Genel Sağlık Sigortası Bazı Soru ve Cevaplar

Engin_ER

Katkı Sunan Üye
Üyelik
8 Nis 2006
Mesajlar
372
http://www.csgb.gov.tr/birimler/sgk_web/html/ssscevapsaglik.html#y5

1) Genel Sağlık Sigortası nedir? Mevcut sistemden farkları nelerdir?

Reformun getireceği bir diğer önemli yenilik, bütün vatandaşların yanı sıra Türkiye’de bir yıldan daha uzun süre yaşayanlar, vatansızlar ve sığınmacıları da kapsayan bir Genel Sağlık Sigortası’nın kurulmasıdır. Genel Sağlık Sigortası uygulaması ile birlikte vatandaşlar arasında sağlık hizmetine erişim ve kullanım konusundaki ayrımcılığın sona ermesi, herkese eşit kapsam ve kalitede sağlık hizmeti sunulması amaçlanmaktadır. Planlanan bir diğer önemli yenilik ise, yoksul vatandaşların sağlık sigortası primlerinin devlet tarafından karşılanacak olmasıdır. Ayrıca, anne ya da babasının prim borcu olup olmadığına yada diğer yükümlülüklerini yerine getirip getirmediğine bakılmaksızın, 18 yaş ve altındaki bütün çocuklar koşulsuz olarak bütün sağlık hizmetlerinden yararlanma hakkına sahip olacaklardır.

Çalışanların primleri işverenleri tarafından, işveren olanların veya zengin olanların primleri kendileri tarafından, yoksul olanların primleri ise devlet tarafından yatırılmak suretiyle tüm vatandaşlarımız sağlık sigortası güvencesine kavuşacaktır.

Genel Sağlık Sigortası kapsamında verilecek sağlık hizmetleri ile ödenen prim miktarı arasında bir ilişki olmayacaktır. Özel sigortacılıktan farklı olarak, bir risk hesabı yapılmayacaktır. Genel Sağlık Sigortasında sağlık hizmetleri gerek kamu gerekse özel sektör hastaneleri, laboratuarları ve tetkik merkezlerinden, aile hekimleri ve birinci basamak olarak tanımlanmış polikliniklerden hizmet alınmak suretiyle sağlanacaktır. Sigortalılar, sözleşme imzalayan sağlık hizmeti sunucularından hiçbir bedel ödemeksizin faydalanabileceklerdir. Tasarı ile kamu – özel ayrımı olmadan, sektörün tamamında rekabet şartlarına dayanan daha kaliteli sağlık hizmet üretilmesi teşvik edilecektir. Özellikle birinci basamak sağlık hizmetlerinin etkin kullanımıyla hastanelerde yığılmaların azalacağı, vatandaşlarımızın sağlık hizmetine daha rahat erişerek, daha etkin bir sağlık hizmeti alabileceği düşünülmektedir.

2) Genel Sağlık Sigortasından sonra mali yapı nasıl şekillenecektir?

Türkiye’de sağlık alanında yapılan harcamalar günümüzde milli gelirin %2’sinin üzerine çıkmıştır. Sağlık Bakanlığı tarafından yürütülmekte olan Sağlıkta Dönüşüm Programı ile birlikte uygulandığında, Genel Sağlık Sigortasının toplam maliyetinin 2025 yılında milli gelirin % 6.6’sıyla, Genel Sağlık Sigortası finansman açığının ise % 3.7 ile sınırlı kalacağı tahmin edilmektedir. Mevcut duruma kıyasla bütün vatandaşların sağlık sigortası güvencesine kavuşacağı dikkate alındığında, reformun milli gelirin % 0.5’i kadar ilave bir kamu açığıyla gerçekleşmesi mümkün gözükmektedir. Elbette burada, Sağlıkta Dönüşüm Programının başarısı ve özellikle ülkemizde sevk zincirinin etkin bir şekilde yerleşmesi ve sağlık hizmeti sunumunda sağlanması beklenen verimlilik artışları kritik önem taşımaktadır.



3) Sağlık hizmetlerinin paralı olacağı doğru mu?

