Ersen DALGIÇ
SMMM
[email protected]
Katma Değer Vergisinde Bir Öneri
I-GENEL BİLGİ
Ülkelerin en büyük gelirlerini vergiler oluşturur. Bizim ülkemizde de en büyük vergi gelirlerinden birisi Katma Değer Vergisidir. Tüm alım satımlarda ve harcamalarda muhatap olunan bir vergi olduğu için mükellefi ülkede yaşayan hemen hemen herkestir. 1985 yılından buyana uygulanmakta olan Katma Değer Vergisi; gerek oranıyla, gerek iade düzeniyle, gerek tevkifat sistemiyle son yıllarda karışık bir hal almıştır. O kadar ki işin içindekilerin bile anlayamadığı durumlar olabilmektedir.
II-KDV ORANI
Başlangıçta % 10 şeklinde olan KDV oranı daha sonra birçok değişikliklere konu olmuştur. Çoğu mallara uygulanan oran % 11, % 12, % 15, % 17, % 18 uygulandığı zamanlar olmuştur. Bazı malların KDV oranı % 1 olurken bazı malların KDV oranının % 40 olduğu dahi olmuştur.
Yakın zamana kadar birçok mala uygulanan KDV oranı % 18 şeklindeydi. Bu oran yüksek bir orandır. Çünkü Katma Değer Vergisi, iğneden ipliğe, a?dan z?ye tüm mal ve hizmetlerde (muafiyet ve istisnalar hariç) uygulandığı için adeta ?sürümden? kazanılan bir vergi gibidir. Sürümden kazanılan kazançlarda kazanç oranı aslında düşük olmalıdır. Fakat yukarıda da belirtildiği üzere % 18 KDV Oranı oldukça yüksek olup, vergi mükelleflerince çeşitli dirençlere sebep olmuştur.
Bunun neticesinde önce ilaç ve sağlıkta, daha sonra da tekstil ve deride KDV oranı % 8?e indirilmiştir.
III-KDV ORANI ÇOK YÜKSEKTİR
KDV oranlarının yüksek oluşu fatura ticaretini ve sahte faturayı da yanında getirmiştir. Bu durum KDV Kanunundan beklenilen yararı önemli ölçüde etkilemiştir.
Firmalar, Maliyeye KDV ödemelerinin çıkmaması için gerçekte almadıkları malların faturalarını kestirmektedirler. Bu durumda ilgili ayda Maliyeye KDV ödenmemektedir, ya da ödenmesi gerekenden az ödenmektedir.
Kimi zamanda sahte faturalar kullanılarak, Maliyeye ödenecek vergiler ödenmemektedir. O kadar ki kimi tanınmış işadamlarının bile gerek bilerek, gerekse bilmeyerek sahte fatura kullandığını duymaktayız.
Halen reel sektörde, fiili mal alımında, kesilen faturanın sahte mi, değil mi? kuşkusu bile olmaktadır. Bu kuşku piyasalarda bir güvensizlik oluşturmuştur.
Sahte faturaya karşı gerek caydırıcı vergi yasaları, gerekse maliye teşkilatının kararlı takipleri vardır, ancak KDV oranları yüksek olduğu müddetçe bu tür olumsuz oluşumlar hep olacaktır.
KDV oranlarının yüksek oluşu, özellikle bir dönem hayali ihracatı artırmıştır.
İhracat yapılmış gibi gösterilerek, ya da yurtdışına değersiz eşya götürülüp, daha
değerli eşyalar ihraç edilmiş gösterilip maliyeden haksız yere KDV İadesi alınmıştır. Bu durum bilhassa bir dönem çok olmuştur.
Halen ise, piyasadan ihraç olunan malların KDV?si düşük oranlı olarak alınıp, (%18 KDV oranına tabi mal için karşı tarafa örneğin % 9 KDV ödeniyor.) Devletten belge üzerindeki KDV oranlarında iade alınmaktadır.
Firmalara ihracatta KDV İadesi o kadar cazip hale gelmiştir ki, dürüst firmalardan çok dürüst olmayan firmalar KDV iadesi almak için ihracat yapmaya başlamışlardır.
Şüphesiz ihracatımızın artması güzel bir durumdur. Ancak ihracatımız yukarıda anlatılan durumu yanında getirmiştir. O kadar ki Vergi Daireleri yakın zamana kadar sadece tahsilâtla uğraşan dairelerdi. Öyle ki kanunda bile vergi dairelerinden ?Tahsil Dairesi? diye söz edilmektedir. Şimdi ise birçok Vergi Dairesi tahsil ettiği vergiden çok KDV iadesi yapmaktadır.
