Ynt: Motorlu Taşıyıcılar Kooperatifi Hk.
?????????MOTORLU TAŞIYICILAR KOOPERATİFİ
???
İLGİ : ????.. tarihli dilekçeniz.
İlgide kayıtlı dilekçeniz ile, ????? Motorlu Taşıyıcılar Kooperatifi adı altında, yolcu taşımacılığı yapan kooperatifiniz üyelerine hizmet verildiği, kooperatifin kuruluş amacının kar olmadığı, hizmet ve genel giderlerin karşılığı olarak üyelerden aidat ve bağış toplandığını gelirin sadece bağış ve aidatlardan oluşmasından dolayı kurumlar vergisi ve katma değer vergisi beyannamesi vermek istemediğinizi, bu beyannamelerin verilip verilmeyeceği hususunda görüş talep edilmektedir.
5422 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu?nun 1?inci maddesinin b bendinde, kooperatiflerin elde ettiği kazançların kurumlar vergisine tabi olduğu belirtilmiş, 3?üncü maddesinde ise, kooperatif olarak; 1163 sayılı Kooperatifler Kanunu yada özel kanunlarına göre kurulan istihlak, istihsal, kredi, satış, yapı vesair kooperatifler ile aynı mahiyetteki yabancı kooperatifler sayılmıştır.
Kurumlar Vergisi Kanunu?nun 7?nci maddesinin 2362 sayılı kanunla değişik 16 numaralı bendinde, kooperatiflerin esas mukavelelerinde;
a) Sermaye üzerinden kazanç dağıtılmaması,
b) İdare meclisi başkan ve üyelerine kazanç üzerinden hisse verilmemesi,
c) İhtiyat akçelerinin ortaklara dağıtılmaması,
d) Münhasıran ortaklarıyla iş görülmesi,
şartlarının yazılı bulunması ve fiiliyatta da bu kayıt ve şartlar dahilinde faaliyet göstermeleri ile birlikte, faaliyet gösterdikleri alanda varsa bir üst kuruluşa üye olmaları şartı ile kurumlar vergisinden muaf tutulacakları hüküm altına alınmıştır.
Kooperatiflerin kurumlar vergisinden muaf olabilmesi için, yukarıda sayılan şartların topluca sağlanması gerekmektedir. Şartlardan herhangi birisine uyulmadığı takdirde muafiyet uygulanamamaktadır.
Kooperatifler, ortaklarının ekonomik ihtiyaçlarını karşılıklı yardım ve dayanışmayla sağlamak amacı ile kurulan teşekküllerdir. Bu özellikleri ile kooperatifler, sermayeye dayalı olarak kar elde edip ortaklarına dağıtma amacından uzaklaşır ve sermaye şirketlerinden ayrılır. Zira kooperatiflerde amaç kar elde edip ortaklarına dağıtmak değildir. Zaten bu amaçla kooperatif kurulması 1163 sayılı kanunla yasaklanmıştır.
Ana sözleşmenizde; kooperatif amacının, ?Ortakların taşıma hizmetlerini pazarlamak ve bu hizmetlerle ilgili ihtiyaçlarını karşılamak? olduğu, 61?inci maddesinde de ?Kooperatif ortak dışı işlemlerde bulunmuş ise elde edilen hasılatın kullanılmasına genel kurulca karar verileceği? hükmüne yer verilmiştir. Bu hüküm ile münhasıran ortaklarla iş görme şartı ihlal edilmiştir.
./..
-2-
Bilindiği üzere, kooperatiflerin kurumlar vergisinden muaf olma şartlarından birisi de kooperatifin ?münhasıran ortakları ile iş görmesine dair? bir hükmün ana sözleşmesinde bulunması ve bu hükme de fiilen uyulmasına bağlıdır. Bu amaç içinde de kooperatifin faaliyetlerinin normal olarak sadece ortakları ile olması gerekir. Kooperatiflerin ortak dışı işlemleri bir anlamda kooperatifin amacı ile bağdaşmaz. Ortak dışı muamele yapan bir kooperatif bir ticaret şirketi gibi faaliyet gösteriyor ve kurumlar arasındaki rekabet eşitliğini bozuyor demektir.
İlgi dilekçenizde, sadece stopajdan dolayı ????? Malmüdürlüğü?nün ?????vergi kimlik numarasında kayıtlı mükellef olduğunuzu belirtmekte iseniz de, adı geçen Malmüdürlüğünün ?????. vergi kimlik numarasında kurumlar vergisi, katma değer vergisi ve stopaj yönünden kayıtlı mükellef olduğunuz tespit edilmiştir.
Ayrıca, ????. Malmüdürlüğü?nce düzenlenen ???.. tarih ve ???. sıra nolu yoklama fişinin 3 numaralı paragrafında yükümlü kooperatife ait minibüsler kiralandığında ara sıra düğünlere gidildiği, kısmen kooperatif üyeleri dışında hizmet verildiği belirtilmiştir. Ücret mukabilinde ortak dışı kişilere hizmet verilmesi sonucunda kooperatif, münhasıran ortaklarla iş görme şartını ihlal etmiştir.
Öte yandan, 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu?nun 1?inci maddesi hükmü gereğince kooperatifinizin resmi veya özel kişi ve kurumlara yaptığı taşımacılık işi katma değer vergisine tabidir.
Kurumlar Vergisinden muaf olup olmama durumunun Katma Değer Vergisi mükellefiyetine etkisi bulunmamaktadır.
Buna göre kooperatifinizin taşıma işi yaptığı kişi ve kuruluşlar adına düzenlediği faturalarda Katma Değer Vergisinin hesaplanması ve Katma Değer Vergisi beyannamesi ile beyan edilmesi gerekmektedir.
Yukarıdaki açıklamalar uyarınca, Kooperatifinizin kurumlar vergisi muafiyetinden yararlanması mümkün bulunmamakta olup, Kurumlar Vergisi mükelleflerinin tutması gereken defterleri tutmanız, mükellefi olduğunuz vergilerle ilgili beyannameleri vermeniz ve Vergi Usul Kanunu?nda belirlenen diğer yükümlülükleri yerine getirmeniz gerekmektedir.
Bilgi edinilmesini rica ederim.
www.ozmconsultancy.com
Kooperatif danışmanlığı
