Gider Pusulasında KDV, Sorumlu Sıfatıyla Beyan Hakkında Bilgi

[adreancelebi]

T.C.
MALİYE BAKANLIĞI
İstanbul Defterdarlığı
Katma Değer Vergisi Gelir Müdürlüğü​

TARİH: 02.10.2000

SAYI : KDV.MUK.B.07.4.DEF.0.34.16.1/1.25-22825/5277

KONU : Mükellef sıfatıyla gelir vergisinden istisna tutulduğunda düzenlenen gider pusulasının imzalanamaması durumunda hangi belgelerin düzenlenebileceği ve KDV karşısındaki durumu hakkında.



İLGİ : 26.05.2000 tarihli dilekçeniz.

İlgide kayıtlı dilekçenizde Gelir Vergisi Kanunu?nun 18. Maddesi kapsamında ?müellif? sıfatıyla gelir vergisinden istisna tutulduğunuzu, bu çerçevede yayımlanan 242 Sayılı GVGT hükümleri uyarınca eserleri satın alanların gider pusulası düzenlemeleri gerektiği, ancak diğer illere posta ya da kargo ile gönderdiğiniz kitaplara gider pusulası düzenlediğinde ise, satıcının imzasının bulunmamasından ötürü V.U.K. hükümlerine aykırı durum oluştuğu gibi zorluklarla karşı karşıya kaldığınızı belirterek G.V.K. 18. Madde ve V.U.K. uyarınca hangi belgeleri düzenleyebileceğiniz ve KDV karşısındaki durumunuz hakkında görüş sorulmaktadır.

Bilindiği gibi, 213 Sayılı Vergi Usul Kanunu?nun 234. Maddesinde ?Birinci ve ikinci sınıf tüccarlar, kazancı basit usulde tespit edilenlerle defter tutmak mecburiyetinde olan serbest meslek erbabının ve çiftçilerin;

Vergiden muaf esnafa;

Yaptıkları işler veya onlardan satın aldıkları emtia için tanzim edip işi yapana veya emtiayı satana imza ettirecekleri gider pusulası vergiden muaf esnaf tarafından verilmiş fatura hükmündedir. Bu belge birinci ve ikinci sınıf tüccarların, zati eşyalarını satan kimselerden satın aldıkları altın mücevher gibi kıymetli eşya için tanzim edilir? denilmektedir.

Öte yandan, konuya ilişkin Maliye Bakanlığı?ndan alınan 16.05.2000 tarih ve B.07.0.GEL.0.42/4215-32-622-23225 sayılı yazıda;

?193 Sayılı Gelir Vergisi Kanunu?nun 18. Maddesinde, ?Müellif, mütercim, heykeltraş, hattat, ressam, bestekar, bilgisayar programcısı ve mucitlerin ve bunların kanuni mirasçılarının şiir, hikaye, roman, makale, bilimsel araştırma ve incelemeleri, bilgisayar yazılımı, röportaj, karikatür, fotoğraf, film, video band, radyo, televizyon ve videoda yayınlamak veya kitap, CD, disket, resim, heykel ve nota halindeki eserleri ile ihtira beratlarını satmak veya bunlar üzerindeki mevcut haklarını devir ve temlik etmek veya kiralamak suretiyle elde ettikleri hasılat gelir vergisinden müstesnadır.

Eserlerin neşir, temsil, icra ve teşhir gibi suretlerle değerlendirilmesi karşılığında alınan bedel ve ücretler istisnaya dahildir.

Yukarıda yazılı kazançların arızi olarak elde edilmesi istisna hükmünün uygulanmasına engel teşkil etmez.

Serbest meslek kazançları istisnasının, bu Kanunun 94. Maddesi uyarınca tevkif suretiyle ödenecek vergiye şümulü yoktur? hükmü yer almıştır.

