iki defterli bir firmada..

acziyet

Katkı Sunan Üye
Üyelik
5 Ara 2006
Mesajlar
700
Konum
İSTANBUL
işletme usülü bir firma var.. hem işletme defteri defteri hem de serbest meslek defteri kullanmaktadır. Yani iki defter bir kişi adınadır. Sorum şu : Yıl sonunda defter hadlerini aşma hususunda ( bilanço usülüne geçişte ) iki defter toplamı üzerinden mi hesaplama yapılır,yoksa ayrı mı değerlendirmeye tabi tutulur ?
 
Ynt: iki defterli bir firmada..

Sadece işletme esasına göre tutulan defterdeki hadleri dikkate almalısınız.
 
Ynt: iki defterli bir firmada..

http://www.ivdb.gov.tr/Mukteza/2005/vergiusul2005/5854.htm

T.C.
İSTANBUL VALİLİĞİ
Defterdarlık Usul Gelir Müdürlüğü

SAYI : B.07.4.DEF.0.34.20/VUK-1/11666 09/08/2005*5854

KONU:Ticari ve serbest meslek faaliyeti
bulunan bir mükellefin hem işletme
hem de serbest meslek kazanç defteri
tutmak zorunda olup olmadığı hk


?????????????

İlgi:??????.. Gelir Müdürlüğüne verilen tarihsiz dilekçeniz.

İlgi dilekçenizde; ?????.Vergi Dairesinin ???????vergi kimlik numaralı mükellefi olduğunuzu, mühendislik, müşavirlik, eğitim-danışmanlık, taahhüt ve ticaret işleri ile iştigal ettiğinizi, bir kamu kurumuna taahhüt işi yaptığınızda fatura düzenlemeniz gerekeceğinden, fatura bastırdığınızı, bir kamu kurumuna eğitim ?danışmanlık hizmeti verdiğinizi ve karşılığında da fatura düzenlediğinizi, ancak, anılan kamu kuruluşunca ifa etmiş olduğunuz hizmetin serbest meslek faaliyeti çerçevesinde yapıldığından bahisle %22 oranında stopaj kesildiğini belirterek, yapılan işlemin doğru olup olmadığını, eğitim-danışmanlık hizmetinin fatura ile mi, yoksa serbest meslek makbuzu ile mi tevsik edileceğini ve işletme defteri mi, yoksa serbest meslek kazanç defteri mi tutacağınız hususunda tereddüt oluştuğundan konu hakkındaki görüşümüzü sorduğunuz anlaşılmaktadır.

Konu ile ilgili olarak, ??????Gelir Müdürlüğünün ?/07/ 2005 tarih ve ??. sayılı yazılarında belirtilen görüşleri de dikkate alınmak suretiyle gerekli açıklamalara aşağıda yer verilmiştir.

193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu?nun 65. maddesinde serbest meslek kazancının tarifi yapılmış olup; söz konusu maddede:

