KADİR DODİ
S.M.M.M
İŞLETME YÖNETİMİ BİLİM UZMANI
[email protected]
GİDERLERİN TESPİTİ HAKKINDA
I.GİRİŞ
Ticari faaliyet elde edilirken yapılan giderler gerek maliyetin tespitinde gerekse kazancın netliği açısından işletme sahiplerini daha dikkatli olmaya yöneltir. Ticari kazancın fayda ve maliyet analizi yönü ile değerlendirilmesine ilişkin makaleler ve eserler, üniversitelerimizin çok değerli hocaları ve maliye camiasından üstadlarımız tarafından çeşitli kereler ortaya konulmuştur.
Bununla birlikte, Ticari faaliyete yeni başlayan girişimciler ve yeni meslek mensubu olanlara konuyu yeniden anımsatmakta yarar görmekteyim.
II. GİDERLER
Türk Dil Kurumu sözlüğünde Gider kavramı aşağıda yeraldığı gibi şekilde açıklanmıştır;
Bir iş için harcanan paranın bütünü, masraf:
"Böylece temizleyici giderlerinden tasarruf ettiklerini sanırım."- H. Taner.
ekonomi Gelecekte sağlanacak değerler karşılığı yapılan harcamalar.
Elbetteki, kurum kazancının tespitinde giderler her yönü ile önem arzetmektedir.
Kurum kazancının tespitinde giderler üç gruptan oluşur. Birinci grubu Gelir Vergisi Kanununda sayılan giderler oluşturmaktadır. Kurum kazancı, ticari kazancın hesaplanmasıyla ilgili esaslara göre saptanacağından öncelikle bu giderler indirilir. İkinci grubu ise kurumlara has giderler oluşturur, bunlarda Kurumlar Vergisi Kanununda sayılmıştır. Üçüncu grubu ise diğer kanunlarda yer alan giderler teşkil etmektedir. (1)
Genel giderler bakımından, Gelir Vergisi Kanunu göre ticari kazancın elde edilmesi ve idame ettirilmesi için yapılan genel giderlerin indirimi mümkündür. Genel giderlerin nelerden teşekkül ettiği konusunda kanunda bir belirleme yapılmamıştır. Ancak, genel giderlerle ilgili olarak "herhangi bir ticari teşekkülün mevcudiyet bulması ile yapılması gerekli olan giderlerdir" şeklinde bir belirleme yapmak sanırız yanlış olmayacaktır.(2)
Yapılan genel giderlerle, ticari kazancın elde edilmesi ve idame ettirilmesi arasında illiyet bağı bulunması, karşılığında gayri maddi bir kıymet iktisap edilmiş olunmaması ve faaliyet konusu mal veya hizmetin maliyetine intikal ettirilmesi gereken giderlerden olmaması gerekmektedir.Genel idare giderlerini örneklendirecek olursak;
Üretim üniteleri haricinde çalışan personelin ücreti (üretimde çalışan personelin ücretleri ise üretilen malın maliyetine dahil edilir)
Ayrıca amortismana tabi iktisadi kıymetin iktisabı için kullanılan kredilerle ilgili kur farkı ve faizlerden aktifleştirmenin gerçekleştirildiği hesap döneminin sonuna kadar tahakkuk edenlerin maliyete ilavesi zorunlu bulunmakta, sonraki dönemlerde ise maliyet veya gider unsuru olarak dikkate alınması ihtiyaridir.(3)
Genel giderlerin temel özelliği işletmenin tamamını ilgilendiren giderlerdir. Başka bir ifadeyle genel giderler ticari organizasyona bağlı giderlerdir. Esas itibariyle G.V.K'nunda yer alan masrafların hemen hemen tamamı genel gider mahiyetine sahiptir. Fakat kanun koyucu adı geçen maddenin birinci bendinde "ticari kazancın elde edilmesi ve idame ettirilmesi için yapılan genel giderler" düzenlemesini yaptıktan sonra takip eden bentlerde bazı giderlere ilişkin özel düzenlemelere yer vermiştir. Kanun maddesinin düzenleniş şeklini esas alırsak - Büro personeli ücretleri- Sigorta Bedelleri- Kiralar- Kırtasiye ve Büro Giderleri- Temsil ve Ağırlama Giderleri- Finansman Giderleri (maliyet bedeli kapsamı dışında kalanlar) - Posta v.b. Giderler- Büroya Ait Enerji ve Telefon Gid. v.b. genel giderlere en tipik örnek olarak sunulabilecektir.(4)
III.SONUÇ
Cebimize giren ve çıkan paranın hesabını yapmak nasıl ki elzemse, giderlerin gerek ticari kazanç sahiplerince ve gerekse vergi idaresince tespiti o derece önemlidir.
Bu ikili sarmal, ayrılmaz dinamikleri bünyesinde barındır.
Ve sözün sonunda hayata ilişkin,
?Gidenler hep akılda ,hep gönülde.......
Rahmet ve Işık onların olsun.?
