İşletme Defterinden Bilançoya Geçiş

[idbilek]

Sayın Abdsis
Davut beye ve Canpolat a katılıyorum düşünceniz yanlıştır.
Umarım işe yarar

 

[CANBOLAT]

167 nolu tebliğden alınma;

Alım-satım ile bunların dışındaki işlerin birlikte yapılması halinde, 1985 yılındaki alım-satım dışında kalan iş hasılatının beş katı ile yıllık satış tutarının toplamı 100.000.000.- lirayı aşanlar;

sanırım bu maddeden bahsediliyor!!!!!!!!!!!

alım-satım dışında kalan iş hasılatı ibaresini lütfen atlamayalım.

2006 da tutulacak defter tayinine göre açıklanan iş hasılatı 52.000 YTL olduğuna göre 5 katı zaten 260.000 YTL eder vede bu rakam VUK madde 177/3. maddedeki 96.000 YTL'yi zaten geçmektedir.Böyle düşünülmemesi gerekir.

Örnek ayakkabı satışı 1.000 YTL
nakliye geliri 18.800 YTL

Bu durumda 18.800X5 katı= 94.000 YTL
ayakkabı satışı 1.000 YTL
Toplam 95.000 YTL

Bu durumda 96.000 YTL altında kalıyor ve işletme esasına göre defter tutar.

Saygılarımla

 

[CANBOLAT]

CANPOLAT yazanlara duyurulur.

CANBOLAT

 

[hedef2004]

Değerli Meslektaşlarım

Sizlere faydalı olması umuduyla yazdığım makale ve eklerinde yer alan örnek özelge ve danıştay kararlarını bilgilerinize sunar, iyi çalışmalar dilerim.

Hüseyin Hamamcılar
SMMM

İzmir SMMM Odası

Denetleme Kurulu Başkanı



DEFTER TUTMA BAKIMINDAN TÜCCARLAR VE SINIF DEĞİŞTİRME ESASLARI



GİRİŞ:

2005 Yılının son günlerine geldiğimiz bugünlerde V.U.K.nun 176. maddesine göre işletme hesabı esasına göre defter tutmakta olan II. sınıf tüccarların, V.U.K.nun 177. maddesi uyarınca alım, satım ve iş hasılatları bakımından tayin olunan tutarları aşanların 2006 yılında I. sınıf tüccar sayılmaları ve bilanço usulüne göre defter tutmaları mecburiyetlerinin başlamasına ilişkin usul ve esaslar ile hadlerin belirlenmesine ilişkin örnek çalışmalar, İdarece sınıf değiştirme ile ilgili olarak yayınlanmış bulunan genel tebliğ, özelge ile bu konuda Danıştay tarafından verilmiş bulunan kararlar hakkında değerli meslektaşlarımızın bilgilendirilmesi yazımızın konusunu oluşturmaktadır.





A- DEFTER TUTMA BAKIMINDAN TÜCCARLAR :



Vergi Usul Kanununun 176.maddesine göre; tüccarlar, defter tutma bakımından iki sınıfa ayrılmakta olup, bilanço esasına göre defter tutanlar I.sınıf tüccarlar, işletme hesabı esasına göre defter tutanlar ise II. Sınıf tüccar olarak sayılmaktadırlar.

B.1-) BİRİNCİ SINIF TÜCCARLAR:

Vergi Usul Kanunun 177. maddesine göre aşağıda yazılı tüccarlar, I. sınıfa dahildirler:

1. Satın aldıkları malları olduğu gibi veya işledikten sonra satan ve yıllık alımlarının tutarı (2006 yılı için 96.000.-YTL) lirayı veya satışlarının tutarı (2006 yılı için 130.000.- YTL) lirayı aşanlar.

2. Birinci bentte yazılı olanların dışındaki işlerle uğraşıp da bir yıl içinde elde ettikleri gayri safi iş hasılatı (2006 yılı için 52.000.- YTL) lirayı aşanlar.

3. 1 ve 2 numaralı bentlerde yazılı işlerin birlikte yapılması halinde 2 numaralı bentte yazılı iş hasılatının beş katı ile yıllık satış tutarının toplamı (2006 yılı için 96.000.- YTL.) lirayı aşanlar.

4. Her türlü ticaret şirketleri (Adi şirketler iştigal nevileri yukarıdaki bentlerden hangisine giriyorsa o bent hükmüne tabidir.);

5. Kurumlar Vergisine tabi olan diğer tüzel kişiler (Bunlardan işlerinin icabı bilanço esasına göre defter tutmalarına imkan veya lüzum görülmeyenlerin, işletme hesabına göre defter tutmalarına Maliye Bakanlığınca müsaade edilir.);

6. İhtiyari olarak bilanço esasına göre defter tutmayı tercih edenler.



