Ynt: Yap-Sat İnşaat İşleri
T.C. İSTANBUL VALİLİĞİ
Defterdarlık Katma Değer Vergisi Gelir Müdürlüğü
TARİH: 12/05/2005
SAYI : KDV.MUK.B.07.4.DEF.0.34.18.Geç.8.3531
KONU : Kat karşılığı inşaat yapılması yüklenilen vergilerin
İadesi ve indirimi,
???????..
İlgi dilekçenizde sorulan hususlar aşağıda cevaplandırılmıştır.
193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu?nun 37. maddesinde, her türlü ticari ve sınai faaliyetlerden doğan kazançlar ticari kazançtır.
Bu Kanunun uygulanmasında aşağıda yazılı kazançlar ticari kazanç sayılır.
???????????.
4) Gayrımenkullerin alım-satım ve inşa işleriyle devamlı olarak uğraşanların işlerinden?????????.hükmü yer almıştır.
Diğer taraftan, 213 sayılı Vergi Usul Kanunu?nun 229. maddesinde, fatura, satılan emtia veya yapılan iş karşılığında müşterinin borçlandığı meblağı göstermek üzere emtiayı satan veya işi yapan tüccar tarafından müşteriye verilen ticari vesikadır.?şeklinde tanımlanmıştır.
Aynı Kanun?un 231/5. maddesinde, faturanın malın teslimi veya hizmetin yapıldığı tarihten itibaren azami yedi gün içinde düzenleneceği, bu süre içinde düzenlenmeyen faturanın hiç düzenlenmemiş sayılacağı hükmü yer almaktadır.
Bu duruma göre, inşaat devam etmekte iken satış bedeli olarak yapılan ödemeler karşılığında fatura düzenlenmesine gerek bulunmamakta olup, bedellerin kayıtlara avans olarak intikal ettirilmesi, tapunun tescil ettirildiği tarih veya tapuya tescilinden önce dairelerin hak sahiplerinin kullanımına tahsis edilmesi durumunda tahsis edildiği tarihten itibaren yedi gün içerisinde gerçek satış bedeli üzerinden fatura düzenlemeleri gerekmekte olup bilahare ek bir bedel alınması halinde ek fatura kesileceği tabiidir.
3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu?nun 1/1. maddesiyle Türkiye?de yapılan ticari, sınai, zirai faaliyet ve serbest meslek faaliyeti çerçevesindeki teslim ve hizmetler vergiye tabi tutulmuş ve aynı kanunun 2. maddesinin 5. fıkrasında trampanın iki ayrı teslim olduğu hükme bağlanmıştır.
Yine aynı Kanunun 10. maddesinin (a) fıkrasında, mal teslimi ve hizmet ifası hallerinde, malın teslimi veya hizmetin yapılması ile (b) fıkrasında malın tesliminden veya hizmetin yapılmasından önce fatura veya benzeri belgeler verilmesi halinde, bu belgelerde gösterilen miktarla sınırlı olmak üzere fatura veya benzeri belgelerin düzenlenmesi ile vergiyi doğuran olayın meydana geldiği açıklanmıştır.
Aynı Kanununun 20. maddesinde ?teslim ve hizmet işlemlerinde, matrahın bu işlemlerin karşılığını teşkil eden bedel olduğu ve bedel deyimi, malı teslim alan veya kendine hizmet yapılan veyahut bunlar adına hareket edenlerden bu işlemler karşılığında her ne suretle olursa olsun alınan veya bunlarca borçlanılan para ile temsil edilebilen menfaat, hizmet ve değerler toplamını ifade eder? denilmiştir.
