Ynt: Rapor hak.
Emekli çalışan hastalanırsa SGK?dan para alamaz
Ali Tezel
Nereden emekli olursa olsun emekli olduktan sonra özel sektöre ait bir işyerinde Sosyal Güvenlik Destek Primi (SGDP) ödeyerek çalışmaya başlayanlar, işkazası-meslek hastalığı sebebiyle tedavi süresince aldıkları raporlar için SGK?dan para alabilirler ama hastalık sebebiyle alınan raporlar için SGK emekliye para ödemez?
İş kazası-meslek hastalığı sonrasında kalıcı araz kalırsa da kendilerine ikinci bir emeklilik geliri bağlanır, bu durumda hem emekli aylığını da hem de gelirini almaya devam ederler?
Bu durumda iken vefat ederlerse de geride kalan hak sahiplerine her iki aylık/gelir paylaştırılır?
Emekli personelimizin biri ayağını kırdı ilk acil servisten 10 günlük sonrada 30 günlük rapor aldı. Bu personelimizin maaşını kesersek SGK?dan iş göremezlik parasını alabilir mi? Yoksa biz bunu kesmeden ücretli izinli mi göstereceğiz? Aynı zamanda yakında da yıllık izine çıkacak nasıl işlem yapacağız? Ali Şengül
Sayın okurum, işyerlerinde SGDP ile çalışan kişiler için SGK?ya ödediğiniz primler eski 506 sayılı Kanun uygulamasında sadece işkazası ve meslek hastalığı için geçerlidir. Yani, emeklilerin, çalışarak SGK?ya ödedikleri SGDP?ler iş kazası veya meslek hastalığı geçirmezlerse hiçbir işe yaramaz.
***Emekliler çalışabilir
Sosyal güvenlik mevzuatımız gereğince, yurtdışı borçlanması ile emekli olanlar ile bir kısım malülen emekli olanlar hariç olmak üzere normal emekli olanlar, emekli olduktan sonra hem emekli aylığı alıp hem de SGDP (Sosyal Güvenlik Destek Primi) ile çalışabilirler. Çalışmaları sırasında, işyerlerinden aldıkları ücretler üzerinden alınan SGDP?nin oranı ise yüzde 7,5?u işçi ücretinden ve yüzde 22,5?u (ayrıca yüzde 1-6,5 arasında kısa vadeli primi de) işveren tarafından ödenecek olan işveren katkı payı vardır.
Öte yandan, emekli olduktan sonra vergi mükellefi veya şirket ortaklığı devam edenlerin de emekli aylıklarından yüzde 15 (2009?da yüzde 13, 2010?da yüzde 14 ve 2011?de yüzde 15) SGDP kesintisi yapılmaktadır.
***Ödenen SGDP sadece iş kazası meslek hastalığı içindir
Çalışan emekliler için ödenen SGDP sadece kısa vadeli sigorta kolları içindir yani işkazası-meslek hastalığı sigortasına hitap etmektedir. Yani, SGDP ödeyerek (veya emekli aylıklarından kesilerek) çalışmaya devam edenler, işkazası geçirirlerse veya meslek hastalığına yakalanırlarsa kendilerine kısa vadeli sigorta yardımları yapılır.
***İş kazası-meslek hastalığı yardımları
5510 sayılı Kanun?un 16 ıncı maddesine göre de;
?İş kazası veya meslek hastalığı sigortasından sağlanan haklar şunlardır:
a) Sigortalıya, geçici iş göremezlik süresince günlük geçici iş göremezlik ödeneği verilmesi.
b) Sigortalıya sürekli iş göremezlik geliri bağlanması.
c) İş kazası veya meslek hastalığı sonucu ölen sigortalının hak sahiplerine, gelir bağlanması.
d) Gelir bağlanmış olan kız çocuklarına evlenme ödeneği verilmesi.
e) İş kazası ve meslek hastalığı sonucu ölen sigortalı için cenaze ödeneği verilmesi??dir.
Emekli olduktan sonra SGDP ödeyerek çalışanlarda işkazası veya meslek hastalığı geçirirlerse kendilerine yukarıdaki yardımlar şartları dahilinde verilir. Sizin personeliniz ayağını şayet işkazası neticesi kırmış ise yukarıdaki yardımlardan yararlanır.
Yok iş kazası sebebiyle değil de evinde veya iş ile alakalı olmayan bir şekilde ayağını kırmışsa sosyal güvenlik kurumundan sadece tedavi yardımı alabilir.
***Emekli çalışanlara normal istirahata parası verilmez
SGDP ödeyerek çalışan emeklilere sadece iş kazası ve meslek hastalığı sigortası yardımları yapılır diğer kısa vadeli sigorta yardımlarından olan hastalık sigortasının yardımları ise emekli statüsü üzerinden verilir. BU nedenle çalışanınız iş kazası sonucu ayağını kırmamışsa istirahatli kaldığı 10 gün boyunca SGK?dan geçici işgöremezlik ödeneği alamaz. 5510 sayılı Kanun?un SGDP ile ilgili geçici 14 üncü maddesine göre eski uygulama aynen devam edilecek denildiğinden, eski uygulamada da hastalık sigortasından istirahat parası ödenmeyeceğinden bahsedilmektedir.
***İsterseniz siz parasını ödeyebilirsiniz
Sosyal güvenlik mevzuatı ile İş Mevzuatı gereğince istirahat alan işçilere, işverenler ücret ödemek zorunda değildir ama isterlerse atıfet (yardım) kabilinden ödeme yapabilirler. Bu ödemeyi yapıp yapmamak tamamen işveren yetkisindedir. Ancak, istirahatli emeklinize atıfet kabilinden ücret ödemeye devam ederseniz SGK?ya primlerini de ödemeniz gerekir.
4857 sayılı İş Kanunu?nun 48 inci maddesine göre; ?Madde 48 - İşçilere geçici iş göremezlik ödeneği verilmesi gerektiği zamanlarda geçici iş göremezlik süresine rastlayan ulusal bayram, genel tatil ve hafta tatilleri, ödeme yapılan kurum veya sandıklar tarafından geçici iş göremezlik ölçüsü üzerinden ödenir.
Hastalık nedeni ile çalışılmayan günlerde Sosyal Sigortalar Kurumu tarafından ödenen geçici iş göremezlik ödeneği aylık ücretli işçilerin ücretlerinden mahsup edilir.?.
***Yıllık izin meselesine gelince, istirahati bitince yıllık izine çıkarabilirsiniz. Ancak, izin hesabında istirahatli kalınan süreler de çalışılmış gibi değerlendirilmek zorundadır. 4857 sayılı İş Kanunu?nun 55 inci maddesine göre;
?Madde 55 - Aşağıdaki süreler yıllık ücretli izin hakkının hesabında çalışılmış gibi sayılır:
a) İşçinin uğradığı kaza veya tutulduğu hastalıktan ötürü işine gidemediği günler (Ancak, 25 inci maddenin (I) numaralı bendinin (b) alt bendinde öngörülen süreden fazlası sayılmaz.)?? denildiğinden emekli işçinizin aldığı 40 günlük istirahat süresi de yıllık izin hesabında çalışılmış gibi değerlendirilmelidir.