Ynt: Malulen Emeklilik
Erkan AKTÜRK
Sosyal Güvenlik Uzmanı
[email protected]
ÖZÜRLÜLÜK NEDENİYLE ERKEN EMEKLİLİK
Tarih: 26/09/2006
Sayın Erkan Bey, Doğuştan sağ kolumdan özürlüyüm, meslekte kazanma gücümde % 40 yetersizdir raporum bulunmaktadır. ve yaklaşık 4 yıldır çalıştığım şirketten vergi indirimi alıyorum. Malulen emekli olabilmek için 10 yıl prim yatırma ve 15 yıl sigortalı olmak gerektiği hakkında bir bilgi aldım. 10.10.2006 yılında bu şartlar yerine geliyor. Yazdığınız yazıda buna dair bir şey göremedim. Bilginiz var ise emekli ola bilme imkanım var mı ? Kemal Şener
Sn. kemal Şener?in sorusunu göz önünde bulundurarak sakatlık nedeniyle emekli olma şartlarını değerlendirmeye çalışacağız.
Kemal bey, yürürlükteki yasa da dört şekilde emekli olunabilmektedir. Bunlar,
a) Normal emeklilik,
b) Erken yaşlanma nedeniyle emeklilik,
c) Malulen emeklilik,
d) Özürlülük nedeniyle erken emeklilik.
506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunun 53.ve 54.maddelerinde malulen emekli olma halleri ve malulen emekli olma şartları belirtilmiştir. Kanun maddelerini kısaca özetlersek;
malul sayılabilmeniz için;
a) Çalışma gücünüzü 2/3 oranında ( %67) yitirmiş olmanız ,
b) 1800 gün prim ödemiş olmanız veya en az 5 yıldan beri sigortalı olmanız ve her yıla ortalama 180 gün prim ödenmiş olması gerekiyor.
Sigortalı olarak çalışmaya başlamadan önce malulen emekli olmasını gerektirecek bir özrü olanlar, malulen emeklilik şartlarını taşısalar dahi bu haktan yararlanamazlar. Bu durumda olanlar işverenden alacakları yazı ile defterdarlığa müracaat etmeleri, defterdarlıkça sevkedilecek sağlık kurumundan en az % 40 oranında rapor almaları halinde vergi indiriminden yararlanabileceklerdir. Aynı zamanda vergi indiriminden yararlananlar erken emekli de olabilmektedirler.
193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu?nun 2454 sayılı Kanunla değişik 31.maddesi ile getirilen Sakatlık nedeniyle vergi indiriminde yararlanmak isteyenlerin çalışma gücündeki yetersizlik oranını aşağıda belirtilen şekilde bir tasnif yapmıştır.
a) en az % 40 oranında özürlü olanlar 3.dereceden sakat,
b) en az % 60 oranında özürlü olanlar 2. dereceden sakat,
c) en az % 80 oranında da özürlü olanlar 1. dereceden sakat olarak kabul edilmektedir.
1.derece sakatlığı olanlar, yaşları ne olursa olsun en az 15 yıldan beri sigortalı olmaları ve en az 3600 gün prim ödenmiş olması,
2.dereceden sakatlığı olanlar, yaşları ne olursa olsun en az 18 yıldan beri sigortalı olmaları ve en az 3800 gün prim ödemiş olmaları,
3. dereceden sakat onlalar da yaşları ne olursa olsun en az 20 yıldan beri sigortalı olmaları ve en az 4000 gün prim ödemiş olması şarttır.
01.01.2007 tarihi itibariyle yürürlüğe girecek olan 5510 sayılı yasanın 28.maddesinde özürlülük nedeniyle erken emekli olma şartları düzenlenmiştir. Bu yasa gereği, sigortalı olarak çalışmaya başlamadan önce malulen emekli olmasını gerektirecek derecede özürü bulunan sigortalılar malulen emeklilik şartlarına tabi tutulmayacak ve bu haktan yararlandırılmayacaktır. Bu sigortalar;
a) en az % 40 en çok % 49 oranında sakatlığı bulunan sigortalılar 3.dereceden özürlü olarak kabul edilecek ve bu sigortalılar en az 18 yıldan beri sigortalı olmaları ve aynı zamanda en az 4680 gün,
b) ) en az % 50 en çok % 59 oranında sakatlığı bulunan sigortalılar 2.dereceden özürlü olarak kabul edilecek ve bu sigortalıların en az 16 yıldan beri sigortalı olmaları ve aynı zamanda en az 4320 gün,
c ) en az % 60 oranında sakatlığı bulunan sigortalılar 1.dereceden özürlü olarak kabul edilecek ve bu sigortalıların en az 15 yıldan beri sigortalı olmaları ve aynı zamanda en az 3960 gün, yaşlılık,malullük primi bildirilmiş olması şarttır.
Özürlülük nedeniyle erken emeklilik için son olarak şunu diyebiliriz.
a) Özürlülük nedeniyle erken emekli olabilmek için öncelikle vergi indiriminde faydalanıyor olması gelmektedir.
b) özürlülük nedeniyle emekli olacak sigortalılar için yaş şartı aranmayacaktır. Bu sigortalılar için öngörülen prim ve hizmet yılı şartlarını yerine getirmeleri halinde emekli olabileceklerdir.
c) Özürlülük nedeniyle vergi indiriminden yararlanmak isteyenler İllerde; Defterdarlık Gelir Müdürlüğü ilçelerde ikamet edenler ise mal müdürlüğüne hitaben yazılan bir dilekçe ile birlikte aşağıda belirtilen evraklarla birlikte müracaat etmesi gerekmektedir.
- 3 Adet Fotoğraf (Sağlık Kurulu Raporunun aslı olanlardan 1 adet fotoğraf istenmektedir. Yönetmeliğe uygun rapor örneği ekte yer almaktadır.)
-Çalıştığı işyerinden alınacak hizmet erbabı olduğunu gösterir belge,
-Nüfus cüzdanı fotokopisi,
-Sağlık karnesi fotokopisi.