Genel Sağlık Sigortası ile birlikte sağlık hizmetlerinin paralı olacağı doğru değil. Tüm vatandaşlar Genel Sağlık Sigortası kapsamında sağlık hizmetlerinden ücretsiz olarak faydalanacaktır. Ancak, bugün olduğu gibi ayaktan tedavide kullanılan ilaç ve ortez-protezlerde %10 ila %20 arasında katkı payı alınacaktır. Genel Sağlık Sigortası ile katılım payı alınacak yeni bir unsur getirilmemektedir. Hatta katkı payı tutarının asgari ücretin %75 ini geçmesi halinde, aşan kısmı sigortalıdan alınmayacaktır. Bu oran halen asgari ücretin 1 ila 1,5 katı arasında değişmektedir.

4) Sağlık yardımlarını almak için neden ayrıca prim ödüyoruz? Vergilerle karşılamak mümkün değil mi? Primli sistem ile vergili sistem arasındaki fark nedir? Neden primli sistemi tercih ettiniz?

Diğer tüm kamu hizmetlerinde olduğu gibi, sağlık hizmetinin de bir bedeli vardır. Bu bedeli ödeyenler de vatandaşlarımızdır. Ülkemizde toplanan vergiler diğer kamu harcamalarına dahi yetmezken, yılda yaklaşık 15 milyar doları içeren bu harcamanın vergilerle ödenmesi mümkün görünmemektedir.

Aslında “prim” de bir vergi türüdür. Verginin tüm unsurları primde de bulunmaktadır. Sağlık harcamalarının genel vergiler yerine primle finanse edilmesinin en önemli yararı, Devletin bu sayede her yıl % 12 oranında geliri sadece sağlık harcamaları için garanti etmesidir. Aksi takdirde her yıl bütçe görüşmelerinde sağlığa genel bütçeden ayrılan pay tartışma konusu olacaktır.

5) Emeklilerden ve hak sahiplerinden sağlık primi alınacak mı?

Emekliler ve bunların hak sahiplerinden sağlık primi alınması söz konusu değildir.

6) İsteğe bağlı sigortalılar ve isteğe bağlı sigortalılıktan emekli olan kişiler sağlık sigortasından yararlanabilecekler mi?

İsteğe bağlı sigortalı kişiler Kanunla belirlenen prime esas kazancın alt sınırı ile üst sınırı arasında kendisinin belirleyeceği oran üzerinden %12 oranında genel sağlık sigortası primi ödeyerek genel sağlık sigortası kapsamında sağlık yardımlarından yararlanabilecektir. Yeni Kanunla birlikte, mevcut durumda sağlık yardımından yararlanamayan Bağ-Kur isteğe bağlı sigortalılık sonucunda emekli olan kişiler de, genel sağlık sigortası kapsamında, diğer emekliler gibi sağlık sigortası için ayrıca prim ödemeksizin, sağlık hizmetlerinden yararlanabileceklerdir.

7) 18 yaşından büyük çocuklar sağlık yardımlarından yararlanabilecek mi?

Tasarı ile GSS ve Emeklilik kuralları ayrı ayrı düzenlenmiştir. Bugüne kadar sosyal güvenlikte sağlık hakkı, çalışma ilişkisinin bir sonucu olarak ele alınırken, Tasarı ile vatandaşlık temeline dayandırılmıştır.
GSS bakımından çocuklar;
18 yaşına kadar, anne ya da babalarının GSS kapsamında tescilli olup olmadığına bakılmaksızın, sağlık hakkından yararlandırılacaklardır.
Çocuğun anne ya da babası yok ise primini Devlet tarafından ödenmek suretiyle GSS kapsamında sağlık hakkından yararlandırılacaktır.
18 yaşından sonra ise evli olmamak, kendisinin çalışmaması, gelir ya da aylık bağlanmamış olması şartlarıyla; lise veya dengi öğrenim görmesi, çıraklık eğitimi görmesi, mesleki eğitim görmesi halinde 20 yaşına kadar, yüksek öğrenim görmesi halinde ise 25 yaşına kadar anne ya da babasının üzerinden sağlık hakkından yararlandırılacaktır.
Malul olduğu tespit edilen çocuklara ise kız ya da erkek olmasına, yaşına bakılmaksızın anne ya da babasının üzerinden sağlık hakkından yararlandırılacaktır.
Kişi 18, 20 ya da 25 yaşından sonra ise sağlık hakkının vatandaşlık temeline dayandırılması nedeniyle bir birey olarak ele alınarak, GSS kapsamında olmaya devam edecektir. Bu kişinin çalışması, varlıklı olması halinde primini kendi ödeyerek, prim ödeyecek durumda olmayanlar açısından ise primini Devlet tarafından ödenmek suretiyle GSS kapsamında sağlık hakkından yararlandırılacaktır.
Anne ya da babası üzerinden gelir ya da aylık alanlar açısından ise bu gelir ve aylığı almaya devam ettiği sürece GSS kapsamında sağlık hakkından yararlandırılacaktır.


