M
manasse
Ziyaretçi
İŞ YERLERİNDE HEKİM BULUNDURMA ZORUNLULUĞU İLE İŞ YERİ HEKİMLERİNİN ÇALIŞMA USUL VE ESASLARI
I- GİRİŞ
İşverenler, iş yerlerinde iş sağlığı ve güvenliğinin sağlanması için gerekli her türlü önlemi almak, araç ve gereçleri noksansız bulundurmak, işçiler de iş sağlığı ve güvenliği konusunda alınan her türlü önleme uymakla yükümlüdürler.
İşverenler iş yerinde alınan iş sağlığı ve güvenliği önlemlerine uyulup uyulmadığını denetlemek, işçileri karşı karşıya bulundukları mesleki riskler, alınması gerekli tedbirler, yasal hak ve sorumlulukları konusunda bilgilendirmek ve gerekli iş sağlığı ve güvenliği eğitimini vermek zorundadırlar (4857/77). İş Kanununda işverene iş sağlığı ve güvenliği bakımından bir takım yükümlülükler getirilmiştir. Söz konusu yükümlülüklerden biri de belli şart taşıyan iş yerlerinde(1) iş yeri hekimi bulundurulmasıdır.
İş yeri hekimliği, işveren açısından işgücü kaybını önlediğinden, işçi açısından koruyucu sağlık hizmeti verildiğinden ve hekimler için de yeni bir iş sahası olması yüzünden önem arz etmektedir. Ayrıca iş yeri hekimlerine Sosyal Güvenlik Kurumunca reçete yazma yetkisi verilmesi de taraflar açısından önemini daha da artırmaktadır.
İş yeri sağlık ve güvenlik birimi ile ortak sağlık ve güvenlik birimlerinde görevlendirilecek iş yeri hekimlerinin nitelikleri, sayısı, işe alınmaları, görev, yetki ve sorumlulukları, çalışma şartları, eğitimleri ve belgelendirilmeleri, görevlerini nasıl yürüteceklerine dair usul ve esasları belirten Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Yönetmeliği(2) Resmi Gazete?de(3) yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Bu yazıda işverenlerin iş yeri hekimi bulundurma yükümlülüğü ele alınacaktır.
II- TÜRKİYE?DE İŞ YERİ HEKİMLİĞİ UYGULAMASI
İş yeri hekimliği ve sağlık birimi kavramları ilk olarak hukukumuza 24.04.1930 tarihinde kabul edilen 1593 sayılı Umumi Hıfzısıhha Kanununun 180?inci maddesi ve yaptırımları düzenleyen 282?nci maddesi ile girmiştir. Bu kanuna göre 50 ve üzerinde işçi çalıştıran iş yerlerine iş yeri hekimi bulundurma zorunluluğu getirilmiştir.
İş yeri hekimliği ve sağlık birimi ile ilgili çok sayıda yasal düzenlemeler değişik kanun ve yönetmeliklerde belirtilmiş olmakla birlikte bu düzenlemelerin ortak yanı; sürekli olarak en az 50 işçi çalıştıran iş yerlerinde işçilerin sağlık durumlarının denetlenmesi ve hastalıkları halinde tedavilerinin yapılması için iş yeri hekimi bulundurulmasının zorunlu kılınmış olmasıdır.
III- SAĞLIK BİRİMİ KURULACAK VE İŞYERİ HEKİMİ ÇALIŞTIRACAK İŞYERLERİ
4857 sayılı İş Kanunu?nun 81. maddesi ve bu madde uyarınca çıkartılan İş yeri Sağlık Ve Güvenlik Birimleri İle Ortak Sağlık Ve Güvenlik Birimleri Hakkında Yönetmeliğin 2. maddesi uyarınca 4857 sayılı İş Kanunu kapsamında yer alan ve devamlı olarak en az elli işçi çalıştıran iş yerlerinde sağlık birimi ve iş yeri hekimi çalıştırılması zorunludur.
Eğer bir iş yeri İş Kanunu kapsamına girmiyorsa veya sürekli olarak devamlı en az 50 işçi çalıştırmıyorsa, bu durumda sağlık birimi kurmak ve iş yeri hekimi çalıştırmak zorunluluğu kapsamına girmemektedir.
