Ynt: İhtar yazıları
Merhaba,
İhtar, işçinin davranışları nedeniyle iş sözleşmesinin geçerli bir şekilde feshedilebilmesi için zorunlu bir şart olup, işçinin yetersizliği ya da işletme gereklerine dayalı fesihlerde ihtar şartı aranmaz. İşçinin davranışlarından dolayı iş sözleşmesinin geçerli bir şekilde feshedilebilmesi için işçiye hatalı davranışlarını düzeltebilme imkânının sağlanması amacıyla önceden ihtar yapılması gerekir. İşveren işçiye belirli bir kredi limitine kadar davranış hesabı açar. İşçi iş sözleşmesini ihlal eden davranışları bu limite kadar gerçekleştirebilir. İşçi kredi limitini sözleşmeye aykırı davranışlarda bulunarak yavaş yavaş tüketir. Bu bağlamda onun davranışı, ancak, limitin tüketilmesi halinde iş sözleşmesinin geçerli şekilde feshedilebilmesi için önem kazanır.
Sözleşmeye aykırılık teşkil eden davranışın ağırlığı ve türü itibariyle, işverenden iş ilişkisine devam etmesinin beklenemeyeceği durumlarda, işçiye tanınan limitin hemen tüketildiğinin kabul edilmesi ve ihtara lüzum olmaksızın işveren iş sözleşmesini fesih hakkının tanınması gerekir. Yani burada işveren, işçiye doğrudan kırmızı kart gösterme hakkına sahiptir.
İş sözleşmesinin, feshi son çare olarak gündeme gelmesi gerektiğinden, iş ilişkisinin tek taraflı olarak sona erdirilmesinden önce, kural olarak işçiye davranışı nedeniyle ihtarın yapılması gereklidir. Aksi takdirde geçerli bir feshin varlığından söz edilemez. Ölçülülük ilkesi, hukuk düzeninin bir tarafa, diğer tarafın hukuki konumuna müdahele etme hakkı verdiği durumlarda geçerli olan bir ilke olduğundan, bu ilke uyarınca diğer tarafa, karşı edimi yerine getirme hususnda bir kez daha fırsat verilmelidir. Bu amaçla, karşı tarafa iş görme edimini sözleşmeye uygun bir şekilde özenli olarak yerine getirebilmesi için ek süre tanınmalıdır. Ölçülülük ilkesi, işçinin ilk önce uyarılmasını; başka bir anlatımla, sözleşmeden doğan yükümlülüklerin gereği gibi ifa edilmesi hâlinde feshe oranla daha hafif bir çare olarak ihtarın seçilmesini emreder.
İhtarın işçiyi cezalandırma ve müeyyide fonksiyonu yoktur. Amaç, ilk planda işçinin önceki davranışlarını cezalandırmak değil; gelecekte benzeri davranışlarda bulunmasını engellemektir. Tabiri caizse işverenin işçiye gösterdiği bir sarı karttır.
Son olarak ihtarın şartları olarak; İhtarın yazılı yapılması zorunlu değildir, sözlü yapılması yeterlidir. Bununla birlikte, yazılı yapılması işveren açısından ispat kolaylığı sağlar. Zira, işe iade davasında usulüne uygun ihtar yapıldığının ispat yükü işverenin sırtındadır. İhtarın geçerli olabilmesi için, içeriğinin belirli ve kesin olması zorunludur. Çünkü, ihtar, işçinin hatalı davranışını açıkça ortaya koymalı ki, işçi ihtarda tam ortaya konulan davranışını değiştirebilsin.
İş Kanunu'nun 19'ncu maddesi, işverene savunma alma yükümlülüğünü, sadece iş sözleşmesinin feshinden önce yüklemektedir. İşçiye ihtar verilirken ise bu şekilde bir yükümlülük yüklememektedir. Dolayısıyla, işçiye davranışı nedeniyle ihtar verilirken, savunmasının alınmaması ihtarı geçersiz kılmaz.
Keza, işverenin İş Kanunu'nun 25'nci maddesinin II'nci bendine dayanarak yaptığı haklı nedenle derhal fesihlerde işçinin savunmasının alınması zorunlu değildir.
Kolaygelsin