Yurt dışındaki ev hanımının emeklilik hakkı
Sayın Tahsin bey, 1970 yıllarında Almanya'ya evlenerek gitmiş olan 1951 doğumlu annem A.Y., Almanya'da 2,5 yıl çalışmış; daha sonra ev hanımı olarak Almanya'da ikamet etmiş ve 1986 yılında Türkiye'ye kesin dönüş yapmıştır. Türkiye'de hiçbir çalışmışlığı yoktur. Annemin emekli olabilmesi için neler yapması gerekmektedir? İnternetten araştırdığımda ev hanımlarının 5000 işgünü x günlük 3,5 ABD Doları yatırdıklarında emekli olabilecekleri bilgisine ulaştım. Borçlanma, gerekli başvuru ve irtibat bilgisi verir misiniz? Yurtdışından dönen ev hanımının emeklilik hakkı var mı? O.Y.
C: İlk yurtdışı hizmet borçlanması hakkında kanun, 30.05.1978 tarih ve 2147 sayılı Kanun'dur. İkincisi ise değişiklikleriyle halen yürürlükte olan 3201 sayılı Kanun'dur. Yurtdışındaki vatandaşlarımızın çalışmayan eşleri de, 3201 sayılı Yasa uyarınca, yurtdışı borçlanmasından yararlanma hakkına sahiptir. Dövizle yurtdışı hizmet borçlanması yerine prime esas kazançlar uygulaması getirilmiş ve 08/05/2008 tarihinde yürürlüğe girmiştir. Ev kadını olarak geçen süreler de yurtdışı borçlanmasına dahildir. Ancak, 18 yaşın doldurulmasından önce yurtdışında geçen ev kadınlığı süreleri borçlanma kapsamı dışında tutulur. Ev kadını olarak geçen süreler ise yurtdışında oturduklarına dair alacakları ikamet belgesi (Türkiye'de yeminli tercüme bürolarınca, yurtdışında ise konsolosluklarca yapılmış tercümesi ile birlikte), ikamet belgesi temin edilemiyorsa yurtdışına çıkış ve yurda giriş tarihleri, fotoğraf ve künye bilgilerinin bulunduğu pasaport sayfalarının noter tarafından tasdikli fotokopisi ya da emniyet müdürlüklerinden alacakları yurda giriş-çıkış çizelgesi ile belgelendirilmelidir. Ev kadınlığında geçen sürelerin borçlanma işlemleri SGK'ca Genel Müdürlük Yurtdışı Borçlanma ve Tahsis İşlemler Daire Başkanlığı görev ve yetkisinde yürütülmektedir.
Ev kadınlığı sürelerinin borçlanılmasına ilişkin yazılı talep, ?Yurtdışı Borçlanma Talep Dilekçesi?nin usulüne göre doldurulup imzalandıktan sonra doğrudan ya da posta yolu ile kurumun ilgili ünitesine verilmesi ile yapılır. Bu belge dışında yurtdışı hizmet borçlanması isteğine dair yazılı dilekçe ile yapılan başvurular da kabul edilecektir. Bu durumda olanların borçlanma işlemleri, talep tarihinde geçerli olan prime esas kazancın alt ve üst sınırları arasında seçilecek olan kazanç üzerinden gerçekleştirilir. Borçlanılacak her bir gün için tahakkuk ettirilecek borç tutarının prime esas asgari ve azami günlük kazanç arasından seçilecek günlük kazancın % 32'si olduğu belirlenmiştir. 01/07/2008 ? 31/12/2008 tarihleri arasında yurtdışı hizmet borçlanması talebinde bulunanların bir gün için tahakkuk ettirilecek borcun tespitinde dikkate alınacak olan prime esas asgari günlük kazanç 21,29 YTL, azami günlük kazanç ise (21,29 x 6,5) 138,39 YTL'dir. Bu kazançlara bağlı olarak bir gün için tahakkuk ettirilecek borcun alt sınırı 21,29 x % 32 = 6,81 YTL, üst sınırı ise 138,39 x % 32 = 44,28 YTL'dir.