Bilindiği üzere, her yılın son ayında bir sonraki takvim yılında uygulanacak bilanço hesabı esasına göre defter tutma hadleri ve miktarları Bakanlar Kurulu tarafından tespit edilerek resmi gazetede yayımlanmak suretiyle yürürlüğe girmektedir. 2006 yılı içinde uygulanacak had ve miktarları belirleyen 354 Sıra No.lu V.U.K. Genel Tebliği 17.12.2005 tarih 26026 sayılı resmi gazetede yayımlanarak yürürlüğe girmiş ve Tebliğ ile V.U.K.nun 177.maddesinde yer alan ve 01.01.2006 tarihinden geçerli olmak üzere uygulanacak had ve miktarlar aşağıda yazılı olduğu şekilde tespit edilmiştir.



VERGİ USUL KANUNUNDA YER ALAN VE 01/01/2006 TARİHİNDEN GEÇERLİ OLMAK ÜZERE UYGULANACAK OLAN HAD VE MİKTARLAR



MADDE NO
KONUSU
2006 Yılında

Uygulanacak Miktar (YTL)

MADDE 177-
Bilanço hesabı esasına göre defter tutma hadleri



1-Yıllık;



- Alış tutarı
96.000


-Satış tutarı
130.000


2- Yıllık gayrisafi iş hasılatı
52.000


3- İş hasılatının beş katı ile yıllık satış tutarının toplamı
96.000




B.2-) İKİNCİ SINIF TÜCCARLAR:



Vergi Usul Kanunun 178. maddesine göre aşağıda yazılı tüccarlar, II. sınıfa dahildirler:

1. 177. maddede yazılı olanların dışında kalanlar;

2. Kurumlar Vergisi mükelleflerinden işletme hesabı esasına göre defter tutmalarına Maliye Bakanlığınca müsaade edilenler.

Yeniden işe başlayan tüccarlar yıllık iş hacimlerine göre sınıflandırılıncaya kadar II. sınıf tüccarlar gibi hareket edebilirler.



C- SINIF DEĞİŞTİRME :



C.1-) 1. Sınıftan II. Sınıfa geçiş şartları:



Vergi Usul Kanununun 179/a. maddesine göre; (I)'inciden (II)'inciye geçiş: İş hacmi bakımından I. sınıfa dahil olan tüccarların durumları aşağıdaki şartlara uyduğu takdirde, bunlar, bu şartların tahakkukunu takip eden hesap döneminden başlayarak, II. sınıfa geçebilirler:

1. Bir hesap döneminin iş hacmi 177. maddede yazılı hadlerden % 20'yi aşan bir nispette düşük olursa, veya;

2. Arka arkaya üç dönemin iş hacmi 177. maddede yazılı hadlere nazaran % 20'ye kadar bir düşüklük gösterirse.



C.2-) II. Sınıftan I. Sınıfa Geçiş Şartları:

Vergi Usul Kanununun 180/b. maddesine göre; (II)'inciden (I)'inciye geçiş: İş hacmi bakımından II. sınıfa dahil tüccarların durumları aşağıda yazılı şartlara uyduğu takdirde bunlar bu şartların tahakkukunu takip eden hesap döneminden başlıyarak I. sınıfa geçerler.

1. Bir hesap döneminin iş hacmi 177. maddede yazılı hadlerden % 20'yi aşan bir nispette fazla olursa, veya;

2. Arka arkaya 2 dönemin iş hacmi 177. maddede yazılı hadlere nazaran % 20'ye kadar bir fazlalık gösterirse





C.3-) SINIF DEĞİŞTİRME İLE İLGİLİ ÖRNEKLER:



354 Sıra No.lu Tebliğden de anlaşılacağı üzere; Vergi Usul Kanunun 177. maddesine göre Bilanço Esasına göre 2006 yılına ait defter tutma hadleri ve uygulanacak miktarlar yukarıda belirtildiği şekilde yeniden belirlenmiştir.

İşletme Hesabı esasına göre defter tutmakta olan II. sınıf tüccarların, Bilanço esasına göre defter tutma mecburiyetlerinin başlayıp başlamadıklarının nasıl tesbit edileceği ve bu zorunluluğun ne zaman başlayacağının tayin edilebilmesi için, öncelikle bunların 2005 yılında yapmış oldukları yıllık alım tutarları ile satışlar tutarının, yıllık gayri safi iş hasılatı tutarının veya alım, satım ve hizmet işinin birlikte yapılması halinde bu tutarların ayrı ayrı bilinmesi gerekmektedir.

