2024 e Devreden 570 in 2024 Yılında Vergiye Etkisi

[Soruyor]

Değerli üstatlar görüşleriniz nelerdir.

 

[ferhat]

KAZANÇLARI İSTİSNA OLANLARIN ENFLASYON DÜZELTMESİNE TABİ TUTULMASI SORUN YARATABİLECEKTİR Kazançlarının tamamı gelir/kurumlar vergisinden istisna olan mükellefler de enflasyon düzeltmesi yapacaklardır. (Tebliğ Madde 8) İstisna kazanç sahiplerinin yapacakları enflasyon düzeltme işlemi sonucunda ortaya çıkacak olan düzeltme farkları kar etkisi doğurursa, bu kar gelir/kurumlar vergisinden istisna olacak mı? Yoksa vergiye mi tabi olacak? Tebliğ Madde 40 Vergiden istisna edilen kazançlar da enflasyon düzeltmesine tabi tutulan bilançolara göre tespit edilecek ve enflasyon düzeltmesine tabi tutulmuş kazanç tutarları beyannamede indirim konusu yapılabilecektir. Örneğin, serbest bölgede faaliyette bulunan ve kazançlarının tamamı istisna kapsamında olan bir mükellef, 2024 yılı bilançosunu düzeltmeye tabi tutacak ve düzeltme sonucu oluşan kazanç tutarını beyannamede istisna olarak göstermek suretiyle matrahtan indirim konusu yapabilecektir.

ENFLASYONDÜZELTMESİNİN VERGİ ETKİSİ
2023 DÜZELTMESİNİN GELİR/KURUMLAR VERGİSİNE ETKİSİ OLMAYACAK

2023hesapdönemi sonunaait bilanço içingeçerli olmak üzereenflasyondüzeltmesiyapılacak 31/12/2023 tarihlimali tablolarınenflasyondüzeltmesine tabi tutulması sonucukaynaklanankâr/zarar farkı, geçmiş yıllarkâr/zararıhesabındagösterilecektir. Bu şekilde tespit edilen geçmiş yıl kârı vergiye tabi tutulmayacak, geçmiş yıl zararı zarar olarak kabul edilmeyecektir. (VUKMük.298/A-7,Geçici33) 2023hesapdönemine ait vergimatrahı, düzeltmeöncesi mali tablolara göre tespit edilen kârlar üzerinden hesaplanacaktır. 2023 hesap dönemi amortisman gideri de enflasyon düzeltmesiöncesideğerlerüzerindenhesaplanacaktır.

2024 DÜZELTMESİNİN GELİR/KURUMLAR VERGİSİNE (GEÇİCİ DAHİL) VERGİ ETKİSİ OLACAK 2024hesapdönemineait vergimatrahı, düzeltilmiş bilançoya göre tespit edilecektir. Geçici vergi dönemlerivehesapdönemisonuitibariyleoluşankâr ya da zarar, “Enflasyon Düzeltme Hesabı”nın bakiyesinegörebulunacaktır. “Enflasyon Düzeltme Hesabı”nın bakiyesi, “EnflasyonDüzeltmesi Karları/Zararları” hesapları aracılığıyla “DönemKarı veya Zararı Hesabı”na devredilerek kapatılacak ve verilen bakiye türüne göre işletmenin dönemkâr ya da zararı görülmüş olacaktır.(VUKMük.298/A)

ENFLASYONDÜZELTMESİNİN VERGİ ETKİSİ

01.01.2024 TARİHİ İTİBARİYLE BİLANÇOLARININ PARASAL OLMAYAN PASİF TOPLAMLARININ PARASAL OLMAYAN AKTİF TOPLAMLARINDAN FAZLA OLAN MÜKELLEFLERİÇİN 2024 ENFLASYON DÜZELTMESİ ZARAR ETKİSİ YARATACAKTIR. (düzeltilmiş stoğunsatış halinde maliyet etkisi ve artırılmış iktisadi kıymet değeri üzerinden ayrılacak amortismanın gider etkisi de karı azaltacaktır)

01.01.2024 TARİHİ İTİBARİYLE BİLANÇOLARININ PARASAL OLMAYAN PASİF TOPLAMLARININ PARASAL OLMAYAN AKTİF TOPLAMLARINDAN AZ OLANLAR İÇİN 2024 ENFLASYON DÜZELTMESİ KAR ETKİSİ YARATACAKTIR. (düzeltilmiş stoğunsatış halinde maliyet etkisi ve artırılmış iktisadi kıymet değeri üzerinden ayrılacak amortismanın gider etkisi de karı azaltacaktır)