Tahsin Sınav
Sayın Tahsin bey, 1970 yıllarında Almanya'ya evlenerek gitmiş olan 1951 doğumlu annem A.Y., Almanya'da 2,5 yıl çalışmış; daha sonra ev hanımı olarak Almanya'da ikamet etmiş ve 1986 yılında Türkiye'ye kesin dönüş yapmıştır. Türkiye'de hiçbir çalışmışlığı yoktur. Annemin emekli olabilmesi için neler yapması gerekmektedir? İnternetten araştırdığımda ev hanımlarının 5000 işgünü x günlük 3,5 ABD Doları yatırdıklarında emekli olabilecekleri bilgisine ulaştım. Borçlanma, gerekli başvuru ve irtibat bilgisi verir misiniz? Yurtdışından dönen ev hanımının emeklilik hakkı var mı? O.Y.
C: İlk yurtdışı hizmet borçlanması hakkında kanun, 30.05.1978 tarih ve 2147 sayılı Kanun'dur. İkincisi ise değişiklikleriyle halen yürürlükte olan 3201 sayılı Kanun'dur. Yurtdışındaki vatandaşlarımızın çalışmayan eşleri de, 3201 sayılı Yasa uyarınca, yurtdışı borçlanmasından yararlanma hakkına sahiptir. Dövizle yurtdışı hizmet borçlanması yerine prime esas kazançlar uygulaması getirilmiş ve 08/05/2008 tarihinde yürürlüğe girmiştir. Ev kadını olarak geçen süreler de yurtdışı borçlanmasına dahildir. Ancak, 18 yaşın doldurulmasından önce yurtdışında geçen ev kadınlığı süreleri borçlanma kapsamı dışında tutulur. Ev kadını olarak geçen süreler ise yurtdışında oturduklarına dair alacakları ikamet belgesi (Türkiye'de yeminli tercüme bürolarınca, yurtdışında ise konsolosluklarca yapılmış tercümesi ile birlikte), ikamet belgesi temin edilemiyorsa yurtdışına çıkış ve yurda giriş tarihleri, fotoğraf ve künye bilgilerinin bulunduğu pasaport sayfalarının noter tarafından tasdikli fotokopisi ya da emniyet müdürlüklerinden alacakları yurda giriş-çıkış çizelgesi ile belgelendirilmelidir. Ev kadınlığında geçen sürelerin borçlanma işlemleri SGK'ca Genel Müdürlük Yurtdışı Borçlanma ve Tahsis İşlemler Daire Başkanlığı görev ve yetkisinde yürütülmektedir.
Ev kadınlığı sürelerinin borçlanılmasına ilişkin yazılı talep, ?Yurtdışı Borçlanma Talep Dilekçesi?nin usulüne göre doldurulup imzalandıktan sonra doğrudan ya da posta yolu ile kurumun ilgili ünitesine verilmesi ile yapılır. Bu belge dışında yurtdışı hizmet borçlanması isteğine dair yazılı dilekçe ile yapılan başvurular da kabul edilecektir. Bu durumda olanların borçlanma işlemleri, talep tarihinde geçerli olan prime esas kazancın alt ve üst sınırları arasında seçilecek olan kazanç üzerinden gerçekleştirilir. Borçlanılacak her bir gün için tahakkuk ettirilecek borç tutarının prime esas asgari ve azami günlük kazanç arasından seçilecek günlük kazancın % 32'si olduğu belirlenmiştir. 01/07/2008 ? 31/12/2008 tarihleri arasında yurtdışı hizmet borçlanması talebinde bulunanların bir gün için tahakkuk ettirilecek borcun tespitinde dikkate alınacak olan prime esas asgari günlük kazanç 21,29 YTL, azami günlük kazanç ise (21,29 x 6,5) 138,39 YTL'dir. Bu kazançlara bağlı olarak bir gün için tahakkuk ettirilecek borcun alt sınırı 21,29 x % 32 = 6,81 YTL, üst sınırı ise 138,39 x % 32 = 44,28 YTL'dir.
Tahsin Sınav
