S
Serhat_
Ziyaretçi
Bu konu bir süredir kafama takılıyordu. Hem bu konu hakkında fikrimi paylaşmak hem de değerli yorumlarınızı da dikkate alıp böyle bir durum karşıma çıkarsa nasıl davranacığıma karar vermek adına sizi bu konu hakkındaki fikirlerinizi beyan etmeye davet ediyorum. Forumun değişik başlıkları altında bu konu hakkında yapılan yorumlar var. Bu vesileyle bu başlık altında o yorumları nedenleriyle burada toparlayabilmemizin tüm forum üyelerinin faydasına olacağını düşünüyorum.
Fikrinize başvurmak istediğim konu şu:
1)İşletme, bir gerçek kişiden bir bina kiralıyor. Kira sözleşmesine göre 5 yıllığına kiralayacak ve her yıl için firma 20.000 TL kira verecek. Firma özel maliyet bedeli olarak da belli tutarda yatırım yapıyor. Süre sonunda özel maliyet bedeli olarak yaptığı yatırımları bedelsiz olarak bina sahibi gerçek kişiye devrediyor. Burada stopaj yapılacak mı? Yapılacaksa neden? Yapılmayacaksa neden?
2) İşletme bir gerçek kişiden arazisini "Yap-işlet-devret modeli?ne göre üzerinde inşaat yapıp, binayı 20 yıl sonra bedelsiz olarak arsa sahibine devretmek üzere kiralıyor. Yapılan anlaşmaya göre eğer bina yapılmazsa işletme arsa sahibine kira karşılığı 100.000 TL tazminat ödeyecek.
a) Bina yapılmaz ve tazminat ödenirse stopaj yapılacak mı?
b) Bina yapılır ve devredilirse stopaj yapılacak mı?
Öncelikle İstanbul Vergi Dairesi'nin bu konu hakkında verdiği birbirinden farklı 3 ayrı muktezayı vererek konuyu yorumlarınıza sunmak istiyorum. (Zamanı olmayan arkadaşlar için 3.mesajda özetledim.)
T.C
İSTANBUL VALİLİĞİ
İl Defterdarlığı
Vasıtasız Vergiler Gelir Müdürlüğü
Sayı: B.07.4.DEF.0.34.11-GVK-94/5
Konu: ?Yap-işlet-devret modeli?ne göre
üzerinde inşaat yapılan gayrimenkulün
anlaşma süresi sonunda bedelsiz olarak,
gayrimenkul sahibine devredilmesi durumunda
vergisel yükümlülüklerin ne olacağı hk.
İLGİ: ?.09.2003 tarihli dilekçeniz.
İlgide kayıtlı dilekçenizde; ???. Vergi Dairesi Müdürlüğü?nün ???? vergi numaralı mükellefi olduğunuzu, şirket ortaklarınızdan ????.?e ait olan arsa üzerine inşaat giderleri şirketiniz tarafından karşılanmak üzere, şirketinizin kullanımına bırakılan inşaat yapıldığını, karşılığında da mal sahibiyle aranızda sözleşme yapıldığını, sözleşme gereği de 20 yıl kira ödemesinde bulunmayacağınızı ancak 20 yıl sonra söz konusu inşaatı ????..?e devredeceğinizi belirterek; şirketiniz işyeri ile ilgili olarak kira ödemesi yapıp yapmayacağınız, kira ile ilgili olarak muhtasar beyanname verip vermeyeceğiniz konularında görüşümüzü sormaktasınız.
Bilindiği gibi, 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu?nun 70. maddesinde gayrimenkul sermaye iradının tarifi yapılmış ve maddede 8 bent halinde yazılı mal ve hakların sahipleri, mutasarrıfları, zilyetleri, irtifak ve intifa hakkı sahipleri veya kiracıları tarafından kiraya verilmesinden elde edilen iratların gayrimenkul sermaye iradı olduğu, maddenin sondan 3. paragrafında 8 bent halinde sayılan ve hakların ticari veya zirai kazancın tespitinde müteallik hükümlere göre hesaplanacağı, 72. maddesinde de ?Gayrimenkul sermaye iratlarında gayrisafi hasılatın 70. maddede yazılı mal ve hakların kiraya verilmesinden bir takvim yılı içinde o yıla veya geçmiş yıllara ait olarak nakten veya aynen tahsil edilen kira bedellerinin tutarı olduğu,
Ayın olarak tahsil edilen kiraların Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre emsal kira bedeli ile paraya çevrileceği,
Kiracı tarafından gayrimenkulü genişletecek veya iktisadi değerini devamlı surette artıracak şekilde gayrimenkule ilave edilen kıymetlerin, kira müddettinin hitamında bedelsiz (kıymetlerin emsal bedelinden düşük değerle devri halinde, aradaki fark bedelsiz devir sayılır) olarak kiralayana devrolunduğu taktirde, mezkur kıymetlerin kiralayan bakımından bu tarihte aynen tahsil olunmuş addolanacağı,? hüküm altına alınmıştır.