P. OLMAYAN AKTİF < P. OLMAYAN PASİF DAHA AZ VERGİ ÖDEYECEKLER
P. OLMAYAN AKTİF > P. OLMAYAN PASİF DAHA ÇOK VERGİ ÖDEYECEKLER

ENFLASYONDÜZELTMESİNİN VERGİ ETKİSİ

özsermayesi(+DİĞER PARASAL OLMAYAN PASİFLER TOPLAMI) duran varlık ve stok toplamından yüksek olan daha az vergi ödeyecek

özsermayesi(+DİĞER PARASAL OLMAYAN PASİFLER TOPLAMI) duran varlık ve stok toplamından düşük olan daha çok vergi ödeyecek

Borç tek başına enflasyon gelir etkisi yaratmaz. Borçlu firmalar borç ile aktifinde bir kıymet oluşturmadı ise borcun negatif yada pozitif vergi etkisi olmayacak

Borçlu firmalar borç ile stok yada yatırım yaptı ise ve özsermayesi yatırımdan daha az ise daha çok vergi ödeyecek. Özsermayesi çok ise daha az

vergi ödeyecektir.

VERGİ ETKİSİNİ AZALTMAK/ENGELLEMEK İÇİN NELER YAPABİLİRİZ

❑2023 sonu düzeltmesi için hazırlık
❖ 31.12.2023 sonu itibariyle var olan stoklarımızın deftere giriş tarihlerinin ayrıntılı ortaya konulması
❖ duran varlıklarımızın defter kayıt tarihlerinin kontrolü, olmayanların arşivden bulunması,
❖ Yıllara sari işlerde maliyet ve hakedişlerin deftere kayıt tarihi itibariyle tespiti (740 hs dan 170 hesaba gelirken 740 hs daki süre ne olacak?) (tebliğ taslak hakediş için hem defter kayıt tarihi hem de alış tarihi diyor!!!)
❖ ROFM içeren kıymetlerin tespiti (stok, duran varlık, özel tükenmeye tabi varlık içindeki finansman giderleri) Maliyete intikal etmiş finansman giderinin hesaplanması
❖ Alınan ve verilen avanslar var ise gelecekte alınacak yada teslim edilecek bir emtia karşılığı verilmişalınmış olanların ödeme-tahsil tarihlerinin belirlenmesi
❖ Özsermaye kalemlerinin kontrolü, düzeltmeye tabi olacak ve olmayacak olan özsermaye kalemlerinin tespiti,
❖ Sermayeyi oluşturan unsurların tespiti, (nakit, ayni, geçmiş yıl karı, fonlar vb)
❖ Sermayeyi oluşturan unsurlardan düzeltmeye tabi olacakların ödeme, mülkiyetin intikali, sermaye artırım tescil tarihlerinin tespiti

VERGİ ETKİSİNİ AZALTMAK/ENGELLEMEK İÇİN NELER YAPABİLİRİZ
❑2023 YILI SONUNA KADAR YAPILABİLECEKLER
• 2023 SONU STOK VE DURAN VARLIKLARI YÜKSEK TUTULMASI FAYDALI
• Net defter değeri sıfır olan kıymetlerin enflasyon düzeltmesinin 2024 ve devamında etkisi sıfır
• ÖZSERMAYEYİ ARTIRACAK SERMAYE ARTIŞLARI YAPILABİLİR
❑2024 DE YAPILABİLECEKLER • ÖZSERMAYEYİ YÜKSEK TUTMAK ESAS OLUP, İHTİYAÇ VARSA ACİL SERMAYE ARTIŞI
• 2024 GEÇİCİ YADA YIL SONU STOK/DURAN VARLIĞIN AZ OLMASI DAHA FAYDALI (satış halinde; 2023 düzeltmesinden gelen yüksek maliyet karı aşağı çekecektir. Ayrıca stok azaldığından düzeltme karı azalacaktır.)
❑ÖZSERMAYE KALEMLERİNİN KENDİ İÇİNDE SERMAYEYE İLAVESİNİN VERGİ ETKİSİ NÖTRDÜR.
❑(öz sermaye içinde yer alan parasal kıymetler hariç)
• Genel kural bu olmakla birlikte öz sermaye içinde yer alan parasal kıymetlerin sermayeye ilavesi (mevcut tebliğ taslağına göre) zarar artırıcı etki yaratmaktadır.

