N
nane
Ziyaretçi
Veysi Seviğ - Bumin Doğrusöz 22.10.2008 Referans
Yapı denetim hizmetlerinde, hizmeti alanlar tarafından adlarına düzenlenen fatura bedeli üzerinde hesaplanan katma değer vergisinin yarısı oranında tevkifat uygulanabilir.
Bazı büyük inşaatlarla ilgili olarak sözleşmeli yapı denetim hizmeti vermekteyiz. Biz hizmeti piyasada kurulmuş firmalardan sağlayarak bir anlamda aracılık hizmeti yapıyoruz. Yapı denetim şirketlerine ödenen hizmet bedelleri üzerinden hesaplanan katma değer vergisi tevkifata tabi midir?
Katma Değer Vergisi Yasası'nın 9. maddesinin 1. fıkrasına gereği olarak "Mükellefin, Türkiye içinde ikametgahının, işyerinin, kanuni iş merkezi ve iş merkezinin bulunmaması hallerinde ve gerekli görülen diğer hallerde Maliye Bakanlığı, vergi alacağının emniyet altına alınması amacıyla, vergiye tabi işlemlere taraf olanları verginin ödenmesinden sorumlu" tutabilmektedir.
Bu yetki çerçevesinde yayımlanan 91, 95, 97, 99, 104, 107 ve 108 seri numaralı Katma Değer Vergisi Genel tebliğlerinde tevkifat yapmakla yükümlü kurum ve kuruluşlar ile tevkifat yapılacak işlemler ve tevkifat oranları açıklanmış bulunmaktadır.
91 Seri No'lu Katma Değer Vergisi Genel Tebliği'nin 93 Seri No'lu Katma Değer Vergisi Genel Tebliğ ile değişik (A/5-f) bölümünde sayılan kurum ve kuruluşlara verilen yapı denetim hizmetleri tevkifat kapsamına alınmıştır.
99 Seri No'lu Katma Değer Vergisi Genel tebliğ ile de yapı denetim kuruluşlarının 91 Seri Numaralı Katma Değer Vergisi Genel Tebliğinin (A/2) bölümünde sayılan kurum ve kuruluşların yanı sıra bütün katma değer vergisi mükelleflerine verdikleri yapı denetim hizmetlerinden katma değer vergisi tevkifatı yapılması uygun görülmüştür.
Diğer yandan Yapı Denetimi Hakkındaki Yasa'nın "Yapı Denetimi Hizmet Sözleşmeleri" başlıklı 5.maddesinde; Yapı denetimi hizmet sözleşmeleri yapı sahibiyle denetim kuruluşları arasında akdedilir. Bu sözleşmenin bir sureti taahhütname ekinde ilgili idareye verilir.
Bu sözleşmede; taahhüt edilen hizmetin konusu, yeri, inşaat alanı, süresi, varsa yapı sahibi ile yapı müteahhidi arasında akdedilen sözleşmede yer alan yapının fiziki özellikleri, yapı denetimi hizmet bedeli, yapı denetiminde görev alacak teknik personel listesi ve diğer yükümlülükler yer alır.
İlgili idare; yapı denetimi hizmet sözleşmesinde yer alan hükümlere, yapı sahibinin uyması halinde yapı tatil tutanağı düzenleyerek inşaatı durdurur, yapı denetim kuruluşunun uymaması halinde ise yapı denetimi komisyonuna bildirimde bulunur.
Yapı denetimi hizmetleri için denetim kuruluşlarına ödenecek hizmet bedelleri, asgari hizmet bedelinden az olmamak kaydıyla, projenin özellikleri ile yapının bulunduğu bölgenin fiziki, ekonomik ve sosyal özellikleri dikkate alınarak bu sözleşmede belirtilir.
Asgari hizmet bedeli, yapı yaklaşık maliyetinin yüzde 3'üdür. Yapım süresi, iki yılı aşan yapılarda, bu oran, her altı ay için yüzde on arttırılır, iki yıldan kısa süren yapılarda ise her altı ay için yüzde 5 azaltılır.
Yapı denetimi hizmet sözleşmesi ve hizmet bedellerinin ödenme esasları bir yönetmelikle düzenlenmiştir.
"Yapı Denetimi Uygulama Usul ve Esasları Yönetmeliği"nin Yapı Denetimi Hesabının Tutulması başlıklı 13. Maddesi'ne göre "Yapı denetim kuruluşlarının hizmet bedellerinin karşılanması amacıyla, il özel idareleri ve belediyeler adına bankada yapı denetim hesabı açılır. Yapı denetimi için yapı Denetimi Yasası'nda öngörülen hizmet bedelleri yapı sahibi tarafından bu hesaba yatırılır. Hizmet bedelleri, yapı sahibi ve ilgili dairenin onayı ile yapı denetim kuruluşuna bu hesaptan ödenir. Bu hesap başka amaçla kullanılamaz. Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkındaki Yasa'da belirtilen borçlar da dahil olmak üzere haczedilemez ve hesaba tedbir konulamaz.
Yapı Denetim hesabı, ilgili idarelerin kendi muhasebe sistemine göre tutulur. Bu hesaplardan ödemeler, encümen kararına gerek olmadan ita amiri veya yetkilendirdiği kişinin imzasıyla yapılır."
Tüm bu açıklamalar çerçevesinde yapı denetim firması tarafından verilen yapı denetim hizmetine ilişkin fatura, Yapı Denetim Sözleşmesi düzenlenen ve yapı denetim hizmetini fiilen satın alan mükellef adına düzenlenir.
Bu durumda, yapı denetim kuruluşları tarafından 91, 95 ve 99 seri numaralı Katma Değer Vergisi Genel Tebliğleri'nin ilgili bölümlerinde sayılan kurum ve kuruluşlar ile gerçek usulde katma değer vergisi mükelleflerine verilen yapı denetim hizmetlerinde, hizmeti alanlar tarafından adlarına düzenlenen fatura bedeli üzerinde hesaplanan katma değer vergisinin yarısı oranında tevkifat uygulanarak 2 no.lu katma değer vergisi beyannamesi ile beyan edilmektedir.(V. Seviğ)