T
T U R K O
Ziyaretçi
ARİF ŞİMŞEK
KÜRESEL kriz bir yandan, vergi ve sigorta primi yükü diğer yandan kayıt dışı istihdam yeniden artmaya başladı. Kriz bizi etkilemez derken devletin gecikmiş vergi ve gecikme zammı 55 milyar, sigorta primi ve gecikme cezası 80 milyar TL, toplam alacağı ise 135 milyar TL?yi aştı. İstihdamı teşvik için Ar-Ge firmalarına, özürlü işçi çalıştıran, ilave istihdam sağlayan firmalara bazı destekler sağlandı. Ancak çoğu amacına ulaşmadı. Önlemlere rağmen istihdamda hedeflenen seviyeye ulaşılması bir yana gerileme oldu. Son olarak 5921 sayılı kanunla çeşitli desteklerle yeni bir açılım yapıldı.
İşsizleri işe alanlar
EKİM?DE yürürlülüğe girecek bu düzenleme ile işsizlik ödeneği alanları istihdam etmek gerekiyor. Ayrıca işe alındığı tarihten önceki aydan başlayarak son 6 ayda çalıştırılan sigortalı sayısına ilave olarak işe alınması şart.
Bu şekilde brüt asgari ücret üzerinden hesaplanan kısa vadeli sigorta primi tutarının yüzde biri ile işçi, işveren payı ve genel sağlık sigortası primi kalan işsizlik ödeneği süresince fondan karşılanacak. İşsizlik ödeneğinin ödeme süresi sigortalılık süresine göre değişiyor. İşten ayrılanlara son 120 gün prim ödeyerek çalışmış olanlardan son üç yıl içinde,
l 600 gün sigortalı çalışıp işsizlik sigortası primi ödemiş işsizlere 180 gün,
l 900 gün çalışıp prim ödemiş işsizlere 240 gün,
l 1080 gün çalışıp prim ödemiş işsizlere 300 gün,
süre ile işsizlik ödeneği veriliyor. İşte bu süreler içinde işe alınan işsizler için bu destekten yararlanılacak. Ayrılan işçisini aynı işyerinde tekrar işe alan yararlanamayacak.
İlave istihdam
2009 yılının Nisan ayına ait prim ve hizmet belgelerinde bildirilen sigortalı sayısına ilave olarak son üç aylık dönemde kayıtlı sigortalılar dışındaki kişilerden olmak kaydıyla işe alınanlar için brüt asgari ücret üzerinden hesaplanan primlerinin işveren hissesi,6 ay boyunca işsizlik sigortası fonundan karşılanacak. Ancak bu imkân 31.12.2009 tarihine kadar işe alınanlara tanınıyor. Duruma göre 31.12.2009 tarihini ve 6 aylık destek süresini uzatmaya Bakanlar Kurulu yetkili.
Teşvikli yatırımlar
YATIRIMLARDA devlet yardımları hakkında kararlar çerçevesinde istihdama da destek geldi. Gerçekleştirilecek istihdam için asgari ücret üzerinden hesaplanan sigorta primlerinin işveren hisselerinin tamamına kadar olan kısmı Hazinece karşılanacak. Bu desteğin uygulama süresi ve karşılama oranını Bakanlar Kurulu belirleyecek.
Bu desteklerden yararlanacak işverenler aylık belgelerini zamanında vermiş ve primleri zamanında ödemiş olacak. Eğer işveren ait olduğu ayda ödemesi gereken primleri geç öderse fondan yapılacak ödemenin gecikmesinden kaynaklanan zammı da kendisi ödeyecek. Desteklerden diğer ilgili mevzuat uyarınca ayrıca yararlanmakta olanlar aynı dönem için bu teşviklerden birini tercih edecek. Ayrıca yapılacak denetimlerde çalıştırdığı kişileri sigortalı olarak bildirmediği tespit edilen işyerleri hakkında ilgili aydan başlanarak bu destek durdurulacak. Böylece kayıt dışı istihdam da önlenmeye çalışılmış. Bütün bu önlemler yeterli mi? Birlikte göreceğiz. Demokratik açılımdan da öncelikli asıl yapılması gereken ise; birikmiş sigorta ve vergi borçlarını, anaparalar dahil, yargı aşamasındaki ihtilaflı tüm dosyaları tasfiye edecek yapılanmaya gitmek.
