N
nane
Ziyaretçi
Ziya PERVER Zaman' Alıntı:
1 Ekim tarihinden önce sigortası olan, ama şu anda çalışmayan birisi de artık (1 Ekim'den sonra) Genel Sağlık Sigortası (GSS) primi ödeyecek mi? Nihat Karatekin...
--------------------------------------------------------------------------------
İşsiz de olsa aylık geliri 213 yeni lirayı bulanlar, sağlık sigorta primi ödeyecek
1 Ekim tarihinden önce sigortası olan, ama şu anda çalışmayan birisi de artık (1 Ekim'den sonra) Genel Sağlık Sigortası (GSS) primi ödeyecek mi? Nihat Karatekin
1 Ekim 2008 günü geçti ve 'Genel Sağlık Sigortası' hayatımıza girdi. Milletvekilleri hariç herkes GSS'li oldu. İşsiz kalan çalışanlardan bazılarına işsizlik ödeneği ödenebilmekte. İşsiz kalınan sürenin bir bölümünde işsizlik ödeneği alanlar olabileceği gibi alamayanlar da var.
İşsizlik parası alamayanlar ve GSS primi
5510 sayılı SS ve GSS Kanunu gereğince, işsiz kaldığı halde işsizlik maaşına hak kazanamayan kişilerden eski adıyla SSK'lı, yeni adıyla 4/A sigortalısı olanların işten ayrıldıktan sonra 10 gün daha prim ödemeden sağlık hizmetinden yararlanma hakkı var. Ancak, işsizin işten ayrılma tarihinden geriye doğru bir takvim yılı için 90 günlük çalışması varsa bu kere 10 gün değil 90 gün daha prim ödemeden GSS'den yararlanma hakkı bulunuyor. Daha sonra ise her ay gelir durumuna göre GSS primi ödemek zorundalar. Aksi halde ne kendilerine ne de bakmakla yükümlü oldukları kişilere sağlık yardımı verilmeyecek.
İşsizlik parası alanlar ve GSS primi
5510 sayılı yasanın 60. maddesine göre "e) 25/8/1999 tarihli ve 4447 sayılı kanun gereğince işsizlik ödeneği ve ilgili kanunları gereğince kısa çalışma ödeneğinden yararlandırılan kişiler", GSS sigortalısı sayılmakta ve hemen takip eden 61. maddeye göre, "(e) bendinde sayılanlar, işsizlik veya kısa çalışma ödeneğinden yararlanmaya başladıkları tarihten itibaren Genel Sağlık Sigortalısı sayılır ve Türkiye İş Kurumu tarafından işsizlik ödeneğinin bağlandığı tarihten itibaren bir ay içinde kuruma bildirilir." denilerek işsizlik ödeneği verilen dönem için GSS primleri de kurum tarafından SGK'ya ödenmektedir. Tabii işsizlik ödeneği alınan süre 6, 8 veya en fazla 10 ay olabilmekte ve süre sonunda bitmekte. Sürenin bitiminden sonra işsiz iş bulamazsa bu durumda sağlık hizmeti alabilmek için kendi cebinden GSS primi yatırmak zorunda.
Ödenecek GSS primi
İşsiz dahi olsa, kişilerin ödeyeceği GSS primleri şöyle olacak:
Aylık geliri 212,90 ile 638,70 YTL arasında olanlar ayda 25,55 yeni lira,
Aylık geliri 638,70 ile 1.277,40 YTL arasında olanlar ayda 76,64 yeni lira,
Aylık geliri 1.277,49 YTL'den fazla olanlar ise ayda 153,29 yeni lira,
Genel Sağlık Sigortası primlerini bu kişi her ay gidip bankalara ödeyecek. 1 YTL dahi GSS prim borcu olanlar sağlık hizmetinden yararlanamayacak.
GSS ile neler değişti-değişecek?
1 Ekim 2008 itibarıyla GSS ile birlikte nelerin değiştiğini veya değişeceğini de aşağıdaki gibi sıralayabiliriz:
Muayene ücretleri yüzde 500 zamlandı
Resmî Gazete'de yayımlanıp 1 Ekim'de yürürlüğe giren yeni Sağlık Uygulama Tebliği (SUT) gereğince muayene ücretleri en az yüzde 50, en fazla da yüzde 500 oranında zamlandı. 30 Eylül 2008'e kadar muayene ücretleri bütün hastaneler için 2 YTL iken şimdi, devlet hastanelerinde 3, eğitim ve araştırma hastanelerinde 4, üniversitelerde 6, özel hastanelerde ise 10 YTL oldu. Belirtilen bu muayene paralarını sizden eczaneye gidip ilaç aldığınızda eczacı tahsil ediyordu ve yine eczaneler tahsil etmeye devam edecek.