A- İş Yeri Hekimlerinin Görevleri
İş yeri hekimleri, iş sağlığı hizmetleri kapsamında aşağıdaki görevleri yapmakla yükümlüdür:
1- İşle ilişkisi bakımından, gece postaları da dahil olmak üzere işçilerin sağlık gözetimini yapmak,
3- Birden fazla madde veya etkene aynı anda maruz kalınması durumunda, ortaya çıkabilecek sağlık tehlikelerini iş sağlığı ve güvenliği mevzuatı kapsamında değerlendirmek,
3- İşçilerin işe girişlerinde sağlık muayenelerini yaparak işe uygun olduklarını belirten sağlık raporunu hazırlamak,
4- Yapılan işin özelliğine göre, işin devamı süresince işçilerin periyodik sağlık muayenelerini iş sağlığı ve güvenliği mevzuatında belirtilen aralıklarla yapmak,
5- İşçilerin işe giriş ve periyodik muayenelerini yönetmelik ekinde verilen örneğine uygun olarak yapmak,
6- 15/6/2004 tarihli ve 25493 sayılı Resmî Gazete?de yayımlanan Ağır ve Tehlikeli İşler Yönetmeliğinde belirtilen ağır ve tehlikeli işlerde çalışan işçilerin işe giriş ve periyodik sağlık muayenelerini, aynı yönetmeliğin ek-2?sinde yer alan Ağır ve Tehlikeli İşlerde Çalışacaklara Ait İşe Giriş/Periyodik Muayene Formu örneğine göre yapmak,
7- Sağlık sorunları nedeniyle işe gelememe ve iş yerinde olabilecek sağlık tehlikeleri arasında bir ilişkinin olup olmadığını tespit etmek,
8- Sağlık sorunları nedeniyle üç haftadan daha uzun süreli işten uzaklaşmalarda veya meslek hastalıkları, iş kazaları nedeniyle ya da sık tekrarlanan işten uzaklaşmalarda işe dönüş muayenesi yapmak,
9- İşçinin işe girişinde ve iş değişikliğinde, işe uyumunun belirlenmesi amacıyla yapılan sağlık muayenesi sonucunda düzenlenen raporda, çalıştırılacağı işler ve çalışma şartlarını belirtmek, rapor sonucunu işveren ve işçiye yazılı olarak bildirmek,
10- Herhangi bir kaza, hastalık veya periyodik muayene sonrasında eski işinde çalışması sakıncalı bulunan işçinin, mevcut sağlık durumuna uygun bir işte çalıştırılmasını tavsiye etmek,
11- Özürlü ve eski hükümlülerin işe alınmaları, iş yerinde oluşan bir kaza veya hastalık sonrasında geçici ya da kalıcı iş göremezliği olanların işe başlamaları, uygun işe yerleştirilmeleri için gerekli sağlık muayenelerini yaparak rapor hazırlamak ve işlerine uyumlarını sağlamak,
12- Gerekli laboratuar tetkiklerini, radyolojik tetkik ve muayeneleri yaptırmak,
13- Bulaşıcı hastalıkların kontrolünü sağlayarak yayılmasını önleme ve aşılama çalışmaları yapmak, portör muayenelerini yaptırmak,
14- İş yerinin genel hijyen şartlarını sürekli izleyerek ve denetleyerek iş yerindeki bütün birimlerin işçilerin sağlığını koruyup geliştirecek biçimde düzenlenmesi, işçiye sağlıklı bir ortamda ve yürütülen işin gerektirdiği kaloriyi karşılayacak nitelikte yemek verilmesi, içme suyu imkanı sağlanması, soyunma odaları, banyo, lavabo ve tuvaletlerin bakımlı ve temiz olması ve genel temizlik donanımının temin edilmesi ve sürdürülmesi, mevcutsa yatakhanelerin sağlığa uygunluğunun sağlanması konularında tavsiyelerde bulunmak ve uygulamaların takibini yapmak,
15- İş yerinde mevcutsa kreş ve çocuk bakım yurdu ile emzirme odalarının sağlık şartlarını kontrol etmek, sağlık şartlarına uygunluğunun sağlanması için tavsiyelerde bulunmak ve uygulamaların takibini yapmak,
16- İşin işçiye uygunluğunun sağlanmasını tavsiye etmek,
17- Meslek hastalığı tanısı veya şüphesi olan ve iş kazası geçiren işçileri izlemek ve bunların kontrolünü yapmak, meslek hastalıkları tanısında yetkili hastaneler ile işbirliği içinde çalışmak,
18- İş sağlığı ve güvenliği ile ilgili mevcut durum, sorunların tespiti, bunların çözümü için etkin metotların geliştirilmesi, öncelikler ve sonuçların değerlendirilmesi amacıyla belirli aralıklarla incelemeler yapmaktır.