Öte yandan, 5035 sayılı Kanunla değişen 29/2. maddesinde; ?Bir vergilendirme döneminde indirilecek katma değer vergisi toplamı, mükellefin vergiye tabi işlemleri dolayısıyla hesaplanan katma değer vergisi toplamından fazla olduğu takdirde, aradaki fark sonraki dönemlere devrolunur ve iade edilmez. Şu kadar ki, 28 inci madde uyarınca Bakanlar Kurulu tarafından vergi nispeti indirilen teslim ve hizmetlerle ilgili olup teslim ve hizmetin gerçekleştiği vergilendirme döneminde indirilemeyen ve tutarı Bakanlar Kurulunca tespit edilecek sınırı aşan vergi bu mükelleflerin vergi ve sosyal sigorta prim borçları ile genel ve katma bütçeli idareler ile belediyelere olan borçlarına ya da döner sermayeli kuruluşlar ile sermayesinin % 51?i veya daha fazlası kamuya ait olan veya özelleştirme kapsamında bulunan işletmelerden temin ettikleri mal ve hizmet bedellerine ilişkin borçlarına mahsuben ödenir. Yılı içinde mahsuben iade edilemeyen vergi nakden iade edilir. Maliye Bakanlığı bu fıkranın uygulanmasına ilişkin usul ve esasları tespit etmeye yetkilidir.?hükmü yer almaktadır.
Aynı Kanunu?nun Geçici 8. maddesinde, 4134 sayılı kanunla yapılan değişikliğe göre net alanı 150m2?ye kadar konutların teslimi ile konut yapı kooperatiflerine yapılan inşaat taahhüt işleri 31.12.1997 tarihine kadar katma değer vergisinden istisna edilmiş olup, söz konusu istisna uygulaması 31.12.1997 tarihinde sona ermiştir.
17.07.2002 tarihli ve 2002/4480 sayılı Kararname Eki Karar ile;
- Net alanı 150 m2?ye kadar konut teslimleri,
- Konut yapı kooperatiflerine yapılan inşaat taahhüt işleri için,
katma değer vergisi oranı %1 olarak tespit edilmiştir.
Gayrimenkul satışlarında katma değer vergisini doğuran olay tapuya tescil ile gerçekleşmekte olup, gayrimenkulun tapuya tescilinden önce kişinin kullanımına tahsis edilmesinde ise kullanıma tahsis ile vergiyi doğuran olay gerçekleşmektedir.
Diğer taraftan, arsa karşılığı yapılan inşaatlarda Katma Değer Vergisinin uygulanmasına ilişkin açıklamalar 30 Seri No.lu Katma Değer Vergisi Tebliğinde yer almaktadır.
Arsa karşılığı inşaat işinde Katma Değer Vergisi uygulaması ile ilgili olarak bu tebliğin yayım tarihinden itibaren aşağıdaki açıklamalara göre işlem yapılması uygun görülmüştür.
Arsa karşılığı inşaat işinde iki ayrı teslim söz konusudur. Bunlardan birincisi, arsa sahibi tarafından müteahhide arsa teslimi; ikincisi ise müteahhit tarafından arsaya karşılık olarak arsa sahibine verilen konut veya iş yeri teslimidir. Karşılıklı olarak gerçekleşen bu teslimlerin her birinin Katma Değer Vergisi karşısındaki durumu aşağıda açıklanmıştır.
1- Arsa sahibi tarafından müteahhide arsa teslimi;
Arsanın bir iktisadi işletmeye dahil olması veya arsa sahibinin arsa alım satımını mutad ve sürekli bir faaliyet olarak sürdürmesi halinde, konut veya iş yeri karşılığı müteahhide yapılan bu arsa teslimi Katma Değer Vergisine tabidir.
Ancak arsa sahibinin, gerçek usulde mükellefiyetini gerektirmeyecek şekilde, arızi bir faaliyet olarak arsasını daire veya iş yeri karşılığında müteahhide tesliminde vergi uygulanmayacaktır.
