?HUZUR HAKKI? HAKKINDA MERAK EDİLEN KONULAR
Türk Ticaret Kanunu hükümlerinin şirket yönetim kurulu üyelerine bir takım yükümlülük ve sorumluluk yüklediği, buna karşılık mali nitelikte haklar tanıdığı, bu hakların huzur hakkı, ücret, temettü ikramiyesi şeklinde olabileceği belirtilmiştir işte bu noktada şirket yönetim kurulu üyelerine huzur hakkı tanınan ilgili Türk Ticaret Kanunu'nun 333. maddesi aynen şu şekildedir:
V - MECLİS AZALARININ HUKUKİ DURUMU
1. HUZUR HAKKI
MADDE 333 - Aksine esas mukavelede hüküm olmadığı takdirde idare meclisi azalarına her toplantı günü için bir ücret verilir. Ücret miktarı esas mukavelede tayin edilmemişse umumi heyetçe tayin olunur.
Huzur hakkı şirket yönetim kurulu üyelerine toplantı başına verilen ücrettir. Eski tabir ile "hakk-ı huzur" huzurda (toplantıda) bulunmanın ücretidir.
* Aslında kanun maddesinde görüldüğü üzere huzur hakkı yönetim kurulu üyelerine aksi kararlaştırılmamışsa (ödenmemesi kararlaştırılmamışsa) ödenmesi gereklidir , huzur hakkı ödenmemesine dair ana sözleşmede bir hüküm yoksa yönetim kurulu üyeleri şirketten genel kurul karar alsın yada almasın huzur hakkı talep edebilirler ve şirketin huzur hakkını ödemesi gereklidir.(İlgili Yargıtay Kararı-Yarg. 11.HD.4/7/1985 gün ve E.1985/3927 , K. 4229.)
* Ödenecek huzur hakkı miktarını kanunda belirtildiği üzere ana sözleşmede belirtilmemişse genel kurul belirler ve huzur hakkı tutarının alt ada üst sınırı yoktur ancak işletmedeki ücret skalasına göre yüksek olması kar dağıtımı olarak sayılabilir dikkat edilmesi gereken diğer husus ise huzur hakkı toplantı başına verilir. Toplantıya katılanlara farklı huzur hakkı verilmesi doğru değildir. Huzur hakkı her ortak için aynı olmalıdır.
* Söz konusu kanun maddesi Anonim şirketler için düzenlenmiş olup Limited Şirketler için herhangi bir düzenleme yoktur ve aslında bakıldığında limited şirketlerde uygulanmaması gereklidir ancak bu konuda engelleyici bir hükümde olmadığından limited şirketlerde de uygulandığı gözükmektedir dikkat edilmesi gereken konu işlevi bakımından Anonim Şirketlerdeki YK üyelerine benzeyen müdür sıfatına sahip limited şirket ortaklarına huzur hakkının ödenmesine yönelik şirket ana sözleşmesinde bir düzenleme yapılmasında herhangi bir engelin olmadığı sonucuna varılabilir ancak kanun maddesine göre müdür olmayan ortaklara huzur hakkı ödenmemesi gereklidir hatta bu konuda verilen müktezada limited şirketlerde sadece ortak olan müdürlere huzur hakkı ödenebileceği müdür olmayan ortaklara huzur hakkı ödenemeyeceği belirtilmiştir (İlgili Mükteza- Bursa Vergi Dairesi Başkanlığı, 14.04.2003 tarih ve B.07.4.DEF.O.I6.11;GVK:190-03-21 sayılı özelge)
* Genel kurul kararlarında ana sözleşme değişikliği, sermaye artırımı, yetki ve sorumluluk tayini gibi kararların geçerliliği tescile bağlıdır. Huzur hakkı kararı eğer ileride bir itiraz olmayacak ise tescil gerektirmez.
* Huzur hakkı bir ücret gibi vergilendirilir. Huzur hakkı bir iş akdine bağlı işçi işveren ilişkisi olmaksızın ödendiğinden sigorta primine tabi değildir. Gelir vergisi ve damga vergisine tabidir. Huzur hakkı için ayrı bordro düzenlenmelidir.
* Huzur hakkında uygulanacak gelir vergisi ücret gibi artan oranlıdır ve ödenecek net huzur hakkı tutarı önce brütleştirilir ve brüt huzur hakkı üzerinden gelir vergisi ile damga vergisi sonraki ayın muhtasar beyannamesinde 012 diğer ücretler kısmında beyan edilerek tahakkuk ettirilmesi gereklidir
ÖRNEK: A Ltd.Şti. şirket müdürüne genel kurulca aylık net 10.000,00 Tl huzur hakkı ödeneceği kararı alınmıştır
Net Huzur Hakkı : 10.000,00 Tl
Gelir Vergisi Oranı : Yüzde 15 (Artan Oranlıdır)
Damga Vergisi Oranı : Binde 6,6
Brüt Tutar : 11.856,77 Tl
Gelir Vergisi : 11.856,77*0,15 = 1.778,51 Tl
Damga Vergisi : 11.856,77*0,0066 = 78,26 Tl
NOT: Huzur hakkı ödemeleri ücret sınıfına girdiğinden dolayı asgari geçim indirimine tabidir
* Türkiye genelinde iş kanununa tabi en az 10 işçi bulunan işverenler, istihdam ettikleri her bir çalışanın maaşını bankalar kanalıyla ödeyecek fakat huzur hakkı iş kanununa tabi ödenen bir ücret olmadığından banka yoluyla ödenme zorunluluğuna tabi değildir.
