Ynt: Yatırım Teşvik Kapsamında Satış Fatura Kesimi
Daha önce dediğim gibi YTB konusu çok detaylı bir konudur.Dikkate edilmes,i gerekli olan bir çok husus vardır.Dün bahsetmediğim bir konu daha vardı.İthalatta zorunlu olmasına rağmen yurt içinden alımlarda zorunlu olmayan vergi dairesinden KDV kanunun 13/d maddesine göre muafiyet yazısı.YTB sahibi vergi dairesinden bu muafiyet yazısı almış mı? Eğer almışsa sizin için bir sorun yoktur.Ama yoksa yaptığınız işlem YTB şartlarına uygunsa yine sizin için sorun olmaz.69 ve 87 seri nolu KDV genel tebliğinde YTB ile ilgili ayrıntılı düzenlemeler vardır.
Soruğunuz konu alıcının YTB şartlarına uyup uymadığı konusunda ise bu sizin tespit edebilmeniz imkanısız.Siz artık KDVsiz olarak bir satış yapmışsınız ve bu satış işlemi Hazineye kadar gitmiş.Siz sadece satış işleminin YTB'ye uygun olup olmadığına bakarsınız.Uygunsa sorun alıcının artık.Eğer uygun değilse o zaman sizinde vergi ve cezalardan sorumluluğunuz vardır.
Katma Değer Vergisi Genel Tebliği Seri No: 69
Maliye Bakanlığından: 14.08.1998 tarih ve 23433 sayılı R.G.
Katma Değer Vergisi Kanununda 4369 sayılı Kanunla yapılan değişiklikler ile ilgili olarak aşağıdaki açıklamalara gerek duyulmuştur.
1. TEŞVİK BELGELİ MALLARDA KATMA DEĞER VERGİSİ İSTİSNASI VE ERTELEME UYGULAMASI
1.1. TEŞVİK BELGELİ MAKİNA VE TEÇHİZAT TESLİMLERİNDE KATMA DEĞER VERGİSİ İSTİSNASI
4369 sayılı Kanunun 59 uncu maddesi ile 3065 sayılı Kanunun 13 üncü maddesine eklenen (d) bendinde, yatırım teşvik belgesi sahibi mükelleflere belge kapsamındaki makina ve teçhizat teslimleri katma değer vergisinden istisna edilmektedir.
Buna göre, yatırım teşvik belgesinde yer alan mallardan "makina ve teçhizat" niteliği taşıyanların yurtiçi teslimleri ile ithalinde 01/08/1998 tarihinden itibaren katma değer vergisi uygulanmayacaktır.
1.1.1. Kapsam ve Tanım
Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliğinde 3 makina ve cihazlar, üretimde kullanılan her türlü makina ve cihazlar ile bunların eklentileri ve bu amaçla kullanılan taşıma gereçleri şeklinde tanımlanmıştır.
Buna göre makina ve teçhizat, amortismana tabi iktisadi kıymet niteliği taşıyan ve mal ve hizmet üretiminde kullanılan sabit kıymetlerdir. Bir sabit kıymetin istisnadan yararlanabilmesi için, öncelikle makina ve teçhizat niteliğinde olması, ayrıca mal ve hizmet üretiminde kullanılması gerekmektedir. Sektörlerin yapısı itibariyle üretim faaliyetinin yanısıra idari ve pazarlama gibi üretim dışı alanlarda kullanılan aynı cins sabit kıymetler ise bu kapsama girmeyecektir.
Sarf malzemeleri ve yedek parçalar ile hizmet üretiminde doğrudan ve zorunlu olarak kullanılanlar dışındaki masa, sandalye, koltuk, dolap, mefruşat gibi demirbaşlar makina ve teçhizat kapsamına girmediğinden istisnadan yararlanamayacaktır.