IV-KDV İNDİRİMİ
Bilindiği üzere 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu indirim mekanizması esasına dayanmaktadır. Mal alışlarında ödenen KDV, mal satışlarından düşülmektedir. Sonuçta çıkan rakam; ?sonraki aya devreden KDV? ya da ? ödenecek KDV? şeklinde ortaya çıkmaktadır. Firmaların indirilebilir KDV?si çok, tahsil KDV?si az ise o ay maliyeye KDV ödemesi çıkmamakta buna karşılık; tahsil KDV fazla, indirilebilir KDV az ise aradaki fark o ay maliyeye KDV ödemesi olarak çıkmaktadır.
Uygulamaya baktığımızda firmaların çoğunun maliyeye KDV ödemesinin çıkmasını istemediğini görmekteyiz. KDV İndiriminin daha fazla olması için fatura temin etme yoluna gittiklerini görmekteyiz.
Bazı firmalarda indirilebilir KDV sürekli fazladır. Hep sonraki döneme devreden KDV olarak beyanname verilmektedir. Devamlı mal stoku olan firmalarda bu durum normal olabilmekte ancak, stokları az ya da hiç olmayan firmalarda sürekli devreden KDV beyanname verilmesi gerçek durumla bağdaşmamaktadır.
Bu durumun ortaya çıkarılabilmesi için sürekli fiili denetim ve vergi incelenesi yapmak gerekir ki bu durum çoğu zaman mümkün değildir.
Aşağıda açıklamaya çalışılan çözüm önerileri hem vergi tabanını genişletecek, hem her ay ciddi anlamda hazineye gelir getirecek, hem vatandaşlarca vergilerin gönüllü olarak seve seve ödenmesini temin edecek, hem her ay fazlasıyla ödenen KDV iadesini ?0? YTL.?ye indirecek, hem de Devlette iş yükünü önemli ölçüde azaltacak reform mahiyetinde önerilerdir!
V-GENEL ORAN % 3 OLACAKTIR
Önerdiğimiz KDV düzenlemesinde genel oran alış ve satışta % 3 olacaktır. Mali idare bu oranı bazı mal ve hizmetlerde azaltabilecek ya da artırabilecektir.
VI-İNDİRİM MEKANİZMASI OLMAYACAKTIR
3065 sayılı KDV Kanunundaki indirim mekanizması sisteminden yukarıda kısaca bahsedilmişti. Önerdiğimiz sistemde alışlarda % 3 KDV ödenerek mal alınacak, satış yaparken de müşteriden % 3 KDV tahsil edilecektir. Tahsil edilen bu KDV, ay içindeki tüm satışlardan tahsil edilen KDV ile Mali idareye ödenecektir.
Alışlarda ödenen KDV indirim konusu yapılmayıp, maliyete atılacaktır.
Konuyu bir örnekle açıklayacak olursak; Beyaz eşya satıcısı 1.000.-YTL.?ye satın aldığı buzdolabı için % 3 üzerinden 30.-YTL. KDV ödeyecektir. Bu durumda 1.030.-YTL.?ye mal olan buzdolabının 1.100.-YTL.?ye satıldığını kabul edersek alıcıdan % 3 üzerinden 33.-YTL KDV tahsil edip vergi dairesine ödeyecektir. Her kesilen faturadaki KDV vadesi gelince direkt maliye hazinesine ödenecektir.
Böylece her KDV mükellefi her ay Devlet hazinesine KDV ödemek durumunda kalacaktır.
Günümüzde KDV oranlarının yüksek oluşu bazı firmaların birbirlerinden KDV alamamalarına sebebiyet vermektedir. Önerdiğimiz sistemde ise oranların düşük oluşu, KDV?yi ödenebilir seviyede tutacağından herkes seve seve KDV?sini ödeyecek ya da tahsil edebilecektir. Bu durum sistemin sorunsuz çalışmasına sebebiyet verecektir.
Sahte fatura ya da fatura ticareti bitecektir. Mükelleflere KDV çıktığı zaman alınan faturalarla KDV azalması gibi bir durum olmayacaktır.
