan ürünler genellikle, üzerlerinde firmaların kendilerini tanıtan unvan, işaret, logo, resim gibi unsurların yer aldığı ajanda, anahtarlık, takvim, kalem, sanat, vazo, kül tablası, şapka, fular, kravat, gömlek, tişört gibi ürünlerdir. Tamamen bedelsiz olarak gerçekleştirilen eşantiyon eşya dağıtımı genellikle reklam ve tanıtım amacıyla yapılmaktadır.
Gelir Vergisi Kanununun 40. maddesinde, ticari kazancın tespitinde indirilecek giderler belirlenmiş, maddenin (1) numaralı bendinde ticari kazancın elde edilmesi ve idame ettirilmesi için yapılan genel giderlerin, ticari kazancın safi tutarının tespitinde indirilecek gider olarak dikkate alınacağı hükme bağlanmıştır. Kurumlar Vergisi Kanununun 6. maddesinin 2. fıkrasında ise, safi kurum kazancının tespitinde Gelir Vergisi Kanununun ticari kazanç hakkındaki hükümlerinin uygulanacağı belirtilmiştir. Firmaların reklam, pazarlama, satış ve dağıtım giderleri ticari kazancın elde edilmesi ve idame ettirilmesi için yapılan giderlerdendir.
Buna göre, işletmenin iktisadi faaliyetini yaygınlaştırmaya ve tanıtmaya yönelik olarak eşantiyon mallar verilmesi ayni pazarlama gideri niteliğinde bulunduğundan, bu mallara ait satın alma ya da imal giderleri gelir ve kurumlar vergisi yönünden safi kazancın tespitinde indirilecek gider olarak dikkate alınabilecektir. Ancak, bu şekilde dağıtımı yapılan eşantiyonların ticari teamüllere uygun nitelikte ve miktarda olması gerekir. Aynı açıklamalar hediye olarak verilen mallar için de geçerlidir.
Belirtilen şekilde bedelsiz dağıtımı yapılan eşantiyon mallar için fatura düzenlenmesine gerek bulunmamaktadır. Bu mallar işletmeler tarafından stoklardan çıkarılarak, maliyet bedelleri doğrudan gider olarak dikkate alınmalıdır. Kişisel görüşümüze göre, birim değeri yüksek olan eşantiyon malların gider kaydedilmesinde ileride herhangi bir sorunla karşılaşılmaması bakımından, bu malların kime, ne zaman ve ne amaçla verildiğinin işletmeler tarafından düzenlenecek bir tutanak (liste) ile tevsik edilmesinde yarar bulunmaktadır.
50 Seri No.lu KDV Genel Tebliğinde, mükelleflerin belirli dönemlerde özellikle dini bayramlarda ve yılbaşlarında kendi tanıtımlarını yapmak amacıyla herhangi bir bedel karşılığı olmaksızın teslim ettikleri (dağıttıkları) kalem, anahtarlık, ajanda, takvim vb. nitelikteki eşantiyon malların; ticari teamüllere uygun nitelikte ve miktarda olması ve ayrıca bir satışa konu olmayacak şekilde verilmesi halinde KDV?ye tabi olmayacağı açıklanmıştır. Buna göre, belirtilen şartlar çerçevesinde yapılan eşantiyon mal dağıtımları için KDV hesaplanması söz konusu değildir. Ayrıca, belirtilen şekilde dağıtılan eşantiyon malların bedelleri ayni pazarlama gideri olarak kabul edildiğinden, eşantiyon mallar nedeniyle yüklenilen KDV, indirim konusu yapılabilecektir.
Sezgin Özcan