ÖRNEK-1:

2005 yılında işe başlayan ve eczacılık faaliyetinde bulunan ve işletme hesabına göre defter tutmakta olan bir mükellefin 2005 yılındaki mal alımları tutarının 110.000.-YTL. satışlar tutarının 150.000.-YTL. olduğu varsayımıyla 2006 yılında hangi usulde defterin tutulacağı ile ilgili olarak hadlerin tayin edilmesi ve karşılaştırma yapılması:

Mal alımlarına göre hesaplamalar:

1.Hesaplama Şekli:

2005 yılı mal alımları : 2006 yılı haddi Haddi aşan tutar

110.000.-YTL – 96.000.-YTL = 14.000.-YTL.

14.000.-YTL / 96.000.-YTL = 0,14



Mal alım tutarı belirlenen haddi aşmasına rağmen %20’nin altında kaldığından işletme hesabı esasına göre defter tutmaya devam edecektir.



2.Hesaplama Şekli:

96.000.-YTL x %1.20 = 115.200.-YTL. 2005 yılında mal alımlarının tutarı bu tutarın altında kaldığından işletme hesabı esasına göre defter tutmaya devam edecektir.

Mal satışlarına göre hesaplamalar:

1.Hesaplama Şekli:

2005 yılı mal satışları: 2006 yılı haddi Haddi aşan tutar

150.000.-YTL – 130.000.-YTL. = 20.000.-YTL.

20.000.-YTL / 130.000.-YTL. = 0,15



Mal satışları tutarı belirlenen haddi aşmasına rağmen %20’nin altında kaldığından işletme hesabı esasına göre defter tutmaya devam edecektir.

2.Hesaplama Şekli:

130.000.-YTL x %1.20 = 156.000.-YTL. 2005 yılında mal satışlarının tutarı bu tutarın altında kaldığından işletme hesabı esasına göre defter tutmaya devam edecektir.



İki türlü yapılan hesaplama şekline göre bu mükellefin 2005 yılı alım ve satış tutarları 2006 yılı için belirlenen hadleri aştığı halde, aşan tutarlar %20’nin altında kaldığından 2006 yılında da işletme hesabı esasına göre defter tutmaya devam edecektir.





ÖRNEK-2:



Ayakkabı imalatı ve alım satımı ile uğraşan ve 2004 –2005 yıllarında işletme hesabı esasına göre defter tutan gerçek usulde gelir vergisi mükellefinin, 2004 yılı toplam alışları tutarı 95.000.000.000 TL ve satışları tutarı 85.000.000.000 TL’dir . Mükellefin 2005 yılı sonunda alışları toplamı 112.000.-YTL, satışları toplamı ise 115.000.-YTL olarak gerçekleşmiştir.



2004 yılı alış tutarı= 95.000.000.000.-TL. - 2005 yılı haddi= 88.000.-YTL= Aşan tutar=7.000.-YTL. 7.000.-YTL / 88.000.-YTL = % 8



2005 yılı alış tutarı= 112.000.-YTL - 2006 yılı haddi= 96.000.-YTL. = Aşan tutar= 16.000.-YTL.

16.000.-YTL / 96.000.-YTL = %16



Bu durumda mükellef 2004 ve 2005 yıllarında arka arkaya iki yılın alışları toplamı 213 sayılı VUK’un 177. maddesinin 1. bendindeki alış tutarına ilişkin hadleri % 20’ye kadar (2004’de % 8, 2005’te % 16) toplamı aştığı için 2006 hesap dönemi başından itibaren bilanço esasında defter tutmaya başlayacaktır.

ÖRNEK-3:

2004 yılında işe başlayan ve tuhafiyecilik faaliyetinde bulunan ve hadleri aşmadığından 2005 yılında da işletme hesabına göre defter tutmakta olan bir mükellefin 2004 yılındaki mal alımları tutarının 95.000.000.000.-TL. satışlar tutarının 125.000.000.000.-TL. olduğu, 2005 yılındaki mal alımları tutarının 105.000.-YTL. satışlar tutarının 160.000.-YTL. olduğu varsayımıyla 2006 yılında hangi usulde defterin tutulacağı ile ilgili olarak hadlerin tayin edilmesi ve karşılaştırma yapılması:



2004 yılı mal alımları : 2005 yılı haddi Haddi aşan tutar

95.000.000.000.-TL – 88.000.000.000.-TL = 7.000.000.000.-TL.

7.000.000.000.-TL / 88.000.000.000.-TL = 0,08



2005 yılı mal alımları : 2006 yılı haddi Haddi aşan tutar

105.000.-YTL – 96.000.-YTL = 9.000.-YTL.

9.000.-YTL / 96.000.-YTL = 0,09



2004 ve 2005 yılı Mal alımlarına göre haddi aşan % toplamı = 0,17





2004 yılı mal satışları: 2005 yılı haddi Haddi aşan tutar

125.000.000.000.-TL– 120.000.000.000.-TL. = 5 .000.000.000.-TL.

