T
T U R K O
Ziyaretçi
Yatırımların teşvik edilmesine yönelik olarak 16.07.2009 tarih ve 27290 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 14/07/2009 tarihli ve 2009/15199 sayılı "Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Karar" ile Bakanlar Kurulu tarafından yeni teşvik paketine ilişkin düzenlemeler yapılmış ve söz konusu teşvik kararnamesinin uygulanmasına ilişkin usul ve esasların yer aldığı "Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Kararın Uygulanmasına İlişkin Tebliğ (Tebliğ NO:2009/1)" Hazine Müsteşarlığı tarafından hazırlanarak 28.07.2009 tarih ve 27302 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanmıştır.
Yatırım desteklerinin uygulanması açısından bölgeler, sosyo-ekonomik gelişmişlik seviyeleri dikkate alınarak aşağıda belirtilen dört gruba ayrılmıştır.
YATIRIM TEŞVİK UYGULAMALARINDA BÖLGELER
I.Bölge II.Bölge III.Bölge IV.Bölge
TR10 İstanbul TR22 Balıkesir Çanakkale (Bozcaada, Gökçeada hariç) TR52 Konya Karaman TR82 Kastamonu Çankırı Sinop
TR21 Tekirdağ Edirne Kırklareli TR32 Aydın Denizli Muğla TR63 Hatay Kahramanmaraş Osmaniye TR90 Trabzon Ordu Giresun Rize Artvin Gümüşhane
TR31 İzmir TR61 Antalya Isparta Burdur TR71 Kırıkkale Aksaray Niğde Nevşehir Kırşehir TRA1 Erzurum Erzincan Bayburt
TR41 Bursa Eskişehir Bilecik TR62 Adana Mersin TR33 Manisa Afyonkarahisar Kütahya Uşak TRA2 Ağrı Kars Ardahan Iğdır
TR42 Kocaeli Sakarya Düzce Bolu Yalova TR72 Kayseri Sivas Yozgat TRB2 Van Muş Bitlis Hakkari
TR51 Ankara TR81 Zonguldak Karabük Bartın TRB1 Malatya Elazığ Bingöl Tunceli
TR83 Samsun Tokat Çorum Amasya TRC2 Şanlıurfa Diyarbakır
TRC1 Gaziantep Adıyaman Kilis TRC3 Mardin Batman Şırnak Siirt
TR22 Çanakkale ili Bozcaada, Gökçeada ilçeleri
Yapılan düzenlemelere göre;
a- Yatırımın, teşvik belgesine bağlanabilmesi için asgari sabit yatırım tutarının,
- I'inci ve II'nci bölgelerde yapılacak yatırımlarda 1 milyon Türk Lirası,
- III'üncü ve IV'üncü bölgelerde yapılacak yatırımlarda 500 bin Türk Lirası olması gerekmektedir.
Öte yandan, 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu'na 18/02/2009 tarihli ve 5838 sayılı kanunla eklenen 32/A maddesinde; yatırımlar için kurumlar vergisinin indirimli olarak uygulanabilmesine yönelik düzenleme yapılmış ve 50 milyon Türk Lirası'nın üzerindeki büyük ölçekli yatırımlar için daha düşük oranda kurumlar vergisi alınmasına imkan tanınmıştır. Büyük ölçekli yatırımlarda asgari yatırım tutarlarının ne olması gerektiği, 2009/15199 no'lu Bakanlar Kurulu kararının 2 no'lu ekinde, farklı yatırım alanları için farklı tutarlar olarak belirlenmiştir.
Büyük ölçekli yatırımlar, bölgesel yatırımlar ile genel teşvik sisteminden yararlanacak yatırımların yukarıda ve anılan kararın 2 no'lu ekinde belirtilen asgari sabit yatırım tutarı ve/veya asgari kapasite şartlarını sağlaması gerekmektedir.
b- Finansal kiralama şirketleri aracılığı ile yapılacak yatırımlarda finansal kiralamaya konu makine ve teçhizatlara ait toplam tutarın her bir finansal kiralama şirketi için asgari 200 bin Türk Lirası olması gerekmektedir.
c- Kararın 12'nci maddesi kapsamında "tekstil, konfeksiyon ve hazır giyim, deri ve deri mamulleri sektörlerine taşınma desteği"nden yararlanacak tesisler için asgari sabit yatırım tutarı aranmaz. Ancak, bu tesislerde taşınılacak yerde asgari 50 kişilik istihdam şartının sağlanması gerekir.
-Teşvik belgesinden yararlanabilecek kişiler
Teşvik belgesi düzenlenebilmesi için,
-Gerçek kişiler,
-Adi ortaklıklar,
-Sermaye şirketleri,
-Kooperatifler,
-İş ortaklıkları,
-Kamu kurum ve kuruluşları (genel ve özel bütçeli kurum ve kuruluşlar, il özel idareleri, belediyeler ve kamu iktisadi teşebbüsleri ile bunların sermaye bileşimindeki hisse oranları %50'yi geçen kurum ve kuruluşlar) ve
-Kamu kuruluşu niteliğindeki meslek kuruluşları,
-Dernekler ve vakıflar ile
-Yurtdışındaki yabancı şirketlerin Türkiye'deki şubeleri müracaat edebilecektir.
Öte yandan, kurulacak şirketler adına yapılacak teşvik belgesi talepleri dikkate alınmayacaktır.
2-Teşvik belgesi kapsamında değerlendirilmeyen harcamalar
Tamamlanmış yatırımlar ile müracaat tarihinden önce gerçekleştirilmiş bulunan yatırım harcamaları teşvik belgesi kapsamında değerlendirilmeyecektir. Öte yandan;
1- Teşvik belgeleri kapsamında;
a) Kararın 6. maddesi birinci fıkrasında belirtilenler hariç olmak üzere ham madde, ara malı ve işletme malzemesi,
b) Kullanılmış yerli makine ve teçhizat,
c) Arazi tipi olanlar dahil otomobil, minibüs vb. binek araçları, porselenden, seramikten ve camdan mamul sofra ve mutfak eşyası,
d) Ulusal çapta yayım yapan günlük gazete basım hizmetlerine yönelik teşvik belgeleri hariç diğer teşvik belgeleri kapsamında baskı, basım ve matbaa makineleri değerlendirilmez.
2- a) Gıda ürünleri ve içecek imalatı ile entegre hayvancılık yatırımlarında; kamyon, kamyonet, frigorifik kamyon, frigorifik kasa, soğutucu ünite, çekici, kamyon kasası ve kamyonet kasası,
b) Havayolu taşımacılık hizmetlerine yönelik yatırımlar dışındaki diğer yatırımlar için uçak ve helikopter teşvik belgeleri kapsamına dahil edilmez. Diğer yatırım konularında ise sektörel özellikler dikkate alınarak teşvik belgesi kapsamında değerlendirilmeyecek harcamalar belirlenir.
3- Teşvik belgelerine ait ithal ve yerli listelerde inşaat malzemelerine yer verilmez.
3-Müracaat mercii
Teşvik belgesi düzenlenmesine ilişkin talepler Hazine Müsteşarlığı'na yapılır. Ancak, yabancı sermayeli yatırımlar, büyük ölçekli yatırımlar, bölgesel uygulamalar kapsamındaki yatırımlar ile Ar-Ge ve çevre yatırımları hariç olmak üzere, sabit yatırım tutarı 8 milyon Türk Lirası'nı aşmayan ve Adana, Ankara, Aydın, Balıkesir, Denizli, Ege Bölgesi, Eskişehir, Gaziantep, İstanbul, Kayseri, Kocaeli, Konya sanayi odalarının kapsamına giren yerlerde yapılacak imalat sanayi yatırımları için, yatırımcının tercihine bağlı olarak, yatırımın yapılacağı yerdeki sanayi odalarına da müracaat edilebilir.
Müsteşarlığa yapılacak müracaatların; yabancı sermayeli şirket ve şubelerce gerçekleştirilecek yatırımlar için Yabancı Sermaye Genel Müdürlüğü'ne, diğer bütün yatırımlar için Teşvik ve Uygulama Genel Müdürlüğü'ne yapılması gerekmektedir.
4- Teşvik belgesi düzenlenmesi için müracaatta aranacak belgeler
Teşvik belgesi düzenlenebilmesi için yapılacak müracaatlarda aranılacak belgeler şunlardır:
a) Yatırımcıyı temsil ve ilzama yetkili kişilerce imzalı müracaat dilekçesi,
b) Yatırımcıyı temsil ve ilzama yetkili kişilere ait noter tasdikli imza sirküleri,
c) 2009/1 sayılı tebliğin 1 no'lu ekinde yer alan örneğe uygun olarak hazırlanmış her sayfası yatırımcıyı temsil ve ilzama yetkili kişilerce imzalı ve kaşeli bir nüsha Yatırım Bilgi Formu,
ç) Müsteşarlığa yapılacak müracaatlarda; dörtyüz Türk Lirası tutarındaki meblağın Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası nezdindeki muhasebe birimi hesabına yatırıldığına dair makbuzun ikinci nüshası. (Sanayi odalarına yapılacak müracaatlarda; yukarıda belirtilen meblağın yüz Türk Lirası tutarındaki kısmının ilgili sanayi odasının hesabına yatırıldığını gösterir makbuz nüshası ile bakiye kısmının Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası nezdindeki muhasebe birimi hesabına yatırıldığına dair makbuzun ikinci nüshası)
d) Firmanın sermaye yapısı, sermaye miktarı ve faaliyet konuları açısından nihai durumunu gösterir Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi veya Türkiye Esnaf ve Sanatkarlar Sicil Gazetesi aslı veya noterden veya sicil merciinden tasdikli örneği,
e) 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu uyarınca Türkiye genelinde Sosyal Güvenlik Kurumu'na muaccel olmuş prim ve idari para cezası borçlarının bulunmadığına veya tecil ve taksitlendirildiğine ya da yapılandırıldığına ve yapılandırmanın bozulmadığına dair Sosyal Güvenlik Kurumu'nun ilgili birimlerinden alınacak yazının aslı,
f) 2872 sayılı Çevre Kanunu'na istinaden, sadece ÇED Yönetmeliği eki listelerde yer alan "Çevresel Etki Değerlendirmesi Olumlu Kararı veya Çevresel Etki Değerlendirmesi Gerekli Değildir Kararı" şartı aranması gereken yatırım konuları için Çevre ve Orman Bakanlığı'ndan alınan karar ve/veya karara ilişkin yazı.
5-Teşvik belgeli yatırımlara sağlanacak destek unsurları
2009/15199 sayılı Bakanlar Kurulu kararının 4 no'lu ekinde teşvik edilmeyecek veya teşviki belirli şartlara bağlı yatırım konularının neler olduğu açıklanmıştır. Anılan karar ekinde belirtilen teşvik edilmeyecek yatırım konuları ile aranan şartları sağlayamayan yatırım konuları hariç olmak üzere, yukarıda belirtilen asgari sabit yatırım tutarının üzerindeki yatırımlar bölge ayırımı yapılmaksızın gümrük vergisi muafiyeti ile katma değer vergisi (KDV) istisnasından yararlanırlar.
Buna ilave olarak, bölgesel desteklerden yararlanacak yatırımlar,
a) I'inci ve II'nci bölgelerde;
- Gümrük vergisi muafiyeti,
- KDV istisnası,
- Vergi indirimi,
- Yatırım yeri tahsisi ve
- 31.12.2010 tarihine kadar yatırıma başlanılması halinde sigorta primi işveren hissesi desteğinden,
b) III'üncü ve IV'üncü bölgelerde;
- Gümrük vergisi muafiyeti,
- KDV istisnası,
- Vergi indirimi,
- Yatırım yeri tahsisi,
- Sigorta primi işveren hissesi desteği ve
- Faiz desteğinden yararlanabilir.
Büyük ölçekli yatırımlara gümrük vergisi muafiyeti, KDV istisnası, vergi indirimi, yatırım yeri tahsisi ve sigorta primi işveren hissesi desteği uygulanabilir. Ancak I'inci ve II'nci bölgelerde sigorta primi işveren hissesi desteğinden yararlanılabilmesi için 31.12.2010 tarihinden önce yatırıma başlanılması gerekir.
Ar-Ge ve çevre yatırımları gümrük vergisi muafiyeti, KDV istisnası ve faiz desteğinden yararlanabilir.
Teşvik belgeli yatırımlara sağlanan destek unsurlarına ve bunların uygulanmasına yönelik açıklamalarımıza önümüzdeki haftaki yazımızda da devam edilecektir.
Akif AKARCA / Dr.Mehmet ŞAFAK
www.dunyagazetesi.com.tr/yazar.asp?authId=64