Part-time çalışan da GSS primi ödeyecek
Ayda 30 günden az çalışan işçi iseniz ya da ders karşılığı ücret alan öğretmenseniz SGK'ya eksik günle bildiriyorsunuz demektir. 1 Ekim gününden sonra işvereniniz sizin için kaç gün SGK'ya bildiriyorsa siz de 30 günden eksik kalanını tamamlamak zorundasınız. Yani, işvereninizin bildirdiği gün sayısından eksik kalan günlerin GSS primlerini gidip SGK adına bankalara ödemezseniz ne kendiniz ne de eş-çocuklarınız sağlık yardımı alamayacak. Mesela, ayda 10 gün SGK'ya bildirilen işçi iseniz kalan 20 günün GSS primini ödemek zorundasınız. Ne kadar ödeyeceğiniz yine kişi başına düşen gelire göre belirlenecek.
İsteğe bağlı sigortalılarda sağlık primi
'İsteğe bağlı olarak, SSK'ya veya Bağ-Kur'a ya da Emekli Sandığı'na sigorta primi ödüyorum, sağlık yardımlarımı da eşimden veya çocuklarımın üzerinden alıyorum' devri bitti. Artık isteğe bağlı sigortalılığın ilk şartı önce GSS primini ödemekten geçecek. Mesela, şu an için isteğe bağlı Bağ-Kur'lu birisi ayda 200 YTL emeklilik primi öderken, 1 Ekim'den sonra 200 YTL de GSS primi ödeyecek. SSK'da ise isteğe bağlı sigorta primi en az asgari ücretin yüzde 25'i (159,68 YTL) kadar. Yeni durumda yüzde 20 emeklilik ve yüzde 12 sağlık primi olmak üzere ödenecek tutar en az 204,38 YTL'ye yükselmekte.
Yeşil kartlılar ve yeşil kart isteyenler
Kaymakamlıklara gidip yeşil kart isteyenlere sürprizler çıkabilir. Yeşil kart başvurusu yapanlar için artık birlikte ikamet ettikleri aile üyelerinin harcamaları da dikkate alınarak gelirleri tespit edilecek. Çıkan rakam kişi başına 213 YTL'den çok ise Kaymakamlık SGK'ya bir yazı gönderip filanca kişilerden GSS primi alın diyecek. Bu arada "1 Ekim itibarı ile yürürlüğe giren yeni yasa ile yeşil kartlılar özel hastanelere gidebilecekler mi?" diye sorular geliyor, buna cevabımız, özel hastaneler 2 yıl sonra yeşil kartlılara açılacak olup 2 yıl süresince eskiden olduğu gibi sadece devlet hastanelerine gidebilecekler.
Kız çocukları için de prim ödenecek
Şu anda kız çocukları, evli olmaması, çalışmaması ve emekli olmaması şartıyla yaşları kaç olursa olsun ana-babaları üzerinden sağlık yardımı alabilmekte. Yeni dönemde ise 18 yaşını geçtikleri andan itibaren (okumuyorlarsa) artık birey sayılacaklar ve ana-babaları üzerinden sağlık yardımı alamayacaklar. Ancak ailenin gelir durumuna göre GSS primi ödenerek sağlık yardımı alabilecekler. Prim ödenmiyorsa sağlık yardımı alamayacaklar. Okuyorlarsa 18 değil 25 yaşına kadar sağlık yardımı alacaklar. Mesela, evinizde sizinle birlikte ikamet eden 1 Ekim 1990 doğumlu kızınız var ve kızınız 1 Ekim 2008 günü 18 yaşını tamamlayacak ve aynı gün GSS Kanunu da yürürlüğe girmiş olacağından artık kızınız sizin üzerinizden sağlık yardımı-karnesi alamayacaktır. Ancak kızınız GSS kapsamı dışında da bırakılmayacaktır. SGK yani Sosyal Güvenlik Kurumu ailenizin gelirlerine bakacak ve evde yaşayan sayısına göre ailede kişi başına düşen gelir asgari ücretin üçte birinden çok ise kızınız için SGK'ya her ay GSS primi ödeyeceksiniz.
Katkı ve katılım bedelleri
Özel hastanelere gidenler 10 YTL'lik muayene ücretinden başka, yüzde 30 oranında fark ücret ödeyecek.
Hasta, yattığı odayı beğenmezse yüzde 300 fark ödeyerek özel odalarda yatabilecek.
Hasta, muayene için öğretim üyesi (doçent-profesör) istiyorsa yüzde 300 ücret farkı verecek.
İlaçlar için çalışan yüzde 20, emekliler yüzde 10 katkı payı ödeyecek.
Tüp bebekte ilk denemede yüzde 30, ikinci denemede yüzde 25 katkı payı istenecek.