 

[Soruyor]

KAZANÇLARI İSTİSNA OLANLARIN ENFLASYON DÜZELTMESİNE TABİ TUTULMASI SORUN YARATABİLECEKTİR Kazançlarının tamamı gelir/kurumlar vergisinden istisna olan mükellefler de enflasyon düzeltmesi yapacaklardır. (Tebliğ Madde 8) İstisna kazanç sahiplerinin yapacakları enflasyon düzeltme işlemi sonucunda ortaya çıkacak olan düzeltme farkları kar etkisi doğurursa, bu kar gelir/kurumlar vergisinden istisna olacak mı? Yoksa vergiye mi tabi olacak? Tebliğ Madde 40 Vergiden istisna edilen kazançlar da enflasyon düzeltmesine tabi tutulan bilançolara göre tespit edilecek ve enflasyon düzeltmesine tabi tutulmuş kazanç tutarları beyannamede indirim konusu yapılabilecektir. Örneğin, serbest bölgede faaliyette bulunan ve kazançlarının tamamı istisna kapsamında olan bir mükellef, 2024 yılı bilançosunu düzeltmeye tabi tutacak ve düzeltme sonucu oluşan kazanç tutarını beyannamede istisna olarak göstermek suretiyle matrahtan indirim konusu yapabilecektir.

ENFLASYONDÜZELTMESİNİN VERGİ ETKİSİ
2023 DÜZELTMESİNİN GELİR/KURUMLAR VERGİSİNE ETKİSİ OLMAYACAK

2023hesapdönemi sonunaait bilanço içingeçerli olmak üzereenflasyondüzeltmesiyapılacak 31/12/2023 tarihlimali tablolarınenflasyondüzeltmesine tabi tutulması sonucukaynaklanankâr/zarar farkı, geçmiş yıllarkâr/zararıhesabındagösterilecektir. Bu şekilde tespit edilen geçmiş yıl kârı vergiye tabi tutulmayacak, geçmiş yıl zararı zarar olarak kabul edilmeyecektir. (VUKMük.298/A-7,Geçici33) 2023hesapdönemine ait vergimatrahı, düzeltmeöncesi mali tablolara göre tespit edilen kârlar üzerinden hesaplanacaktır. 2023 hesap dönemi amortisman gideri de enflasyon düzeltmesiöncesideğerlerüzerindenhesaplanacaktır.

2024 DÜZELTMESİNİN GELİR/KURUMLAR VERGİSİNE (GEÇİCİ DAHİL) VERGİ ETKİSİ OLACAK 2024hesapdönemineait vergimatrahı, düzeltilmiş bilançoya göre tespit edilecektir. Geçici vergi dönemlerivehesapdönemisonuitibariyleoluşankâr ya da zarar, “Enflasyon Düzeltme Hesabı”nın bakiyesinegörebulunacaktır. “Enflasyon Düzeltme Hesabı”nın bakiyesi, “EnflasyonDüzeltmesi Karları/Zararları” hesapları aracılığıyla “DönemKarı veya Zararı Hesabı”na devredilerek kapatılacak ve verilen bakiye türüne göre işletmenin dönemkâr ya da zararı görülmüş olacaktır.(VUKMük.298/A)

ENFLASYONDÜZELTMESİNİN VERGİ ETKİSİ

01.01.2024 TARİHİ İTİBARİYLE BİLANÇOLARININ PARASAL OLMAYAN PASİF TOPLAMLARININ PARASAL OLMAYAN AKTİF TOPLAMLARINDAN FAZLA OLAN MÜKELLEFLERİÇİN 2024 ENFLASYON DÜZELTMESİ ZARAR ETKİSİ YARATACAKTIR. (düzeltilmiş stoğunsatış halinde maliyet etkisi ve artırılmış iktisadi kıymet değeri üzerinden ayrılacak amortismanın gider etkisi de karı azaltacaktır)

01.01.2024 TARİHİ İTİBARİYLE BİLANÇOLARININ PARASAL OLMAYAN PASİF TOPLAMLARININ PARASAL OLMAYAN AKTİF TOPLAMLARINDAN AZ OLANLAR İÇİN 2024 ENFLASYON DÜZELTMESİ KAR ETKİSİ YARATACAKTIR. (düzeltilmiş stoğunsatış halinde maliyet etkisi ve artırılmış iktisadi kıymet değeri üzerinden ayrılacak amortismanın gider etkisi de karı azaltacaktır)

