3568+5786=?

[nane]

3568 sayılı "Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanunu"nun bazı maddeleri 5786 sayılı "Serbest Muhasebecilik, Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanunu'nda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun" ile değiştirildi ve 26.7.2008 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Yapılan değişiklikler aynı zamanda beraberinde önemli problemler de getirmiştir.
5786 sayılı kanunla getirilen temel düzenlemelerden bir tanesi serbest muhasebecilik mesleğinin kaldırılmasıdır. Bununla birlikte geçici maddeyle mevcut serbest muhasebecilerin hakları korunmuş olduğundan bu kişiler serbest muhasebeci mali müşavir (SMMM) olabileceklerdir. Bu kişiler TÜRMOB'un en fazla altı ay süreli özel eğitimine katılmak, beş yıl içinde sınava girmek ve beş hakla sınırlı olmak üzere SMMM olabileceklerdir. Stajyerler de sınavda başarılı olmak şartıyla bu hakka sahiptirler. SMMM stajının süresi de değişiklikten önce sınavı kazananlar hariç iki yıldan üç yıla çıkartılmıştır. SMMM olup Yeminli Mali Müşavir (YMM) olmak isteyenler ise süre+sınav şartına uymak zorundadırlar. Bu durumda 10 yılını dolduranlar ayrıca sınavı ve dolayısıyla sına süresini de bekleyeceklerdir. Oysa vergi inceleme yetkisine sahip olanlar on yılını doldurup sınava girmeden YMM olabileceklerdir. Bu da uygulamada ayrımcılığa sebep olacaktır.

Aslında burada klasik kanun yapma problemlerinden bir tanesi karşımıza çıkmaktadır. On yılını dolduranlara tanınan haklar örneğin dokuz yılını dolduranlar bakımından haksızlık olacaktır. Zaman kısaldıkça haksızlık da artacaktır. Ayrıca buradaki sınavı neden Maliye Bakanlığı'nın yaptığı da tartışılmalıdır. Zira diğer sınavlarda bu yetki TÜRMOB'a verilmektedir. Burada inceleme elemanları da on yılını doldurup diğer meslek mensuplarıyla birlikte sınava girsin diyenler yanında herkes sınavsız geçiş hakkından yararlansın diyenler de vardır. Burada görüşlerden bir ya da diğerini haklı görmekten ziyade adaleti sağlamak esas olmalı, eşitlik ilkesi gözetilmelidir. Bu kapsamda en azından inceleme elemanlarının uygulamada özel sınavla YMM oldular düşüncesiyle karşı karşıya bırakılmaması gerekirdi. Zaten sınavlarda farklılaştırmalar başladığında problemler de başlamış demektir. Kanun yeni olmasına rağmen uygulamada şimdiden bu problem yüksek sesle seslendirilmeye başlamıştır. Özellikle sorumluluk hususu temel nokta olarak alınırsa kapsam içi ve dışında bulunanların dengesizliği daha iyi anlaşılacaktır.

Getirilen bir başka temel değişiklik, Türkiye genelinde mali denetim yapan kamu bankalarının müfettişleri ile kanunları uyarınca vergi inceleme yetkisi almış olanlardan, bu yetkilerini aldıkları tarihten itibaren kamu kurum ve kuruluşlarında sekiz yıllık hizmet süresini dolduranlarla kanunun 5. maddesinde sayılan hukuk, iktisat, maliye, işletme, muhasebe, bankacılık, kamu yönetimi ve siyasal bilimler konularında en az sekiz yıl öğretim üyesi veya görevlisi olarak çalışmış olanların SMMM olmaları için gereken sınav şartı kaldırılmıştır. Bununla birlikte burada da eski düzenleme kapsamında bu hakka sahip olanların hakları korunmaktadır.

Bu arada stajyerlerin durumu ile ilgili problemler de vardır. Mesela kanunun yürürlük tarihinden önce oda nezdinde staj dosyası açtırmış ve staja başlama sınavını kazanmış olanlar hakkında eski hüküm uygulanacakken, daha önce odaya aday meslek mensubu olarak kayıt olup dosya açtıran fakat henüz sınavlarını tamamlayıp başarılı olamayan kişilerin de staj süresinin üç yıla çıkması sözkonusudur. Burada da genellikle yeni düzenleme sonrasında kayıt yaptıranların esas alınması gerektiği yaygın olarak savunulmaktadır.

Gelen sorular ve şikayetler kapsamındaki açıklamaların da gösterdiği gibi yeni düzenlemeler bundan sonra sıkça davalara konu olacak gibi gözükmektedir. Bu konuda iyileştirici bazı düzenlemeler yapılması ve adaletsizliklerin giderilmesi lazımdır. Aksi halde 3568+5786=Problem olacaktır

 

[nane]