?Her türlü serbest meslek faaliyetinden doğan kazançlar serbest meslek kazancıdır.
Serbest meslek faaliyeti; sermayeden ziyade şahsi mesaiye, ilmi veya mesleki bilgiye veya ihtisasa dayanan ve ticari mahiyette olmayan işlerin işverene tabi olmaksızın şahsi sorumluluk altında kendi nam ve hesabına yapılmasıdır.? hükmü yer almış olup, Kanun?un 66. maddesinin 2. bendinde;
?Bizzat serbest meslek erbabı tarifine girmemekle beraber serbest meslek erbabını bir araya getirerek teşkilat kurmak veya bunlara sermaye temin etmek suretiyle veya sair suretlerle serbest meslek kazancından hisse alanlar;? serbest meslek erbabı sayılmıştır.
Öte yandan, Gelir Vergisi Kanunu?nun ?Ticari Kazancın Tarifi? başlıklı 37. maddesinde ise ?Her türlü ticari ve sınai faaliyetlerden doğan kazançlar ticari kazançtır.? hükmü yer almıştır.
Ticari kazançlar esas itibariyle sermaye-emek karışımı bir kaynağa bağlı olarak doğarlar. Bu kaynağa bağlı olarak devamlı bir organizasyona dayanan her türlü faaliyet ticari faaliyettir. Serbest meslek faaliyetinin ticari bir organizasyon içinde yapılması sağlanan gelirin yapısını değiştirmez. Sadece, elde edenler yönünden ticari kazanç sayılmasını gerektirir ve ticari kazanca ait esas ve hükümlere tabidir.
Bu hükümlere göre, mühendislik, müşavirlik, eğitim , danışmanlık faaliyetinden elde edilen kazancın serbest meslek kazancı olarak vergilendirilmesi ve serbest meslek mükellefiyetinin tesis edilmesi gerekmektedir. Taahhüt ve ticaret işlerinden elde edilen kazancın ise ticari kazanç olarak vergilendirilmesi ve mükellefiyetinin ticari kazanç mükellefi olarak tesis edilmesi gerekmektedir.
Ayrıca, verilen serbest meslek hizmeti nedeniyle elde edilen gelirden , Gelir Vergisi Kanunu 94. madde hükmü uyarınca, yürürlükte bulunan oran üzerinden (%22) tevkifat yapılacağı tabiidir.
Diğer taraftan; 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 172?nci maddesinde anılan Kanuna istinaden defter tutmak mecburiyetinde olan gerçek ve tüzel kişiler tek tek sayılmak suretiyle belirtilmiştir.
Anılan Kanunun 176?ncı maddesinde ise tüccarlar defter tutma bakımından ; I'inci sınıf tüccarlar, (bilanço esasına göre) ve II'nci sınıf tüccarlar, ( işletme hesabı esasına göre;) olmak üzere iki sınıfa ayrılmışlardır.
Defter tutma bakımından kimlerin I?nci sınıfa dahil olacağı hususu Vergi Usul Kanununun 177?inci maddesinde 6 bent halinde, kimlerin II? nci sınıfa dahil olacağı hususu ise aynı Kanunun 178?nci maddesinde 2 bent halinde sayılmak suretiyle belirtilmiştir.
Vergi Usul Kanununun 182?nci maddesinde yevmiye defteri, defter-i kebir ve envanter defteri bilanço esasına tabi mükelleflerin tutmak zorunda oldukları defterler arasında sayılmış olup, 193?üncü maddede ise işletme hesabı esasına tabi mükelleflerin İşletme hesabı defteri , tutacakları hükmüne yer verilmiştir.
Aynı Kanunun 210?ncu maddesinde ise; serbest meslek erbabının kazanç defteri tutacağı hüküm altına alınmıştır.
Öte yandan; Vergi Usul Kanununun 227?nci maddesi gereğince, bu Kanuna göre tutulan ve üçüncü şahıslarla olan münasebet ve muamelelere ait olan kayıtların tevsiki mecburi olduğundan, ticaret erbabının 229?ncu madde gereğince, satılan emtia veya yapılan iş karşılığında, müşterinin borçlandığı meblağı göstermek üzere müşteriye ticari bir vesika olarak fatura düzenlemesi gerekmektedir.
Serbest meslek erbabının ise, Vergi Usul Kanununun 236?ncı maddesindeki hükme göre; mesleki faaliyetlerine ilişkin her türlü tahsilatı için iki nüsha serbest meslek makbuzu tanzim etmek ve bir nüshasını müşteriye vermek, müşteri de bu makbuzu istemek ve almak mecburiyetindedir.
Yukarıda yapılan açıklamalara göre, mühendislik, müşavirlik, eğitim , danışmanlık, faaliyetinden elde edilen kazancınız serbest meslek kazancı olarak vergilendirilmesi ve serbest meslek mükellefiyeti tesis ettirmeniz gerekeceğinden, bu faaliyetlerden elde edilen gelirlerinizin de serbest meslek makbuzu ile belgelendirilmesi ve bu faaliyetle ilgili olarak serbest meslek kazanç defteri tasdik ettirerek kullanmanız gerekmektedir. Taahhüt ve ticaret işlerinden elde edilen kazancınız ise ticari kazanç olarak vergilendirilmesi ve mükellefiyetinizin ticari kazanç mükellefi olarak tesis edilmesi gerekeceğinden, bu faaliyetinizle ilgili olarak fatura düzenlemeniz ve 177?nci maddede 6 bent halinde sayılan şartlardan birini taşımanız halinde bilanço esasına göre, aksi takdirde işletme hesabı esasına göre defter tutmanız gerekmektedir.Bilgi edinilmesini rica ederim.
 
Ynt: iki defterli bir firmada..

VUK. 177 ve mütaakip maddeler tüccarlar içindir, serbest meslek erbabı için değil...
yada şöyle diyelim, ticari kazanca yöneliktir, serbest meslek kazancıyla ilgilenmez.
 
Ynt: iki defterli bir firmada..

Yalnız, başka bir noktadan (e-Beyan), durum biraz farklı?
-------------------------------------------------------------------------------

http://www.ivdb.gov.tr/Mukteza/2005/vergiusul2005/3134.htm

T.C.
İSTANBUL VALİLİĞİ
Defterdarlık Usul Gelir Müdürlüğü

Sayı :B.07.4.DEF.0.34.20./ VUK-1/MÜK-257-11397 21/04/2005*3134

Konu : Serbest meslek faaliyetinden doğan
kazancın ticari kazanç sağlanan
faaliyete eklenerek e beyanname
verilip verilemeyeceği hk.ve defterlerin
durumu hk.



