Özürlüler asgari geçim indiriminden yararlanabilir
Ücretlerinde sakatlık indirimi yapılan özürlüler asgari geçim indiriminden de yararlanabilir. Özürlüler için sakatlık indiriminden sonra kalan ücret gelir vergisi hesaplamasına esas alınır. Hesaplanan gelir vergisinden de asgari geçim indirimi için öngörülen indirim yapılır.
SORU: Evli ve üç çocuk sahibi, sakatlık indiriminden yararlanan bir kamu görevlisiyim. Eşim çalışmıyor. Ben sakatlık indiriminden yararlanıyorum. Yapılan ücret ödemelerinden asgari geçim indiriminden de yararlanmam mümkün müdür? Eğer asgari geçim indiriminden yararlanabilirsem, bu indirim bana nasıl uygulanacaktır? Önce sakatlık indiriminden mi yoksa asgari geçim indiriminden mi yararlandırılmam gerekmektedir?
YANIT: Gelir Vergisi Yasası'nın "Asgari Geçim indirimi" başlıklı 32. maddesi uyarınca "ücretin gerçek usulde vergilendirilmesinde asgari geçim indirimi uygulanır."
Asgari geçim indirimi, ücretin elde edildiği takvim yılı başında geçerli olan sanayi kesiminde çalışan 16 yaşından büyük işçiler için uygulanan asgari ücretin yıllık brüt tutarının; mükellefin kendisi için yüzde 50'si, çalışmayan ve herhangi bir geliri olmayan eşi için yüzde 10'u, çocukların her biri için ayrı ayrı olmak üzere; ilk iki çocuk için yüzde 7,5, diğer çocuklar için yüzde 5'tir. Gelirin kısmi döneme ait olması halinde, ay kesirleri tam ay sayılmak suretiyle bu süreye isabet eden indirim tutarları esas alınır. Asgari geçim indirimi; buna göre belirlenen tutarların Gelir Vergisi Yasası'nın 103. maddesinde yer alan tarifenin birinci gelir dilimine uygulanması öngörülen yüzde 15 oranı ile çarpılarak bulunan tutarın onikide birinin hesaplanan aylık gelir vergisinden düşülmesi suretiyle uygulanmaktadır.
İndirim tutarının hesaplanmasında mükellefin, gelirin elde edildiği tarihteki medeni hali ve aile durumu esas alınmaktadır. İndirim, yukarıdaki oranlara göre hesaplanan tutarları aşmamak koşuluyla, ücret geliri elde eden aile fertlerinden her biri için ayrı ayrı, çocuklar için eşlerden yalnızca birinin gelirine uygulanmaktadır.
Konuya ilişkin olarak Maliye Bakanlığı tarafından yayımlanan 265 seri numaralı Gelir Vergisi Genel Tebliği'nin üçüncü bölümünde yer alan açıklamalarda da "asgari geçim indirimi tutarının, ücretlinin aylık hesaplanan vergisinden fazla olması halinde, fazlanın dikkate alınmayacağı, beşinci bölümde ise ücretlinin faydalanacağı azami indirim tutarının, elde ettiği ücret geliri üzerinden hesaplanan gelir vergisi ile sınırlı olduğundan, mahsup edilecek kısmın fazla olması halinde ücretliye, herhangi bir iade yapılmayacağı" ifade edilmiştir.
Yapılan tüm açıklamalar, ücret gelirlerinden varsa öncelikle sakatlık indirimi yapılacak, bundan sonra kalan gelir vergisi matrahı üzerinden hesaplanan gelir vergisi tutarından, özel durumunuza göre asgari geçim indirimi yapılabilecektir.
Bir başka anlatıma göre Gelir Vergisi Yasası'nın 32.maddesinde yer alan sakatlık indirimi öncelikle elde edilen ücret tutarından indirilecek, bundan sonra kalan ücret; gelir vergisi hesaplamasına esas alınacak, hesaplanan gelir vergisinden de asgari geçim indirimi için öngörülen indirim yapılacaktır.