Beşbinyediyüzseksenaltı

Geçen yazımda gelen sorulara cevap amacıyla değindiğim konunun uygulamada ne kadar üzerinde durulduğu ve soru işaretleri yarattığı gelen sorular ve değerlendirmeler sonucunda bir kere daha anlaşılmaktadır. Bu konuda sayın okurlara beyan ettikleri fikirler ve yaptıkları değerlendirmeler için çok teşekkür ederim. Bunlardan birkaç tanesini belirtmek ve uygulamadaki sorunları ortaya koymak belki bundan sonra yapılması düşünülen ve düşünülmeyen değişiklikler için yol gösterici olabilir.
Bir okurum kendisinin durumunda olan meslek mensuplarının uğradıkları bir adaletsizlikten bahsederek bu konuyu neden kimsenin gündeme getirmediğini soruyor. Problem ticaret lisesi mezunları ile dört yıllık bir fakülte bitirenlerin aynı konumda olmasından kaynaklanmaktadır. Okurum 6 yıllık stajı devam ederken dört yıllık okul bitirdiğini, yeterlilik sınavlarına girip SMMM olmak isterken son değişiklikler sonrasında şevkinin kırıldığını, artık dört yıllık diplomasının bir anlamının kalmadığını, bu çabayı gösteremeyenlerle neden aynı konumda olduğunu merak ederek en azından sınavsız mali müşavir olma haklarının olması gerektiğini belirtmektedir. Bu durumu bu satırlardan ilgililere aktaralım. Ama şevkiniz kırılsa da edindiğiniz her bilgi parçasının sizi diğerlerinden farklı kıldığını unutmayın.

Bir başka okurum, 3568 sayılı kanunun 9 maddesiyle ilgili olarak 1. paragrafta yer alan "serbest muhasebeci mali müşavirlerden bir işyerine bağlı olarak çalışanların bu işyerlerinde geçen hizmet süreleri... serbest muhasebeci mali müşavirlikte geçmiş süre olarak kabul edilir" ifadesinin ne anlama geldiğini, burada sadece bordrolu çalışanların mı yoksa bir işyerinde ücretli olarak çalışanların mı kastedildiğini, kendisinin de bir muhasebe müdürü olduğunu, 10 yıl dolunca YMM sınavına girip giremeyeceğini sormaktadır. Yeni değişiklikler eskisinden farklı düzenlemeler getirmektedir. Buna göre daha önce vergi inceleme yetkisi almış olanların kamuda geçen süreleri nazara alınmakta, özel sektörde geçen süreleri nazara alınmamaktaydı. Oysa 5786 sayılı kanunla 3568 sayılı kanuna eklenen 12. maddede "Kanunları uyarınca vergi inceleme yetkisi almış olanlardan bilanço esasında defter tutan özel kuruluşların muhasebe birimlerinde birinci derece imza yetkisini haiz, muhasebenin fiilen sevk ve idare edilmesinden veya mali denetiminden sorumlu bulunanların bu hizmetlerinde geçen süreleri ya da yeminli mali müşavirlik ve serbest muhasebeci mali müşavirlik şirketlerinde geçen hizmet süreleri" ifadesi yer almaktadır. Bu kapsamda diğer SMMM'lerden bir işyerine bağlı olarak çalışanların bu süreleri de YMM olma koşullarından olan 10 yıllık sürenin hesabında nazara alınacaktır. Bu durumda siz de 10 yılınızı doldurduktan sonra sınava girebileceksiniz.

Bir diğer okurum devam eden bir başka adaletsizlik olduğunu, kamu bankalarında müfettişlik yapmış kişilere SMMM olabilmek için sınav muafiyeti tanınırken aynı işi yaptıkları halde özel bankalarda çalışanların sınava dahi doğrudan kabul edilmeyip, ayrıca staja tabi tutulduklarını, bunun da adil olmadığını belirterek durumun düzeltilmesi gerektiğini ifade etmektedir. Bu konuda yapılan ayrımcılığın sebebinin ilgililer tarafından açıklaması varsa bekleriz.

Burada yer verebildiğim son okurum ise kanunun baştan sona değişmesi gerektiğini, 2 yıllık yüksekokul bitirenin SM, 4 yıllık fakülte bitirenin sınavsız SMMM olması gerektiğini belirterek sadece odaya üye ve belge almanın yeterli kabul edilmesini, YMM geçişlerinin Maliye Bakanlığı tarafından düzenlenecek bir sınavla yapılmasını ve SMMM olan herkesin bunu alabilmesi gerektiğini belirtmekte ve kısaca sınav sistemi, staj imkanları ve kursların kalitesi yönünden kuşkularını dile getirmektedir.

Burada belirttiğimiz ve belirtemediğimiz problemler yeni düzenleme sonrasında bazı adaletsizlikler olduğunu göstermektedir. Gecikmeden konunun yeniden ele alınıp değerlendirilmesi gerektiği açıktır.

 

[ZİNDAN]

Ynt: Beşbinyediyüzseksenaltı

Burada yer verebildiğim son okurum ise kanunun baştan sona değişmesi gerektiğini, 2 yıllık yüksekokul bitirenin SM, 4 yıllık fakülte bitirenin sınavsız SMMM olması gerektiğini belirterek sadece odaya üye ve belge almanın yeterli kabul edilmesini, YMM geçişlerinin Maliye Bakanlığı tarafından düzenlenecek bir sınavla yapılmasını ve SMMM olan herkesin bunu alabilmesi gerektiğini belirtmekte ve kısaca sınav sistemi, staj imkanları ve kursların kalitesi yönünden kuşkularını dile getirmektedir.

Hakan beyde önüne gelen her şikayeti "şikayet" diye yazmış.Maşşallah maşşşallahhh... ???