Diğer taraftan, aynı Kanunun 94. maddesinde vergi tevkifatı yapmak zorunda olanlar sıralanmış olup, maddenin 5/a bendinde de (99/13646 sayılı Kararla değişen bent) 70. madde de yazılı mal ve hakların kiralanması karşılığı yapılan ödemelerden %20 oranında vergi tevkifatı yapılır.?hükmü yer almaktadır.
Bu hükümlere göre; şirketinizin ortağına ait gayrimenkulü (arsa) 20 yıl süreyle bir bedel ödemeksizin kullanması, üzerinde inşaat yapması ve bu sürenin sonunda da yine bir bedel söz konusu olmaksızın üzerinde inşa edilen bina ile birlikte ortağınıza devretmesi durumunda; gayrimenkulün iktisadi kıymetini artırıcı nitelikteki bina harcamaları Gelir Vergisi Kanunu?nun 70. maddesi uyarınca gayrimenkul sahibi açısından gayrimenkul sermaye iradı olarak değerlendirilecek ve kira süresinin sonunda yapılan ?binanın emsal bedeli? arsa sahibi ortak tarafından gayrimenkul sermaye iradı olarak beyan edilecektir.
Dolayısıyla; kiralama süresince (20 yıl) nakden veya hesaben bir kira ödemesi söz konusu olmadığı için şirketiniz tarafından gelir vergisi tevkifatı da yapılmayacaktır. Ayrıca kira ile ilgili olarak muhtasar beyanname de verilmeyecektir.
Öte yandan, ileride yapılacak bir incelemede; kira sözleşmesi yaptığınızı söz ettiğiniz ortağınız ile aranızda kurulan kira ilişkisinde Kurumlar Vergisi Kanunu 16. ve 17. maddesinde düzenlenen örtülü sermaye-örtülü kazanç şartlarının mevcut olduğunun tespiti halinde cezalı tarhiyat yapılacağı açıktır.
Bilgi edinilmesini rica ederim.
Fikrinize başvurmak istediğim konu şu:
1)İşletme, bir gerçek kişiden bir bina kiralıyor. Kira sözleşmesine göre 5 yıllığına kiralayacak ve her yıl için firma 20.000 TL kira verecek. Firma özel maliyet bedeli olarak da belli tutarda yatırım yapıyor. Süre sonunda özel maliyet bedeli olarak yaptığı yatırımları bedelsiz olarak bina sahibi gerçek kişiye devrediyor. Burada stopaj yapılacak mı? Yapılacaksa neden? Yapılmayacaksa neden?
2) İşletme bir gerçek kişiden arazisini "Yap-işlet-devret modeli?ne göre üzerinde inşaat yapıp, binayı 20 yıl sonra bedelsiz olarak arsa sahibine devretmek üzere kiralıyor. Yapılan anlaşmaya göre eğer bina yapılmazsa işletme arsa sahibine kira karşılığı 100.000 TL tazminat ödeyecek.
a) Bina yapılmaz ve tazminat ödenirse stopaj yapılacak mı?
b) Bina yapılır ve devredilirse stopaj yapılacak mı?
Öncelikle İstanbul Vergi Dairesi'nin bu konu hakkında verdiği birbirinden farklı 3 ayrı muktezayı vererek konuyu yorumlarınıza sunmak istiyorum. (Zamanı olmayan arkadaşlar için 3.mesajda özetledim.)
T.C
İSTANBUL VALİLİĞİ
İl Defterdarlığı
Vasıtasız Vergiler Gelir Müdürlüğü
Sayı: B.07.4.DEF.0.34.11-GVK-94/5
Konu: ?Yap-işlet-devret modeli?ne göre
üzerinde inşaat yapılan gayrimenkulün
anlaşma süresi sonunda bedelsiz olarak,
gayrimenkul sahibine devredilmesi durumunda
vergisel yükümlülüklerin ne olacağı hk.
