fonradar

İsteğe Bağlı Sosyal Güvenlikte Neler Oldu?

  • Konbuyu başlatan nane
  • Başlangıç tarihi
N

nane

Ziyaretçi
27.12.2008 ZİYA PERVER [email protected]

Yurtdışındaki çeşitli eğitim kurumlarında öğretmeniz. Yeni dönemde bizlerin sosyal güvenliği için ne tavsiye edersiniz, bazılarımız isteğe bağlı ödeme yapıyoruz, devam edebilir miyiz? İsmi mahfuz
İsteğe bağlı sosyal güvenlik konusunda epey değişiklik oldu. 1.10.2008 günü yürürlüğe giren 5510 sayılı Kanun'un 'İsteğe bağlı sigorta ve şartları' başlıklı 50. maddesine göre; "... İsteğe bağlı sigortalı olabilmek için Türkiye'de ikamet edenler ile Türkiye'de ikamet etmekte iken sosyal güvenlik sözleşmesi imzalanmamış ülkelerdeki Türk vatandaşlarından; a) Bu kanuna tabi zorunlu sigortalı olmayı gerektirecek şekilde çalışmamak veya sigortalı olarak çalışmakla birlikte ay içerisinde 30 günden az çalışmak ya da tam gün çalışmamak, b) Kendi sigortalılığı nedeniyle aylık bağlanmamış olmak, c) 18 yaşını doldurmuş bulunmak, d) İsteğe bağlı sigorta talep dilekçesiyle kuruma başvuruda bulunmak, şartları aranır."

Sizlerden eskiden beridir isteğe bağlı SSK veya isteğe bağlı Bağ-Kur veyahut da isteğe bağlı Emekli Sandığı'na prim/kesenek ödeyenler bu haklarını devam ettirebilir. İsteğe bağlılığa ara verenler ile bundan sonra ilk defa isteğe bağlı olmak isteyenlerin ise bulunduğu ülke ile Türkiye arasında sosyal güvenlik sözleşmesinin olmaması gerekmekte. 1 Ekim 2008'den sonra SSK'lılara 4-1/a'lı, Bağ-Kur'lulara 4-1/b'li ve Emekli Sandığı iştirakçilerine de 4-1/c'li denecek. Bunun önemi de 1.10.2008'den önce ilk defa sigortalı veya iştirakçi olan kişilerin nereden ve hangi statü ile emekliye ayrılacaklarının tespiti yapılırken ortaya çıkmakta. Buna göre, son 7 yıllık (2.520 günlük) prim ödemelerinde en çok nereye ödeme yapılmışsa o şartlarla emekli olunacak.

İsteğe bağlı SSK artık eski adıyla Bağ-Kur sigortalılığına sayılacak. 1.10.2008'den önce SSK isteğe bağlı sigortasına prim ödeyenler 1.10.2008'den sonra Bağ-Kur'a prim ödüyormuş gibi değerlendirilecek. 1 Ekim 2008 öncesi primler SSK'da geçmiş kabul edilecek. Bu durumda, 1.10.2008'den sonra isteğe bağlı sigortaya 1.260 gün prim ödeyen birisi, şimdiki SSK ile değil şimdiki Bağ-Kur şartlarıyla emekli edilecek. SSK'dan 5 bin veya 3 bin 600 gün ile emekli olmayı bekleyenler için hem emeklilik yaşı uzayacak hem de 7 bin 200/9 bin gün prim ödeme yükümlüsü olabilecekler.

Prim artıyor, sağlık hizmeti geliyor

1 Ekim 2008'den önce SSK'ya isteğe bağlı olarak prim ödeyenlerin isteğe bağlı sigorta primi en az asgari ücretin yüzde 25'i (159,68 YTL) kadardı. Ayrıca sağlık yardımı verilmemekte, ama emekli olunca verilmekteydi. Yeni durumda ise yüzde 20 emeklilik ve yüzde 12 sağlık prim oranı olarak yüzde 32'ye (en az 204,38 YTL) çıkmakta. Ama prim ödenirken de sağlık yardımı alabilme imkanı getirilmekte.

1 Ekim 2008'e kadar sosyal güvenlik sözleşmesi imzalanmayan ülkelerde iş üstlenen Türk işverenlerin bu ülkelere götürdüğü Türk işçileri için topluluk sigortası kapsamında, sadece emekliliğe yönelik uzun vadeli sigorta primleri ödenirken, kısa vadeliler ödenmiyordu. Bundan sonra işveren sadece GSS ve kısa vadeli sigorta primlerini ödeyecek. İşçiler, kendi cebinden isteğe bağlı uzun vadeli (emeklilik) sigorta primi ödeyebilecek. Ancak, bu düzenlemede gariplik var: Bu kişiler işçi olduğu için SSK'lı gibi emekli olmalı. Ama reformdan sonraki isteğe bağlı sigorta ödemeleri Bağ-Kur sigortalılığına sayılacağından bu işçiler, sanki işçi değil de işverenmiş gibi 9 bin günle emekli olmakla karşı karşıya kalacak.

Bağ-Kurluların durumu...

1 Ekim 2008 öncesinin isteğe bağlı Bağ-Kur sigortalıları ile sonrasının isteğe bağlı sigortalıları arasında bir farkı yok. 1479 sayılı kanuna göre isteğe bağlı prim ödeyen Bağ-Kur sigortalılarının bu sigortalılıkları 1 Ekim 2008'den itibaren yeni bir yazılı talep alınmaksızın ve Türkiye'de ikamet şartı aranmaksızın 5510 sayılı kanunun isteğe bağlı sigortalılığına ilişkin hükümlerine göre devam ettirilecek. Bağ-Kur sigortalıları için basamak sistemi kalktığından aynı basamaklara göre prim ödeyen 1 Ekim 2008 öncesinin isteğe bağlı Bağ-Kur sigortalıları da prime esas kazanç tabanı (asgari ücret: 638,70 yeni lira) üzerinden prim ödemeye başlayacak. Ancak, isterlerse 'Gelir Beyan Formu' doldurup en az 638,70 ve en çok 4.151,70 yeni lira arasında bir rakamı seçerek bunun üzerinden her ay yüzde 32 prim ödeyebilirler. Tercihte bulunmayanlar, asgari ücreti tercih etmiş sayılacak.
 
Üst