5.000.000.000.-TL/ 120.000.000.000.-TL. = 0,04





2005 yılı mal satışları: 2006 yılı haddi Haddi aşan tutar

155.000.-YTL – 130.000.-YTL. = 25.000.-YTL.

25.000.-YTL / 130.000.-YTL. = 0,19



2004 ve 2005 yılı Mal satışlarına göre haddi aşan % toplamı = 0,23



Bu mükellefin arka arkaya 2004 ve 2005 yılı alımları %20’yi aşmadığı halde, satış %’leri 2005 ve 2006 yılı için belirlenen hadlerin %20’sini aştığından bu işyeri 2006 yılında bilanço esasına göre defter tutmak zorundadır.



ÖRNEK-4:

Kırtasiyecilik faaliyetinin yanı sıra spor-toto, sayısal loto ve milli piyango bayiliği faaliyetinde de bulunan ve işletme hesabına göre defter tutmakta olan bir mükellefin 2005 yılındaki mal alımları tutarının 60.000.-YTL. satışlar tutarının 80.000.-YTL. bayiliklerden dolayı da 10.000.-YTL. komisyon geliri olduğu varsayımıyla 2006 yılında hangi usulde defterin tutulacağı ile ilgili olarak hadlerin tayin edilmesi ve karşılaştırma yapılması:











2005 yılı mal satışları: 80.000.-YTL.

2005 yılı iş hasılatı:

10.000.-YTL. x 5 katı= 50.000.-YTL

Mal satışı+hasılat toplamı= 130.000.-YTL


2006 yılı haddi / 96.000.-YTL



Haddi aşan tutar 34.000.-YTL.



Haddi aşan % 0.35




Bu mükellefin 2005 yılı iş hasılatının 5 katı ile satış tutarlarının toplamı 2006 yılı için belirlenen hadleri aşmakta ve aşan tutar %20’nin üstünde olduğundan bu mükellef 2006 yılında bilanço esasına göre defter tutmak zorundadır.



C.4-) SINIF DEĞİŞTİRME İLE İLGİLİ DANIŞTAY KARARLARI:



Danıştay Üçüncü Daire
Tarih 17.11.1994
Esas No 1994/1411
Karar No 1994/3759

Defter tutma hadleri ile ilgili olarak her ilan edilen alış ve satış tutarlarının ne şekilde ve hangi yıl itibariyle göz önüne alınacağı hk.



İstemin Özeti: Uyuşmazlığın çözümü; 1990 takvim yılındaki mal alış ve satış tutan Kanun'daki hadleri aşmakla birlikte, 1991 takvim yılında tutulacak defterlerin tayinini öngören 20.12.1990 Gün ve 90/1281 Sayılı Bakanlar Kurulu Kararında yayımlanan hadleri aşmayan davacının 1991 takvim yılında bilanço esasına göre mi yoksa işletme hesabı esasına göre.mi defter tutması gerektiği hususunun belirlenmesine bağlı bulunmaktadır.



Karar: 213 Sayılı Vergi Usul Kanunu'nun 180. maddesinin (b) fıkrasında; iş hacmi bakımından II. sınıfa dahil tüccarların bir hesap döneminin iş hacmi 177. maddede yazılı hadlerden % 20'yi aşan bir nispette fazla olursa, bunların bu şartın tahakkukunu takip eden hesap döneminden başlayarak 1. sınıfa geçecekleri öngörülmüştür. Aynı Kanun'un 177. maddesinin 3239 Sayılı Kanun'la değişik 1. bendinde satın aldıkları malları olduğu gibi veya işledikten sonra satan ve yıllık alımlarının tutarı 100.000.000 lirayı veya satışlarının tutarı 120.000.000. lirayı aşanların 1. sınıfa dahil olacakları açıklanmış olup bentte yazılı bu tutarlar daha sonra 27.12.1989 Gün ve 89/14921 Sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile alımlar 200.000.000 liraya, satışlar 240.000.000. liraya, 20.12.1990 Gün ve 90/1281 Sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile de alımlar 300.000.000. liraya, satışlar 360.000.000 liraya çıkarılmış bulunmaktadır. Söz konusu kararnamelerden 89/14921 Sayılı •Kararname ile tespit edilen 200.000.000. liralık yıllık alım tutarının 1990 takvim yıllında 90/1281 Sayılı Kararname ile tespit edilen, 300.000.000. liralık yıllık alım tutarının da 1991 takvim yılında tutulacak defterlerin tayininde nazara alınacağı açık bir şekilde belirtilmiştir. Olayda davacının 1991 takvim yılında hangi esasa göre defter tutacağının tayini uyuşmazlık konusu olduğundan, bu belirlemede 1990 takvim yılında tutulacak defterlerin tayininde esas alınacak tutarı öngören 89/14921 Sayılı Kararnamenin değil, 1991 takvim yılında tutulacak defterlerin tayininde esas alınacak tutarları öngören 90/1281 Sayılı Kararnamenin uygulanması gerekmektedir. Bu durumda davacının 1990 yılındaki 241.980.786. liralık alış 269.088.591 liralık satış tutarı bu kararnamede öngörülen 300.000.000 liralık alış ve 360.000.000 liralık satış tutarını aşmadığından 1991 takvim yılında işletme asasına göre defter tutmaya devam etmesi gerektiği anlaşıldığından Vergi Mahkemesi kararının vergi aslı ve buna bağlı kusur cezası ile fon kesintisine ilişkin hüküm fıkralarını onayan Samsun Bölge idare Mahkemesi kararında hukuka uyarlık görülmemiştir.