Yine, 14.09.2000 tarih ve 24170 sayılı Resmi Gazete?de yayımlanan 74, 23.09.2000 tarih, 24179 sayılı Resmi Gazete?de yayımlanan 76 Seri No.lu Katma Değer Vergisi Genel Tebliğlerinde uygulama ile ilgili usul ve esaslar belirlenmiştir.
Ayrıca, 85 Seri No.lu Katma Değer Vergisi Genel Tebliği ile Kanunun 29.?uncu maddesinin ikinci fıkrasının Bakanlığımıza verdiği yetkiye dayanılarak 2001 ve izleyen takvim yıllarında indirimli orana tabi işlemlerle ilgili iade talepleri konusunda yapılacak işlemler belirlenmiş olup söz konusu Tebliğin;
?A- İndirimli Orana Tabi İşlemlerden Doğan İade Talepleri? başlıklı bölümünün 4. bendinde; ?İlgili yılın Ocak - Kasım arasındaki dönemlerde verilecek beyannamelerde iade hakkını kullanmayıp yüklendiği vergileri indirim konusu yapmayı tercih eden mükelleflerin, daha sonra düzeltme beyannameleri ile iade talebinde bulunmaları söz konusu değildir, şeklinde açıklanmıştır.
Öte yandan; 01.09.2003 tarih, 25216 sayılı Resmi Gazete?de yayımlanan 88 Seri No.lu Katma Değer Vergisi Genel Tebliği?nin A/6. bölümünün son paragrafında, 2003 yılına ilişkin iade edilecek verginin en erken 2004/Ocak ayı içinde talep edilebileceği açıklanmıştır. (İade edilecek verginin alt sınırının yeniden değerleme oranında artırılmasına ilişkin süreç göz önünde bulundurulduğundan),
Buna göre, indirimli orana tabi işlemlerle ilgili olarak yüklenilen ve indirim yoluyla telafi edilemeyen vergilerden 1999 yılı için 1.000.000.000.TL?yi, 2000 yılı için 2.000.000.000.TL?yi, 2001 yılı için 4.000.000.000.TL?yi, 2002 yılı için 6.400.000.000.TL?yi, 2003 yılı için 8.200.000.000.TL, 2004 yılı için 9.100.-YTL. (Dokuzbinyüz)?yı aşan kısmının iadesinin talep edilmesi mümkün olup, indirim konusu yapılamayan tutarın bu limitlerin altında olması halinde iade ve mahsubu mümkün olmayacaktır.
Benzer bir konuyla ilgili olarak Bakanlık Makamı?ndan alınan 13/11/2000 tarihli ve 52869 sayılı yazıda;
?3065 Sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu?nun 29/2. maddesinde 01.01.1999 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere yapılan değişiklik ile tüm indirimli orana tabi mal ve hizmetler dolayısıyla yüklenilen ve yılı içerisinde indirilemeyen katma değer vergisinin yıllık olarak 74 No.lu Tebliğde açıklanan belirli şartlar altında mükellefe iade edilmesi esası benimsenmiştir. İade hakkının doğması için, indirimli orana tabi işlemin gerçekleşmiş olması şarttır.
Öte yandan aynı Kanunun 10/a maddesinde mal teslimi ve hizmet ifası hallerinde malın teslimi veya hizmetin yapılması, 10/b maddesinde ise malın teslimi ya da hizmetin yapılmasından önce fatura veya benzeri belgeler verilmesi halinde, bu belgelerle gösterilen miktarda sınırlı olmak üzere, fatura veya benzeri belgelerin düzenlenmesi durumlarında vergiyi doğuran olayın meydana geleceği belirtilmektedir.
İşlemden önce fatura düzenlenmesi ile vergiyi doğuran olay meydana gelmekte ancak iade hakkını doğuran işlem vuku bulmamaktadır. Bu nedenle konutların tesliminden önce fatura düzenlenmesi halinde, bu teslimler üzerinden %1 vergi hesaplanarak beyan edilmesi, iade talebinin ise konutların teslim edildiği yıl içinde yapılması gerekmektedir. İade tutarına, önceki yıllarda yüklenilen ve iade hakkı doğuran teslimin yapıldığı yıla kadar indirim yoluyla telafi edilemeyen vergiler de dahildir.
