Ynt: Bayramdaki çalışılmayan günlerin ücreti ödenmezmi.?
III- ULUSAL BAYRAM VE GENEL TATİLLER
A- ULUSAL BAYRAM VE GENEL TATİL İZİNLERİ
Ulusal Bayram ve Genel Tatiller Hakkında Kanun uyarınca bayramlar; Ulusal Bayram, Yılbaşı, Resmi ve Dini Bayram günleri olarak dörtlü bir sınıflandırmaya tabi tutulmaktadır. 1923 yılında Cumhuriyet?in ilan edildiği 29 Ekim günü, 28 Ekim günü saat 13.00'ten itibaren başlamak üzere Ulusal Bayram olarak kabul edilmektedir.
Yılın son günüden sonraki her yılın 1 Ocak günü Yılbaşı tatili olarak belirlenmektedir.
Resmi Bayram günleri, 23 Nisan günü Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı, 19 Mayıs Atatürk'ü Anma ve Gençlik ve Spor Bayramı, 30 Ağustos günü Zafer Bayramı olarak kabul edilmektedir.
Dini bayram günleri ise, Ramazan Bayramı (Arefe günü saat 13.00'ten itibaren 3.5 gün) ve Kurban Bayramı (Arefe günü saat 13.00'ten itibaren 4.5 gün) olarak belirlenmektedir. Ulusal bayram ve genel tatil günlerinin Cuma günü akşamı sona erdiği takdirde takip eden cumartesi gününün tamamının tatil edileceği de hükümler arasında yer almaktadır.
Ulusal Bayram, Resmi ve Dini bayram günleri ile Yılbaşı günü resmi daire ve kuruluşların tatil edilerek kapatılması esas olarak kabul edilmektedir. Nitelikleri itibariyle sürekli görev yapması gereken kuruluşların özel kanunlarındaki hükümler saklıdır. Özel işyerlerinin sadece 29 Ekim günü kapanması zorunlu tutulmaktadır. Tatil günleri, Cuma günü akşamı sona erdiğinde müteakip cumartesi gününün tamamı tatil yapılmaktadır.
İş Kanunu kapsamındaki işyerleri bu günlerde işçilere herhangi bir iş karşılığı olmaksızın ücret ödeyerek çalışanlara izin vermek zorundadırlar. Niteliği itibariyle devamlı faaliyet göstermesi gereken işlerde 2429 sayılı Kanun ve İş Kanunu?nun 44. maddesi hükümlerine tabi olmaksızın Ulusal Bayram ve genel tatil günlerinde faaliyetlerini sürdürebilir ve işçi çalıştırabilirler. Ulusal Bayram ve genel tatil günlerinde işyerinde çalışılacağı toplu sözleşme veya iş sözleşmeleriyle kararlaştırılabileceği gibi, sözleşmelerde bu yönde bir hüküm bulunmaması halinde işçinin önceden onayı alınmak suretiyle bu günlerde çalışma yapılabilmektedir. Sözleşmelerde hüküm bulunmaması halinde söz konusu günlerde çalışılması için işçinin onayının alınması gereklidir. İşçinin Ulusal Bayram ve genel tatil günlerinde çalışmaya onay vermemesi durumunda işçi anılan günlerde çalıştırılamayacaktır. Bu günlerde çalıştırılmaya zorlanan işçi İş Kanunu?nun 24. maddesi uyarınca iş sözleşmesini haklı nedenle ve tazminatlı feshetme yetkisine sahip bulunmaktadır.