VII-İHRACATTA DURUM
Önerdiğimiz sistemde; yurt dışına satışta KDV oranı ?0? (sıfır) olacaktır. Alışlarda ödenen KDV maliyete atılacağından KDV iadesi gibi bir durum çıkmayacaktır.
Hayali ihracat gibi bir ihracat asla olmayacaktır. Sırf KDV İadesi almak için yapılan ihracatlar bir günde bitecektir. Yurt içi satışlarda mali idareye ödenen KDV; yurt dışı satışlarda olmayacaktır. Yani sistemimizde ihracatçılara KDV ödemesi çıkmayacağından bu yönüyle ihracat cazip olacaktır.
Her ay bazı vergi idarelerinin topladığından çok ihracatçılara KDV iadesi yapılmaktadır. Bu durum önlenecek olup, devletimizin bütçesi daha sağlam esaslara dayanacaktır.
VIII-YAŞAM UCUZLAYACAKTIR
% 3 oranlı KDV modeline geçildiğinde belli şartlarda mal ve hizmetlerin fiyatlarının şimdiki sisteme oranla daha ucuzladığını görmekteyiz. Örnek verecek olursak:
A malını imal etmek için aşağıdaki mallar satın alınmıştır.
Malın Adı Tutarı % 3 KDV
1.Mal 1.000.-YTL 30.-YTL.-
2.Mal 2.000.-YTL 60.-YTL.-
3.Mal 3.000.-YTL 90.-YTL.-
4.Mal 4.000.-YTL 120.-YTL.
Toplam 10.000.-YTL. 300.-YTL.
Bu mal satıcıya 10.000.-+300.-=10.300.-YTL.?ye mal olmuştur. Satıcının % 10 kar edip bu malı sattığını düşünelim. % 10 kar 1.030.-YTL olup, malın satış fiyatı 11.330.-YTL. olmaktadır. % 3 KDV 339.90.-YTL. olup, mal 11.669.90.-YTL.?ye satıcıya arz edilmektedir.
Aynı malın % 18 KDV oranlı şimdiki sistemdeki durumuna bakalım:
Malın Adı Tutarı % 18 KDV
1.Mal 1.000.-YTL 180.-YTL.-
2.Mal 2.000.-YTL 360.-YTL.-
3.Mal 3.000.-YTL 540.-YTL.-
4.Mal 4.000.-YTL 720.-YTL.
Toplam 10.000.-YTL. 1.800.-YTL.
Bu mal satıcıya 10.000.-YTL.?ye mal olmaktadır. (Şimdiki sistemde KDV indirim konusu yapıldığından KDV maliyete dahil edilmemiştir.)
Bu malın % 10 karla, % 18 KDV oranıyla satıldığını düşünelim. 11.000.-YTL+1.980.-YTL=12.980.-YTL. sonuç çıkmakta olup; bu mal satıcıya 12.980.-YTL.?ye satılacaktır.
Bir ekmeğin, bir şekerin, bir çayın, bir akaryakıtın böyle ucuzladığını düşünürsek vatandaşlarımızın da bütçelerine bu vergi sistemiyle katkıda bulunulmuş olacaktır.
IX-TAHSİLÂT ARTACAKTIR
Sistemimizde KDV ödeyen mükellefler, ihracat yapanlar hariç olmak üzere tüm gerçek ve basit usuldeki mükellefler olacağından, devletin KDV geliri eskisine oranla çok artacaktır. Şu anda verilen 100 KDV beyannamesinin % 10 veya 20?sinde ancak ödeme çıktığını tahmin etmekteyiz.
Kesilen her fatura yaprağındaki KDV devlete ödenecektir. Düşünürsek 70 milyon nüfus herkes KDV mükellefi gibi olacaktır. Onlara kesilen her fatura ve fişteki KDV mali idareye ödenecektir.
Vergi oranlarının düşük olduğu zamanlar, vergilerin gönüllü olarak seve seve ödeneceği söylenmektedir. % 3 KDV oranı da halen uygulanan oranlara göre çok düşük kaldığından herkes vergisini seve seve ödeyecektir.
Vatandaşımız kazanacaktır!?
Vergi mükellefimiz kazanacaktır!?
Devletimiz kazanacaktır!?
X-MALİ İDARE RAHATLAYACAKTIR
Halen ihracat yapan mükellef sayısının çok oluşu, onların verdikleri KDV beyannameleri üzerinde çok yoğun mesai harcanmasına sebep olmaktadır.