B- İş Yeri Hekimlerinin Yetkileri
İş yeri hekimleri;
1- Bağımsız çalışma ilkesi uyarınca bu yönetmelik hükümlerini yerine getirirken, işveren tarafından hiçbir şekilde engellenemez, görevini yapmaktan alıkonulamaz,
2- Çalışmalarını tam bir mesleki bağımsızlık içinde ve tıbbi deontoloji kurallarına uygun biçimde yürütür,
3- İş yerinde çalışanların hayatı ile ilgili yakın tehlike oluşturan bir husus tespit ettiğinde, işin geçici olarak durdurulması için derhal üst yönetimi bilgilendirir,
4- Sağlık durumu bakımından yaptığı işle uyumsuz olduğu belirlenen işçilerin, iş yerinde uygun bir işte görevlendirilmesini tavsiye eder,
5- Üretim teknolojilerinin planlanmasında iş sağlığı ile ilgili tavsiyelerde bulunur,
6- Görevi gereği iş yerinin bütün bölümlerinde iş sağlığı konusunda inceleme, araştırma yapar ve çalışanlarla görüşür,
7- Gerektiğinde konu ile ilgili kurum veya kuruluşlar ile işbirliği yapar.
C- İş Yeri Hekimlerinin Yükümlülükleri
İş yeri hekimleri, yönetmelikte belirtilen görevlerini yaparken, işin normal akışını mümkün olduğu kadar aksatmamak ve verimli bir çalışma ortamının sağlanmasına katkıda bulunmak, işverenin ve iş yerinin meslek sırları, ekonomik ve ticari durumları hakkındaki bilgiler ile çalışanın kişisel sağlık dosyasındaki bilgileri gizli tutmakla yükümlüdürler.
D- İş Yeri Hekimlerinin Çalışma Süreleri
1- İş yeri hekimleri, yönetmelikte belirtilen görevlerini yerine getirmek için aşağıda belirtilen sürelerde görev yaparlar:
a- Az tehlikeli sınıfta yer alan iş yerlerine; sağlık gözetimi için ayda en az 12 saat, buna ilave olarak işe giriş ve periyodik muayeneleri ile eğitim için on işçi başına yılda en az 30 dakika,
b- Tehlikeli sınıfta yer alan iş yerlerine; sağlık gözetimi için ayda en az 24 saat, buna ilave olarak işe giriş ve periyodik muayeneleri ile eğitim için on işçi başına yılda en az 60 dakika,
c- Çok tehlikeli sınıfta yer alan iş yerlerine; sağlık gözetimi için ayda en az 36 saat, buna ilave olarak işe giriş ve periyodik muayeneleri ile eğitim için on işçi başına yılda en az 90 dakika.
2- Az tehlikeli sınıfta yer alan ve 1000? in üzerinde (1000 dahil) işçi çalıştırılan iş yerlerinde tam gün çalışacak bir iş yeri hekimi ile birinci fıkrada belirtilen kriterlere uygun yeteri kadar iş yeri hekimi eklenir.
3- Tehlikeli sınıfta yer alan ve 750?nin üzerinde (750 dahil) işçi çalıştırılan iş yerlerinde tam gün çalışacak bir iş yeri hekimi ile birinci fıkrada belirtilen kriterlere uygun yeteri kadar iş yeri hekimi eklenir.
4- Çok tehlikeli sınıfta yer alan ve 500?ün üzerinde (500 dahil) işçi çalıştırılan iş yerlerinde tam gün çalışacak bir iş yeri hekimi ile birinci fıkrada belirtilen kriterlere uygun yeteri kadar iş yeri hekimi eklenir.
IV- SONUÇ
Ülkemiz gibi gelişmekte olan ve üretime katkıda bulunacak genç bir nüfusa sahip olan ülkelerde çalışanların sağlığını korumak ve geliştirmek Devletin öncelikli görevleri arasındadır. Çalışanlar günlük yaşamlarının ortalama üçte birini geçirdikleri iş yerlerinde sağlıklarını olumsuz etkileyebilecek bir takım etkenlerle karşı karşıya kalmaktadırlar. Yeterli koruyucu önlemler alınmazsa bunlar iş kazaları ve meslek hastalıklarına neden olmaktadır.