Taşıt araçları da makina ve teçhizat kapsamına girmemektedir. Bu nedenle otomobil, panel, arazi taşıtı, otobüs (Belediyeler ve İl Özel İdareleri ile bunların bağlı kuruluşları ve hisselerinin tamamına sahip oldukları şirketlerce şehir içi yolcu taşımacılığında kullanılmak üzere iktisap edilecek olanlar hariç) (97 Seri no.lu tebliğ ile eklenmiştir), minibüs, kamyonet, kamyon, treyler ve çekici (Euro normlarını haiz olanlar hariç) gibi taşıt araçları istisnadan faydalanamayacaktır. (21.10.2003 tarihli, 25266 sayılı R.G.ile yayımlanan 89 nolu tebliğ ile değişik)
Ancak; yüklü ağırlığı 45 tonu geçen off road truck tipi kamyonlar ile karayoluna çıkması mümkün olmayan kaya tipi damperli kamyonlar, madencilikte kullanılan damperli kamyonlar, frigorifik kamyonlar, forkliftler, iş makinaları, vinçler, tarım makinaları ve benzerlerinin teslim ve ithalinde istisna kapsamında işlem yapılacaktır.
Hava, deniz ve demiryolu taşıma araçları da makina ve teçhizat kapsamına girmemektedir. Ancak Katma Değer Vergisi Kanununun 13/a maddesindeki şartların mevcudiyeti halinde bu araçların teslim ve ithalinde, sözü edilen 13 üncü maddede düzenlenen "araçlara ilişkin istisna" hükümleri çerçevesinde istisna uygulanabilecektir.
1.1.2. Yatırım Teşvik Belgesi Tarihine Göre İstisna Uygulaması
1.1.2.1. Yeni Teşvik Belgeleri
01/08/1998 tarihinden sonra düzenlenen yatırım teşvik belgelerine ekli listelerde makina ve teçhizat tanımına giren sabit kıymetler, belgeyi veren idareler tarafından yukarıdaki açıklamalar çerçevesinde belirlenerek istisnadan yararlanacakları açıkça ifade edilecektir.
İstisnadan yararlanmak isteyen yatırımcılar teşvik belgesini ve eki listenin aslını satıcıya veya gümrük idaresine ibraz ederek istisna uygulanmasını talep edeceklerdir.
Bu kapsamda işlem yapan satıcılar ve gümrük idareleri sabit kıymetin belgede istisna kapsamına giren mallar arasında yer aldığını belirledikten sonra katma değer vergisi uygulamaksızın işlem yapacaklardır. Ayrıca listenin uygun bir yerine satılan veya ithal edilen mal miktarını belirten "Listenin ..... sırasındaki ..... adet makina ve teçhizat .... tarih ve .... sayılı fatura /beyanname ile satılmıştır/ithali yapılmıştır." şerhini koyarak imza ve kaşe (gümrük idarelerinde mühür) tatbiki suretiyle onaylayacaklardır.
Bu şekilde şerh düşülen liste ile yatırım teşvik belgesinin birer fotokopisi belge sahipleri tarafından imza ve kaşe tatbik edilmek suretiyle onaylanarak gümrük idarelerine veya satıcılara verilecektir.
Yatırımcılar, yatırım teşvik belgesi eki listelerde her bir makina ve teçhizat için belirtilen miktardan fazla istisna kapsamında mal alamayacaktır. Satıcıların, ibraz edilen listelerdeki şerhlere bakarak, bu miktarın aşılmamasına dikkat etmeleri gerekmektedir.
1.1.2.2. Eski Teşvik Belgeleri
01/08/1998 tarihinden önce düzenlenen yatırım teşvik belgelerinde yer alan makina ve teçhizatın bu tarihten sonraki teslim ve ithalinde de istisna uygulanacaktır.