Okay KIR
[email protected]
Türk Ticaret Kanunu hükümlerinin şirket yönetim kurulu üyelerine bir takım yükümlülük ve sorumluluk yüklediği, buna karşılık mali nitelikte haklar tanıdığı, bu hakların huzur hakkı, ücret, temettü ikramiyesi şeklinde olabileceği belirtilmiştir işte bu noktada şirket yönetim kurulu üyelerine huzur hakkı tanınan ilgili Türk Ticaret Kanunu'nun 333. maddesi aynen şu şekildedir:
V - MECLİS AZALARININ HUKUKİ DURUMU
1. HUZUR HAKKI
MADDE 333 - Aksine esas mukavelede hüküm olmadığı takdirde idare meclisi azalarına her toplantı günü için bir ücret verilir. Ücret miktarı esas mukavelede tayin edilmemişse umumi heyetçe tayin olunur.
Huzur hakkı şirket yönetim kurulu üyelerine toplantı başına verilen ücrettir. Eski tabir ile "hakk-ı huzur" huzurda (toplantıda) bulunmanın ücretidir.
* Aslında kanun maddesinde görüldüğü üzere huzur hakkı yönetim kurulu üyelerine aksi kararlaştırılmamışsa (ödenmemesi kararlaştırılmamışsa) ödenmesi gereklidir , huzur hakkı ödenmemesine dair ana sözleşmede bir hüküm yoksa yönetim kurulu üyeleri şirketten genel kurul karar alsın yada almasın huzur hakkı talep edebilirler ve şirketin huzur hakkını ödemesi gereklidir.(İlgili Yargıtay Kararı-Yarg. 11.HD.4/7/1985 gün ve E.1985/3927 , K. 4229.)
* Ödenecek huzur hakkı miktarını kanunda belirtildiği üzere ana sözleşmede belirtilmemişse genel kurul belirler ve huzur hakkı tutarının alt ada üst sınırı yoktur ancak işletmedeki ücret skalasına göre yüksek olması kar dağıtımı olarak sayılabilir dikkat edilmesi gereken diğer husus ise huzur hakkı toplantı başına verilir. Toplantıya katılanlara farklı huzur hakkı verilmesi doğru değildir. Huzur hakkı her ortak için aynı olmalıdır.
* Söz konusu kanun maddesi Anonim şirketler için düzenlenmiş olup Limited Şirketler için herhangi bir düzenleme yoktur ve aslında bakıldığında limited şirketlerde uygulanmaması gereklidir ancak bu konuda engelleyici bir hükümde olmadığından limited şirketlerde de uygulandığı gözükmektedir dikkat edilmesi gereken konu işlevi bakımından Anonim Şirketlerdeki YK üyelerine benzeyen müdür sıfatına sahip limited şirket ortaklarına huzur hakkının ödenmesine yönelik şirket ana sözleşmesinde bir düzenleme yapılmasında herhangi bir engelin olmadığı sonucuna varılabilir ancak kanun maddesine göre müdür olmayan ortaklara huzur hakkı ödenmemesi gereklidir hatta bu konuda verilen müktezada limited şirketlerde sadece ortak olan müdürlere huzur hakkı ödenebileceği müdür olmayan ortaklara huzur hakkı ödenemeyeceği belirtilmiştir (İlgili Mükteza- Bursa Vergi Dairesi Başkanlığı, 14.04.2003 tarih ve B.07.4.DEF.O.I6.11;GVK:190-03-21 sayılı özelge)
* Genel kurul kararlarında ana sözleşme değişikliği, sermaye artırımı, yetki ve sorumluluk tayini gibi kararların geçerliliği tescile bağlıdır. Huzur hakkı kararı eğer ileride bir itiraz olmayacak ise tescil gerektirmez.
* Huzur hakkı bir ücret gibi vergilendirilir. Huzur hakkı bir iş akdine bağlı işçi işveren ilişkisi olmaksızın ödendiğinden sigorta primine tabi değildir. Gelir vergisi ve damga vergisine tabidir. Huzur hakkı için ayrı bordro düzenlenmelidir.
* Huzur hakkında uygulanacak gelir vergisi ücret gibi artan oranlıdır ve ödenecek net huzur hakkı tutarı önce brütleştirilir ve brüt huzur hakkı üzerinden gelir vergisi ile damga vergisi sonraki ayın muhtasar beyannamesinde 012 diğer ücretler kısmında beyan edilerek tahakkuk ettirilmesi gereklidir
ÖRNEK: A Ltd.Şti. şirket müdürüne genel kurulca aylık net 10.000,00 Tl huzur hakkı ödeneceği kararı alınmıştır
Net Huzur Hakkı : 10.000,00 Tl
Gelir Vergisi Oranı : Yüzde 15 (Artan Oranlıdır)
Damga Vergisi Oranı : Binde 6,6
Brüt Tutar : 11.856,77 Tl
Gelir Vergisi : 11.856,77*0,15 = 1.778,51 Tl
Damga Vergisi : 11.856,77*0,0066 = 78,26 Tl
NOT: Huzur hakkı ödemeleri ücret sınıfına girdiğinden dolayı asgari geçim indirimine tabidir
* Türkiye genelinde iş kanununa tabi en az 10 işçi bulunan işverenler, istihdam ettikleri her bir çalışanın maaşını bankalar kanalıyla ödeyecek fakat huzur hakkı iş kanununa tabi ödenen bir ücret olmadığından banka yoluyla ödenme zorunluluğuna tabi değildir.
Okay KIR
[email protected]