Diğer yandan, katma değer vergisi yüklenimlerinin yıllar içinde devam edip konut inşaatının tamamlandıktan sonra satışın gerçekleştiği durumlarda ise teslimin gerçekleştiği yıl içinde iade talebinde bulunulabileceği tabidir.?denilmektedir.
Bu açıklamalar çerçevesinde;
1) Kat karşılığı inşaat yapılmak üzere tarafınıza teslim edilen arsanın, arsa sahibinin iktisadi işletmesinin aktifinde kayıtlı olması veya arsa alım satımını sürekli ve mutad bir faaliyet olarak sürdürmesi halinde, bahse konu arsanın tarafınıza teslimi genel oranda (%18) KDV?ne tabi olacaktır.
Ancak, arsa sahibinin gerçek usulde mükellefiyetini gerektirmeyecek şekilde arızi bir faaliyet olarak arsasının daire karşılığında tarafınıza tesliminde KDV uygulanmayacaktır.
2) İnşaatlar devam etmekte iken satın alma bedeli olarak yapılan ödemeler veya tapuda adlarına kat irtifaklı arsa paylarının devri sırasında vergiyi doğuran olay meydana gelmeyecek, inşaatın tamamlanması ile bu yerlerin fiilen kullanımına hazır hale geldiği tarihte veya daha önce fatura ve benzeri belge düzenlenmesi halinde belgede yer alan tutarla sınırlı olmak üzere belgenin düzenlendiği tarihte vergiyi doğuran olay gerçekleşecektir.
Bu şekilde yapılan satışlarda vergiyi doğuran olay inşaatın tamamlanması, konut ve iş yerlerinin kullanıma hazır hale getirilmesi ile veya daha önce fatura ve benzeri belge düzenlenmesi halinde belgede yer alan tutarla sınırlı olmak üzere belgenin düzenlendiği tarihte meydana geleceğinden bu tarihte satış bedeli üzerinden 150 m2?nin altındaki konut teslimleri için %1, 150 m2?nin üzeri konutlar ile kaç m2 olursa olsun işyeri teslimlerinde ise %18 oranında katma değer vergisine tabi olacaktır.
3) 150 m2?nin altındaki konut teslimleriniz dolayısıyla tarafınızca %1 KDV tahsil edileceğinden indirimli orana tabi konut teslimlerine ait bina inşaatının başladığı tarihten itibaren yüklenilen KDV?lerinin ait oldukları dönemde indirim konusu yapılması, indirim konusu yapılamayan tutarın sonraki döneme devredilmesi konutların tesliminin yapıldığı yılı takip eden yılda iade veya mahsubunun talep edilmesi mümkün olup, iade hesabına önceki yıllarda yüklenilen ve iade hakkı doğuran teslimin yapıldığı yıla kadar indirim yoluyla giderilemeyen vergilerde dahil edilecektir.
4) 01.01.2004 tarihinden itibaren indirimli orana tabi işlemlerle ilgili yüklenilen ve işlemin gerçekleştiği dönemde indirilemeyen ve Bakanlar Kurulu?nca tespit edilecek tutarı aşan verginin, vergi borçlarınıza, SSK prim borçlarınıza ve genel ve katma bütçeli idareler ile belediyelere olan borçlarınıza yada döner sermayeli kuruluşlar ile sermayesinin %51?i veya daha fazlası kamuya ait olan veya özelleştirme kapsamında bulunan işletmelerden temin ettiğiniz mal ve hizmet bedellerine ilişkin borçlarınıza mahsuben iadesi, yılı içerisinde mahsuben iade edilemeyen verginin ise nakden iadesi mümkün bulunmaktadır.