Ancak, bu belgelerin eki listelerde makina ve teçhizat kapsamına giren mallarla ilgili bir belirleme yer almamaktadır. Belgeyi veren idareler tarafından listeler, söz konusu belirlemeyi ihtiva edecek biçimde yenileninceye kadar, istisnadan faydalanmak isteyen alıcılar, makina ve teçhizat kapsamına giren malların belirlenmesi için teşvik belgesi ve eki listelerle birlikte yatırımın yapıldığı ildeki sanayi ve ticaret müdürlüklerine başvuracaklardır. Başvuru sırasında daha önce ithalat veya satın alma yoluyla iktisap edilen mallar, mükellef tarafından liste üzerinde adetleri de belirtilerek, imzalanmak suretiyle beyan edilecektir.
İllerdeki sanayi ve ticaret müdürlükleri, listelerde yer alan mallardan makina ve teçhizat kapsamına girenleri yukarıdaki açıklamalar çerçevesinde belirledikten sonra, listeye "Listenin .../.../... sıralarında yer alan mallar makina ve teçhizat kapsamındadır." şerhini koyarak onaylayacaklar ve şerhli listeler ile yatırım teşvik belgelerinin birer örneğini Hazine Müsteşarlığı ile mükellefin bağlı olduğu vergi dairesine göndereceklerdir.
Mükellefler yatırım teşvik belgesi ile sanayi ve ticaret müdürlüklerince onaylı listenin aslını satıcılara veya gümrük idarelerine ibraz ederek istisna uygulanmasını talep edeceklerdir. Satıcılar ve gümrük idareleri istisna kapsamında teslim veya ithal edilen mal için teşvik belgesi eki listeye yukarıdaki bölümde yer alan şerhi koyacaklar ve belirtilen esaslara göre istisna uygulayarak işlem yapacaklardır.
Yatırım teşvik belgesi ve eki listelerin birer fotokopisi yatırım teşvik belgesi sahipleri tarafından imza ve kaşe tatbik edilmek suretiyle onaylanarak gümrük idarelerine ve satıcılara verilecektir.
Öte yandan yatırım teşvik belgesi sahibi mükelleflerin teşvik belgesi aldıkları idareye liste değişikliği amacıyla başvurmaları halinde listedeki mallardan makina ve teçhizat niteliğinde olanların belirlenmesini sağlamaları da mümkündür. Bu durumda sanayi ve ticaret müdürlüklerine müracaat edilerek listenin onaylatılmasının gerekmeyeceği tabiidir.
1.1.3. Yatırım Teşvik Belgelerinin Bildirilmesi
Teşvik belgesi veren idareler, aylık dönemler itibariyle verdikleri teşvik belgesi kapsamındaki yatırım mallarından makina ve teçhizat kapsamına girenlerin tutarlarını mükellef bazında Gelirler Genel Müdürlüğüne bildireceklerdir.
Öte yandan söz konusu idareler teşvik belgesi veya eki listeleri kaybedenleri; adı, soyadı, ünvanı, adresi, vergi dairesi, vergi kimlik numarası ve teşvik belgesi tarih ve sayısını da belirterek Gelirler Genel Müdürlüğüne ayrıca bildireceklerdir.
1.1.4. Yatırımın Usulüne Uygun Olarak Gerçekleşmemesi
Yukarıdaki şartlara uygun olarak satış yapanlar, teslimden sonra yatırımın teşvik belgesinde öngörüldüğü şekilde gerçekleşmemesi nedeniyle ortaya çıkan vergi ve cezalardan sorumlu olmayacaklardır. Bu durumda ziyaa uğratılan vergi alıcılardan, yürürlükteki mevzuata göre ceza uygulanarak gecikme faizi ile birlikte tahsil edilecektir.
Zamanında alınmayan vergiler ile vergi cezalarında zamanaşımı, verginin tarhını veya cezanın kesilmesini gerektiren durumun meydana geldiği tarihi takip eden takvim yılının başından itibaren başlayacaktır.
1.1.5. İstisnanın Beyanı
İstisna kapsamında yapılan teslimlere ilişkin bedeller katma değer vergisi beyannamesinin 28 inci satırına dahil edilerek matrahtan düşülecektir.