Bu hükme göre, adı geçenin kitap yazma faaliyetinin mutad veya arızi olmasına bakılmaksızın bu kitabın satışından elde edeceği gelir nedeniyle Gelir Vergisi Kanunu?nun 18. maddesinde yer alan istisnadan faydalanması mümkün bulunmaktadır.

Bu açıklamalara göre, Gelir Vergisi Kanunu?nun 18. maddesinde yer alan istisnadan faydalanmanız şartıyla belge düzenleme mecburiyetiniz bulunmamakta olup, söz konusu kitap satışlarının vergi mükelleflerine yapılması halinde satışların gider pusulası ile belgelendirilmesi mümkündür. Ancak muafiyet kapsamında yer almamanız halinde satışlarınızı serbest meslek makbuzu ile belgelendirmeniz gerekmektedir.

Öte yandan, 3065 Sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu?nun 1/1. maddesine göre serbest meslek faaliyeti çerçevesinde yapılan teslim ve hizmetler katma değer vergisine tabi bulunmaktadır.

Kanuna bağlı olarak yayımlanan 19 Seri No.lu Katma Değer Vergisi Genel Tebliği?nde konuya açıklık getirilmiş ve Gelir Vergisi Kanunu?nun 18. maddesinde sözü edilen faaliyetleri mutad ve sürekli bir şekilde yapanların gerçek usulde katma değer vergisine tabi olacağı, arızi nitelik taşıyan serbest meslek faaliyetlerinde ise vergi uygulanmayacağı ve Gelir Vergisi Kanunu?nun 3239 sayılı Kanunla değişik 15. maddesi kapsamına giren faaliyetlerde de yukarıdaki hüküm geçerli olacağı belirtilmiştir.

Bu itibarla, sözü edilen 18. madde kapsamına giren faaliyetlerin mutad ve sürekli bir çerçevede sürdürülmesi gerçek usulde katma değer vergisi mükellefiyetini gerektirmektedir. Bu faaliyetlerin arızi olarak yapılması halinde ise yukarıdaki açıklama çerçevesinde vergi aranılmayacaktır.

Diğer taraftan, Katma Değer Vergisi Kanunu?nun 9. maddesinde; Maliye ve Gümrük Bakanlığı?nın gerekli görülen hallerde, vergiye tabi işlemlere taraf olanları verginin ödenmesinden sorumlu tutabileceği hükme bağlanmıştır.

Yukarıdaki açıklanan Tebliğ ile, bu yetkiye dayanılarak Gelir Vergisi Kanunu?nun sözü edilen 18. maddesi kapsamına giren teslim ve hizmetleri münhasıran aynı Kanunun 94. maddesine zikredilen kişi ve kuruluşlara yapanların katma değer vergisinin bu kişi ve kuruluşlar tarafından sorumlu sıfatıyla beyan edilmesinin uygun görüldüğü, ancak serbest meslek erbabının bu uygulamadan faydalanabilmesi için gerçek usulde katma değer vergisi mükellefiyetlerinin sadece Gelir Vergisi Kanunu?nun 18. Maddesi kapsamına giren işlemlerden ibaret olması ve işlemlerin tamamının aynı Kanunun 94. Maddesine göre, gelir vergisi stopajına tabi tutulması gerektiği açıklanmıştır.

Ayrıca, bu şekilde işlem yapılabilmesi için Gelir Vergisi Kanunu?nun 18. maddesi kapsamına giren kişilerin bu durumu önceden vergi sorumlusuna bildirmesi gerekmektedir. 18. madde kapsamına giren teslim veya hizmetleri 94. maddede sayılan kişi ve kuruluşlar yanında maddede yer almayanlara da yapanlar bu uygulamadan faydalanamayacaktır.

Buna göre, Gelir Vergisi Kanunu?nun 18. maddesi kapsamına giren faaliyetlerinizin mutad ve sürekli olmaksızın arızi olarak yapılması halinde elde ettiğiniz gelir katma değer vergisine tabi olmayacak, mutad ve sürekli olması halinde ise KDV?ne tabi olacaktır.

Bilgi edinilmesini rica ederim.