konunuz ile ilgili bir özelge inceleyiniz.
Sayı : B.07.4.DEF.0.34.11/GVK-18-5391
Konu : Gvk.nun 18.maddesinden yararlananların
belge düzernleyip düzenlemeyeceği ile
ilgili yıllık beyanname verip
vermeyeceği hk.
………………………….VERGİSİ GELİR MÜDÜRLÜĞÜNE
Bilindiği üzere, adı geçenin Defterdarlığımıza verdiği …./08/1997 tarihli dilekçesine istinaden Maliye Bakanlığı Gelirler Genel müdürlüğü tarafından 193 sayılı Gelir Vergisi kanunu’nun 4369 sayılı Kanunun geçici 7. maddesiyle değişik 18. maddesi kapsamında …./06/1999 tarih ve 23971 sayılı özelge tayin olunmuş olup, …../01/1999-…./12/2008 tarihleri arasında, Gelir Vergisi Kanunu’nun 18. maddesinde sayılan serbest meslek faaliyetlerinden elde edilen hasılatın aynı Kanunun 103. maddesinde yazılı tarifenin birinci ve ikinci gelir dilimleri toplamını aşan kısmı için 18. maddedeki istisnanın uygulanmayacağını öngören 4369 sayılı Kanunun mezkur maddesi 4444 sayılı Kanunun 14. maddesiyle …./01/1999 tarihinden geçerli olmak üzere …./08/1999 tarihinde yürürlükten kaldırılmıştır.
Konuya ilişkin olarak, 04/03/1999 tarih ve 23629 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan 223 Seri numaralı Gelir Vergisi Genel Tebliğinde;
2- 4369 sayılı Kanunla, (2) serbest meslek kazançlarına Gelir Vergisi Kanunu’nun 18. maddesiyle tanınan istisnaya, bu Kanunun 103. maddesinde yazılı tarifenin bir ve ikinci gelir dilimleri toplamından oluşan bir sınırlama getirilmiştir. Buna göre, 1999 yılında bu faaliyetlerden elde edilen hasılatın 7.000.000.000 liranın altında kalması halinde kazancın tamamı gelir vergisinden istisna edilmektedir.
-Defter tasdik ettirmemeleri ve tutmamaları,
-Belge düzenlememeleri,
Vergi Usul Kanunu’nun mükerrer 257. maddesinin Bakanlığımıza verdiği yetkiye istinaden uygun görülmüştür. Aldığı eser ve hizmetleri bu kişiler tarafından düzenlenmiş serbest meslek makbuzu ile belgelemek zorunda olan mükellefler ise harcamalarını bunlara gider pusulası imzalatmak suretiyle tevsik edeceklerdir. Bu şekilde alınan belgeler serbest meslek erbabınca gerektiğinde ibraz edilmek üzere zamanaşımı süresince saklanacaktır.
………….” Açıklamaları yer almış yine konu hakkında 07/04/1999 tarih ve 23659 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 224 Seri numaralı Gelir Vergisi Genel Tebliğinde:
1-Bilindiği üzere, serbest meslek kazançlarının vergilendirilmesine yönelik hükümler ve serbest meslek erbabının tutacağı defter ve düzenleyeceği belgeler konusunda 221 seri no.lu Gelir Vergisi Genel Tebliğinde (1), münhasıran Gelir Vergisi Kanunu’nun 18. maddesinde sayılan faaliyetleri icra eden serbest meslek erbabının defter tutma, belge düzenleme ve katma değer vergisi yükümlülüklerine ilişkin olarak da 223 seri no.lu Gelir Vergisi Genel Tebliğinde (2) açıklamalarda bulunulmuştur.
2-Buna göre, 4369 sayılı Kanunla (3) 1999 yılında Gelir Vergisi Kanunu’nun 18. maddesinde sayılan faaliyetlerden elde edilen hasılatın 7.000.000.000 liranın altında kalması halinde kazancın tamamının gelir vergisinden istisna edilmesi nedeniyle Vergi Usul kanunu’nun 257. maddesinin Bakanlığımıza verdiği yetkiye istinaden bu mükelleflerin, hasılatları istisna tutarını aşıncaya kadar;
- Defter tasdik ettirme ve tutma,
- Belge düzenleme,
zorunlulukları kaldırılmıştı. Ancak Bakanlığımıza yapılan bazı başvurularda Gelir Vergisi Kanunu’nun 18. maddesinde sayılan faaliyetlerde bulunan mükelleflerin vergiye tabi gelirlerinin tespiti sırasında gider olarak dikkate alınacak türden önemli bir harcamalarının bulunmadığı ileri sürülerek kayıt nizamı ve belge düzenine ilişkin bazı yükümlülüklerin yerine getirilmesi konusunda vergi kanunlarının tanıdığı kolaylıklardan yararlanmak istedikleri ifade edilmektedir.
