Anonim şirkette 5o den fazla hisseye sahip ortak ortakların rızası olmadan hisse devri yapabilir mi herhangi bir kısıtlama veya engel var mıdır. Birde sormak istediğim tasfiyeye girmeden sermayedeki payını almanın bir yolu varmı teşekkürler
Anonim Şirket Hisse Devri Hakkında
- Konbuyu başlatan malimüşavirr
- Başlangıç tarihi
Sayin Malimusavir
Hisse Devrinin rizasi disinda uygun yapilabilmesi icin asagidaki bilgileri saglarsaniz yardimci olurum; Sirket Halka kapali A.S mi ? Halka acik A.S mi? Ayrica anonim şirketlerde, payın senede bağlanmış olup olmamasına göre, senede bağlanmışsa hisse türlerine göre devirlerin nasıl yapılması gerektiğidir.
1-Senede Bağlanmamış (Çıplak) Payın Devri mi yapilacak ?
2-Nama Yazılı Hisse Senet Devri mi yapilacak ?
3-Bağlı Nama Yazılı Hisse Senedinin Devri mi yapilacak ?
4-Hamiline Yazılı Hisse Senetlerinin Devri mi yapilacak?
5-Ilmuhaberin mi devri yapilacak ?
Sayın Ferhat halka kapalı a.ş. ve hisse senetleri nama yazılı
Ortaklar arasında anlaşmazlık mevcut sermaye azaltımı veya tasfiye için gerekli olan %75 nisabı sağlayamıyorlar
Ortaklar arasında anlaşmazlık mevcut sermaye azaltımı veya tasfiye için gerekli olan %75 nisabı sağlayamıyorlar
Halka kapalı anonim şirketlerde
Nama yazılı hisse senetleri kıymetli evrak niteliğindedir ve kural olarak hisse senetleri nama yazılıdır (TTK. md. 409/2). Ana sözleşmede aksine düzenleme yapılabilir. Hisselerin bir kısmı nama bir kısmı hamiline de olabilir. Hamiline yazılı hisse senetlerinin nama ve nama yazılı senetlerin hamiline dönüştürülmesi mümkündür (TTK. md. 410) Şirket ana sözleşmesinde hisse senetlerinin nama veya hamiline yazılı olabilecekleri de düzenlenebilir. Böyle bir durumda ana sözleşme değişikliğine gerek olmasızın yönetim kurulu kararı ile hisse senetlerinin nev'i değiştirilebilir.
Nama yazılı hisse senedi, kanunen emre yazılı bir senettir. Nitekim yasa (TTK. md. 416/2) ile senedin devri ciro ve zilyetliğin geçirilmesi ile gerçekleştirilmektedir. Buna göre nama yazılı hisse senedi, senedin devralana teslimi olmaksızın, sadece ayrı bir kağıda yazılan temlikname ile devredilemez. Yargıtay da bu görüştedir. Başka bir anlatımla, ciro yerine ayrı bir temlikname ve teslim ile de nama yazılı hisse devredilebilir. Burada bir hususu belirtmek gerek ki, hisse senedi arkasına yapılacak cironun beyaz ciro yerine tam ciro olması gerekmektedir.
Hisse senedinin teslimi, daha uygun bir ifade ile zilyetliğin devralana geçirilmesi çok önemlidir. Yoksa mülkiyet devralana geçmez. Nitekim TTK'nın 557. maddesi hükmüne göre pay senedinin içerdiği hak senede bağlı olup, senetsiz devir ve dermeyan edilemez. Buradaki teslim hususu, öğretide geniş yorumlanmaktadır. Yani buradaki teslim, fiilen teslim anlamında değil, zilyetliğin geçirilmesi anlamındadır. Başka bir anlatımla teslimsiz iktisap, zilyetliğin havalesi, hükmen teslim gibi hukuki müesseseler de burada geçerlidir. Yargıtay bir kararında bankada rehinli bulunan ve temlikname ile devredilmekte olan nama yazılı pay senetlerinin Medeni Kanuna uygun olarak teslimsiz, yani zilyetliğin fiilen geçirilmeksizin devrini geçerli olduğunu kabul etmiştir.
Önemli olan mülkiyetin karşı tarafa geçirilmesi iradesi ve devri yapanın yetkili olmasıdır. Yani pay senedinin zilyetliği irade dışı veya kötü niyetli olarak kazanılması halinde mülkiyet geçmez. Burada aslolan, tarafların iradelerinin korunmasıdır ancak, elbette ispat hukuku açısından nama yazılı senedin fiilen teslim alınması yararlıdır.
