Ynt: Yurtdışı Hizmet Ft. Hk
Yurtdışından Gelen Hizmet Faturalarında KDV ve Stopaj Sorunu
I- GİRİŞ
Türkiye'de yerleşik kişi ve kuruluşlar, yurt dışından mal ve hizmet ithal etmektedirler.
Yurt dışında yerleşik kişi ve kuruluşlardan hizmet ithal edilmesi,gümrükleme işlemine tabi olmayıp, hizmeti alan Türkiye mukimine, KDV ve Stopaj sorumluluğu getirebildiğinden mal ithaline göre farklılık
arz etmektedir.
Yazımızın konusunu, Türkiye'de yerleşik firmalar tarafından yapılan hizmet ithallerinden hangilerinin KDV ve Stopaj sorumluluğu kapsamında olduğunun ve sorumluluğa ilişkin usul ve esasların açıklanması
oluşturacaktır.
II- KDV AÇISINDAN
Bilindiği üzere KDV Kanunu'nun konusuna Türkiye'de yapılan işlemler girmektedir. İşlemlerin Türkiye'de yapılması aynı Kanun'un 6. maddesinde;
a- Malların teslim anında Türkiye' de bulunmasını,
b- Hizmetin Türkiye' de yapılmasını veya hizmetten Türkiye' de faydalanılmasını ifade etmektedir.
Kanun hükmünden hareketle hizmetin Türkiye'de yapılmasından; söz konusu işlemin Türkiye'de gerçekleşmesini anlamak gerekmektedir.
Hizmetten Türkiye'de yararlanılmasından ise, 17, 26 ve 30 Seri No.lu KDV Genel Tebliğleri'ndeki ifadelerden hareketle; "Türkiye'ye getirilen hizmet, Türkiye'deki firmanın Türkiye'deki faaliyeti ile ilgili ise, hizmetten Türkiye'de faydalanılmıştır; hizmet Türkiye'deki faaliyetlerle ilgili değilse, sonuçları Türkiye dışında doğuyorsa
Türkiye'de faydalanılmamıştır." şeklinde açıklamak mümkündür.
Konuya ilişkin olarak Maliye Bakanlığı'nın yayımlamış olduğu 15 seri no.lu KDV Genel Tebliği'nde, yurt dışından sağlanan hizmetlere ait KDV'nin hizmetten faydalanan yurt içindeki muhatap tarafından sorumlu sıfatıyla beyan edileceği açıklanmıştır. Dolayısıyla yurt dışındansağlanan ve KDVK'nın 1/2. maddesine göre hizmet ithali kapsamında değerlendirilen işlemlere ait KDV'nin, hizmetten yararlanan Türkiye'de mukim kişi ve kuruluşlarca sorumlu sıfatıyla verilecek olan 2. no.lu KDV beyannamesi ile beyan edilerek bağlı bulunulan vergi dairesine ödenmesi, 1 no.lu KDV beyannamesinde de gösterilerek indirilmesi mümkün olacaktır.
Faydalanma Türkiye'de olmak ve KDV'yi önleyen özel bir hüküm bulunmamak kaydıyla;
- Yurt dışından teknik hizmet, montaj hizmeti veya danışmanlık hizmeti alınması,
- Yurt dışından gayrimaddî hak alınması veya kiralanması (know-how,marka vs.),
- Yurt dışından kiralanmış menkulün (meselâ bir iş makinesinin) Türkiye'ye getirilip kullanılması,
- Yurt dışından yazılım hizmeti alınması,
- Yurt dışından tamir-bakım hizmeti alınması,
- Yurt dışından yapılan mal tedarikine bağlı vade farkları,
- Bir yurt dışı firmanın personeli olan kişinin, geçici süreyle Türkiye'de görev yapması gibi hizmetler KDV sorumluluğu gerektirmektedir.
Yurtdışından alınan bir hizmette KDV sorumluluğunun doğmaması için;
? Bu hizmet, KDV'nin konusuna girmeyen bir hizmet olmalıdır,
? Hizmet, Türkiye'ye ithal edilmemiş (Türkiye'de icra edilmemiş ve Türkiye'de faydalanılmamış) olmalıdır,
? İthal edilen hizmet, KDV istisnasına konu bir hizmet olmalıdır.
Yurtdışından alınan ve bu üç şartın sağlanamadığı tüm hizmetler, KDV sorumluluğu gerektirmektedir. Hizmeti yapanın mukimi olduğu ülke ile Türkiye arasında vergi anlaşması bulunması, vergi anlaşmalarının
KDV'ni kapsamaması sebebiyle, KDV sorumluluğunu etkilememektedir.
Örnek-1: Türkiye'de yapılacak bir binanın projesi Fransa'daki Y şirketine çizdirilmiştir. Proje çizimi Fransa'da yapılmış ve faturası Türkiye'ye gönderilmiştir. Fatura tutarı 100.000 Euro, hizmet faturasının alındığı tarihteki Euro kuru 2,0 TL'dir.
100.000 x 2,0 = 200.000 TL (Fatura Tutarı)
200.000 x 0,18 = 36.000 TL (%18 Sorumlu Sıfatıyla Hesaplanan KDV Tutarı)
------------------------------/---------------------------------
258 Yapılmakta Olan Yatırımlar 200.000
191 İndirilecek KDV 36.000
320 Satıcılar 200.000
360 Öd. Vergi ve Fon. 36.000
-----------------------------/-----------------------------------
Örnek-2: Türkiye'de üretilen mallara yurtdışında müşteri bulan bir yabancının yaptığı komisyonculuk hizmeti, yurtdışında cereyan ettiği ve faydalanma da orada gerçekleştiği için KDV sorumluluğu gerektirmemektedir.