????????????



İlgi : ???????tarihli dilekçeniz.

İlgide kayıtlı dilekçenizde, mimarlık faaliyetinizden dolayı serbest meslek kazanç defteri tuttuğunuzu, ticari kazanç sağladığınız faaliyetinizden dolayı da bilanço esasına göre defter tuttuğunuzu belirterek, internette beyanname verme mecburiyetiniz doğarsa, serbest meslek kazancınızı ticari kazancınıza dahil ederek beyan edip edemeyeceğiniz hususunda görüş talep edilmektedir.

Bilindiği gibi, 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 210?ncu maddesinde; ?Serbest meslek erbabı bir (kazanç defteri) tutarlar.

Bu defterin bir tarafına giderler, diğer tarafına da hasılat kaydolunur.

Defterlerin gider tarafına, yapılan giderlerin nevi ile yapıldığı tarih ve hasılat tarafına ise ücretin alındığı tarih ve miktarı ile kimden alındığı yazılır.

Hekimler diledikleri takdirde, yukarıda yazılı malumatı protokol defterinde göstermek şartıyla ayrı kazanç defteri tutmayabilir.? hükümleri yer almış, Kayıt Zamanı başlıklı 219/c. Maddesinde ise serbest meslek kazanç defterine muamelelerin günü gününe kaydedileceği, 236?ncı maddesinde de, ?Serbest meslek erbabı, mesleki faaliyetine ilişkin her türlü tahsilatı için iki nüsha serbest meslek makbuzu tanzim etmek ve bir nüshasını müşteriye vermek, müşteri de bu makbuzu istemek ve almak mecburiyetindedir.? denilmektedir.

Diğer taraftan aynı Kanunun Re?sen vergi tarhı başlıklı 30/3?ncü maddesinde, bu Kanuna göre tutulması mecburi olan defterlerin hepsi veya bir kısmının tutulmamış veya tasdik ettirilmemiş olmasının ilgili dönem matrahının re?sen takdirini gerektirdiği, 352/I-2?nci maddesinde de, bu kanuna göre tutulması mecburi olan defterlerden herhangi birinin tutulmamış olması birinci dereceden usulsüzlük cezasını gerektiren haller arasında sayılmıştır.

Benzer konuda bir dosya ile ilgili olarak Maliye Bakanlığı Gelirler Genel Müdürlüğünden alınan 17/04/2003 tarih, 16671 sayılı yazıda; daireniz mükelleflerinden ?.?nın ihşaat taahhüt işinin ticari kazanç, inşaat mühendisliği işinin ise serbest meslek kazancı yönünden vergilendirilmesi gerekmektedir.

Ayrıca taahhüt işinden dolayı birinci veya ikinci sınıf defterlerden birini tutması ve fatura düzenlemesi, mühendislik faaliyetiyle ilgili olarak da serbest meslek kazanç defteri tutulması ve serbest meslek makbuzu düzenlemesi gerekmektedir.? denilmektedir.

Bu açıklamalara göre, serbest meslek faaliyetiniz nedeniyle serbest meslek kazanç defteri tutmanız gerekirken bu kazancınızı ticari kazanç elde ettiğiniz faaliyete ilişkin olarak bilanço esasına göre tuttuğunuz deftere ilave etmeniz mümkün bulunmamaktadır.

Öte yandan, 04/03/2005 tarih ve 2005/1 Seri No.lu Uygulama İç Genelgesinin Elektronik Ortamda Gönderilme Zorunluluğu Getirilen Beyannamelerle İlgili Olarak Vergi Dairesince Yapılacak İşlemler başlıklı III. bölümünde; ??Birden çok işletmede ortaklığı bulunan gelir vergisi mükelleflerinin 346 Sıra Numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğinde belirtilen hadleri aşıp aşmadığının kontrolünde aktif toplamı veya ciro tutarlarının (gayrisafi satış hasılat tutarının) toplamları esas alınacaktır?? denilmiştir.

Buna göre, e beyanname gönderebilme kriterlerine uyup uymadığınızın her iki faaliyetten olan kazançlarınızın toplamı esas alınarak tespit edilmesi gerekmektedir.

Bilgi edinilmesini rica ederim.
 
Ynt: iki defterli bir firmada..

teşekkürler Sayın Gürbüz AÇIKBAŞ,gerçekten makbule geçti..
 
Üst