Mükellefin alış faturaları tek tek incelenmekte, gerekirse alış faturalarını kesen satıcıların Vergi Dairelerine teyit yazıları yazılmaktadır. Bu durum Vergi Dairelerindeki iş yükünü çok artırmıştır. Vergi Daireleri, asli işleri olan vergi toplama işlerini bırakmış adeta topladıkları vergileri ihracatçılara iade etmek gibi bir işle meşgul olmaya başlamışlardır.
Öte yandan bu işleri yaparken Gümrük İdarelerine de yazılar yazılmakta olup; her iki idarenin de iş yükü zaten oldukça fazladır.
Önerdiğimiz modelde bu yazışmaların hiçbiri olmayacaktır. Devletin bürokratik yükü azalacak, esas asli işlerini yapacak, vatandaşına daha çok hizmet edebilecektir.
XI-BEYANNAMELER KOLAYLAŞACAKTIR
Halen idareye verilen KDV beyannamelerinin hepsinde KDV ödemesi çıkmamaktadır. Önerilen sistemde, tüm gerçek ve basit usul mükelleflerinin verdikleri KDV beyannamelerinde (yurt dışı satışlar hariç) KDV ödemesi çıkacaktır.
Öte yandan halen verilen KDV beyannameleri, KDV?nin ilk çıktığı yıllara göre tanzim edilişi karışık hale gelmiştir. Bilhassa ihraç kayıtlı satışlar, ya da tevkifata tabi KDV teslimlerinde uygulayıcılar zorluklarla karşılaşmaktadır.
Önerdiğimiz sistemde KDV beyannameleri çok basit olacaktır. Sadece Matrah, Nispet ve Ödenecek KDV yazılı olacaktır. Bu durum mali idarenin daha etkin olmasını sağlayacaktır.
XII-VERGİ İNCELEMELERİ
Şu anki sistemde KDV iadeleri, karşıt incelemeler, gerçek vergi incelemelerinin yapılmasına köstek olmaktadır. Denetim elemanlarının büyük çoğunluğu karşıt inceleme yapmakta ve bunların cevaplarının gelmesi için aylarca beklemektedirler.
KDV iadelerinde her zaman suistimal olabileceği ihtimali bulunduğundan inceleme yapmak gerekli de olmaktadır. Ancak ne var ki iadelerin doğruluğunu araştırmaktan; gerçek anlamda vergi incelemelerine adeta az zaman ayrılabilmektedir.
Modelimizde KDV İadesi olmayacağından, vergi denetim elemanları; gerçek görevlerini yapacaklar, vergi kayıp ve kaçaklarına yönelik araştırma yapacaklardır.
XIII-MÜKELLEFE KOLAYLIK
Sistem daha kolay olacaktır. Muhasebe kayıtları daha basit işlenmesine elverişli olacaktır.
KDV İadelerinin alınabilmesi için Yeminli Mali Müşavirlere büyük meblağlar ödenmeyecek, bankalardan teminat mektupları alınmayacaktır.
KDV oranları düşük olacağından vergiler gönüllü ödenecektir.
XIV-MEVZUATTA KOLAYLIK
Birçok kanun maddesinden, birçok genel tebliğden, birçok sirkülerden, birçok özelgeden oluşan KDV mevzuatı, yeni sistemde son derece basit ve anlaşılır olacaktır.
Bu karmaşadan dolayı vergi mahkemelerinde, yüksek yargıda; çok sayıda mükellefle Devlet halen mahkemeliktir. Önerilen sistemde davalar son bulacak, vatandaşla Devlet barışık olacaktır.
KDV oranları, karışık, içinden çıkılmaz ve adaletsiz halden kurtulacaktır.
XV-SONUÇ
1985 yılından bu yana ülkemizde uygulanmakta olan Katma Değer Vergisi, halen bazı sorunlarını çözememiştir.
Birçok firma için hâlâ; KDV yük olarak kabul edilmektedir!
Hâlâ Katma Değer Vergisinde pazarlıklar devam etmektedir!
Hâlâ Katma Değer Vergisi iadelerinde suistimaller olabilmektedir!
Hâlâ belge düzeni tam oturtulamamıştır!
Vergi Daireleri topladığı vergiden çok, iade yapan daireler olmuştur!
Uygulama karışık bir hal almıştır!
Yukarıda açıklamaya çalıştığımız modelde, Katma Değer Vergisi sistemine köklü, reform sayılabilecek çözüm önerileri sunulmaktadır.
