Ynt: Şirket ortaklarının hisse devirlerinde kdv ??
Şirket hissesi satışında vergi sürprizi
Anonim ya da limited şirket hissesini sattığınızda, hiç hesapta olmayan Gelir Vergisi, KDV ve Kurumlar Vergisi gibi vergilerle karşılaşacağınızı biliyor musunuz?
Özellikle KDV boyutunu, çok kişi bilmiyor.
HİSSE SATIŞINDA GELİR VERGİSİ
1- Borsaya Kayıtlı Olanlar: Hisse senetleri, edinme tarihinden itibaren bir yıl içinde satılırsa, elde edilen kazanç 23 Temmuz 2006 tarihinden itibaren yüzde 10 stopaja tabi (GVK. Geçici Md.67/1,2; 2006/10731 sayılı BKK). Bir yıl geçtikten sonra satılırsa, stopaja ya da beyana tabi değil.
2- Borsaya Kayıtlı Olmayan Hisse Senetleri: 2006 yılından önce edinilenler, edinme tarihinden itibaren bir yıl, 1 Ocak 2006 tarihinden itibaren edinilenler ise iki yıl içinde satılırsa, elde edilen kazanç, stopaja tabi değil. Ancak yıllık gelir vergisi beyannamesi ile bildirilip, Gelir Vergisi ödenmesi gerekiyor (GVK.Mük.Md. 80/1). Bu süreler geçtikten sonra satılırsa, gelir vergisine de tabi değil.
3- Hisse Senedi Bastırılmamış Hisseler: Hisse senedi bastırmamış bir anonim şirketin ortağı olan gerçek kişi, hissesini beş yıl sonra da satsa, elde ettiği kazanç "değer artış kazancı" olarak Gelir Vergisine tabi. Limited şirket ortağı olan gerçek kişi de, hissesini ne zaman satarsa satsın, elde ettiği kazanç "değer artış kazancı" olarak Gelir Vergisine tabi (GVK. Mük.Md.80/4).
KURUMLAR VERGİSİ
Kurumlar Vergisi mükellefi olan şirketler, iştirak hisselerini, aktife girdiği tarihten itibaren iki yıl içinde elden çıkarırlarsa, bundan doğan kazancın tamamı, Kurumlar Vergisi?ne tabi.
İki yıl geçtikten sonra elden çıkarırsa, bundan doğan kazancın 5 yıl süre ile işletmeden çekilmeyip pasifte "özel bir fon hesabında" gösterilmesi durumunda, elde edilen kazancın yüzde 75?i Kurumlar Vergisi?nden müstesna tutulur. Bu süre içinde, kazancın sermayeye eklenmesi, kár dağıtımı sayılmaz. Ancak satış bedelinin, satışın yapıldığı yılı izleyen ikinci takvim yılının sonuna kadar tahsil edilmesi şarttır (KVK.Md. 5/e).
KATMA DEĞER VERGİSİ
1- Gerçek kişilerin, hisselerini ya da hisse senetlerini satmaları, KDV?ye tabi değil.
2- Kurumlar Vergisi mükelleflerinde durum farklı.
a) Hisse Senedi ya da İlmühaber Bastırılmışsa: Satış işlemi KDV?ye tabi değil. KDV Kanunu?nun 17/4-g. maddesinde, "hisse senedi" satışlarının, KDV?den müstesna olduğu açıkça belirtilmiştir. İlmühaber ile yapılan satışlar da hisse senedi olarak kabul edilir (Gelir Vergisi Genel Tebliği, Seri No 232/5, 23 Mart 2000 Tarihli R.Gazete. Bu konuda ayrıca Bkz. Abdullah TOLU, "İştirak Hissesi Satışlarında KDV İstisnası Uygulaması", Yaklaşım, Aralık 2006, s.204-208). Maliye Bakanlığı?nın 27.11.2006 Tarih ve 93508 sayılı özelgesine göre; KDV?den müstesna olan hisse senedi satışı nedeniyle, "fatura" düzenlenmesi gerekmektedir.
b) Hisse Senedi veya İlmühaber Yoksa: İştirak hissesinin satışı; anonim ya da limited şirketlerin, eshamlı (sermayesi paylara bölünmüş) şirketlerin komanditer ortaklarına ait ortaklık payları, iş ortaklıkları ya da adi ortaklıklara iştiraki olması fark etmez. İştirak edilen anonim şirketin, hisse senedi ya da ilmühaberi bastırılmamışsa, edinme tarihinden itibaren iki yıl içinde satılan hisse, yüzde 18 KDV?ye tabidir. Limited şirket ya da başka bir şirkete ait iştirakin, edinme tarihinden itibaren iki yıl içinde elden çıkartılması yine yüzde 18 KDV?ye tabi (KDVK.Md.17/4-r).
Özetle, hisse satışında, Gelir Vergisi ve KDV sürprizi yaşamamak için, hisse senedi bastırmakta yarar var...
Şükrü KIZILOT
Hürriyet
29.11.2006
