Serbest Meslek Erbabı ve Banka Hesap Hareketleri
193 sayılı G.V.K.'nın 67. maddesi Serbest Meslek Erbabının, mesleki faaliyetleri sonucu elde ettiği kazancın çerçevesini çizmektedir.
Serbest meslek erbaplarından, özellikle müşavirlik ve hukuk hizmeti veren meslek mensupları, müşterilerine hizmet sunarken ayrıca söz konusu hizmet ile ilgili olarak da bazı giderler yapmaktadırlar. Mali Müşavirlik hizmeti veren meslek mensupları, ayrıca müşterileri adına kamu kurumlarına ödenmesi gereken vergi, harç ve sosyal güvenlik primleri vs. gibi yasal yükümlülüklerinin ödenmesi hizmetini de yerine getirmektedirler. Diğer yandan, hukuk danışmanlığı hizmeti veren serbest meslek erbabları da müşterileri için açılacak hukuk davalarında dava dilekçeleri, mahkeme harçları, bilirkişilik, keşif ve şahitlik vs. gibi ödemeleri müşterileri adına yapmaktadırlar.
Genellikle müşteriler, danışmanlık hizmeti aldıkları meslek mensuplarının banka hesaplarına yapılacak ödemeler için havale yapmaktadırlar. G.V.K.'nın 67. maddesinin 4. fıkrasında da belirtildiği üzere söz konusu ödemeler nedeniyle müşteriden alınan bu tür paralar kazanç sayılmamaktadır. Dolayısıyla, yapılan havaleler mesleki faaliyet nedeniyle elde edilen kazanca dahil edilmeyecektir.
Öte yandan, İşin mahiyeti gereği serbest meslek erbabının müşterisi adına yaptığı giderler için alınan paralar da G.V.K.'nın 67. maddesinin 2. fıkra hükmü gereği de mesleki kazanca ilave edilmesi gereken tutarlardır.
Yapılan incelemelerde, serbest meslek erbaplarına ait banka hesap hareketlerindeki yoğunluğun nedeni, mesleki faaliyet nedeniyle yapılan giderlere karşılık müşteriler tarafından yapılan havaleler olduğu anlaşılmaktadır. Çoğunlukla, vergi idaresi meslek mensuplarından, hesaplarına yatan veya havale edilen paralar hakkında açıklama istemekte, meslek mensupları, hesaplarında bulunan tutarların gerçekte kendilerine ait olmadığı, müşteriler adına yapılacak olan vergi, harç, SSK ödemeleri ile mahkeme harçları, bilirkişilik ve diğer harcamalara ait olduğunu ifade etmektedirler.
Ancak, söz konusu banka havalelerin gerçekten G.V.K.'nın 67. maddesinin 2. fıkra hükmü gereği meslek mensubu tarafından yapılan gider karşılığı mı yoksa 67. maddesinin 4. fıkrasında da belirtildiği üzere vergi, harç, SSK primleri, bilirkişilik, keşif, şahitlik vs. gibi harcanmak üzere müşterilerden alınan ve tamamen bu durumlara sarf edilen paralar mı olduğu, meslek mensubu tarafından belgelendirilerek açıklanması gereken hususlardır.
Bilindiği üzere, 213 sayılı VUK'un 3/B fıkrasındaki "İspat" hükmüne göre, söz konusu banka hesaplarında görünen havale tutarlarının, müşterilere ait yasal yükümlülükler ile diğer harcamalara ait olduğunu belgeleyerek ispatlaması gereken meslek mensubunun kendisidir. Aksi halde vergi idaresi söz konusu banka hesaplarında geçen tutarlar ile havaleler için her zaman resen cezalı tarhiyat yapabilir.
Bu nedenle, serbest meslek mensuplarının 67. maddesinin 4. fıkrasında da geçen vergi, harç, SSK primleri, bilirkişilik, keşif, şahitlik vs. gibi hususlar için hesaba geçen para veya havale tutarlarının vergi idaresince eleştiri konusu yapılmaması için belgelemeleri mesleki faaliyet gösterenlerin lehine bir durum olacaktır.