Ancak, Maliye Bakanlığı?nca bu konuda ( işlemin gerçekleştiği dönemde mahsuben iade hususunda ) usul ve esasa ilişkin herhangi bir düzenleme yapılmadığından şu aşamada işlem yapılması mümkün bulunmamaktadır.
Diğer taraftan, teslimleriniz %1 oranında KDV?ne tabi olsa dahi yüklenilen verginin indirimi mümkün olduğundan, maliyet konusu yapılması mümkün bulunmamaktadır.
Bilgi edinilmesini rica ederim.
------------------------------------------------------------------------------
T.C. MALİYE BAKANLIĞI
İstanbul Defterdarlığı
Katma Değer Vergisi Gelir
Müdürlüğü
TARİH: 11 KASIM 2002
SAYI : KDV.MUK.B.07.4.DEF.0.34.18.6012
KONU : 150 m2?nin altındaki konut inşaatlarıyla ilgili olarak
yüklenilen KDV?nin iadesi.
İlgi dilekçeniz ile, 150m2?nin altında konut yaptığınız belirtilerek, inşaat işi ile ilgili ödemiş olduğunuz KDV?lerin indirim konusu yapılıp yapılmayacağı, indirim konusu yapılacaksa gider-maliyet unsuru olarak mı, iade olarak mı dikkate alınacağı ve inşaat bitiminde yapılan teslimlerde KDV oranının ne olacağı ile teslimi yapılan konutlarda hesaplanan KDV?nin ödemiş olduğunuz KDV?den mahsubunun yapılıp yapılmayacağı hakkında bilgi talep edilmektedir.
3065 Sayılı KDV Kanununun 29/1. maddesine göre; ?Mükellefler vergiye tabi işlemler üzerinden hesaplanan katma değer vergisinden bu kanunda aksine hüküm olmadıkça faaliyetlerine ilişkin olarak kendilerine yapılan teslim ve hizmetler nedeniyle ödenen fatura ve benzeri vesikalarda gösterilen katma değer vergisini indirim konusu yapabileceklerdir.?denilmektedir.
Aynı Kanunu?nun 29/2 maddesinde ise; ?28. madde uyarınca Bakanlar Kurulunca vergi nispeti indirilen teslim ve hizmetlerle ilgili olup yılı içerisinde indirilemeyen ve tutarı Bakanlar Kurulunca tespit edilecek sınırı aşan vergi iade olunur. Maliye bakanlığı bu fıkranın uygulanmasına ilişkin usul ve esasları tespit etmeye yetkilidir.? şeklinde hüküm altına alınmıştır.
Konu ile ilgili olarak, 23.08.2000 tarih ve 24149 Sayılı Resmi Gazete?de yayımlanan 19.07.2000 tarih 2000/11074 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile 1999 yılında bu kapsamdaki teslimler nedeniyle yüklenilen ve indirim yoluyla telafi edilmeyen vergilerden 1.000.000.000.-TL (Birmilyar) ?yi aşan kısmın iade edilmesi kararlaştırılmış olup, bu miktar 2000 yılı için 2.000.000.000.TL (İkimilyar), 2001 yılı için 4.000.000.000.TL (Dörtmilyar) olarak belirlenmiştir.
Diğer taraftan, 14.09.2000 tarih ve 24170 sayılı Resmi Gazete?de yayımlanan 74, 23.09.2000 tarih, 24179 Sayılı Resmi Gazete?de yayımlanan 76 Seri no.lu Katma Değer Vergisi Genel Tebliğlerinde uygulama ile ilgili usul ve esaslar belirlenmiştir.
3065 Sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu? nun Geçici 8. maddesinde, 4134 Sayılı Kanunla yapılan değişikliğe göre net alanı 150m2?ye kadar konutların teslimi ile konut yapı kooperatiflerine yapılan inşaat taahhüt işleri 31.12.1997 tarihine kadar katma değer vergisinden istisna edilmiş olup, söz konusu istisna uygulaması 31.12.1997 tarihinde sona ermiştir.
