Çalışma Süresi Belli Olmayan Durumlarda İşçi Sözleşmesi

Üyelik
20 Ara 2010
Mesajlar
8
Konum
bursa
Merhabalar,

Sanayi sektöründe hizmet veren özel bir şirketteyim ve personel sözleşmelerini hazırlama görevi bana verildi. Bulunduğumuz sektör (otomotiv yan sanayilerinde tamamlayıcı işgücü hizmeti işi) gereği personellerimizin çalışma süresi müşterilerimizin o gün banda çıkaracağı ürün miktarına göre şekilleniyor. Yani o gün müşterimiz tam kapasite çalışmış ise bizim işçimiz de 7,5 saat çalışıp günü tamamlıyor.
tahmin edebileceğiniz gibi bu kapasite hergün aynı düzeyde olmuyor ve fabrikanın, dolayısı ile bizim personelimizin eksik çalışması veya o gün hiç çalışmaması gibi durumlar doğabiliyor. Bu durum bazı aylarda 3, 5, 15, 20 gün eksik çalışma gibi, üretim arttığında tam (30 gün) çalışılıp üstüne fazla mesai yapma şeklinde olabiliyor.

Bu çalışma sürelerine uygun iş kanunundaki mevcut sözleşmelerden hangisini, ne şekilde hazırlamam gerekiyor?
 
Başlangıç yapalım.
İlk etapda bakıldığında(3,5,15,20 eksik gün demenizden)bu iş ilişkisinin sözleşme türü açısından Kısmi Süreli olması gerektiğini söylemek isterdim,ANCAK iletinizin esasına bakıldığında farklı durumların olduğu anlaşılmaktadır.
İrdeleyecek olursak;
1.
a-"Genel bakımdan çalışma süresi hafta da en çok kırkbeş saatdir.Aksi kararlaştırılmamışsa bu süre, işyerlerinde haftanın çalışılan günlerine eşit ölçüde bölünerek uygulanır.
Tarafların anlaşması ile haftalık normal çalışma süresi................farklı şekilde dağıtılabilir." M.63/1
b-"Çalışma süresi,işcinin çalıştığı işte geçirdiği süredir."İlgili yönt.M.3
c-"Çalışma süresinden sayılan haller:
İşcinin işinde ve her an iş görmeye hazır bir halde bulunmakla beraber çalıştırılmaksızın ve çıkacak işi bekleyerek boşta geçirdiği süreler."M.66/c
2.
Çalışma süresi,o gün banda çıkacak ürün-araç miktarına göre şekillense de,işciler 66 ncı maddenin c bendinde belirtildiği üzere işyerinde bekletiliyorlar ise,bu sürelerde çalışma süresinden sayılır ki,yönetmeliğin 3 ncü maddesinin bir anlamı olsun.
Kapasite her gün aynı düzeyde olmayabilir(zira görülen iş mahiyeti itibariyle müşteri odaklı)bu durum normal,ANCAK günlük iş süresi içinde değişkenlik(tam kapasite-normalin dışında iş yoğunluğu)oluyor da bu esnada ilave elemana ihtiyac duyulup,bekletilen işciler devreye(üretime)sokuluyorsa bu nokta sorunlu,yok böyle değil(yani aynı gün içersinde farklılık-değişkenlik diğer ifadeyle iş yoğunluğu-sizin ifadenizle "tam kapasite"durumu olmuyor)günden güne (yani farklı günlerde)değişkenlik-farklılık oluyor ve bu günlerde önceden biliniyor ise bu durum ayarlanabilir,OYSA benim anladığım(yanlış anlamıyorsam)aynı iş gününde ki iş süresi içinde tam kapasite-iş yoğunluğu oluyor,işyerinde bekletilen işciler de böylesi durumlarda devreye(üretime)sokuluyorsa dediğim gibi sorun var demektir.
Bu durum neden sorun oluyor?Çünkü iş sözleşmesinin 3 ana unsurunda biri "bağımlılık" unsurudur.Hizmet akdin de işci az(kısmi) veya çok(tam zamanlı olarak) işverene bağlıdır.İşci çalışmasını işverenin gözetimi ve denetimi altında yapar.İş günlerinde tüm zamanını ve iş edimini işverene sunmak için hazır bulunur,işverenin yönetim(talimat verme)hakkı karşısında,işcinin bu talimata uyma (itaat)borcu vardır.
Tüm zamanını işyerinde iş edimini yerine getirmek amacıyle hazır bekleyen/bekletilen işcinin,66 ncı maddenin c bendinde olduğu gibi "...çıkacak işi bekleyerek boşta geçirdiği süreler."in ücretinin ödenmemesi ANGARYA(Anayasanın 18 nci mad) noktasında kalmayıp,bu sürelere dair tüm yükümlülükleri işveren yerine getirmekle yükümlüdür.
 