Açıklanan nedenlerle Danıştay Başsavcısı tarafından yapılan temyiz isteminin kabulü ile Samsun Bölge İdare Mahkemesinin 9.5.1994 Gün ve E: 1994/4, K:1994/63 Sayılı Kararının, 2577 Sayılı idari Yargılama Usulü Kanunu'nun 51. maddesi uyarınca Kanun yararına ve hükmün hukuki sonuçlarına etkili olmamak üzere bozulmasına,









T.C.

DANIŞTAY

Dokuzuncu Daire

Esas No : 1998/3750
Karar No : 1999/3804

Özeti :

Bilanço esasına göre tutulması gereken defter yerine işletme hesabı esasında defter tutulmuş olması halinde, bu defterdeki kayıtların gerçeği yansıtmadığı, matrahın kesin ve doğru olarak tespitine imkân vermediği yolunda herhangi bir somut tespit bulunmadan Katma Değer Vergisi indirimlerinin reddi yoluyla tarhiyat yapılmasında hukuka uygunluktan söz edilemez.

Temyiz İsteminde Bulunan :....................... Mal Müdürlüğü

Karşı Taraf :

Bilanço esasına göre defter tutması gerekirken işletme hesabı esasına göre defter tutan yükümlü adına, Katma Değer Vergilerinin bu defterde indirim ko­nusu yapılması ve kayıt edilmesi nedeniyle Katma Değer Vergisi beyannamesinde gösterilen vergilerin indirilemeyeceğinden bahisle inceleme raporuna is­tinaden tarh edilen kaçakçılık cezalı Katma Değer Vergisinin terkini istemiyle açılan davayı; uyuşmazlıkta bilanço esasına göre defter tutması gereken yü­kümlünün işletme hesabı esasına göre defter tutmasının re'sen takdir sebebi ol­duğu, ancak bir olayda re'sen vergi tarhı için yeterli nedenlerin bulunmasıyla vergi matrahının re'sen takdiri sırasında yükümlülere ait defter kayıtları ve bun­larla ilgili belgelerin kendiliğinden hüküm ifade edemeyeceğinin düşünülemeye­ceği, işletme hesabı esasına göre defter tutan ve bu defterdeki kayıtlarla, da­yanağı belgelerin vergi matrahının doğru ve kesin olarak belirlenmesine el­verişsiz bulunduğu yolunda hiç bir saptama yapılmaksızın, salt defterin bilanço esasına göre tutulmamış olmasının vergi matrahının doğru ve kesin olarak tespitine mani teşkil etmeyeceği gerekçesiyle kabul ederek cezalı tarhiyatı terkin
eden ..... Vergi Mahkemesinin 17.2.1998 tarih ve 1998/52 sayılı Kararının; bi­lanço esasına göre defter tutması gereken yükümlünün işletme hesabı esasına göre tuttuğu defter yasal olmadığından ve 3065 sayılı Yasanın 34/1 inci madde hükmü gereği yasal olmayan defterde yer alan indirimler kabul edilemeyece­ğinden tarhiyatta yasaya aykırılık bulunmadığı ileri sürülerek bozulması istenilmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Temyiz edilen vergi mahkemesi kararında, 2577 sayılı İdari Yargılama Usu­lü Kanununun. 49 uncu maddesinin 1 inci fıkrasında sayılan bozma nedenle­rinden hiçbirisinin bulunmadığı anlaşıldığından temyiz isteminin reddine, anı­lan mahkeme kararının onanmasına 26.10.1999 tarihinde oybirliği ile karar verildi.



T.C.

DANIŞTAY

Dokuzuncu Daire

Esas No : 1998/512

Karar No: 1999/1295

Özeti :

Gerek faturalarda gerekse yüklenilen Katma Değer Vergisinin hesabında yasaya aykırı bir durum tespit edilmedikçe bilanço esasına göre defter tutulmaması yıl içinde yüklenilen katma değer vergilerinin indirim konusu yapılmasına engel teşkil etmez.