24.10.06
SMMM
[email protected]
Katma Değer Vergisinde Bir Öneri
I-GENEL BİLGİ
Ülkelerin en büyük gelirlerini vergiler oluşturur. Bizim ülkemizde de en büyük vergi gelirlerinden birisi Katma Değer Vergisidir. Tüm alım satımlarda ve harcamalarda muhatap olunan bir vergi olduğu için mükellefi ülkede yaşayan hemen hemen herkestir. 1985 yılından buyana uygulanmakta olan Katma Değer Vergisi; gerek oranıyla, gerek iade düzeniyle, gerek tevkifat sistemiyle son yıllarda karışık bir hal almıştır. O kadar ki işin içindekilerin bile anlayamadığı durumlar olabilmektedir.
II-KDV ORANI
Başlangıçta % 10 şeklinde olan KDV oranı daha sonra birçok değişikliklere konu olmuştur. Çoğu mallara uygulanan oran % 11, % 12, % 15, % 17, % 18 uygulandığı zamanlar olmuştur. Bazı malların KDV oranı % 1 olurken bazı malların KDV oranının % 40 olduğu dahi olmuştur.
Yakın zamana kadar birçok mala uygulanan KDV oranı % 18 şeklindeydi. Bu oran yüksek bir orandır. Çünkü Katma Değer Vergisi, iğneden ipliğe, a?dan z?ye tüm mal ve hizmetlerde (muafiyet ve istisnalar hariç) uygulandığı için adeta ?sürümden? kazanılan bir vergi gibidir. Sürümden kazanılan kazançlarda kazanç oranı aslında düşük olmalıdır. Fakat yukarıda da belirtildiği üzere % 18 KDV Oranı oldukça yüksek olup, vergi mükelleflerince çeşitli dirençlere sebep olmuştur.
Bunun neticesinde önce ilaç ve sağlıkta, daha sonra da tekstil ve deride KDV oranı % 8?e indirilmiştir.
III-KDV ORANI ÇOK YÜKSEKTİR
KDV oranlarının yüksek oluşu fatura ticaretini ve sahte faturayı da yanında getirmiştir. Bu durum KDV Kanunundan beklenilen yararı önemli ölçüde etkilemiştir.
Firmalar, Maliyeye KDV ödemelerinin çıkmaması için gerçekte almadıkları malların faturalarını kestirmektedirler. Bu durumda ilgili ayda Maliyeye KDV ödenmemektedir, ya da ödenmesi gerekenden az ödenmektedir.
Kimi zamanda sahte faturalar kullanılarak, Maliyeye ödenecek vergiler ödenmemektedir. O kadar ki kimi tanınmış işadamlarının bile gerek bilerek, gerekse bilmeyerek sahte fatura kullandığını duymaktayız.
Halen reel sektörde, fiili mal alımında, kesilen faturanın sahte mi, değil mi? kuşkusu bile olmaktadır. Bu kuşku piyasalarda bir güvensizlik oluşturmuştur.
Sahte faturaya karşı gerek caydırıcı vergi yasaları, gerekse maliye teşkilatının kararlı takipleri vardır, ancak KDV oranları yüksek olduğu müddetçe bu tür olumsuz oluşumlar hep olacaktır.
KDV oranlarının yüksek oluşu, özellikle bir dönem hayali ihracatı artırmıştır.
İhracat yapılmış gibi gösterilerek, ya da yurtdışına değersiz eşya götürülüp, daha
değerli eşyalar ihraç edilmiş gösterilip maliyeden haksız yere KDV İadesi alınmıştır. Bu durum bilhassa bir dönem çok olmuştur.
Halen ise, piyasadan ihraç olunan malların KDV?si düşük oranlı olarak alınıp, (%18 KDV oranına tabi mal için karşı tarafa örneğin % 9 KDV ödeniyor.) Devletten belge üzerindeki KDV oranlarında iade alınmaktadır.
Firmalara ihracatta KDV İadesi o kadar cazip hale gelmiştir ki, dürüst firmalardan çok dürüst olmayan firmalar KDV iadesi almak için ihracat yapmaya başlamışlardır.
Şüphesiz ihracatımızın artması güzel bir durumdur. Ancak ihracatımız yukarıda anlatılan durumu yanında getirmiştir. O kadar ki Vergi Daireleri yakın zamana kadar sadece tahsilâtla uğraşan dairelerdi. Öyle ki kanunda bile vergi dairelerinden ?Tahsil Dairesi? diye söz edilmektedir. Şimdi ise birçok Vergi Dairesi tahsil ettiği vergiden çok KDV iadesi yapmaktadır.
