Merhaba,
Fabrikada üretim esnasında çıkan hurda pik dökümü satarken kdv siz satabilmemiz için hurda alış şatış yapabilir gibi bir belgemizin olması gerekiyor mu?
Yada hurdayı alacak firmanın hurda alış satış yapabilir belgesi olamsı gerekiyor mu?
Sayin ademaydin
KDV KANUNU YÖNÜNDEN
Bilindiği üzere, 3065 sayılı Katma Değer Vergisi (KDV) Kanununun;
- 1/1 inci maddesinde, Türkiye'de ticari, sınai, zirai faaliyet ve serbest meslek faaliyeti çerçevesinde yapılan teslim ve hizmetlerin KDV ye tabi olduğu,
- 17/4-g maddesinde, metal, plastik, lastik, kauçuk, kâğıt, cam hurda ve atıklarının tesliminin KDV den istisna olduğu
hüküm altına alınmıştır.
Katma Değer Vergisi Genel Uygulama Tebliğinin (I/C- 2.1.3.3.3.2) bölümünde; hurda kavramının, her türlü maden, plastik, kağıt ve cam hurdasını, bunların hurda halindeki karışımlarını, aynen veya onarılmak suretiyle üretim amaçlarına uygun olarak kullanılamayacak haldeki metal, plastik, kağıt ve cam karakterli her türlü ham, yarı mamul ve mamul maddeyi ifade ettiği açıklanmıştır.
Buna göre, hurda oto parçalarının, yukarıda belirtildiği şekilde "hurda kavramı" çerçevesinde değerlendirilerek aynen veya onarılmak suretiyle kullanılamayacak halde satılması halinde KDV kanununun 17/4-g maddesi kapsamında katma değer vergisinden istisna tutulması mümkün bulunmaktadır.
Ancak, söz konusu malların onarılmak suretiyle kullanılabilir halde satışında genel oranda (%18) KDV uygulanması gerekmektedir.
VERGİ USUL KANUNU YÖNÜNDEN
Bilindiği üzere; Vergi Usul Kanununun 229 uncu maddesinde, faturanın satılan emtia veya yapılan iş karşılığında müşterinin borçlandığı meblağı göstermek üzere emtiayı satan veya işi yapan tüccar tarafından müşteriye verilen ticari vesika olduğu hükme bağlanmıştır.
Mezkûr Kanunun 232 nci maddesinde, "Birinci ve ikinci sınıf tüccarlar, kazancı basit usulde tespit edilenlerle defter tutmak mecburiyetinde olan çiftçiler:
1. Birinci ve ikinci sınıf tüccarlara;
2. Serbest meslek erbabına;
3. Kazançları basit usulde tespit olunan tüccarlara;
4. Defter tutmak mecburiyetinde olan çiftçilere;
5. Vergiden muaf esnafa
sattıkları emtia veya yaptıkları işler için fatura vermek ve bunlar da fatura istemek ve almak mecburiyetindedirler."
Anılan Kanunun 234 üncü maddesinde, "Birinci ve ikinci sınıf tüccarlar, kazancı basit usulde tespit edilenlerle defter tutmak mecburiyetinde olan serbest meslek erbabının ve çiftçilerin vergiden muaf esnafa yaptırdıkları işler veya onlardan satın aldıkları emtia için tanzim edip işi yapana veya emtiayı satana imza ettirecekleri gider pusulası vergiden muaf esnaf tarafından verilmiş fatura hükmündedir."
hükmüne yer verilmiştir.
Diğer taraftan, değeri düşen malların değerlemesine ilişkin hükümleri içeren 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 278 inci maddesine göre, yangın, deprem ve su basması gibi afetler yüzünden veyahut bozulmak, çürümek, kırılmak, çatlamak, paslanmak gibi haller neticesinde iktisadi kıymetlerinde önemli azalış vaki olan emtia ile maliyetlerin hesaplanması mutad olmayan hurdalar ve döküntüler, üstüpü, deşe ve ıskartalar emsal bedeli ile değerlenmektedir.
Anılan maddede yer alan "önemli bir azalış" ifadesi iktisadi kıymetlerin piyasa değerini ve kullanılma özelliklerini normalin üzerinde kaybetmelerini ifade etmektedir. Diğer bir ifade ile anılan madde fiziken mevcut ancak normal değerinin altında bir değere sahip malların değerlemesini düzenlemektedir.
Aynı Kanunun 267 nci maddesinde emsal bedel ve emsal bedelin tespit şekillerine ilişkin ayrıntılı açıklamalara yer verilmiştir. Buna göre, kıymeti düşen emtiada değer düşüklüğü emtianın tamamında aynı ölçüde gerçekleşmeyeceğinden, emsal bedelin ortalama fiyat esasına veya maliyet bedeline göre tespiti mümkün bulunmamaktadır. Bu nedenle, emsal bedeli ancak "takdir esasına" göre belirlenebilmektedir. Bunun için de Vergi Usul Kanununun 72 nci maddesinde yer alan Takdir Komisyonlarına başvurulması gerekmektedir.
Buna göre, hurda alımlarında bulunduğunuz satıcının gelir vergisi/kurumlar vergisi veya katma değer vergisi mükellefi olması halinde, satıcı tarafından fatura düzenlenmesi, ancak satıcının vergiden muaf esnaf olması halinde tarafınızdan satıcı adına gider pusulası düzenlenmesi gerekmektedir. Diğer taraftan, sattığınız hurdalar veya hurda olarak alıp tamir ve bakımını gerçekleştirdikten sonra sattığınız ürünler için fatura düzenlemeniz gerektiği tabiidir.
Öte yandan; satın aldığınız ancak satılacak durumda olmadığından çöp olan hurdalar hakkında, Vergi Usul Kanununun 278 inci maddesi gereğince değeri düşen mallar kapsamında değerlendirilmek suretiyle, değer tespiti için Takdir Komisyonuna müracaat edilmesi ve komisyon kararı uyarınca işlem tesis edilmesi gerekmektedir.