B- ULUSAL BAYRAM VE GENEL TATİL ÜCRETLERİ
İş Kanunu kapsamına giren işyerlerinde çalışan işçilere, kanunlarda ulusal bayram ve genel tatil günü olarak kabul edilen günlerde çalışmazlarsa, bir iş karşılığı olmaksızın o günün ücretleri tam olarak, tatil yapmayarak çalışırlarsa ayrıca çalışılan her gün için bir günlük ücreti ödenmek zorundadır. İşçinin tatil günü için eline geçecek ücret tatilde çalışıp çalışmamasına göre değişmektedir. Tatil ücreti hukuki olarak iş karşılığı olmaksızın kanundan dolayı yapılan bir ödeme olduğundan tatil yapmayıp çalışması halinde hak ettiği ikinci ücret hukuken tatil ücreti değil çalışmasının karşılığı olan ücret olarak kabul edilmektedir. Toplu iş sözleşmesi veya iş sözleşmelerine, işçilere daha elverişli hak ve menfaatler sağlayan kanun, toplu iş sözleşmesi, iş sözleşmesi veya gelenekten doğan kazanılmış haklar saklı kalmak kaydıyla ulusal bayram ve genel tatillerde işçilere tanınan haklara aykırı hükümler konulması emredici hukuk kuralları gereği yasaklanmaktadır.
ÖRNEK 1: İşçi haftalık 45 saatlik çalışma süresini doldurmuş ve 23 Nisan günü de çalışmıştır. Çalıştığı bu güne hak kazandığı ücret normal ücretinin % 250 zamlı miktarıdır. Normal yevmiye 100, bayram yevmiyesi 100 ve fazla çalışma ücreti 50 olmak üzere toplam bordroya yansıyacak ücret % 250 zamlı ücret olacaktır.
İşçinin tatil günü ücreti, çalıştığı günlere göre bir güne düşen ücreti olarak hesap edilecektir. Parça başına, akort, götürü veya yüzde usulü ile çalışan işçilerin tatil günü ücreti, ödeme döneminde kazandığı ücretin aynı süre içinde çalıştığı günlere bölünmesi suretiyle hesaplanacaktır. Saat ücreti ile çalışan işçilerin tatil günü ücreti saat ücretinin yedibuçuk katıdır. Hasta, izinli veya sair sebeplerle mazeretli olduğu hallerde dahi aylığı tam olarak ödenen aylık ücretli işçilere ayrıca hafta tatili, Ulusal Bayram ve Genel Tatil izni verilmeyecektir. Yüzde usulü ile çalışan işçilerin yüzde ücretleri asgari ücretin altında kalıyorsa asgari ücrete tamamlanacak ve aradaki fark işveren tarafından ödenecektir.
ÖRNEK 2: İş sözleşmesinde saatlik yevmiye 3 YTL ve haftalık çalışma süresi 45 saat olarak kararlaştırılan işçi, haftalık çalışma süresini doldurmuş ve 19 Mayıs günü de çalıştırılmışsa işçiye ödenecek günlük ücret 56.25 YTL olarak hesaplanacaktır (Günlük ücret 3 YTL x 7.5 = 22,50 YTL x 2,5 kat = 56,25 YTL).
Hafta tatili ücretinin hesaplanmasında asıl ücret esas alınacaktır. Ulusal bayram, hafta tatili ve genel tatil günleri için verilen ücretlerin tespitinde fazla çalışma karşılığı olarak alınan ücretler, primler, işyerinin temelli işçisi olarak normal çalışma saatleri dışında hazırlama, tamamlama, temizleme işlerinde çalışan işçilerin bu işler için aldıkları ücretler ve sosyal yardımlar dikkate alınmayacaktır.
İşçilere geçici iş görmezlik ödeneği verilmesi gerektiği zamanlarda geçici iş göremezlik süresine rastlayan ulusal bayram, genel tatil ve hafta tatilleri, ödeme yapılan kurum veya sandıklar tarafından geçici iş göremezlik ölçüsü üzerinden ödenecektir. Hastalık nedeni ile çalışılmayan günlerde Sosyal Sigortalar Kurumu tarafından ödenen geçici iş görmezlik ödeneği aylık ücretli işçilerin ücretlerinden mahsup edilecektir (md. 48).
Alıntıdır.