30.07.2002 tarih ve 24831 sayılı Resmi Gazete?de yayımlanan 17.07.2002 tarih 2002/4480 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile;
- Net alanı 150m2? ye kadar konut teslimlerinde
Katma Değer Vergisi oranı %1 olarak tespit edilmiştir.
Benzer bir konuyla ilgili olarak Bakanlık Makamı?ndan alınan 13.11.2000 tarih ve 52869 sayılı yazıda;
?3065 Sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu?nun 29/2. maddesinde 01.01.1999 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere yapılan değişiklik ile tüm indirimli orana tabi mal ve hizmetler dolayısıyla yüklenilen ve yıl içerisinde indirilemeyen katma değer vergisinin yıllık olarak 74 No.lu Tebliğde açıklanan belirli şartlar altında mükellefe iade edilmesi esası benimsenmiştir. İade hakkının doğması için, indirimli orana tabi işlemin gerçekleşmiş olması şarttır.
Öte yandan aynı Kanunun 10/a maddesinde mal teslimi ve hizmet ifası hallerinde malın teslimi veya hizmetin yapılması, 10/b maddesinde ise malın teslimi ya da hizmetin yapılmasından önce fatura veya benzeri belgeler verilmesi halinde, bu belgelerle gösterilen miktarda sınırlı olmak üzere, fatura veya benzeri belgelerin düzenlenmesi durumlarında vergiyi doğuran olayın meydana geleceği belirtilmektedir.
İşlemden önce fatura düzenlenmesi ile vergiyi doğuran olay meydana gelmekte ancak iade hakkını doğuran işlem vuku bulmamaktadır. Bu nedenle konutların tesliminden önce fatura düzenlenmesi halinde, bu teslimler üzerinden %1 vergi hesaplanarak beyan edilmesi, iade talebinin ise konutların teslim edildiği yıl içinde yapılması gerekmektedir. İade tutarına, önceki yıllarda yüklenilen ve iade hakkı doğuran teslimin yapıldığı yıla kadar indirim yoluyla telafi edilemeyen vergiler de dahildir.
Öte yandan, katma değer vergisi yüklenimlerinin yıllar içinde devam edip konut inşaatının tamamlandıktan sonra satışın gerçekleştiği durumlarda ise teslimin gerçekleştiği yıl içinde iade talebinde bulunulabileceği tabidir.?denilmektedir.
82 Seri No.lu Katma Değer Vergisi Genel Tebliği?ne istinaden Kanunun 29. maddesinin 2 numaralı fıkrasına göre Bakanlar Kurulunca vergi oranı indirilen teslim ve hizmetlerden doğan katma değer vergisi iadelerinde doğan iade alacaklarının miktarına bakılmaksızın kendisinin, ortaklarının, mal yada hizmet satın aldığı kişilerin vergi borçlarına , ithalat sırasında uygulanan vergilere, Sosyal Sigortalar Kurumu prim borçlarına, inceleme raporu ve teminat aranılmadan mahsup edilmesi uygun görülmüştür.
Buna göre, inşası devam eden, henüz teslim edilmemiş olan 150 m2?nin altındaki konutlar için yüklenilen KDV?lerin ait oldukları dönemde indirim konusu yapılması indirim konusu yapılamayan tutarın sonraki döneme devredilmesi, konutların tesliminin yapıldığı yılı takip eden yılda iade veya mahsubunun talep edilmesi mümkün olup, iade hesabına önceki yıllarda yüklenilen ve iade hakkı doğuran teslimin yapıldığı yıla kadar indirim yoluyla giderilemeyen vergilerde dahil edilecektir.
Ayrıca 150m?nin altındaki konut teslimlerinde KDV oranı %1 olacaktır.
Bilgi edinilmesini rica ederim.