Kadir Dodi
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
İşletme Yönetimi Bilim Uzmanı
S.M.M.M
İŞLETME YÖNETİMİ BİLİM UZMANI
[email protected]
GİDERLERİN TESPİTİ HAKKINDA
I.GİRİŞ
Ticari faaliyet elde edilirken yapılan giderler gerek maliyetin tespitinde gerekse kazancın netliği açısından işletme sahiplerini daha dikkatli olmaya yöneltir. Ticari kazancın fayda ve maliyet analizi yönü ile değerlendirilmesine ilişkin makaleler ve eserler, üniversitelerimizin çok değerli hocaları ve maliye camiasından üstadlarımız tarafından çeşitli kereler ortaya konulmuştur.
Bununla birlikte, Ticari faaliyete yeni başlayan girişimciler ve yeni meslek mensubu olanlara konuyu yeniden anımsatmakta yarar görmekteyim.
II. GİDERLER
Türk Dil Kurumu sözlüğünde Gider kavramı aşağıda yeraldığı gibi şekilde açıklanmıştır;
Bir iş için harcanan paranın bütünü, masraf:
"Böylece temizleyici giderlerinden tasarruf ettiklerini sanırım."- H. Taner.
ekonomi Gelecekte sağlanacak değerler karşılığı yapılan harcamalar.
Elbetteki, kurum kazancının tespitinde giderler her yönü ile önem arzetmektedir.
Kurum kazancının tespitinde giderler üç gruptan oluşur. Birinci grubu Gelir Vergisi Kanununda sayılan giderler oluşturmaktadır. Kurum kazancı, ticari kazancın hesaplanmasıyla ilgili esaslara göre saptanacağından öncelikle bu giderler indirilir. İkinci grubu ise kurumlara has giderler oluşturur, bunlarda Kurumlar Vergisi Kanununda sayılmıştır. Üçüncu grubu ise diğer kanunlarda yer alan giderler teşkil etmektedir. (1)
Genel giderler bakımından, Gelir Vergisi Kanunu göre ticari kazancın elde edilmesi ve idame ettirilmesi için yapılan genel giderlerin indirimi mümkündür. Genel giderlerin nelerden teşekkül ettiği konusunda kanunda bir belirleme yapılmamıştır. Ancak, genel giderlerle ilgili olarak "herhangi bir ticari teşekkülün mevcudiyet bulması ile yapılması gerekli olan giderlerdir" şeklinde bir belirleme yapmak sanırız yanlış olmayacaktır.(2)
Yapılan genel giderlerle, ticari kazancın elde edilmesi ve idame ettirilmesi arasında illiyet bağı bulunması, karşılığında gayri maddi bir kıymet iktisap edilmiş olunmaması ve faaliyet konusu mal veya hizmetin maliyetine intikal ettirilmesi gereken giderlerden olmaması gerekmektedir.Genel idare giderlerini örneklendirecek olursak;
Üretim üniteleri haricinde çalışan personelin ücreti (üretimde çalışan personelin ücretleri ise üretilen malın maliyetine dahil edilir)
Ayrıca amortismana tabi iktisadi kıymetin iktisabı için kullanılan kredilerle ilgili kur farkı ve faizlerden aktifleştirmenin gerçekleştirildiği hesap döneminin sonuna kadar tahakkuk edenlerin maliyete ilavesi zorunlu bulunmakta, sonraki dönemlerde ise maliyet veya gider unsuru olarak dikkate alınması ihtiyaridir.(3)
Genel giderlerin temel özelliği işletmenin tamamını ilgilendiren giderlerdir. Başka bir ifadeyle genel giderler ticari organizasyona bağlı giderlerdir. Esas itibariyle G.V.K'nunda yer alan masrafların hemen hemen tamamı genel gider mahiyetine sahiptir. Fakat kanun koyucu adı geçen maddenin birinci bendinde "ticari kazancın elde edilmesi ve idame ettirilmesi için yapılan genel giderler" düzenlemesini yaptıktan sonra takip eden bentlerde bazı giderlere ilişkin özel düzenlemelere yer vermiştir. Kanun maddesinin düzenleniş şeklini esas alırsak - Büro personeli ücretleri- Sigorta Bedelleri- Kiralar- Kırtasiye ve Büro Giderleri- Temsil ve Ağırlama Giderleri- Finansman Giderleri (maliyet bedeli kapsamı dışında kalanlar) - Posta v.b. Giderler- Büroya Ait Enerji ve Telefon Gid. v.b. genel giderlere en tipik örnek olarak sunulabilecektir.(4)
III.SONUÇ
Cebimize giren ve çıkan paranın hesabını yapmak nasıl ki elzemse, giderlerin gerek ticari kazanç sahiplerince ve gerekse vergi idaresince tespiti o derece önemlidir.
Bu ikili sarmal, ayrılmaz dinamikleri bünyesinde barındır.
Ve sözün sonunda hayata ilişkin,
?Gidenler hep akılda ,hep gönülde.......
Rahmet ve Işık onların olsun.?
Kadir Dodi
Serbest Muhasebeci Mali Müşavir
İşletme Yönetimi Bilim Uzmanı