İLGİ: ?.09.2003 tarihli dilekçeniz.
İlgide kayıtlı dilekçenizde; ???. Vergi Dairesi Müdürlüğü?nün ???? vergi numaralı mükellefi olduğunuzu, şirket ortaklarınızdan ????.?e ait olan arsa üzerine inşaat giderleri şirketiniz tarafından karşılanmak üzere, şirketinizin kullanımına bırakılan inşaat yapıldığını, karşılığında da mal sahibiyle aranızda sözleşme yapıldığını, sözleşme gereği de 20 yıl kira ödemesinde bulunmayacağınızı ancak 20 yıl sonra söz konusu inşaatı ????..?e devredeceğinizi belirterek; şirketiniz işyeri ile ilgili olarak kira ödemesi yapıp yapmayacağınız, kira ile ilgili olarak muhtasar beyanname verip vermeyeceğiniz konularında görüşümüzü sormaktasınız.
Bilindiği gibi, 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu?nun 70. maddesinde gayrimenkul sermaye iradının tarifi yapılmış ve maddede 8 bent halinde yazılı mal ve hakların sahipleri, mutasarrıfları, zilyetleri, irtifak ve intifa hakkı sahipleri veya kiracıları tarafından kiraya verilmesinden elde edilen iratların gayrimenkul sermaye iradı olduğu, maddenin sondan 3. paragrafında 8 bent halinde sayılan ve hakların ticari veya zirai kazancın tespitinde müteallik hükümlere göre hesaplanacağı, 72. maddesinde de ?Gayrimenkul sermaye iratlarında gayrisafi hasılatın 70. maddede yazılı mal ve hakların kiraya verilmesinden bir takvim yılı içinde o yıla veya geçmiş yıllara ait olarak nakten veya aynen tahsil edilen kira bedellerinin tutarı olduğu,
Ayın olarak tahsil edilen kiraların Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre emsal kira bedeli ile paraya çevrileceği,
Kiracı tarafından gayrimenkulü genişletecek veya iktisadi değerini devamlı surette artıracak şekilde gayrimenkule ilave edilen kıymetlerin, kira müddettinin hitamında bedelsiz (kıymetlerin emsal bedelinden düşük değerle devri halinde, aradaki fark bedelsiz devir sayılır) olarak kiralayana devrolunduğu taktirde, mezkur kıymetlerin kiralayan bakımından bu tarihte aynen tahsil olunmuş addolanacağı,? hüküm altına alınmıştır.
Diğer taraftan, aynı Kanunun 94. maddesinde vergi tevkifatı yapmak zorunda olanlar sıralanmış olup, maddenin 5/a bendinde de (99/13646 sayılı Kararla değişen bent) 70. madde de yazılı mal ve hakların kiralanması karşılığı yapılan ödemelerden %20 oranında vergi tevkifatı yapılır.?hükmü yer almaktadır.
Bu hükümlere göre; şirketinizin ortağına ait gayrimenkulü (arsa) 20 yıl süreyle bir bedel ödemeksizin kullanması, üzerinde inşaat yapması ve bu sürenin sonunda da yine bir bedel söz konusu olmaksızın üzerinde inşa edilen bina ile birlikte ortağınıza devretmesi durumunda; gayrimenkulün iktisadi kıymetini artırıcı nitelikteki bina harcamaları Gelir Vergisi Kanunu?nun 70. maddesi uyarınca gayrimenkul sahibi açısından gayrimenkul sermaye iradı olarak değerlendirilecek ve kira süresinin sonunda yapılan ?binanın emsal bedeli? arsa sahibi ortak tarafından gayrimenkul sermaye iradı olarak beyan edilecektir.
Dolayısıyla; kiralama süresince (20 yıl) nakden veya hesaben bir kira ödemesi söz konusu olmadığı için şirketiniz tarafından gelir vergisi tevkifatı da yapılmayacaktır. Ayrıca kira ile ilgili olarak muhtasar beyanname de verilmeyecektir.
Öte yandan, ileride yapılacak bir incelemede; kira sözleşmesi yaptığınızı söz ettiğiniz ortağınız ile aranızda kurulan kira ilişkisinde Kurumlar Vergisi Kanunu 16. ve 17. maddesinde düzenlenen örtülü sermaye-örtülü kazanç şartlarının mevcut olduğunun tespiti halinde cezalı tarhiyat yapılacağı açıktır.
Bilgi edinilmesini rica ederim.