Devrin şirkete karşı hüküm ifade etmesi için, pay defterine kaydedilmesi de gerekmektedir. Şirket, kuruluş ve sermaye artırımları dışında, payların pay defterine kaydını kendiliğinden yapmaz. Söz konusu husus mutlaka ilgililerince ve özellikle de hisseleri devralan tarafından talep edilmelidir. Söz konusu talep şirket yönetim kurulu tarafından yerine getirilmezse devralan tarafından şirket aleyhine ifa davası açılmalıdır. Böyle bir davanın kabulüne ilişkin mahkeme ilamı, devrin pay defterine işlenmesine dair yönetim kurulu kararı yerine geçecektir.
Nama yazılı hisse senetleri, bedelleri tamamen ödenmeden de çıkartılabilir. Bu hisselerin, bedelin bir bölümü ödenmişken bile çıkartılabilmelerinin nedeni, payın kalanını ödenmemesi halinde, şirketin başvurabileceği kişinin belli olmasıdır.
Nama yazılı hisse senetlerinin devri ana sözleşme ile engellenebilir. Böyle bir hüküm yoksa hisse devri mümkündür. Pay senetleri, miras yahut cebri icra yolu ile veya karı koca mallarının idaresine ilişkin hükümler nedeniyle kazanılmışsa, teminat istenemeyeceği gibi payların devri de engellenemez (TTK. md. 418/4). Taraflar arası mülkiyet devri için temlikname, ciro ve teslim yeterlidir. Böylece devir işlemi taraflar arasında tamamlanmış olur. Ancak şirkete karşı devri ileri sürebilmek için de devrin, pay defterine kaydedilmesi gerekmektedir. Çünkü şirkete karşı ortak, pay defterinde kayıtlı olandır. Şirkete karşı kullanabileceği ortaklık haklarını, örneğin kâr payı alma hakkı, tasfiye bakiyesi hakkı, hazırlık devresi faizi hakkı, iptal davası açma hakkı, genel kurula katılma ve oy kullanma hakkı gibi haklarını, pay defterine kayıtlı olan ortak kullanabilir. Buna mukabil pay defterinin gerçeğe uygun olmadığı geçerli delillerle ispatlanabilir. Yani pay defterine yazım, kurucu değil bildirici etkiye sahiptir.
Yeri gelmişken pay defterinin niteliğinden biraz bahsedilmesi uygun olacaktır. Pay defteri tutulması zorunlu bir defterdir ancak noter tasdikine tabi olmayıp, beyana tabidir (TTK. md. 66, md. 69). Yönetim kurulu tarafından tutulur ve kayıt, yönetim kurulu kararına istinaden yapılır. Pay defteri ile hazirun cetveli arasında farklılıklar varsa, Yargıtay'a göre hazirun cetveline itibar edilmelidir. Bu nedenle şirketlerin hazirun cetvelinin hazırlanmasında hassas davranması önemlidir.
Ana sözleşmeye veya kanuna aykırı bir devir olması ve böyle bir devrin pay defterine kaydedilmesi halinde ise, ilgililer tarafından kaydın terkini için dava açabilirler.
Kaynak:
Lebib Yalkın Mevzuat Dergisi
Mehmet Maç, "Anonim Şirket Bölünmelerinde İki Yıllık Hisse Devir Yasağı Kaldırılarak Tam ve Kısmi Bölünme Daha İşlevsel Hale Getirilmiştir", Lebib Yalkın Mevzuat Dergisi ⁄ Ağustos 2009 ⁄ Sayı : 68 ⁄ Sayfa : 33-38.
Cüneyt BÜYÜKYAKA – (Avukat)
Tekinalp (Poroy⁄Çamoğlu), Ortaklıklar, syf.462, Y. 11. HD., 07.03.1994 T., 4752⁄1775 s. Kararı.
Tekinalp (Poroy⁄Çamoğlu), Ortaklıklar, syf.463.
Y. 11. HD., 15.11.1990 T., 1989⁄6746 E., 1990⁄7294 K., Narbay Şafak, Anonim Ortaklıkta Pay Defteri ⁄ Batider C.XV, S.2, s.121 vd.
(12) Y. 11. HD., 05.03.2002 T., 2001⁄10793 E., 2002⁄1933 K.
Y. 11. HD., 04.12.1981 T., 4965 E., 5248 K. sayılı kararı, Moroğlu, a.g.m., syf.47.
Medeni Kanun eski madde: 892, yeni madde: 979.
Tekinalp (Poroy⁄Çamoğlu), Ortaklıklar, syf. 672.
Orhan Çevik, Anonim Şirketler, syf. 804.
Son düzenleme: