Ynt: İki nüsha verilmesi zorunlu olan faturanın aslının kaybolması hk.
FATURA NİZAMI - 3
M. Nadir ARICA
Gelirler Baş Kontrolörü
4- Faturalar En Az Bir Asıl ve Bir Örnek Olarak Düzenlenir. Birden Fazla Örnek Düzenlendiği Takdirde Her Birine Kaçıncı Örnek Olduğu İşaret Edilir:
Faturalar, en az bir asıl bir suret olarak düzenlenir ve birden fazla örnek olması halinde, her birine kaçıncı örnek olduğu yazılır. (Örneğin: 1?inci nüsha, 2?nci nüsha, 3?üncü nüsha gibi)
Fatura aslının fotokopisi veya fakstan alınmış çıktı örnekleri doğrudan tevsik (ispat) unsuru olarak kullanılamaz. Kayıtlara intikal ve bunun tevsiki için mutlaka asıl nüshanın (birinci nüsha) kullanılması gerekir. Ancak, faturanın birden fazla nüsha olarak düzenlenmiş olması halinde diğer nüshalar da bu amaç için kullanılabilecektir.Kuşkusuz, faturanın fotokopisi veya fakstan alınmış çıktı örneklerinden, sırf bilgilendirme maksadıyla yararlanılması mümkün olabilecektir. Zorunlu hallerde bunların aslına uygunluğu noterce tasdik edildikten sonra tevsikte kullanılması mümkün ise de, yapılacak bir vergi incelemesi veya idarenin denetimlerinde yetkili elemanın bunları geçerli belge sayıp saymama yolunda takdir hakkı bulunabileceğini gözden uzak tutmamak gerekir.
Noter tasdikli veya Maliye Bakanlığı ile anlaşmalı matbaalara bastırılmak suretiyle temin edilmiş fatura formlarının bilgisayar çıktısı olarak düzenlenmesi halinde de, bu faturaların aynen geçerli fatura olarak hüküm ifade edeceği tabiidir.
213 sayılı Vergi Usul Kanununun 231?inci maddesinde faturaların ?en az bir asıl ve bir örnek olarak? düzenlenmesi yolunda getirilen hükmün, vergilemedeki önemini yargı kararlarında ve muktezalarda görmek mümkündür.
Örneğin;
a) En az bir asıl ve bir örnek olması gereken faturanın iptal edilmesi durumunda, bu hususun ispatı, ancak, hem asıl hem de suretinin ibrazı suretiyle mümkündür.
?...... Davacı şirket tarafından düzenlenen faturanın sadece alt nüshasının ibrazı ve bu nüshaya göre adına fatura düzenlenmiş görünen ..... Şirketinin yevmiye defterine, sözü edilen faturanın kaydedilmemiş olması, faturanın aslının da iptal edildiğini göstermeyeceğinden, Mahkemece, dava konusu işlemin, anılan fatura tutarına isabet eden kısmının iptal edilmesinde isabet görülmemiştir....? (Dnş. 7. D. 19.04.2004 tarih E. No: 2001/293, K. No: 2004/1043)
Yukarıdaki şekilde düzenlenecek faturalarda, asılın örneğe değil; örneğin asıla uygun olması esas olduğundan; asılla örnek arasında farklılık bulunması halinde, asılın vergilendirme işlemlerine dayanak alınması, yasal düzenlemenin doğal sonucudur.
Normal ve mutad olan yukarı ki durumunun aksinin iddia edilmesi halinde ise; ispat yükü, 213 sayılı Kanunun ?Vergi Kanunlarının Uygulanması ve İspat? başlığını taşıyan (3/B) maddesi hükmü uyarınca iddia sahibine ait olacaktır.
Nitekim, Danıştay Yedinci Dairesi yukarıdaki Kararında; ?..... davacı tarafından, bu konuda getirilmiş herhangi bir kanıt bulunmadığı gibi, defter ve belgelerini beş yıl süre ile muhafaza etmekle yükümlü bulunan mükelleflerin, defter ve belgelerinin kaybolduğu, fatura ciltlerinden bazı nüshaların çalındığı biçiminde ortaya konulan iddiaları da, hayatın doğal akışına uygun değildir. Bu bakımdan; olayda, faturaların asılları üzerinde yazılı rakamlar esas alınarak yapılan dava konusu tarh ve ceza kesme işleminde hukuka aykırılık bulunmamaktadır.....? yönünde hüküm tesis etmiştir.
b) ?...... firmalar tarafından hastanenize verilen faturanın ve ayniyat makbuzunun kaybolması durumunda kayıtlara uygun noterden tasdikli bir örneğinin (Bu örnek üzerine ?Zayi olan aynı tarih ve sayıyı taşıyan fatura aslı yerine kullanılmak amacıyla tasdik edilmiştir.? şeklinde noterce şerh düşülmesi gerekir.) tarafınıza verilmesi mümkün bulunmaktadır.? (MB. 30.01.2003 tarih ve B.07.4.DEF.0.34.20/ VUK-229-8554/784 sayılı Mukteza.)
c) Faturanın asıl suretinin yerine 2.suretinin ispat kabiliyetinin olup, kayıtlara intikal ettirlmesinde sakınca olmayacağı doğru olduğunun kabulü gerekir. (Dnş. 7. D. 05.04.2004 tarih E. No: 2000/8771, K. No: 2004/812)
d) ?.... Bir asıl, iki örnek olarak bastırılıp kullanılan faturaların nüshalarında kaçıncı örnek olduklarının belirtilmemesi nedeniyle her bir fatura için ayrı ayrı usulsüzlük cezaları kesilmiş ise de, olay tek bir tesbite dayanması nedeniyle tek bir usulsüzlük fiilini oluşturduğundan, tek bir usulsüzlük cezası kesilmesi gerekmektedir. Bu faturaların her kullanışında usulsüzlük fiilinin tekerrür ettiğinden söz edilerek her bir fatura için usulsüzlük cezası kesilmesinde ve bu cezalara karşı açılan davanın mahkemece reddine karar verilmesinde yasal isabet görülmemiştir.....? (Dnş. 3. D. 11.11.1997 tarih E. No: 1996/4865, K. No: 1997/3896)
e) ?..... Olayda, yükümlü şirketin Maliye Bakanlığından aldığı basım izin belgesi ile Defterdarlıktan yetki belgesi almış bulunan anlaşmalı matbaada ticari faaliyetinde kullanacağı faturaları bastırdığı, faturaların asıllarında sıra no.su yazılı olduğu halde örneklerinde yazılı olmadığı, 29.8.1994 tarihinden yoklamanın yapıldığı tarihe kadar kesilen toplam 136 faturada bu usulsüzlüğün düzeltilmeden devam ettirildiği anlaşılmaktadır. Faturaların usulüne uygun bastırılmamasından kaynaklanan usulsüzlük, tek bir eylemdir. Nitekim bu eylem, idarece tek bir yoklamada saptanmıştır. Bu durumda bu faturaların her kullanışında usulsüzlük fiilinin tekerrür ettiğinden bahisle her bir fatura için usulsüzlük cezası kesilmesinde ve bu cezalara karşı açılan davanın reddi yolundaki ısrar kararında Yasaya uygunluk bulunmamaktadır....? (Dnş. VDD. 10.10.1997 tarih E. No: 1996/107, K.