Çocuklar Bakımından Tasarı ile Sağlanan Yenilikler

Tasarı ile kız ve erkek çocuklar sağlık hakkı bakımından 25 yaşından sonra anne ya da babalarının vesayetinden çıkarılarak, erişkin olan bu bireyler kendi adlarına GSS kapsamına alınmaktadırlar.
Tasarı ile sağlık hakkı bakımından AB normlarına uygun olarak, kız ve erkek çocuklar arasında eşit olmayan uygulamaya da son verilmiştir.
Anne ya da babasının sosyal güvencesi olmayan kişiler açısından, mevcut uygulamada kişilerin sağlık güvencesi yok iken, Tasarı ile ilk defa sağlık güvencesine kavuşturulmaktadır.
Tasarı ile sadece lise ve dengi okullar değil, çıraklık eğitimi ile işletmelerde mesleki eğitim görenler de bu eğitimleri süresince ilk defa anne ya da babasının üzerinden sağlık hakkından yararlandırılacaktır.
8) Sigortalının anne ya da babası, sigortalının kendisi üzerinden sağlık yardımlarından yararlanabilecek midir?

Geçiminin sigortalı tarafından sağlandığı, Kurumca belirlenen kriterlere göre tespit edilen ve hiçbir sosyal güvencesi olamayan anne ve babası, sigortalının kendisi üzerinden sağlık yardımlarından yararlanabileceklerdir.

9) Sağlık hizmetlerinden fark alınacak mı?

a) Genel sağlık sigortalısı kişi sözleşmeli sağlık kuruluşuna müracaat ederse:

GSS kapsamında bedeli ödenecek sınıftaki odalardan daha üst seviye odada kalmalarda otelcilik hizmetleri ile öğretim görevlisi (profesör, doçent) tarafından sağlanacak sağlık hizmetleri dışında fark ücreti alınmayacaktır.

b) Genel sağlık sigortalısı kişi sözleşmesiz sağlık kuruluşuna müracaat ederse:

Sevk zincirine uyarak giderse GSS ile belirlenen sağlık hizmeti bedelinin %70’i Kurumca karşılanır. Sağlık hizmeti bedelinin GSS ile belirlenen bedeli aşan kısmı hastadan fark olarak talep edilebilir. Genel sağlık sigortalısı sözleşmesiz sağlık kuruluşuna sevk zincirine uymaksızın giderse, GSS ile belirlenen bedelin %50’si Kurumca karşılanır bu miktarı aşan kısım hastadan fark olarak talep edilebilir.

Sözleşmesiz sağlık kuruluşları acil hallerde hastadan fark talep edemeyeceklerdir.

10) Prim borcu olan Bağ-Kur sigortalıları hiçbir sağlık yardımı alamıyor. Yeni sistemde bu sorun nasıl çözülecek?

SSK’lı ve Emekli Sandığı kapsamındaki vatandaşlarımızın sağlık primini ödeme sorumluluğunun işverenlere ait olması nedeniyle, prim borcunun ödenmemesi sağlık yardımının verilmesine engel teşkil etmemektedir. Ancak Bağ-Kur’lu vatandaşlarımız hem sigortalı hem de işveren pozisyonundadır. Bu nedenle prim borcunun ödenmesi önem taşımaktadır.

Genel Sağlık Sigortası uygulaması bu sorun tamamen çözemese de, mevcut sisteme göre Bağ-Kur’lu vatandaşlarımız açısından önemli iyileştirmeler getirmektedir. Bağımsız çalışan kişiler prim borcunu ödememiş olsalar dahi, acil durumlarda, koruyucu sağlık hizmetlerinde, bulaşıcı hastalıklarda, iş kazası ve meslek hastalığı hallerinde sağlık yardımlarını alma hakkına sahip olmaktadırlar.