Temyiz isteminde Bulunan :....................... Vergi Dairesi Müdürlüğü

Karşı Taraf:....................... ......

Lokanta işletmeciliği yapan yükümlünün 1993 yılı hesaplarının incelenmesi sonucu düzenlenen vergi inceleme raporuna dayanılarak re'sen tarh olunan ka­çakçılık cezalı Katma Değer Vergisinin terkini istemiyle açılan davayı; olayda davanın bir önceki dönem hesaplarına göre ihtilaflı dönemde bilanço esasına göre defter tutması gerektiği halde işletme hesabı esasına göre defter tuttuğu, işletme defterine yapılan kayıtların hiç kaydedilmemiş sayılacağı, dolayısıyla Katma Değer Vergisi indirimlerinin kabul edilemeyeceği görüşüyle tarhiyat ya­pılmış ise de; incelemede işletme defteri kayıtlarının karışık ve usulsüz oldu­ğuna yönelik herhangi bir tespitte bulunulmadığının anlaşıldığı, bu durumda ge­rek faturalarda gerekse yüklenilen Katma Değer Vergisinin hesabında yasaya aykırı bir durum saptanmadıkça bilanço esasına göre defter tutulmasının yıl içinde yüklenilen katma değer vergilerinin indirim konusu yapılmasına engel teşkil etmeyeceği gerekçesiyle kabul ederek tarhiyatı terkin eden... Vergi Mah­kemesinin 2.12.1997 tarih ve 1997/528 sayılı Kararının; bilanço esasına göre defter tutması gereken ödevlinin işletme defteri tutması sebebiyle kanuni defter tuttuğundan söz edilemeyeceğinden Katma Değer Vergisi indirimlerinin red­dinin yerinde olduğu ileri sürülerek bozulması istenilmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Temyiz edilen vergi mahkemesi kararında, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 49 uncu maddesinin 1 inci fıkrasında sayılan bozma nedenlerinden hiçbirisinin bulunmadığı anlaşıldığından, temyiz isteminin reddine, anılan mah­keme kararının onanmasına 24.3.1999 tarihinde oybirliği ile karar verildi.



T.C.

MALİYE BAKANLIĞI

Gelirler Genel Müdürlüğü

Özelgesi



TARİH:17.03.1997

SAYI:B.07.0.GEL.0.29/2906-177-502/l0946

KONU:Şarküteri işletmeciliği ve sayısal loto aboneliği hizmeti yapan mükellefin defter tutma bakımından hangi sınıfa girdiğinin tespiti hk.

İZMİR VALİLİĞİ

(Defterdarlıkenetim Koordinasyon ve Usul Gelir Müdürlüğüne)

İLGİ : 14.2.1997 gün ve B.07.4.DEF.O.35.14/1741-3782 sayılı yazınız.

İlgide kayıtlı yazınız ekinde alınan ..... ait dilekçenin incelenmesinden, İliniz Şirinyer Vergi Dairesi Müdürlüğünde Şarküteri işletmeciliğinden dolayı mükellefiyeti bulunan adı geçenin bu faaliyetinin yanında sayısal loto aboneliği hizmeti de yapmakta olduğu, bu abonelik hizmetinin belirli komisyon karşılığında yapıldığı, mükellefin sayısal lotodan dolayı ortalama cirosunun yaklaşık 15-16 milyar olduğundan bahisle, sınıf tayininde sayısal lotodan sağlanan cironun tamamının mı yoksa komisyonun mu esas alınacağı hususunun sorulduğu anlaşılmış olup, konuya ilişkin açıklama aşağıda yapılmıştır.

Bilindiği üzere, 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 177 nci maddesinde, birinci sınıf tüccarların kimler olduğu 6 bent halinde sayılmakta, 3 numaralı bendinde, "1 ve 2 numaralı bentlerde yazılı işlerin birlikte yapılması halinde 2 numaralı bentte yazılı iş hasılatının beş katı ile yıllık satış tutarının toplamı 5.200.000.000 lirayı aşanlar... I nci sınıfa dahildirler." hükmü yer almaktadır.

Buna göre, sõz konusu mükellefçe şarkütericilik faaliyeti ile sayısal Loto abonelik hizmetleri birlikte yapıldığından bu mükellef için 177 nci maddenin 3 numaralı bent hükmüne göre işlem yapılması gerekmektedir.



Bu durumda, sayısal loto aboneliği hizmetinden dolayı alınan komisyon miktarının gayri safi iş hasılatı kabul edilmesi ve bu hasılatın beş katı ile şarküteri işletmesine ilişkin yıllık satış tutarı toplamının 5.200.000.000 lirayı aşması halinde söz konusu mükellefin bilanço esasına göre defter tutması gerekecektir.