Ramazan AKTAŞ
Vergi Denetmeni
193 sayılı G.V.K.'nın 67. maddesi Serbest Meslek Erbabının, mesleki faaliyetleri sonucu elde ettiği kazancın çerçevesini çizmektedir.
Serbest meslek erbaplarından, özellikle müşavirlik ve hukuk hizmeti veren meslek mensupları, müşterilerine hizmet sunarken ayrıca söz konusu hizmet ile ilgili olarak da bazı giderler yapmaktadırlar. Mali Müşavirlik hizmeti veren meslek mensupları, ayrıca müşterileri adına kamu kurumlarına ödenmesi gereken vergi, harç ve sosyal güvenlik primleri vs. gibi yasal yükümlülüklerinin ödenmesi hizmetini de yerine getirmektedirler. Diğer yandan, hukuk danışmanlığı hizmeti veren serbest meslek erbabları da müşterileri için açılacak hukuk davalarında dava dilekçeleri, mahkeme harçları, bilirkişilik, keşif ve şahitlik vs. gibi ödemeleri müşterileri adına yapmaktadırlar.
Genellikle müşteriler, danışmanlık hizmeti aldıkları meslek mensuplarının banka hesaplarına yapılacak ödemeler için havale yapmaktadırlar. G.V.K.'nın 67. maddesinin 4. fıkrasında da belirtildiği üzere söz konusu ödemeler nedeniyle müşteriden alınan bu tür paralar kazanç sayılmamaktadır. Dolayısıyla, yapılan havaleler mesleki faaliyet nedeniyle elde edilen kazanca dahil edilmeyecektir.
Öte yandan, İşin mahiyeti gereği serbest meslek erbabının müşterisi adına yaptığı giderler için alınan paralar da G.V.K.'nın 67. maddesinin 2. fıkra hükmü gereği de mesleki kazanca ilave edilmesi gereken tutarlardır.
Yapılan incelemelerde, serbest meslek erbaplarına ait banka hesap hareketlerindeki yoğunluğun nedeni, mesleki faaliyet nedeniyle yapılan giderlere karşılık müşteriler tarafından yapılan havaleler olduğu anlaşılmaktadır. Çoğunlukla, vergi idaresi meslek mensuplarından, hesaplarına yatan veya havale edilen paralar hakkında açıklama istemekte, meslek mensupları, hesaplarında bulunan tutarların gerçekte kendilerine ait olmadığı, müşteriler adına yapılacak olan vergi, harç, SSK ödemeleri ile mahkeme harçları, bilirkişilik ve diğer harcamalara ait olduğunu ifade etmektedirler.
Ancak, söz konusu banka havalelerin gerçekten G.V.K.'nın 67. maddesinin 2. fıkra hükmü gereği meslek mensubu tarafından yapılan gider karşılığı mı yoksa 67. maddesinin 4. fıkrasında da belirtildiği üzere vergi, harç, SSK primleri, bilirkişilik, keşif, şahitlik vs. gibi harcanmak üzere müşterilerden alınan ve tamamen bu durumlara sarf edilen paralar mı olduğu, meslek mensubu tarafından belgelendirilerek açıklanması gereken hususlardır.
Bilindiği üzere, 213 sayılı VUK'un 3/B fıkrasındaki "İspat" hükmüne göre, söz konusu banka hesaplarında görünen havale tutarlarının, müşterilere ait yasal yükümlülükler ile diğer harcamalara ait olduğunu belgeleyerek ispatlaması gereken meslek mensubunun kendisidir. Aksi halde vergi idaresi söz konusu banka hesaplarında geçen tutarlar ile havaleler için her zaman resen cezalı tarhiyat yapabilir.
Bu nedenle, serbest meslek mensuplarının 67. maddesinin 4. fıkrasında da geçen vergi, harç, SSK primleri, bilirkişilik, keşif, şahitlik vs. gibi hususlar için hesaba geçen para veya havale tutarlarının vergi idaresince eleştiri konusu yapılmaması için belgelemeleri mesleki faaliyet gösterenlerin lehine bir durum olacaktır.
Ramazan AKTAŞ
Vergi Denetmeni
