Sigortalı Kadınların Doğum İznine İlişkin Yeni Dönem Uygulamaları Nasıl Olacak?
Çalışan annenin işindeki süreklilik gereğiyle annelik görevinin çakışması durumunda insani ölçülerde izin hakkını nasıl kullanılacağını kanunlarla ortaya konmuş bulunuyor. 1 Ekim 2008?den başlayan SSGSS Yasası çerçevesinde doğum izni ve bu analık haline bağlı olarak geçici işgöremezlik ödeneği uygulamasını ele alalım.
Geçici işgöremezlik ödeneği hakkı
Doğumdan önceki bir yıl içinde en az doksan gün kısa vadeli sigorta primi bildirilmiş olması şartıyla kadın çalışan doğum sonrası istirahat süresine eklenen süreler de dâhil olmak üzere ücretsiz doğum izni kullandığı sürelerde SGK?dan geçici işgöremezlik ödeneği alma hakkına sahip bulunuyor. Bu ödeneği alabilmek için yatarak tedavi şartı aranmıyor.
Sigortalı kadının analığı halinde verilecek geçici iş göremezlik ödeneği, yatarak tedavilerde günlük kazancının yarısı, ayaktan tedavilerde ise üçte ikisi oluyor.
Verilen ödeneğe esas günlük kazanç, doğumun olduğu tarihten önceki 12 aydaki son 3 ay içinde prime esas kazançlar toplamının bu kazançlara esas prim ödeme gün sayısına bölünmesi suretiyle hesaplanıyor.
Doğumdaki ödeneğin süresi
Doğum öncesi 8 (7x8=56 gün) veya çoğul gebelik halinde 10 (7x10=70 gün) haftalık istirahata ayrılan, ancak daha önce doğum yapan sigortalıya doğum öncesi istirahatinin başlangıç tarihinden doğum tarihine kadar gebelik geçici iş göremezlik ödeneği ödenecek, analık geçici iş göremezlik ödeneği ise sekiz haftayı (56 günü) geçmeyecek.
Üç haftaya kadar çalışabilme
Sigortalı kadının hekim raporuna istinaden çalıştığının ve doğum öncesi izninin başlama tarihinin tespiti için düzenlenecek raporda ?Gebelik normal/çoğul gebeliktir. Doğuma ?. hafta kalmıştır. Sağlık durumu, doğuma üç hafta kalıncaya kadar çalışmasına uygundur.? İfadelerine yer verilmesi gerekiyor ve mutlaka rapora düzenlenme tarihi ile poliklinik protokol numarası yazılacak. Bu duruma göre, raporun düzenlenme tarihi, doğum öncesi izninin (8 veya 10 haftanın) başlama tarihi kabul edilecek.
Sigortalı kadının doğum yaptığı tarihinin, herhangi bir sebeple doğru olarak saptanamaması nedeniyle, doğum öncesi 56 veya 70 günlük istirahatine geç başlaması ya da doğuma üç hafta kalıncaya kadar çalışabileceğine dair rapor olmaksızın işyerinde çalışmaya devam etmesi durumunda doğum öncesi kullanamadığı sürelerin doğum sonrasına ilave edilmesi söz konusu olmuyor.
Erken doğum olursa
Doğumun erken gerçekleşmesi halinde sigortalı üç hafta kalıncaya kadar çalışma raporu aldığı takdirde beş haftalık, almadığı takdirde sekiz haftalık (çoğul doğumlarda 10 haftalık) süreden fazla bir süre doğum sonrası izne eklenmiyor.
Örneğin; 01.12.2008 tarihinde yapılan muayenesi sonucunda doğumuna 8 hafta kaldığı ve 3 hafta kalıncaya kadar çalışabileceğine dair rapor alan ve 06.01.2009 tarihinden itibaren işyerinde çalışmayan sigortalı kadın 11.01.2009 tarihinde doğum yaparsa, sigortalıya 06.01.2009-10.01.2009 tarihleri arası için gebelik geçici iş göremezlik ödeneği ödenecek, hekim raporuna istinaden işyerinde çalıştığı 01.12.2008 ile 05.01.2009 (dahil) tarihleri arasındaki süre (35 gün) doğum sonu istirahat süresine ilave edilecek.
Geç doğum olursa
Doğum öncesi istirahata ayrılan, ancak doğumu tek doğumda 56 veya çoklu doğumlarda 70 günden sonra olan sigortalılara 8 hafta (56 gün) veya 10 haftadan (70 gün) fazla; geçici iş göremezlik ödeneği ödenemeyeceğinden, aşan süre hastalık sigortası kapsamında değerlendirilecek. Keza doğumuna 3 hafta kalıncaya kadar çalışabileceğine dair rapor alan sigortalı kadın için de üç haftadan daha uzun bir süre sonra doğum yaparsa işyerinde çalışmadığı gün kadar gebelik geçici iş göremezlik ödeneği ödeneceğinden, 56 veya 70 günden, ödenen gebelik geçici iş göremezlik süresi düşülerek kalan süre doğum sonrası istirahat süresine ilave edilmesi gerekiyor.
Yani, örneğin 01.12.2008 tarihinde doğum öncesi istirahatine ayrılan bir sigortalının 03.03.2009 tarihinde doğum yaptığını varsayarsak, 01.12.2008-07.12.2008 tarihleri arasındaki süre hastalık sigortası, 08.12.2008 - 02.03.2009 tarihleri arasındaki süre ise analık sigortası kolundan değerlendirilmesi gerekecektir.
