GALERİLERİN 2.EL OTOMOBİL SATIŞINDA KDV VE KOMİSYONCULUK MUHASEBE KAYITLARI
Piyasadaki uygulamalara baktığımızda ikinci el binek otomobil ticareti genellikle iki şekilde yapılmaktadır. Bunlardan ilki komisyon karşılığı yapılmakta olup bu durumda araç, sahibi adına satılmaktadır. Bu hizmet karşılığında ise araç sahibinden veya aracı satın alanlardan bir komisyon alınmaktadır.
Diğer bir uygulama ise araç firma tarafından satın alınıp kendi adına kayıt ve tescil ettirildikten sonra satılmaktadır. Böyle bir durumda ise satıştan doğan kar veya zarar satıcı firmaya ait bulunmaktadır.
Gerçek usulde vergilendirilenlerin işletmelerine kayıtlı araçların satışı için fatura düzenlemek ve fatura düzenlemek zorunda oldukları açıktır. Bu hallerde uygulanacak KDV oranları binek araçları için % 1 diğerleri için genel oran olan % 18 uygulanmalıdır. Arazi araçları, jipler, yarış arabaları binek otomobili kavramı içerisinde değerlendirilemeyecek genel KDV oranı uygulanacaktır
Bununla birlikte ticari araçlarını satarak ticari faaliyetlerini sona erdirmek isteyen mükellefler ticari plakalı nakil vasıtalarından dolayı mükellefiyet terki için söz konusu vasıtaların satılması veya trafikten çekilmesi ile bunlara ilişkin satış faturası, noter satış senedi veya hurda belgesinin ilgili vergi dairesine ibrazı şarttır. Ancak çalınma şeklinde elden çıkması halinde yukarıdaki belgeler ile tevsik mümkün olmayacaktır. Zira çalınan aracın satışı da söz konusu olmayacağından fatura düzenlenemeyecek ve KDV hesaplanmayacaktır.
Karayolları Trafik Yönetmeliğinin 42. maddesinde, aracın çalındığı tarihten itibaren 1 ay geçmiş olması şartıyla araç sahibinin istemesi halinde, Savcılık veya Mahalli Zabıtadan aldığı çalınma olayına ait belgenin eklendiği dilekçenin alınarak vergi kaydının kapatılacağı belirtilmiştir.
İstanbul Defterdarlığı tarafından verilen 01/07/2005 tarihli ve 5107 sayılı mukteza da vergi mükellefi olmayan şahıstan alınan araç için 213 sayılı Vergi Usul Kanunu hükümleri uyarınca noter satış sözleşmesinin tevsik edici bir belge olması nedeniyle gider pusulası düzenleme mecburiyeti bulunmadığı belirtilmiştir.
Tarafımızca önerilen muhasebe kayıtları.
1.Komsiyonculuk hizmeti verilmesi nedeniyle alınan komisyon kaydı.
Örnak: 25,000 Tl.’ye satılan araç için galerinin % 5 komisyon geliri ve KDV kaydı.
25,000 x % 5 =1,250 Tl.
—————– ——————-
100 kasa 1,475
600 y.içi. sat. 1,250
391 hsp kdv.% 18 225
————— ————————
2.Oto komisyoncusunun otoyu sahibinden satın alarak (devir işlemi gerçekleşmeksizin) başkalarına satması.
Galeri şahıstan veya vergi mükellefinden araç alımında kdv indirimi yok.saışta binek oto % 1 ticaride % 18 kdv ödenir.
1.Gider Pusulası düzenlenmesi ve satıcıya imzalatılması(ŞAHISTAN ALIM)
————- ——————–
153 tic.mal 11,000
100/102/103 11,000
———— ———————–
2,Araba alım satım işi ile iştigal eden bir mükellef, OTO GALERİDEN ALINIR İSE % 1 kdv hesaplanır.
————- ——————–
153 tic.mal 10,000
191 ind.kdv 100
100/102/103 ……… 10.100
———— ———————–
3.Aldığı otoyu sattığında ise aracı satış fiyatı tutarında fatura düzenlemesi ve binek araçları için %1 –ticari araçlar için % 18 KDV hesaplaması
1.Binek oto alımı
———– —————
100/102/103 20,200
600.y.içi.sat. 20,000
391.hsp.kdv % 1 200
——– – ———————-
2.Ticari oto alımı
———– —————
100/102/103 23,600
600.y.içi.sat. 20,000
391.hsp.kdv % 18 3,600
——– – ———————-
3. Oto Komisyoncuları araçları sahiperinden noterden satış sözleşmesi yapmak suretiyle adlarına satın almakta ve başkalarıına satmaktadırlar
1.Sahiplerinden alışları için noter satış senedi düzenlenmesi sebebiyle ayrıca gider pusulası aranmayacak
—————- ————————-
153 tic.mal 15,000
100/102/103 15,000
—————- ———————-
2,Bu araçları satmaları halinde ise fatura düzenlemeleri ve bu faturalarda KDV hesaplamaları gerekecektir
—————– ——————-
100 /101/102 18,180
600 y.içi. sat. 18,000
391 hsp kdv.% 1 180
————— ————————
4.otolar takas yoluyla elden çıkarılmak.
4. komisyoncu elindeki aracı belli bir meblağ karşılığı satarak karşılığında araç veya takas işleminin üzerine bir miktarda değer almaktadır.
1.Gider Pusulası ile araç alımı
————- ——————–
153 tic.mal 10,000
100/102/103 ……… 10.000
———— ———————–
2.Alınan araç ve bir miktar para ile satışı
10.000 tl alınan aracın takası ve 3.000 tl üzerine alınması
———– ————————
100/101/102 13.130
600.y.içi .sat 13.000
391 hsp.kdv % 1 130
——————- —————–