P. OLMAYAN AKTİF < P. OLMAYAN PASİF DAHA AZ VERGİ ÖDEYECEKLER
P. OLMAYAN AKTİF > P. OLMAYAN PASİF DAHA ÇOK VERGİ ÖDEYECEKLER

ENFLASYONDÜZELTMESİNİN VERGİ ETKİSİ

özsermayesi(+DİĞER PARASAL OLMAYAN PASİFLER TOPLAMI) duran varlık ve stok toplamından yüksek olan daha az vergi ödeyecek

özsermayesi(+DİĞER PARASAL OLMAYAN PASİFLER TOPLAMI) duran varlık ve stok toplamından düşük olan daha çok vergi ödeyecek

Borç tek başına enflasyon gelir etkisi yaratmaz. Borçlu firmalar borç ile aktifinde bir kıymet oluşturmadı ise borcun negatif yada pozitif vergi etkisi olmayacak

Borçlu firmalar borç ile stok yada yatırım yaptı ise ve özsermayesi yatırımdan daha az ise daha çok vergi ödeyecek. Özsermayesi çok ise daha az

vergi ödeyecektir.

VERGİ ETKİSİNİ AZALTMAK/ENGELLEMEK İÇİN NELER YAPABİLİRİZ

❑2023 sonu düzeltmesi için hazırlık
❖ 31.12.2023 sonu itibariyle var olan stoklarımızın deftere giriş tarihlerinin ayrıntılı ortaya konulması
❖ duran varlıklarımızın defter kayıt tarihlerinin kontrolü, olmayanların arşivden bulunması,
❖ Yıllara sari işlerde maliyet ve hakedişlerin deftere kayıt tarihi itibariyle tespiti (740 hs dan 170 hesaba gelirken 740 hs daki süre ne olacak?) (tebliğ taslak hakediş için hem defter kayıt tarihi hem de alış tarihi diyor!!!)
❖ ROFM içeren kıymetlerin tespiti (stok, duran varlık, özel tükenmeye tabi varlık içindeki finansman giderleri) Maliyete intikal etmiş finansman giderinin hesaplanması
❖ Alınan ve verilen avanslar var ise gelecekte alınacak yada teslim edilecek bir emtia karşılığı verilmişalınmış olanların ödeme-tahsil tarihlerinin belirlenmesi
❖ Özsermaye kalemlerinin kontrolü, düzeltmeye tabi olacak ve olmayacak olan özsermaye kalemlerinin tespiti,
❖ Sermayeyi oluşturan unsurların tespiti, (nakit, ayni, geçmiş yıl karı, fonlar vb)
❖ Sermayeyi oluşturan unsurlardan düzeltmeye tabi olacakların ödeme, mülkiyetin intikali, sermaye artırım tescil tarihlerinin tespiti

VERGİ ETKİSİNİ AZALTMAK/ENGELLEMEK İÇİN NELER YAPABİLİRİZ
❑2023 YILI SONUNA KADAR YAPILABİLECEKLER
• 2023 SONU STOK VE DURAN VARLIKLARI YÜKSEK TUTULMASI FAYDALI
• Net defter değeri sıfır olan kıymetlerin enflasyon düzeltmesinin 2024 ve devamında etkisi sıfır
• ÖZSERMAYEYİ ARTIRACAK SERMAYE ARTIŞLARI YAPILABİLİR
❑2024 DE YAPILABİLECEKLER • ÖZSERMAYEYİ YÜKSEK TUTMAK ESAS OLUP, İHTİYAÇ VARSA ACİL SERMAYE ARTIŞI
• 2024 GEÇİCİ YADA YIL SONU STOK/DURAN VARLIĞIN AZ OLMASI DAHA FAYDALI (satış halinde; 2023 düzeltmesinden gelen yüksek maliyet karı aşağı çekecektir. Ayrıca stok azaldığından düzeltme karı azalacaktır.)
❑ÖZSERMAYE KALEMLERİNİN KENDİ İÇİNDE SERMAYEYE İLAVESİNİN VERGİ ETKİSİ NÖTRDÜR.
❑(öz sermaye içinde yer alan parasal kıymetler hariç)
• Genel kural bu olmakla birlikte öz sermaye içinde yer alan parasal kıymetlerin sermayeye ilavesi (mevcut tebliğ taslağına göre) zarar artırıcı etki yaratmaktadır.

Vermiş olduğunuz bilgiler için teşekkür ederim. Sağlık günler dilerim.