SONUÇ:



2006 yılında İkinci sınıftan birinci sınıfa veya birinci sınıftan ikinci sınıfa geçişler ile ilgili olarak Bakanlar Kurulu tarafından tespit edilen miktarların dikkate alınarak yukarıda verilen örneklere uyarlanması halinde pratik bir şekilde sonuca ulaşılmasını amaçlayan bu yazımızın meslektaşlarımıza yararlı olması umuduyla saygılarımı sunarım.

 

[idbilek]

Canbolat bey kusura bakmayın efendim bi yanlışlıktır yapmışız yıl sonu malum işlerden hatalar oluyor arada efendim
konuda size katılıyorum yaptığınız örnek doğru olanıdır.
KUSURA BAKMAYIN....

 

[CANBOLAT]

Sayın İdbilek ;
sinirlenme anlamında yazmamıştım zaten,

Önemli değil,

Soyadımdaki bu b ve p meselesi yüzünden çok çektimde onun için,

havale gelir alaman,
vergi numarana p olarak yazılır hata,
nüfusdan 4 defa kimlik yeniledim hata, vs.

 

[idbilek]

tamamdır canbolat abi öyle olsun bakalım
takmayın kafaya yazıya gerek yoktu
bence gereksiz

 

[abdsis]

V.U.K. 167 Sıra nolu tebliğinden alınma

2. Aynı Kanunun 37 nci maddesi ile, Vergi Usul Kanunu'nun iş hacmi bakımından tüccar sınırlarını belirleyen 177 nci maddesinin l, 2 ve 3 numaralı bentlerinde yer alan hadler artırılmıştır. Yeni düzenlemeye göre yıllık alımların tutarı 100.000.000.– liraya, satışların tutarı 120.000.000.- liraya, alım - satım işleri dışındaki gayrisafi iş hasılatı 50.000.000.- liraya, belirtilen işlerin birlikte yapılması halinde ise, ikinci bentte yazılı iş hasılatının beş katı ile yıllık satış tutarının toplamı 100.000.000.- liraya yükselmiştir

Burada kırmızıyla belirttiğim yerlerde mükellefin kendi iş hasılatı değil 2.bentte yazılı iş hasılatı kasdediliyor. Dolayısıyla hizmet ve alım satım işini beraber yapan bir mükellefin işletmeden bilançoya geçerken yapacağımız işlem mükellefin ilgili dönemdeki kendi iş hasılatı değil. Her yıl aralık ayında yayınlanan Yıllık gayrisafi iş hasılatını baz almamız gerekiyor buda 354 nolu tebliğde 52000,00 YTL olarak açıklandı.

İyi çalışmalar..

 

[DAVUT GENÇ]

Sayın abdsis,
ikinci bentte yazılı iş hasılatının 5 katı derken;ikinci bentteki tutardan değil,mükellefin alım-satım işleri dışındaki gayrisafi iş hasılatı tutarının 5 katı demektedir.

 

[idbilek]

Merhaba
Sayın Davut Beye katılıyorum.
benimde bi sorum olacak
İnşaat Yap-Sat ( Müteahhitlik ) işiyle uğraşanlarda Hadleri mi dikkate alacağız yoksa BİLANÇO tasdikletmek mecburi gibi bir durum var mı ??
elinde bu konuyla ilgili yazı olan varsa iletirse sevinirim.
bilanço usulu olacak diye bir şart yok diye biliyorum kanunda da rastlayamadım ama işin inşaat olması ( detaylı olması ) kafamı karıştırdı.

 

[DAVUT GENÇ]

Sayın idbilek,
Sınıf değiştirme,yapılan işe göre belirlenen hadlerle tayin edilmektedir.Yoksa bu faaliyette bulunan bu sınıfa tabidir diye bir hüküm yoktur.Tabiki isteyen tüccarlar bilanço esasına göre defter tutabilirler.

 

[idbilek]

Davut Bey Teşekkür ediyorum.Düşündüğüm gibi Hadlere göre belirleniyormuş iyi akşamlar

 

[Karacabey]

herkese iyi çalışmalar diliyorum.

basit usule tabi mükellefler gelir vergisi kanunun 48. maddede yazılı hadleri aştığı zaman deftere tabi olmaktadır. fakat kar hadleri emsallerine nazaran düşük bulunan bazı ürünler için (damga pulu, tekel gibi) %35 dikkate alınıyor.

bu saymış olduğum ürün grupları tekel damga pulu gibi, bunlar aynı zamanda 2. sınıf tüccar için bilançoya geçme hadlerinde dikkate alınacak mıdır,

yoksa, mesela bir tekel bayi 150.000,00 YTL tekel satışı olduğu anda direkt 1. sınıf'a mı geçecektir.

Bu konu hakkında bilgisi olanlar varsa bilgilendirirlerse sevinirim.