İstisnayı belgelemek üzere bu dönem beyannamesine, örneği Tebliğ ekinde yer alan form doldurularak eklenecektir.
1.1.6. İade Uygulaması
Yatırım teşvik belgesinde yer alan makina ve teçhizatın teslim ve ithalatı ile ilgili istisna, "tam istisna" mahiyetindedir. İstisna kapsamına giren makina ve teçhizatı teslim edenler, bu malların iktisabı dolayısıyla yüklendikleri katma değer vergilerini genel esaslara bağlı kalmak şartıyla indirim konusu yapacaklar, indirimin mümkün olmaması halinde nakden veya mahsuben iade olarak talep edebileceklerdir.
İade talep eden mükellefler beyannamelerine ayrıca alış ve satış faturalarının (imalatçılarda sadece satış faturalarının) fotokopileri veya bu faturaların dökümünü gösteren bir listeyi ekleyeceklerdir. İstisnadan doğan iade, beyannameye eklenecek Bildirimin 77 ve 78 inci satırlarında gösterilecektir.
1.2. TEŞVİKLİ YATIRIM MALI İTHALATINDA ERTELEME UYGULAMASI
Bilindiği üzere, teşvikli yatırım mallarının ithalinde ödenmesi gereken katma değer vergisi, fiilen indirimin mümkün olacağı tarihe kadar ertelenmekte, erteleme kapsamına girecek mallar Maliye Bakanlığı ve Hazine ve Dış Ticaret Müsteşarlığı tarafından müştereken belirlenmekte idi. Bu uygulama 01/08/1998 tarihi itibariyle yürürlükten kaldırılmış, ancak 4369 sayılı Kanunun yayımlandığı tarihe kadar alınan yatırım teşvik belgesinde yer alan mallardan makina ve teçhizat niteliği taşımayanlar için erteleme uygulamasının devamı öngörülmüştür.
Bu düzenlemelere göre, teşvikli yatırım mallarının ithalinde katma değer vergisi uygulaması aşağıdaki şekilde yürütülecektir.
1) Yatırım teşvik belgesinde yer alan mallardan makina ve teçhizat niteliği taşıyanların 01/08/1998 tarihinden itibaren teslim ve ithali istisna kapsamına alınmıştır. Bu malların yurt içi tesliminde olduğu gibi ithalinde de bu Tebliğin (1.1) bölümündeki açıklamalar çerçevesinde katma değer vergisi uygulanmayacaktır.
2) 4369 sayılı Kanunun yayımlandığı 29/07/1998 tarihine kadar alınan yatırım teşvik belgelerinde yer alan ve ithalde erteleme uygulamasından faydalanması öngörülen, ancak bu Tebliğin (1.1) bölümündeki tanıma göre makine ve teçhizat niteliği taşımayan malların ithalinde, 3065 sayılı Kanunun 49/2 nci maddesine göre yatırım teşvik belgesinin süresine bağlı olarak erteleme uygulamasına devam edilecektir.
3) 4369 sayılı Kanunun yayımlandığı 29/07/1998 tarihinden sonra alınan yatırım teşvik belgelerinde yer alan, ancak makina ve teçhizat niteliği taşımayan malların teslim ve ithalinde, genel esaslar çerçevesinde katma değer vergisi uygulanacaktır. Bunlar için erteleme söz konusu olmayacaktır.
4) 4369 sayılı Kanunun yayımlandığı tarihten önce veya sonra yapılan ertelemeler için verilen teminatların çözümünde, 3065 sayılı Kanunun 49/2 nci maddesi gereğince yayımlanan Genel Tebliğlerde yer alan açıklamalara göre işlem yapılacaktır.
Katma Değer Vergisi Genel Tebliği (Seri No 87)
Maliye Bakanlığından: 18.06.2003 tarihli, 25142 sayılı R.G.
Katma değer vergisi uygulamalarına ilişkin olarak aşağıdaki açıklama ve düzenlemelerin yapılmasına ihtiyaç duyulmuştur.