cevabınız için teşekkür ederim. soruma şu cümleyi eklemeyi unutmuşum kusura bakmayın.

işçilerimizin çalışma olmayacağı zamanlarda önceki günden haber veriyoruz. fabrikada beklemeleri gibi bir durum olmuyor.


(dün iş hukuku uzmanı olan bir memurla iletişime geçerek yaptığımız hizmet şeklini izah ettim. kendisi bizim durumumuza uygun sözleşme kalıbının olmadığını. salt bir sözleşmede ücret ve çalışma süreleri bölümüne: işçinin ücretinin günlük tutulan puantajlar üzerinden ödeneceğini belirtmemi söyledi)
 
Bu takdirde Kısmi süreli iş sözleşmesi düzenlenmesini tavsiye ederim
Burada tam süreli iş sözleşmesiyle çalışan emsal işciye göre haftalık çalışma/çalıştırılma süresine(2/3 oranın da daha az durumuna ) dikkat ediniz.
 
İş K. Md 63/2 göre çalışma süresi belirleyebilirsiniz.
Sn.Merkür2 nin bu iletisini dkkate değer buluyorum(şahsen)yüksek ihtimal aynı düşünce içindeyiz.
Aslında gerek madde hükmü(63/2)gerekse ç.s.yönetmeliğinin(M.5)hükmü,"denkleştirme"konusuyla ilintilidir.
Ancak denkleştirme konusu dışında Esnek çalışma yönünden:
a."Genel bakımdan çalışma süresi hafta da en çok kırkbeş saatdir.
Aksi kararlaştırılmamışsa bu süre,................"M.63/1
b."Tarafların anlaşması ile haftalık normal çalışma süresi............onbir saati aşmamak koşulu ile farklı şekilde dağıtılabilir"M.63/2 ve benzer diğer hüküm, ilgili yönetmeliğin 5 nci maddesidir.
c."Günlük çalışma süresi her ne şekilde olursa olsun 11 saati aşamaz"Ç.S.Yönetmeliği M.4/3
-İş Kanunu çerçevesinde işcinin hafta da illaki 6 gün çalışması da şart değil,esas önemli olan günlük ve haftalık çalışma süreleri olsa gerektir.
Sözleşme serbesti yönünden:
e."....Kanunda aksi belirtilmedikce ,özel bir şekle tabi değildir."M.8
f."Hizmet sözleşmesi,kanununda aksine bir hüküm olmadıkca özel bir şekle bağlı değildir."BK.394
g."Taraflar iş sözleşmesini ,Kanun hükümleriyle getirilen sınırlamalar saklı kalmak koşuluyla ,ihtiyaçlarına uygun türde düzenleyebilirler."M.9
-İş sözleşmesi,taraflar arasında Kanun hükümlerine aykırı olmamak koşuluyla serbestce oluşturabilir.
-Anayasanın 48 nci maddesi""Herkes dilediği alanda çalışma ve sözleşme hürriyetlerine sahiptir...."
Yukarıdaki bilgiler ışığında, günde 11 saat üzerinden x 4 gün de= haftalık 44 saat tamamlanabilir olduğuna göre bu durumun uygulanabilir olduğunu düşünebiliriz.
 
Üst