KÜRESEL kriz bir yandan, vergi ve sigorta primi yükü diğer yandan kayıt dışı istihdam yeniden artmaya başladı. Kriz bizi etkilemez derken devletin gecikmiş vergi ve gecikme zammı 55 milyar, sigorta primi ve gecikme cezası 80 milyar TL, toplam alacağı ise 135 milyar TL?yi aştı. İstihdamı teşvik için Ar-Ge firmalarına, özürlü işçi çalıştıran, ilave istihdam sağlayan firmalara bazı destekler sağlandı. Ancak çoğu amacına ulaşmadı. Önlemlere rağmen istihdamda hedeflenen seviyeye ulaşılması bir yana gerileme oldu. Son olarak 5921 sayılı kanunla çeşitli desteklerle yeni bir açılım yapıldı.
İşsizleri işe alanlar
EKİM?DE yürürlülüğe girecek bu düzenleme ile işsizlik ödeneği alanları istihdam etmek gerekiyor. Ayrıca işe alındığı tarihten önceki aydan başlayarak son 6 ayda çalıştırılan sigortalı sayısına ilave olarak işe alınması şart.
Bu şekilde brüt asgari ücret üzerinden hesaplanan kısa vadeli sigorta primi tutarının yüzde biri ile işçi, işveren payı ve genel sağlık sigortası primi kalan işsizlik ödeneği süresince fondan karşılanacak. İşsizlik ödeneğinin ödeme süresi sigortalılık süresine göre değişiyor. İşten ayrılanlara son 120 gün prim ödeyerek çalışmış olanlardan son üç yıl içinde,
l 600 gün sigortalı çalışıp işsizlik sigortası primi ödemiş işsizlere 180 gün,
l 900 gün çalışıp prim ödemiş işsizlere 240 gün,
l 1080 gün çalışıp prim ödemiş işsizlere 300 gün,
süre ile işsizlik ödeneği veriliyor. İşte bu süreler içinde işe alınan işsizler için bu destekten yararlanılacak. Ayrılan işçisini aynı işyerinde tekrar işe alan yararlanamayacak.
İlave istihdam
2009 yılının Nisan ayına ait prim ve hizmet belgelerinde bildirilen sigortalı sayısına ilave olarak son üç aylık dönemde kayıtlı sigortalılar dışındaki kişilerden olmak kaydıyla işe alınanlar için brüt asgari ücret üzerinden hesaplanan primlerinin işveren hissesi,6 ay boyunca işsizlik sigortası fonundan karşılanacak. Ancak bu imkân 31.12.2009 tarihine kadar işe alınanlara tanınıyor. Duruma göre 31.12.2009 tarihini ve 6 aylık destek süresini uzatmaya Bakanlar Kurulu yetkili.
Teşvikli yatırımlar
YATIRIMLARDA devlet yardımları hakkında kararlar çerçevesinde istihdama da destek geldi. Gerçekleştirilecek istihdam için asgari ücret üzerinden hesaplanan sigorta primlerinin işveren hisselerinin tamamına kadar olan kısmı Hazinece karşılanacak. Bu desteğin uygulama süresi ve karşılama oranını Bakanlar Kurulu belirleyecek.
Bu desteklerden yararlanacak işverenler aylık belgelerini zamanında vermiş ve primleri zamanında ödemiş olacak. Eğer işveren ait olduğu ayda ödemesi gereken primleri geç öderse fondan yapılacak ödemenin gecikmesinden kaynaklanan zammı da kendisi ödeyecek. Desteklerden diğer ilgili mevzuat uyarınca ayrıca yararlanmakta olanlar aynı dönem için bu teşviklerden birini tercih edecek. Ayrıca yapılacak denetimlerde çalıştırdığı kişileri sigortalı olarak bildirmediği tespit edilen işyerleri hakkında ilgili aydan başlanarak bu destek durdurulacak. Böylece kayıt dışı istihdam da önlenmeye çalışılmış. Bütün bu önlemler yeterli mi? Birlikte göreceğiz. Demokratik açılımdan da öncelikli asıl yapılması gereken ise; birikmiş sigorta ve vergi borçlarını, anaparalar dahil, yargı aşamasındaki ihtilaflı tüm dosyaları tasfiye edecek yapılanmaya gitmek.