3- Bu görüşler değerlendirilerek, münhasıran Gelir Vergisi kanunu’nun 18. maddesinde belirtilen türnden faaliyetlerde bulunan ve eserlerini sadece aynı Kanunun 94. maddesinde belirtilen kişi veya kurumlara teslim eden serbest meslek erbabından isteyenlerin;
- Defter tasdik ettirme ve tutma,
- Belge düzenleme,
Zorunlulukları Vergi Usul Kanunu’nun mükerrer 257. maddesinin Bakanlığımıza verdiği yetkiye istinaden hasılat tutarına bağlı olmaksızın kaldırılmıştır. Aldığı eser ve hizmetleri bu kişiler tarafından düzenlenmiş serbest meslek makbuzu ile belgelemek zorunda olan mükellefler ise harcamalarını bunlara gider pusulası imzalatmak suretiyle tevsik edeceklerdir. Bu şekilde alınan belgeler serbest meslek erbabınca gerektiğinde ibraz edilmek üzere zamanaşımı süresince saklanacaktır.
4- Kendi nam ve hesabına bir işyeri açmaksızın mutad meslek olarak Gelir Vergisi Kanunu’nun 18. maddesinde belirtilen faaliyetlerde bulunanların vergi levhası tasdik ettirme ve asma zorunlulukları bulunmamaktadır. Ayrıca, sayılan bu tür faaliyetleri ikametgahlarının belli bir bölümünde yapmakla birlikte müşterilerine burada satış veya hizmet vermeyen mükellefler de vergi levhası asmayacaklardır.
……….” açıklamaları yapılmıştır.
Öte yandan 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu’nun 94. maddesinde; “Kamu idare ve müesseseleri, iktisadi kamu müesseseleri, sair kurumlar, ticaret şirketleri, iş ortaklıkları, dernekler, vakıflar, dernek ve vakıfların iktisadi işletmeleri, kooperatifler, yatırım fonu yönetenler, gerçek gelirini beyan etmeye mecbur olan ticaret ve serbest meslek erbabı, zirai kazançlarını bilanço veya zirai işletme hesabı esasına göre tespit eden çiftçiler aşağıdaki bentlerde sayılan ödemeleri (avans olarak ödenenler dahil) nakden veya hesaben yaptıkları sırada, istihkak sahiplerinin gelir vergilerine mahsuben tevkifat yapmaya mecburdurlar.” denilmekte olup,
Maddenin 2.bendinin (a) fıkrasında yaptıkları serbest meslek işleri dolayısıyla bu işleri icra edenlere yapılan ödemelerden, 18.madde kapsamına giren serbest meslek işlerinden tevkifat yapılacağı hükme bağlanmıştır. Tevkifat uygulamasında serbest meslek kazancının devamlı veya arızi nitelikte olmasının herhangi bir önemi bulunmamaktadır.
Aynı maddenin 5.bendinin (a) fıkrasında da, anılan Kanunun 70.maddesinde yazılı mal ve hakların kiralanması karşılığında nakden veya hesaben yaptıkları ödemelerden gelir vergisi tevkif edecekleri hükme bağlanmıştır.
Bu hüküm ve açıklamalara göre, adı geçen mükellefin yapmış olduğu resim çalışmalarından elde ettiği gelirlerin Gelir Vergisi Kanunu’nun 18. maddesi kapsamında gelir vergisinden müstesna olması gerekeceği gibi, bu faaliyeti nedeniyle gelir vergisi mükellefiyetinin tesisi, defter tasdik ettirme ve tutma, belge düzenleme, vergi levhası tasdik ettirerek asma zorunluluğu ile gelir vergisi beyannamesi verme yükümlülüğü de söz konusu değildir.
Ancak mükellefin söz konusu çalışmaları Gelir Vergisi Kanunu’nun 94. maddesinde sayılan gerçek ve tüzel kişilere satması halinde bu kapsamda yapılacak ödemelerin tevkifata tabi tutulması gerekeceği gibi, bu tevkifat uygulamasının gelir vergisi mükellefiyetine tesir etmeyeceği bu faaliyete ilişkin nihai vergileme olacağı hususu ise tabiidir.
Diğer taraftan, mükellefin resim çalışmalarını icra etmek amacıyla kiraladığı işyeri için yapmış olduğu kira ödemelerinin tevkifata tabi tutulması gerekmeyeceği gibi bu faaliyete ilişkin muhtasar beyanname verme yükümlülüğü de bulunmamaktadır.
Bilgi edinilmesini rica ederim.