11) Genel Sağlık Sigortasında hangi hastalıklar karşılanacak? Tüp bebek de buna dahil mi?

Genel Sağlık Sigortası, kişisel koruyucu sağlık hizmetleri dahil olmak üzere, bugün mevcut sosyal güvenlik kurumlarının karşıladığı tüm sağlık hizmetlerini karşılayacaktır. Ayrıca, yurtdışında tedavi ve tüp bebek gibi, daha fazlasını da karşılayacaktır. Genel Sağlık Sigortası tarafından karşılanmayacak sağlık hizmetleri sadece estetik amaçlı sağlık hizmetleri ve Sağlık Bakanlığınca izin veya ruhsat verilmeyen veya tıbben sağlık hizmeti olduğu kabul edilmeyen sağlık hizmetleridir.

12) Genel sağlık sigortası kapsamında tüp bebek yardımından yararlanabilmek için neler gerekir?

Genel sağlık sigortalısının kadın ise kendisi, erkek ise karısı için;

Normal tıbbi yöntemlerle çocuk sahibi olamayacağının tespit edilmesi,
23-39 yaş aralığında olması,
Son üç yıl içinde diğer tedavi yöntemlerinden sonuç alınamadığının yetkili sağlık kurullarınca belgelendirilmesi,
Uygulamanın yapıldığı tıbbi merkezin Kurumla sözleşmeli olması
En az beş yıldır genel sağlık sigortalısı veya bakmakla yükümlü olduğu kişi olup 900 gün genel sağlık sigortası primi ödemiş olması,
şartlarıyla en fazla iki denemeyle sınırlı olmak üzere yardımcı üreme yöntemi tedavileri ile başka tıbbi yöntemlerle tedavinin mümkün olmadığı ve yetkili sağlık Kurullarınca tıbben zorunlu görüldüğü durumda yardımcı üreme yöntemleri

13) Koruyucu sağlık hizmetleri kapsama alınacak mı?

Evet, koruyucu sağlık hizmetleri ilk defa sosyal güvenlik kapsamına alınmaktadır. Sigorta kuruluşu için esas olan kişinin hastalanmamasıdır. Genel Sağlık Sigortası’nın en temel hedefi ve başarı göstergesi toplumun sağlık göstergelerinde sağlanacak iyileşme olacaktır. Bu açıdan en önemli iki unsur koruyucu sağlık hizmetleri ve bunu uygulayacak aile hekimliği sistemdir. Bu iki unsur da Genel Sağlık Sigortası kapsamında yer almaktadır.

14) Yurtdışında tedavi imkanı olacak mı?

Sigortalılar ülkemizde tedavi edilemeyen rahatsızlıkları için yurt dışında tedavi olabilme hakkına sahip olacaktır.

15) Genel Sağlık Sigortası Kapsamında kişiler diledikleri sağlık hizmeti sunucularına gidebilecekler mi?

Genel sağlık sigortalıları ve bakmakla yükümlü oldukları kişiler sevk zinciri kurallarına uymak kaydıyla sağlık hizmetleri sunucuları arasından, dilediklerini seçme hakkına sahip olacaklardır

16) Sigortalı sözleşmesiz sağlık kurumlarına giderse veya sevk sistemine uymazsa ne olacak?

Sigortalı ve bakmakla yükümlü olduğu kişiler;

İş kazası ile meslek hastalığı, afet ve savaş hali ile acil haller dışında sevk zincirine uymaksızın sözleşmeli sağlık hizmeti sunucularına başvurdukları takdirde sağlık hizmetlerinin sadece %70’i Kurum tarafından ödenir.
Sevk zincirine uyarak sözleşmesiz sağlık hizmeti sunucusuna başvurdukları takdirde aynı sağlık hizmeti için sözleşmeli sağlık hizmeti sunucularına ödenen bedelin %70’i Kurum tarafından karşılanır. Geri kalan kısım sigortalı tarafından ödenir.
Sözleşmesiz sağlık hizmeti sunucusuna sevk zincirine uymaksızın başvururlarsa aynı sağlık hizmeti için sözleşmeli kuruluşlara ödenen bedelin %50’si Kurum tarafından karşılanır. Geri kalan kısım sigortalı tarafından ödenir.


17) Temel Teminat Paketi adı altında bazı hastalıkların sigorta kapsamı dışına çıkartılacağı yoğun olarak dile getiriliyor. Haklılık payı yok mu?