Şevket Tezel
Çalışan annenin işindeki süreklilik gereğiyle annelik görevinin çakışması durumunda insani ölçülerde izin hakkını nasıl kullanılacağını kanunlarla ortaya konmuş bulunuyor. 1 Ekim 2008?den başlayan SSGSS Yasası çerçevesinde doğum izni ve bu analık haline bağlı olarak geçici işgöremezlik ödeneği uygulamasını ele alalım.
Geçici işgöremezlik ödeneği hakkı
Doğumdan önceki bir yıl içinde en az doksan gün kısa vadeli sigorta primi bildirilmiş olması şartıyla kadın çalışan doğum sonrası istirahat süresine eklenen süreler de dâhil olmak üzere ücretsiz doğum izni kullandığı sürelerde SGK?dan geçici işgöremezlik ödeneği alma hakkına sahip bulunuyor. Bu ödeneği alabilmek için yatarak tedavi şartı aranmıyor.
Sigortalı kadının analığı halinde verilecek geçici iş göremezlik ödeneği, yatarak tedavilerde günlük kazancının yarısı, ayaktan tedavilerde ise üçte ikisi oluyor.
Verilen ödeneğe esas günlük kazanç, doğumun olduğu tarihten önceki 12 aydaki son 3 ay içinde prime esas kazançlar toplamının bu kazançlara esas prim ödeme gün sayısına bölünmesi suretiyle hesaplanıyor.
Doğumdaki ödeneğin süresi
Doğum öncesi 8 (7x8=56 gün) veya çoğul gebelik halinde 10 (7x10=70 gün) haftalık istirahata ayrılan, ancak daha önce doğum yapan sigortalıya doğum öncesi istirahatinin başlangıç tarihinden doğum tarihine kadar gebelik geçici iş göremezlik ödeneği ödenecek, analık geçici iş göremezlik ödeneği ise sekiz haftayı (56 günü) geçmeyecek.
Üç haftaya kadar çalışabilme
Sigortalı kadının hekim raporuna istinaden çalıştığının ve doğum öncesi izninin başlama tarihinin tespiti için düzenlenecek raporda ?Gebelik normal/çoğul gebeliktir. Doğuma ?. hafta kalmıştır. Sağlık durumu, doğuma üç hafta kalıncaya kadar çalışmasına uygundur.? İfadelerine yer verilmesi gerekiyor ve mutlaka rapora düzenlenme tarihi ile poliklinik protokol numarası yazılacak. Bu duruma göre, raporun düzenlenme tarihi, doğum öncesi izninin (8 veya 10 haftanın) başlama tarihi kabul edilecek.
Sigortalı kadının doğum yaptığı tarihinin, herhangi bir sebeple doğru olarak saptanamaması nedeniyle, doğum öncesi 56 veya 70 günlük istirahatine geç başlaması ya da doğuma üç hafta kalıncaya kadar çalışabileceğine dair rapor olmaksızın işyerinde çalışmaya devam etmesi durumunda doğum öncesi kullanamadığı sürelerin doğum sonrasına ilave edilmesi söz konusu olmuyor.
Erken doğum olursa
Doğumun erken gerçekleşmesi halinde sigortalı üç hafta kalıncaya kadar çalışma raporu aldığı takdirde beş haftalık, almadığı takdirde sekiz haftalık (çoğul doğumlarda 10 haftalık) süreden fazla bir süre doğum sonrası izne eklenmiyor.
Örneğin; 01.12.2008 tarihinde yapılan muayenesi sonucunda doğumuna 8 hafta kaldığı ve 3 hafta kalıncaya kadar çalışabileceğine dair rapor alan ve 06.01.2009 tarihinden itibaren işyerinde çalışmayan sigortalı kadın 11.01.2009 tarihinde doğum yaparsa, sigortalıya 06.01.2009-10.01.2009 tarihleri arası için gebelik geçici iş göremezlik ödeneği ödenecek, hekim raporuna istinaden işyerinde çalıştığı 01.12.2008 ile 05.01.2009 (dahil) tarihleri arasındaki süre (35 gün) doğum sonu istirahat süresine ilave edilecek.
Geç doğum olursa
Doğum öncesi istirahata ayrılan, ancak doğumu tek doğumda 56 veya çoklu doğumlarda 70 günden sonra olan sigortalılara 8 hafta (56 gün) veya 10 haftadan (70 gün) fazla; geçici iş göremezlik ödeneği ödenemeyeceğinden, aşan süre hastalık sigortası kapsamında değerlendirilecek. Keza doğumuna 3 hafta kalıncaya kadar çalışabileceğine dair rapor alan sigortalı kadın için de üç haftadan daha uzun bir süre sonra doğum yaparsa işyerinde çalışmadığı gün kadar gebelik geçici iş göremezlik ödeneği ödeneceğinden, 56 veya 70 günden, ödenen gebelik geçici iş göremezlik süresi düşülerek kalan süre doğum sonrası istirahat süresine ilave edilmesi gerekiyor.
Yani, örneğin 01.12.2008 tarihinde doğum öncesi istirahatine ayrılan bir sigortalının 03.03.2009 tarihinde doğum yaptığını varsayarsak, 01.12.2008-07.12.2008 tarihleri arasındaki süre hastalık sigortası, 08.12.2008 - 02.03.2009 tarihleri arasındaki süre ise analık sigortası kolundan değerlendirilmesi gerekecektir.
Şevket Tezel