II. TAYİN VE TESPİTİNDE ZORLUK BULUNAN BİR KISIM İŞYERLERİNDE İŞVERENLİK
A- İNŞAAT, TAMİRAT, TADİLAT ve TESİSAT İŞLERİNDE İŞVERENLİK
1. Özel Olarak Yaptırma:
a) Mülkiyeti (tapusu) gerçek veya tüzel kişilere ait (ruhsatlı veya ruhsatsız) bina ve sair inşaatlarla tamirat, tesisat ve tadilat işyerlerinde yapılan işler, bizzat mülkiyet sahipleri tarafından sigortalı çalıştırılmak suretiyle yürütülüyor ise bahsi geçen kişiler işveren sayılmaktadır.
İnşaat, tamirat, tadilat ve tesisat işlerinin ruhsatsız yaptırılmış olması işverenlik sıfatını etkilemez.
b) İster gerçek, ister tüzel kişiye ait olsun, bina vesair inşaat, tamirat, tesisat ve tadilat işyerlerinde yapılacak işler sahipleri tarafından herhangi bir sigortalı çalıştırılmaksızın tümüyle (inşaat uygulamasındaki deyimiyle anahtar teslimi olarak) yaptırılmak üzere gerçek veya tüzel kişiye verilmişse, mülkiyet sahibi ile yapımı üstlenen arasında istisna akdi bulunduğundan bu işleri alan kişi müteahhit yani işveren olmaktadır. Zira, bu gibi hallerde işin sahibi sigortalı çalıştırmadığından işverenliği bahis konusu değildir.
İnşaatın yapımını üstlenen kişilerin işi malzemeli veya malzemesiz yapmış olmaları işverenlik veya aracılık sıfatlarında değişiklik yapmamaktadır.
Ancak, aracılar adına işveren olmadıkları için işyeri dosyası açılamaz.
Örnek: (A) isimli şahıs veya şirket, kendi arsasına yaptıracağı bir fabrika binası için Belediye?den ruhsat aldıktan sonra hiç sigortalı çalıştırmaksızın inşaatın yapımını (B) ye (anahtar teslimi suretiyle) verdiği takdirde 506 sayılı Kanun karşısında işveren (B) olmaktadır.
c) İnşaat, tamirat, tadilat ve tesisat işlerinin yapımını gerçekleştiren kişi (mülkiyet sahibi veya müteahhit), yapılan işlerin bir kısmını sair şahıslara yaptırdığı takdirde, işin kısımlarını yapan bu kişi veya kişiler aracı sayılmaktadır.
Yukarıdaki örneğe göre, şayet (B) isimli şahıs, yapılmasını sahibinden taahhüt ettiği işin bazı kısımlarını ayrı anlaşmalarla, (C), (D) ve (E)?ye verirse aralarında istisna akdi doğmuş olacağından, bu kişiler ikinci müteahhit (Taşeron) sıfatını alırlar ve 506 sayılı Kanunun 87 nci maddesi hükmüne göre ?aracı? sayılırlar.