GSS hükümleri hiçbir çalışanın ve emeklinin mevcut haklarını geriye götürmüyor. Tam tersine, bütün yurttaşlarımızın, özellikle Yeşil Kart kapsamındaki vatandaşlarımızın sağlık yardımlarının kapsamı genişliyor. Yasanın, GSS'ce sağlanacak sağlık hizmetlerinin kapsamını düzenleyen 63'üncü maddesine göre ise halen SSK, Bağ-Kur, ES, Maliye Bakanlığı ve Yeşil Kart kapsamında bulunan haklardan hiçbir şekilde geriye gidiş söz konusu değil. Hatta koruyucu sağlık hizmetlerinin ve tüp bebek uygulaması ile kapsam daha da genişliyor. Yurtdışında tedavi hakkı tüm yurttaşlarımıza tanınıyor. GSS'ce karşılanmayacak sağlık hizmetleri sadece estetik amaçlı sağlık hizmetleri ve Sağlık Bakanlığınca izin veya ruhsat verilmeyen veya tıbben sağlık hizmeti olduğu kabul edilmeyen sağlık hizmetleri. Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Yasası'nda 'Temel Teminat Paketi' kapsamı ve kavramı yer almıyor. İlk tasarıda yer alan bu kavram, Sosyal Güvenlik Yüksek Danışma Kurulu'nda sosyal tarafların istemleri üzerine tasarıdan çıkarıldı. Eleştiriler, o ilk tasarıya göre yapılıyor.

18) Aile hekimliği ne anlama geliyor?

Aile hekimliği her vatandaşımızı ait temel sağlık bilgilerinin tutulduğu ve takip edildiği ilk basamak sağlık birimidir. Halen Sağlık Bakanlığı aile hekimliği sistemini ülke çapında yaygınlaştırmak üzere çalışmalarını yürütüyor. Bu çalışmalar sonucunda aile hekimliği sistemi yaygınlaştıkça vatandaşlarımızın kendi aile hekimleri olacak. Böylece, her defasında hekime aile üyeleri ya da kendi sağlığıyla ilgili bilgileri aktarmasına gerek olmayacak veya bunların tespiti için her defasında tetkik ve tahlile ve bunlar için ayrı ayrı para ödemesine, zaman harcamasına, gereksiz ilaçları almasına gerek kalmayacak.

19) Aile hekimliği kişilere bir sorumluluk getirecek mi?

Aile hekimlerinin ücreti sosyal güvenlik kurumlarınca ödeneceğinden, maddi bir sorumluluk olmayacak. Ancak, sigortalıların sağlık sorunlarında doğrudan hastanelere gitmeyip, ilk önce aile hekimlerine müracaat etmeleri gerekecek.

20) Özel Sağlık Sigortası olanlar GSS kapsamına girmek zorunda mı? Kişilerin tercih hakkı olacak mı?

GSS sosyal sigortacılık ilkelerine dayanmaktadır. Yani kişilerin sağlık güvencesine girmeleri kendi isteklerine bırakılmamaktadır. Bu sayede gelir dağılımı ve sigortacılık ilkesi gereği zenginlerden fakirlere, sağlıklı olanlardan hasta olanlara, bekar olanlardan evli ve çocuklu olanlara, gençlerden yaşlılara kaynak transferi gerçekleşmektedir. Ancak bu şekilde sosyal devletin sağlık alanında yaşama geçirilmesi mümkün olmaktadır. Sistem isteğe bağlı yapıldığında, zengin olanlar, genç olanlar, bekar olanlar, sağlıklı olanlar sistemden çıkmayı tercih edecektir. Bu durumda Genel Sağlık Sigortası sisteminin mali yükü çok daha fazla artacaktır. Ayrıca, toplum bireyleri arasındaki çok önemli bir dayanışma olanağı da kaybolacaktır.
Ancak, sistem ayrıca özel sigorta yaptırmak isteyen vatandaşlarımızı engellememekte, bu kişiler özel sağlık sigortalarına ve bireysel emeklilik sistemine ödedikleri ve aylık toplamı asgari ücretin % 30’unu geçmeyen özel sağlık sigortası primi ve bireysel emeklilik katkı payı tutarlarını prime esas kazançtan muaf tutabilirler.

 
Üst