 

[Dinçer KUM]

Sayın Karacabey
G.V kanunun 48.maddesi basit usülün özel şartlarındandır.
2.sınıf tüccarın geçmesinde dediğiniz madde dikkate alınmayacaktır.

 

[avhüseyinölmez]

defter hadleri

3. bende göre, hem hizmet sunumu hem de mal satımı yapanlar(eliktronik tamirat ve ticaret yapanlar gibi) hizmet bedellerinin 5 katı ile ticari hasılatını toplamı 96.000 Ytl yi %20 den fazla aştığında takip eden yılda bilanço usulünde defter tutarlar. Açıklanan hadler 2006 yılında dikkate alınacak hadlerdir. Dikkat edilmeli ki, önceleri açıklanan tebliğlerde " ... hadler takip eden yılda tutulacak defterlerin tespitinde nazara alınır .." şeklinde notlu çıkarılırdı. Son yıllarda bu not yazılmadığına göre ve rakamlar aralık ayında ilan edildiğinden, ertesi yılın rakamı olarak dikkate alınmalıdır. Aksi halde, KDV indirimi, ve ssk bakımından çok ciddi sonuçlar doğurabilir.

 

[M.Kemal]

Sayın Ölmez,
3.benddeki 96.000 YTL hasılat haddinin 2006 hasılatı olarak dikkate alınacak ve 2007 defterlerinin ne şekilde tutulacağına donemi olacak demek istiyorsunuz?Yani sistemde bir değişiklikmi olduğunu düşünüyorsunuz?

 

[SEMİZOGLU]

Merhaba,
Burada yapılan tüm bu tartışmalardan sistemin ne kadar çarpık olduğu ortaya çıkıyor. 2006 Yılı defterlerinin tasdikinde esas alınacak hadler Aralık ayı içinde ilan ediliyor. Hiç kimse çıkıpta 31 Aralık 2005 tarihinde noterlerin mesai bitimi olan 17:30 dan sonraki satış rakamlarının ne olacağını konuşmuyor. Yada alışların bu hadlerin içine mi dahil edilecek yada dışında mı tutulacak? Birileri artık ileriye yönelik tahminleri bırakıp gerçekleri konuşmalı. Resmi mesainin kamu çalışanları için 17:30 'da bittiği ama özel sektör için çalışma saatlerinin 24:00 'e (takvimin ertesi güne geçiş saati) kadar devam ettiğini, birileri hatırlamalı. Siz o saatte yaptığınız satışın hesabını yapıp noteri nereden bulacaksınız?
Herhalde piyangonun kendisine vurduğunu anlayan bir vatandaşın yaptığı gibi, gecenin 12'sinde telefon açıp, işyeri sahibinin pijamalarıyla inip, işyerini açmasını isteyeceksiniz herhalde... Benim aklıma başka bir alternatif gelmiyor.. Ya sizin? (Ara tasdik yapılamayacağından Kanuni defterlerin süresi içinde tasdik edilmesi koşulunu yerine getirebilmek için)
Saygılarımla,

 

[gurdal67]

sınıf değiştirmelerde m.177 değil ; m.180 dikkate alınmalıdır.2006 'da 96000 ytl, alış 13000 ytl satış tutarını %20 aşan bilançoya girer.eğer bu hadler %20 den daha az (örn.%18) 2 sene üst üste aşılmışsa bilanço esası gerekir.aksi durumda işletme esasında kalabilir.

 

[ercan]

kanundaki "Yeniden işe başlıyan tücarlar yıllık iş hacimlerine göre sınıflandırılıncaya kadar II'nci sınıf tüccarlar gibi hareket edebilirler" ne demektir?

mükellefin işe başladığı yıl için hadleri % 20 den fazla mı geçmesi mi gerekiyor yoksa az da olsa geçmesi sınıf değiştirmek için yeterli mi?

 

[avhüseyinölmez]

defter haddi

1- iş hasılatının 5 katı ile satış hasılatının 1 katı 96.ooo ytlyi geçenler 2007 yılında bilanço esasına göre defter tutarlar. %20 tolerans hakları bakidir.
2- yanılmıyorsam 2000 yılına kadar çıkarılan tebliğlerde, ilan edilen hadlerin müteakip yıl defterlerin tayininde de nazara alınacağına dair bir şerh konuyordu. ancak daha sonra bu şerh konmamaya başladı. buna göre bazı arkadaşların farkına vardığı gibi, 2006 yılına mahsus olarak ilan edilen hadler 2007 yılında tutulacak defterler bakımından geçerlidir. 2006 yılında tutulacak defterler için bir önceki tebliğ esas alınmalıdır. aksi halde kdv indirimi ve ssk ipc ları bakımından ciddi sonuçlar doğar.
bu konu daha önce de tartışılmıştı.