4857 sayılı İş Kanununun 81?inci maddesine göre, devamlı olarak en az elli işçi çalıştıran işverenler, işçilerin sağlık durumunun ve alınması gereken iş sağlığı ve güvenliği önlemlerinin sağlanması, ilk yardım ve acil tedavi ile koruyucu sağlık hizmetlerini yürütmek üzere iş yerindeki işçi sayısına ve işin tehlike derecesine göre bir veya daha fazla iş yeri hekimi çalıştırmak ve bir iş yeri sağlık ve güvenlik birimi oluşturmakla yükümlüdür. Bu maddeye dayanılarak çıkarılan İş Yeri Sağlık ve Güvenlik Birimleri ile Ortak Sağlık ve Güvenlik Birimleri Hakkında Yönetmelik, 15.08.2009 tarih ve 27320 sayılı Resmi Gazete?de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.
(*) SGK Müfettişi, Adli Yargı İlk Derece Mahkemeleri Bilirkişisi
(1) a- İş yeri sağlık ve güvenlik biriminin oluşturulması veya iş yeri dışında kurulu ortak sağlık ve güvenlik birimlerinden hizmet alınması ile iş yeri hekimi ve gereğinde diğer personelin görevlendirilmesi bakımından devamlı olarak en az 50 işçi çalıştırılan iş yerlerini,
b- İş güvenliği uzmanı mühendis veya teknik elemanın görevlendirilmesi bakımından sanayiden sayılan işlerin yapıldığı ve devamlı olarak en az 50 işçi çalıştırılan iş yerlerini, kapsar.
(2) İş yeri Sağlık ve Güvenlik Birimleri ile Ortak Sağlık ve Güvenlik Birimleri Hakkında Yönetmelik
(3) 05.08.2009 tarih ve 27320 sayılı Resmi Gazete
Umut TOPCU*
SGK Müfettişi
Maliye Postası
I- GİRİŞ
İşverenler, iş yerlerinde iş sağlığı ve güvenliğinin sağlanması için gerekli her türlü önlemi almak, araç ve gereçleri noksansız bulundurmak, işçiler de iş sağlığı ve güvenliği konusunda alınan her türlü önleme uymakla yükümlüdürler.
İşverenler iş yerinde alınan iş sağlığı ve güvenliği önlemlerine uyulup uyulmadığını denetlemek, işçileri karşı karşıya bulundukları mesleki riskler, alınması gerekli tedbirler, yasal hak ve sorumlulukları konusunda bilgilendirmek ve gerekli iş sağlığı ve güvenliği eğitimini vermek zorundadırlar (4857/77). İş Kanununda işverene iş sağlığı ve güvenliği bakımından bir takım yükümlülükler getirilmiştir. Söz konusu yükümlülüklerden biri de belli şart taşıyan iş yerlerinde(1) iş yeri hekimi bulundurulmasıdır.
İş yeri hekimliği, işveren açısından işgücü kaybını önlediğinden, işçi açısından koruyucu sağlık hizmeti verildiğinden ve hekimler için de yeni bir iş sahası olması yüzünden önem arz etmektedir. Ayrıca iş yeri hekimlerine Sosyal Güvenlik Kurumunca reçete yazma yetkisi verilmesi de taraflar açısından önemini daha da artırmaktadır.
İş yeri sağlık ve güvenlik birimi ile ortak sağlık ve güvenlik birimlerinde görevlendirilecek iş yeri hekimlerinin nitelikleri, sayısı, işe alınmaları, görev, yetki ve sorumlulukları, çalışma şartları, eğitimleri ve belgelendirilmeleri, görevlerini nasıl yürüteceklerine dair usul ve esasları belirten Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Yönetmeliği(2) Resmi Gazete?de(3) yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Bu yazıda işverenlerin iş yeri hekimi bulundurma yükümlülüğü ele alınacaktır.
II- TÜRKİYE?DE İŞ YERİ HEKİMLİĞİ UYGULAMASI
İş yeri hekimliği ve sağlık birimi kavramları ilk olarak hukukumuza 24.04.1930 tarihinde kabul edilen 1593 sayılı Umumi Hıfzısıhha Kanununun 180?inci maddesi ve yaptırımları düzenleyen 282?nci maddesi ile girmiştir. Bu kanuna göre 50 ve üzerinde işçi çalıştıran iş yerlerine iş yeri hekimi bulundurma zorunluluğu getirilmiştir.
