a. Anonim Şirketlerde Yönetim Kurulunda Ölümün Etkisi
Anonim şirket yönetim kurulu, şirket esas sözleşmesi ile atanmış veya genel kurulca seçilmiş bir veya birkaç üyeden oluşabilir (TTK 359/1). 6102 sayılı Türk Ticaret Kanununda yönetim kurulu üyelerin ortak olma ve gerçek kişi olma zorunluluğu kaldırılarak, şirketlerin yönetiminin profesyonelleşmesi sağlanmaya çalışılmıştır. Yönetim kurulu üyesinin gerçek kişi olması halinde, bu üyenin ölümü yönetim kurulu üyeliğini kendiliğinden sona erdirir (TTK 363). Yönetim kurulu birden fazla üyeden oluşuyorsa, ölüm nedeniyle boşalan üyelik yerine yönetim kurulunun diğer üyeleri yeni bir üye seçerler. Yönetim kurulunun ölüm, istifa, ehliyet kaybı gibi nedenlerle boşalması halinde, boşalan üyeliklerin yerine geçici üye atamasının bir sınırı vardır. Bu sınır, seçilmiş yönetim kurulu üyelerinin toplantı ve karar alma yeter sayısını sağlayabilmesidir. Kalan üyeler, gerekli nisapları sağladıkları oranda geçici üye ataması yapabilirler. Yönetim kurulu, esas sözleşmede daha ağır bir oran belirlenmediği takdirde, üye tam sayısı çoğunluğunla toplanıp toplantıya katılanların çoğunluğu ile karar alır (TTK 390). Bu nisaba boşalan üyelerde dahil edilerek, üye tam sayısı esas alınmalıdır. Örneğin üç üyeden oluşan bir yönetim kurulunda ancak bir üyenin ölümü halinde kalan iki üye geçici bir yönetim kurulu üyesi atayabilir. Bu yönetim kurulunda birden fazla üye, üyeliklerini kaybederse geri kalan üyeler geçici atama yapamazlar. Yine beş kişiden oluşan yönetim kurulunda, toplantı ve karar alma nisapları dikkate alınarak ancak iki üyeye kadar geçici üye ataması yapılabilir. Bu nisaplar sağlanamayacak kadar üye kaybı yaşanmışsa, artık her pay sahibinin genel kurulu toplantıya çağırma hakkı kullanılması ve genel kurulun yönetim kurulunu seçmek için olağanüstü toplanması gerekir. Yönetim kurulu bir veya iki üyeden oluşuyorsa ve bu üyelerden biri veya ikisi ölürse, Türk Ticaret Kanununun geçici üye atanmasına ilişkin 363. maddesi uygulama alanı bulamaz. Bu durumda genel kurul tarafından yeni yönetim kurulu üyesi seçilmelidir. Yönetim kurulu üye ölümü ile iş yapamaz hale geldiği için, her bir pay sahibi ve tüm ilgiller mahkemeden şirkete kayyum atanmasını talep edebilir (TMK 426). Atanacak kayyum, organ eksikliğini gidermek için şirketin genel kurul toplantısını yapmak üzere görevlendirilmelidir. (TTK 530). Belli grupların yönetim kuruluna temsilci atamasına dayalı olarak gerçekleşen üyeliklerde, bu üyelerin ölümünün etkisi incelenmelidir. Türk Ticaret Kanununun 360. maddesi gereğince belli bir grubu oluşturan pay sahiplerine yönetim kuruluna üye atama yetkisi verilmiş ve atanan üye ölmüşse, bu üye yerine atanacak üyenin de söz konusu grup tarafından önerilmesi ve önerilen adaylar arasından diğer yönetim kurulu üyelerince atama yapılması gerekir. Eğer grup tarafından bir aday gösterilmemişse veya gösterilen adayın atanmaması için haklı sebepler varsa, yönetim kurulu üyeleri başkaca bir kişiyi geçici yönetim kurulu üyesi olarak atayabilirler. Bu istisnai durum dışında, grup adayı dışında atama yapılması halinde, yönetim kurul kararına karşı, pay sahiplerinin haklarını ihlal ettiği gerekçesiyle iptal davası açılabilir. Tüzel kişi yönetim kurulu adına atanan temsilcinin ölmesi, tüzel kişinin yönetim kurulu üyeliğini etkilemez, sona erdirmez. Bu durumda tüzel kişi, başka bir temsilci atayarak onu tescil ve ilan ettirmelidir. Yeni atanan kişi yönetim görevini yerine getirmeye devam eder. Kamu tüzel kişisinin atadığı yönetim kurulu üyesinin ölmesi halinde ise, bu boşluk yine kamu tüzel kişisi tarafından gönderilecek başka bir üye ile doldurulabilir. Sermaye Piyasası Kanununa tabi anonim şirketlerin yönetim kurulu üyeliklerinde ölüm nedeniyle yaşanan boşalma halinde, üyelik kaybının yaşandığı tarihten itibaren otuz gün içinde genel kurulun toplanıp yeni yönetim kurul üyesi seçememesi halinde, Sermaye Piyasası Kuruluna, yönetim kurulu toplantı yeter sayısını sağlayacak sayıya kadar geçici yönetim kurulu atama yetkisi verilmiştir. Yönetim kurulu üyesi atanmasında asıl yetkili organ genel kurul olduğu için, herhangi bir geçici üye ilk yapılacak genel kurulca onaylanmalıdır. Genel kurul yönetim kurulunca seçilen üyeyi onaylarsa, bu üye yerine seçildiği yönetim kurulunun kalan süresini tamamlar (TTK 363/1). Genel kurul, yönetim kurulunca seçilen üyeyi onaylamazsa, seçilen üyenin üyeliği sona erer. Geçici üyenin seçildiği süre içinde aldığı kararlar, üyenin yetki ve sorumlulukları bu redden etkilenmez. Red ileri etkili sonuç doğurur. Yönetim kurulunca seçilen geçici üyenin hakları, sorumlulukları ve verdiği oyların geçerliliği bakımından, diğer yönetim kurulu üyelerinden bir farkı yoktur.
-ALINTIDIR-