Dolayısıyla, her ücretli için asgari ücret üzerinden hesaplanan yıllık vergi tutarını aşmayacak şekilde mahsup edilecek asgari geçim indirimi tutarının, aylık gelir vergisi tevkifatına tabi gelir vergisi matrahı üzerinden hesaplanan gelir vergisi tutarını aşmaması gerekmektedir. Eğer yapılan hesaplama sonucunda indirim konusu yapılacak miktar ücretiniz üzerinden hesaplanan gelir vergisini aşıyorsa, aşan kısım size iade edilemeyeceği gibi hesaplanan gelir vergisini aştığı için aşan kısım indirim konusu yapılamayacaktır. (V.Seviğ)
EMSAL KİRA BEDELİ
SORU: Benim sahibi olduğum evi eşimin kardeşine ücretsiz olarak tahsis ettiğimde kira vergisinden muaf olabilir miyim?
Ben yıllardır evimi eşimin kardeşine kira almadan tahsis etmiş bulunuyorum.
YANIT: Gelir Vergisi Yasası'nın 73.maddesinde yer alan düzenleme uyarınca aşağıdaki yazılı hallerde emsal kira bedeli uygulanmak, dolayısıyla bu tür kullanımlarda gayrimenkul sahibi beyanda bulunmakla yükümlü tutulamaz.
* Boş kalan gayrimenkullerin muhafazaları maksadıyla bedelsiz olarak başkalarının ikametine bırakılması,
* Binaların mal sahiplerinin usul, füru ve kardeşlerinin ikametine tahsis edilmesi
Söz konusu yasa maddesi ayrıca "usul, füru ve kardeşlerden her birinin ikametine birden fazla konut tahsis edilmiş ise bu konutlardan yalnız birisi hakkında emsal kira bedeli"nin hesaplanmayacağı hususu hükme bağlanmıştır.
Buna göre; bir konut, mal sahibinin ana, baba, büyükanne, büyükbaba ya da çocuklarına, torunlarına veya kardeşlerine yalnızca ikametleri için ayrılırsa emsal kira bedeli hesaplanmayacaktır. (V.Seviğ)
KAYBOLAN MALLAR
SORU: Anadolu'daki müşterim için, müşterimin adına taşıyıcıya teslim ettiğim mallar, malı teslim alan taşıyıcı firmaya ait kamyonun yerine ulaşmaması nedeniyle, müşterim mal bedelini bana ödemediği gibi adresine iadeli taahhütlü göndermiş bulunduğum faturayı da malları teslim almadığını iddia ederek noter mektubu ile iade etti.
Malları teslim ettiğimiz kamyon sürücüsünü emniyet kuvvetlerine ve savcılığa bildirmemize rağmen bugüne kadar herhangi bir haber alamadık. Bu durumda ne yapmamız gerekir?
YANIT: Söz konusu aracı eğer siz temin etmiş iseniz, bu aracın temini ve malların teslimi aşamasında gerekli araştırmayı yapmamış olmanız dolayısıyla söz konusu malların çalınmasından dolayı sizin kusurlu olduğunuz ve basiretli bir tacir gibi davranmadığınız sonucuna ulaşmak mümkündür. Böyle bir durumda söz konusu malların işletmeden sizin tarafınızdan çekildiği sonucuna varılabilir.
Bu bağlamda söz konusu malları teslim almayan müşterinizin, göndermiş olduğunuz faturayı kabul etmeyerek noter mektubu ile size iade etmiş olması kendisini koruması açısından hukuken doğru bir davranıştır.
Ancak taşıyıcı firmayı müşteriniz temin etmiş olması halinde durum değişecektir. Ancak bu durumun da sizin tarafınızdan kanıtlanması gerekir. Aksi takdirde söz konusu malların sizin tarafınızdan çekildiği kanaatine varılması halinde adınıza fatura düzenlenmesi gerekecektir. (V.Seviğ)
Veysi Seviğ - Bumin Doğrusöz
Referans / 16.04.2008
Ücretlerinde sakatlık indirimi yapılan özürlüler asgari geçim indiriminden de yararlanabilir. Özürlüler için sakatlık indiriminden sonra kalan ücret gelir vergisi hesaplamasına esas alınır. Hesaplanan gelir vergisinden de asgari geçim indirimi için öngörülen indirim yapılır.
SORU: Evli ve üç çocuk sahibi, sakatlık indiriminden yararlanan bir kamu görevlisiyim. Eşim çalışmıyor. Ben sakatlık indiriminden yararlanıyorum. Yapılan ücret ödemelerinden asgari geçim indiriminden de yararlanmam mümkün müdür? Eğer asgari geçim indiriminden yararlanabilirsem, bu indirim bana nasıl uygulanacaktır? Önce sakatlık indiriminden mi yoksa asgari geçim indiriminden mi yararlandırılmam gerekmektedir?
YANIT: Gelir Vergisi Yasası'nın "Asgari Geçim indirimi" başlıklı 32. maddesi uyarınca "ücretin gerçek usulde vergilendirilmesinde asgari geçim indirimi uygulanır."
Asgari geçim indirimi, ücretin elde edildiği takvim yılı başında geçerli olan sanayi kesiminde çalışan 16 yaşından büyük işçiler için uygulanan asgari ücretin yıllık brüt tutarının; mükellefin kendisi için yüzde 50'si, çalışmayan ve herhangi bir geliri olmayan eşi için yüzde 10'u, çocukların her biri için ayrı ayrı olmak üzere; ilk iki çocuk için yüzde 7,5, diğer çocuklar için yüzde 5'tir. Gelirin kısmi döneme ait olması halinde, ay kesirleri tam ay sayılmak suretiyle bu süreye isabet eden indirim tutarları esas alınır. Asgari geçim indirimi; buna göre belirlenen tutarların Gelir Vergisi Yasası'nın 103. maddesinde yer alan tarifenin birinci gelir dilimine uygulanması öngörülen yüzde 15 oranı ile çarpılarak bulunan tutarın onikide birinin hesaplanan aylık gelir vergisinden düşülmesi suretiyle uygulanmaktadır.
İndirim tutarının hesaplanmasında mükellefin, gelirin elde edildiği tarihteki medeni hali ve aile durumu esas alınmaktadır. İndirim, yukarıdaki oranlara göre hesaplanan tutarları aşmamak koşuluyla, ücret geliri elde eden aile fertlerinden her biri için ayrı ayrı, çocuklar için eşlerden yalnızca birinin gelirine uygulanmaktadır.
Konuya ilişkin olarak Maliye Bakanlığı tarafından yayımlanan 265 seri numaralı Gelir Vergisi Genel Tebliği'nin üçüncü bölümünde yer alan açıklamalarda da "asgari geçim indirimi tutarının, ücretlinin aylık hesaplanan vergisinden fazla olması halinde, fazlanın dikkate alınmayacağı, beşinci bölümde ise ücretlinin faydalanacağı azami indirim tutarının, elde ettiği ücret geliri üzerinden hesaplanan gelir vergisi ile sınırlı olduğundan, mahsup edilecek kısmın fazla olması halinde ücretliye, herhangi bir iade yapılmayacağı" ifade edilmiştir.
Yapılan tüm açıklamalar, ücret gelirlerinden varsa öncelikle sakatlık indirimi yapılacak, bundan sonra kalan gelir vergisi matrahı üzerinden hesaplanan gelir vergisi tutarından, özel durumunuza göre asgari geçim indirimi yapılabilecektir.
Bir başka anlatıma göre Gelir Vergisi Yasası'nın 32.maddesinde yer alan sakatlık indirimi öncelikle elde edilen ücret tutarından indirilecek, bundan sonra kalan ücret; gelir vergisi hesaplamasına esas alınacak, hesaplanan gelir vergisinden de asgari geçim indirimi için öngörülen indirim yapılacaktır.
Dolayısıyla, her ücretli için asgari ücret üzerinden hesaplanan yıllık vergi tutarını aşmayacak şekilde mahsup edilecek asgari geçim indirimi tutarının, aylık gelir vergisi tevkifatına tabi gelir vergisi matrahı üzerinden hesaplanan gelir vergisi tutarını aşmaması gerekmektedir. Eğer yapılan hesaplama sonucunda indirim konusu yapılacak miktar ücretiniz üzerinden hesaplanan gelir vergisini aşıyorsa, aşan kısım size iade edilemeyeceği gibi hesaplanan gelir vergisini aştığı için aşan kısım indirim konusu yapılamayacaktır. (V.Seviğ)
EMSAL KİRA BEDELİ
SORU: Benim sahibi olduğum evi eşimin kardeşine ücretsiz olarak tahsis ettiğimde kira vergisinden muaf olabilir miyim?
Ben yıllardır evimi eşimin kardeşine kira almadan tahsis etmiş bulunuyorum.
YANIT: Gelir Vergisi Yasası'nın 73.maddesinde yer alan düzenleme uyarınca aşağıdaki yazılı hallerde emsal kira bedeli uygulanmak, dolayısıyla bu tür kullanımlarda gayrimenkul sahibi beyanda bulunmakla yükümlü tutulamaz.
* Boş kalan gayrimenkullerin muhafazaları maksadıyla bedelsiz olarak başkalarının ikametine bırakılması,
* Binaların mal sahiplerinin usul, füru ve kardeşlerinin ikametine tahsis edilmesi
Söz konusu yasa maddesi ayrıca "usul, füru ve kardeşlerden her birinin ikametine birden fazla konut tahsis edilmiş ise bu konutlardan yalnız birisi hakkında emsal kira bedeli"nin hesaplanmayacağı hususu hükme bağlanmıştır.
Buna göre; bir konut, mal sahibinin ana, baba, büyükanne, büyükbaba ya da çocuklarına, torunlarına veya kardeşlerine yalnızca ikametleri için ayrılırsa emsal kira bedeli hesaplanmayacaktır. (V.Seviğ)
KAYBOLAN MALLAR
SORU: Anadolu'daki müşterim için, müşterimin adına taşıyıcıya teslim ettiğim mallar, malı teslim alan taşıyıcı firmaya ait kamyonun yerine ulaşmaması nedeniyle, müşterim mal bedelini bana ödemediği gibi adresine iadeli taahhütlü göndermiş bulunduğum faturayı da malları teslim almadığını iddia ederek noter mektubu ile iade etti.
Malları teslim ettiğimiz kamyon sürücüsünü emniyet kuvvetlerine ve savcılığa bildirmemize rağmen bugüne kadar herhangi bir haber alamadık. Bu durumda ne yapmamız gerekir?
YANIT: Söz konusu aracı eğer siz temin etmiş iseniz, bu aracın temini ve malların teslimi aşamasında gerekli araştırmayı yapmamış olmanız dolayısıyla söz konusu malların çalınmasından dolayı sizin kusurlu olduğunuz ve basiretli bir tacir gibi davranmadığınız sonucuna ulaşmak mümkündür. Böyle bir durumda söz konusu malların işletmeden sizin tarafınızdan çekildiği sonucuna varılabilir.
Bu bağlamda söz konusu malları teslim almayan müşterinizin, göndermiş olduğunuz faturayı kabul etmeyerek noter mektubu ile size iade etmiş olması kendisini koruması açısından hukuken doğru bir davranıştır.
Ancak taşıyıcı firmayı müşteriniz temin etmiş olması halinde durum değişecektir. Ancak bu durumun da sizin tarafınızdan kanıtlanması gerekir. Aksi takdirde söz konusu malların sizin tarafınızdan çekildiği kanaatine varılması halinde adınıza fatura düzenlenmesi gerekecektir. (V.Seviğ)
Veysi Seviğ - Bumin Doğrusöz
Referans / 16.04.2008