IV-KDV İNDİRİMİ
Bilindiği üzere 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu indirim mekanizması esasına dayanmaktadır. Mal alışlarında ödenen KDV, mal satışlarından düşülmektedir. Sonuçta çıkan rakam; ?sonraki aya devreden KDV? ya da ? ödenecek KDV? şeklinde ortaya çıkmaktadır. Firmaların indirilebilir KDV?si çok, tahsil KDV?si az ise o ay maliyeye KDV ödemesi çıkmamakta buna karşılık; tahsil KDV fazla, indirilebilir KDV az ise aradaki fark o ay maliyeye KDV ödemesi olarak çıkmaktadır.
Uygulamaya baktığımızda firmaların çoğunun maliyeye KDV ödemesinin çıkmasını istemediğini görmekteyiz. KDV İndiriminin daha fazla olması için fatura temin etme yoluna gittiklerini görmekteyiz.
Bazı firmalarda indirilebilir KDV sürekli fazladır. Hep sonraki döneme devreden KDV olarak beyanname verilmektedir. Devamlı mal stoku olan firmalarda bu durum normal olabilmekte ancak, stokları az ya da hiç olmayan firmalarda sürekli devreden KDV beyanname verilmesi gerçek durumla bağdaşmamaktadır.
Bu durumun ortaya çıkarılabilmesi için sürekli fiili denetim ve vergi incelenesi yapmak gerekir ki bu durum çoğu zaman mümkün değildir.
Aşağıda açıklamaya çalışılan çözüm önerileri hem vergi tabanını genişletecek, hem her ay ciddi anlamda hazineye gelir getirecek, hem vatandaşlarca vergilerin gönüllü olarak seve seve ödenmesini temin edecek, hem her ay fazlasıyla ödenen KDV iadesini ?0? YTL.?ye indirecek, hem de Devlette iş yükünü önemli ölçüde azaltacak reform mahiyetinde önerilerdir!
V-GENEL ORAN % 3 OLACAKTIR
Önerdiğimiz KDV düzenlemesinde genel oran alış ve satışta % 3 olacaktır. Mali idare bu oranı bazı mal ve hizmetlerde azaltabilecek ya da artırabilecektir.
VI-İNDİRİM MEKANİZMASI OLMAYACAKTIR
3065 sayılı KDV Kanunundaki indirim mekanizması sisteminden yukarıda kısaca bahsedilmişti. Önerdiğimiz sistemde alışlarda % 3 KDV ödenerek mal alınacak, satış yaparken de müşteriden % 3 KDV tahsil edilecektir. Tahsil edilen bu KDV, ay içindeki tüm satışlardan tahsil edilen KDV ile Mali idareye ödenecektir.
Alışlarda ödenen KDV indirim konusu yapılmayıp, maliyete atılacaktır.
Konuyu bir örnekle açıklayacak olursak; Beyaz eşya satıcısı 1.000.-YTL.?ye satın aldığı buzdolabı için % 3 üzerinden 30.-YTL. KDV ödeyecektir. Bu durumda 1.030.-YTL.?ye mal olan buzdolabının 1.100.-YTL.?ye satıldığını kabul edersek alıcıdan % 3 üzerinden 33.-YTL KDV tahsil edip vergi dairesine ödeyecektir. Her kesilen faturadaki KDV vadesi gelince direkt maliye hazinesine ödenecektir.
Böylece her KDV mükellefi her ay Devlet hazinesine KDV ödemek durumunda kalacaktır.
Günümüzde KDV oranlarının yüksek oluşu bazı firmaların birbirlerinden KDV alamamalarına sebebiyet vermektedir. Önerdiğimiz sistemde ise oranların düşük oluşu, KDV?yi ödenebilir seviyede tutacağından herkes seve seve KDV?sini ödeyecek ya da tahsil edebilecektir. Bu durum sistemin sorunsuz çalışmasına sebebiyet verecektir.
Sahte fatura ya da fatura ticareti bitecektir. Mükelleflere KDV çıktığı zaman alınan faturalarla KDV azalması gibi bir durum olmayacaktır.