A. TEŞVİK BELGESİ SAHİBİ MÜKELLEFLERE YAPILAN MAKİNE-TEÇHİZAT TESLİMLERİNE İLİŞKİN İSTİSNA
3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanununun(1) 13 üncü maddesine 4369 sayılı Kanunla(2) eklenen (d) bendine göre, teşvik belgesi sahibi mükelleflere belge kapsamındaki makine-teçhizat teslimleri vergiden müstesnadır. Bu hüküm uyarınca, teşvik belgesinde yer alsa dahi, katma değer vergisi mükellefiyeti bulunmayanlar ile makine-teçhizatı münhasıran indirim hakkı tanınmayan işlemlerde kullanacak olanlara yapılacak teslimlerde istisna uygulanamayacaktır.
Ancak, bu hükmün yürürlüğe girmesinden sonra verilen bazı teşvik belgelerinde, mükellef olmayan yatırımcılar (bankalar, kamu kuruluşları vb.) için istisna öngörülmüş, belgeleri esas alan satıcılar da istisna kapsamında teslimde bulunmuşlardır. Teslimleri istisna kapsamına girmeyen ancak teşvik belgelerine dayanarak istisna uygulamış olan satıcıların kendi kusurlarından kaynaklanmayan bu işlemler nedeniyle zarara uğramalarının önlenmesi amacıyla, 4842 sayılı Kanunun(3) 24 üncü maddesi ile Katma Değer Vergisi Kanununa geçici 18 inci madde eklenerek Katma Değer Vergisi Kanununun 13/d maddesindeki istisnanın, teşvik belgesine sahip olan ancak katma değer vergisi mükellefiyeti bulunmayanlara, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihe kadar belge kapsamında yapılan makine ve teçhizat teslimlerinde de uygulanması hükme bağlanmıştır.
4842 sayılı Kanunun yayım tarihi olan 24/04/2003 tarihinde yürürlüğe giren bu hükme göre, KDV mükellefiyeti olmayan yatırımcılara teşvik belgesine dayanarak 24/04/2003 tarihine kadar (bu tarih dahil) yapılan teslimler, sözü edilen Kanunun 13/d maddesindeki istisna kapsamında mütalaa edilecektir. Bu nedenle, KDV mükellefiyeti bulunmayanlara 24/04/2003 tarihine kadar yapılan makine-teçhizat teslimleri dolayısıyla tarhiyat yapılmayacak, yapılmış olan tarhiyatlar Vergi Usul Kanununa göre düzeltilecek, satıcının bu tarhiyatlar nedeniyle yargı yoluna başvurmuş olması halinde ihtilaftan vazgeçilecektir.
Öte yandan, 24/04/2003 tarihinden sonra, katma değer vergisi mükellefiyeti olmayan veya makine-teçhizatı münhasıran indirim hakkı tanınmayan işlemlerde kullanacak olanlara yapılacak teslimlerde ve bu malların ithalinde, teşvik belgesinde aksine bilgiler bulunsa bile katma değer vergisi uygulanacaktır. İstisna kapsamında mal satın almak isteyen alıcılar, bağlı oldukları vergi dairesine başvurarak, katma değer vergisi mükellefiyetlerinin bulunduğuna ve makine-teçhizatı indirim hakkı tanınan işlemlerde kullanacaklarına dair bir yazı alarak, noter veya YMM onaylı örneklerini gümrük idarelerine veya yurt içindeki satıcılara ibraz edeceklerdir. Gümrük idareleri ve yurt içindeki satıcılar 69 Seri No.lu Katma Değer Vergisi Genel Tebliğindeki(4) diğer şartlar yerine gelmeden ve bu belge ibraz edilmeden istisna kapsamında işlem yapmayacaklardır. Satıcıların kendilerine ibraz edilen bu belgeyi Vergi Usul Kanununun muhafaza ve ibraz hükümlerine göre saklamaları gerekmektedir.