VII-İHRACATTA DURUM
Önerdiğimiz sistemde; yurt dışına satışta KDV oranı ?0? (sıfır) olacaktır. Alışlarda ödenen KDV maliyete atılacağından KDV iadesi gibi bir durum çıkmayacaktır.
Hayali ihracat gibi bir ihracat asla olmayacaktır. Sırf KDV İadesi almak için yapılan ihracatlar bir günde bitecektir. Yurt içi satışlarda mali idareye ödenen KDV; yurt dışı satışlarda olmayacaktır. Yani sistemimizde ihracatçılara KDV ödemesi çıkmayacağından bu yönüyle ihracat cazip olacaktır.
Her ay bazı vergi idarelerinin topladığından çok ihracatçılara KDV iadesi yapılmaktadır. Bu durum önlenecek olup, devletimizin bütçesi daha sağlam esaslara dayanacaktır.
VIII-YAŞAM UCUZLAYACAKTIR
% 3 oranlı KDV modeline geçildiğinde belli şartlarda mal ve hizmetlerin fiyatlarının şimdiki sisteme oranla daha ucuzladığını görmekteyiz. Örnek verecek olursak:
A malını imal etmek için aşağıdaki mallar satın alınmıştır.
Malın Adı Tutarı % 3 KDV
1.Mal 1.000.-YTL 30.-YTL.-
2.Mal 2.000.-YTL 60.-YTL.-
3.Mal 3.000.-YTL 90.-YTL.-
4.Mal 4.000.-YTL 120.-YTL.
Toplam 10.000.-YTL. 300.-YTL.
Bu mal satıcıya 10.000.-+300.-=10.300.-YTL.?ye mal olmuştur. Satıcının % 10 kar edip bu malı sattığını düşünelim. % 10 kar 1.030.-YTL olup, malın satış fiyatı 11.330.-YTL. olmaktadır. % 3 KDV 339.90.-YTL. olup, mal 11.669.90.-YTL.?ye satıcıya arz edilmektedir.
Aynı malın % 18 KDV oranlı şimdiki sistemdeki durumuna bakalım:
Malın Adı Tutarı % 18 KDV
1.Mal 1.000.-YTL 180.-YTL.-
2.Mal 2.000.-YTL 360.-YTL.-
3.Mal 3.000.-YTL 540.-YTL.-
4.Mal 4.000.-YTL 720.-YTL.
Toplam 10.000.-YTL. 1.800.-YTL.
Bu mal satıcıya 10.000.-YTL.?ye mal olmaktadır. (Şimdiki sistemde KDV indirim konusu yapıldığından KDV maliyete dahil edilmemiştir.)
Bu malın % 10 karla, % 18 KDV oranıyla satıldığını düşünelim. 11.000.-YTL+1.980.-YTL=12.980.-YTL. sonuç çıkmakta olup; bu mal satıcıya 12.980.-YTL.?ye satılacaktır.
Bir ekmeğin, bir şekerin, bir çayın, bir akaryakıtın böyle ucuzladığını düşünürsek vatandaşlarımızın da bütçelerine bu vergi sistemiyle katkıda bulunulmuş olacaktır.
IX-TAHSİLÂT ARTACAKTIR
Sistemimizde KDV ödeyen mükellefler, ihracat yapanlar hariç olmak üzere tüm gerçek ve basit usuldeki mükellefler olacağından, devletin KDV geliri eskisine oranla çok artacaktır. Şu anda verilen 100 KDV beyannamesinin % 10 veya 20?sinde ancak ödeme çıktığını tahmin etmekteyiz.
Kesilen her fatura yaprağındaki KDV devlete ödenecektir. Düşünürsek 70 milyon nüfus herkes KDV mükellefi gibi olacaktır. Onlara kesilen her fatura ve fişteki KDV mali idareye ödenecektir.
Vergi oranlarının düşük olduğu zamanlar, vergilerin gönüllü olarak seve seve ödeneceği söylenmektedir. % 3 KDV oranı da halen uygulanan oranlara göre çok düşük kaldığından herkes vergisini seve seve ödeyecektir.
Vatandaşımız kazanacaktır!?
Vergi mükellefimiz kazanacaktır!?
Devletimiz kazanacaktır!?
X-MALİ İDARE RAHATLAYACAKTIR
Halen ihracat yapan mükellef sayısının çok oluşu, onların verdikleri KDV beyannameleri üzerinde çok yoğun mesai harcanmasına sebep olmaktadır.
Mükellefin alış faturaları tek tek incelenmekte, gerekirse alış faturalarını kesen satıcıların Vergi Dairelerine teyit yazıları yazılmaktadır. Bu durum Vergi Dairelerindeki iş yükünü çok artırmıştır. Vergi Daireleri, asli işleri olan vergi toplama işlerini bırakmış adeta topladıkları vergileri ihracatçılara iade etmek gibi bir işle meşgul olmaya başlamışlardır.
Öte yandan bu işleri yaparken Gümrük İdarelerine de yazılar yazılmakta olup; her iki idarenin de iş yükü zaten oldukça fazladır.
Önerdiğimiz modelde bu yazışmaların hiçbiri olmayacaktır. Devletin bürokratik yükü azalacak, esas asli işlerini yapacak, vatandaşına daha çok hizmet edebilecektir.
XI-BEYANNAMELER KOLAYLAŞACAKTIR
Halen idareye verilen KDV beyannamelerinin hepsinde KDV ödemesi çıkmamaktadır. Önerilen sistemde, tüm gerçek ve basit usul mükelleflerinin verdikleri KDV beyannamelerinde (yurt dışı satışlar hariç) KDV ödemesi çıkacaktır.
Öte yandan halen verilen KDV beyannameleri, KDV?nin ilk çıktığı yıllara göre tanzim edilişi karışık hale gelmiştir. Bilhassa ihraç kayıtlı satışlar, ya da tevkifata tabi KDV teslimlerinde uygulayıcılar zorluklarla karşılaşmaktadır.
Önerdiğimiz sistemde KDV beyannameleri çok basit olacaktır. Sadece Matrah, Nispet ve Ödenecek KDV yazılı olacaktır. Bu durum mali idarenin daha etkin olmasını sağlayacaktır.
XII-VERGİ İNCELEMELERİ
Şu anki sistemde KDV iadeleri, karşıt incelemeler, gerçek vergi incelemelerinin yapılmasına köstek olmaktadır. Denetim elemanlarının büyük çoğunluğu karşıt inceleme yapmakta ve bunların cevaplarının gelmesi için aylarca beklemektedirler.
KDV iadelerinde her zaman suistimal olabileceği ihtimali bulunduğundan inceleme yapmak gerekli de olmaktadır. Ancak ne var ki iadelerin doğruluğunu araştırmaktan; gerçek anlamda vergi incelemelerine adeta az zaman ayrılabilmektedir.
Modelimizde KDV İadesi olmayacağından, vergi denetim elemanları; gerçek görevlerini yapacaklar, vergi kayıp ve kaçaklarına yönelik araştırma yapacaklardır.
XIII-MÜKELLEFE KOLAYLIK
Sistem daha kolay olacaktır. Muhasebe kayıtları daha basit işlenmesine elverişli olacaktır.
KDV İadelerinin alınabilmesi için Yeminli Mali Müşavirlere büyük meblağlar ödenmeyecek, bankalardan teminat mektupları alınmayacaktır.
KDV oranları düşük olacağından vergiler gönüllü ödenecektir.
XIV-MEVZUATTA KOLAYLIK
Birçok kanun maddesinden, birçok genel tebliğden, birçok sirkülerden, birçok özelgeden oluşan KDV mevzuatı, yeni sistemde son derece basit ve anlaşılır olacaktır.
Bu karmaşadan dolayı vergi mahkemelerinde, yüksek yargıda; çok sayıda mükellefle Devlet halen mahkemeliktir. Önerilen sistemde davalar son bulacak, vatandaşla Devlet barışık olacaktır.
KDV oranları, karışık, içinden çıkılmaz ve adaletsiz halden kurtulacaktır.
XV-SONUÇ
1985 yılından bu yana ülkemizde uygulanmakta olan Katma Değer Vergisi, halen bazı sorunlarını çözememiştir.
Birçok firma için hâlâ; KDV yük olarak kabul edilmektedir!
Hâlâ Katma Değer Vergisinde pazarlıklar devam etmektedir!
Hâlâ Katma Değer Vergisi iadelerinde suistimaller olabilmektedir!
Hâlâ belge düzeni tam oturtulamamıştır!
Vergi Daireleri topladığı vergiden çok, iade yapan daireler olmuştur!
Uygulama karışık bir hal almıştır!
Yukarıda açıklamaya çalıştığımız modelde, Katma Değer Vergisi sistemine köklü, reform sayılabilecek çözüm önerileri sunulmaktadır.
24.10.06