İş yeri hekimliği ve sağlık birimi ile ilgili çok sayıda yasal düzenlemeler değişik kanun ve yönetmeliklerde belirtilmiş olmakla birlikte bu düzenlemelerin ortak yanı; sürekli olarak en az 50 işçi çalıştıran iş yerlerinde işçilerin sağlık durumlarının denetlenmesi ve hastalıkları halinde tedavilerinin yapılması için iş yeri hekimi bulundurulmasının zorunlu kılınmış olmasıdır.
III- SAĞLIK BİRİMİ KURULACAK VE İŞYERİ HEKİMİ ÇALIŞTIRACAK İŞYERLERİ
4857 sayılı İş Kanunu?nun 81. maddesi ve bu madde uyarınca çıkartılan İş yeri Sağlık Ve Güvenlik Birimleri İle Ortak Sağlık Ve Güvenlik Birimleri Hakkında Yönetmeliğin 2. maddesi uyarınca 4857 sayılı İş Kanunu kapsamında yer alan ve devamlı olarak en az elli işçi çalıştıran iş yerlerinde sağlık birimi ve iş yeri hekimi çalıştırılması zorunludur.
Eğer bir iş yeri İş Kanunu kapsamına girmiyorsa veya sürekli olarak devamlı en az 50 işçi çalıştırmıyorsa, bu durumda sağlık birimi kurmak ve iş yeri hekimi çalıştırmak zorunluluğu kapsamına girmemektedir.
A- İş Yeri Hekimlerinin Görevleri
İş yeri hekimleri, iş sağlığı hizmetleri kapsamında aşağıdaki görevleri yapmakla yükümlüdür:
1- İşle ilişkisi bakımından, gece postaları da dahil olmak üzere işçilerin sağlık gözetimini yapmak,
3- Birden fazla madde veya etkene aynı anda maruz kalınması durumunda, ortaya çıkabilecek sağlık tehlikelerini iş sağlığı ve güvenliği mevzuatı kapsamında değerlendirmek,
3- İşçilerin işe girişlerinde sağlık muayenelerini yaparak işe uygun olduklarını belirten sağlık raporunu hazırlamak,
4- Yapılan işin özelliğine göre, işin devamı süresince işçilerin periyodik sağlık muayenelerini iş sağlığı ve güvenliği mevzuatında belirtilen aralıklarla yapmak,
5- İşçilerin işe giriş ve periyodik muayenelerini yönetmelik ekinde verilen örneğine uygun olarak yapmak,
6- 15/6/2004 tarihli ve 25493 sayılı Resmî Gazete?de yayımlanan Ağır ve Tehlikeli İşler Yönetmeliğinde belirtilen ağır ve tehlikeli işlerde çalışan işçilerin işe giriş ve periyodik sağlık muayenelerini, aynı yönetmeliğin ek-2?sinde yer alan Ağır ve Tehlikeli İşlerde Çalışacaklara Ait İşe Giriş/Periyodik Muayene Formu örneğine göre yapmak,
7- Sağlık sorunları nedeniyle işe gelememe ve iş yerinde olabilecek sağlık tehlikeleri arasında bir ilişkinin olup olmadığını tespit etmek,
8- Sağlık sorunları nedeniyle üç haftadan daha uzun süreli işten uzaklaşmalarda veya meslek hastalıkları, iş kazaları nedeniyle ya da sık tekrarlanan işten uzaklaşmalarda işe dönüş muayenesi yapmak,
9- İşçinin işe girişinde ve iş değişikliğinde, işe uyumunun belirlenmesi amacıyla yapılan sağlık muayenesi sonucunda düzenlenen raporda, çalıştırılacağı işler ve çalışma şartlarını belirtmek, rapor sonucunu işveren ve işçiye yazılı olarak bildirmek,
10- Herhangi bir kaza, hastalık veya periyodik muayene sonrasında eski işinde çalışması sakıncalı bulunan işçinin, mevcut sağlık durumuna uygun bir işte çalıştırılmasını tavsiye etmek,
11- Özürlü ve eski hükümlülerin işe alınmaları, iş yerinde oluşan bir kaza veya hastalık sonrasında geçici ya da kalıcı iş göremezliği olanların işe başlamaları, uygun işe yerleştirilmeleri için gerekli sağlık muayenelerini yaparak rapor hazırlamak ve işlerine uyumlarını sağlamak,
12- Gerekli laboratuar tetkiklerini, radyolojik tetkik ve muayeneleri yaptırmak,
13- Bulaşıcı hastalıkların kontrolünü sağlayarak yayılmasını önleme ve aşılama çalışmaları yapmak, portör muayenelerini yaptırmak,
14- İş yerinin genel hijyen şartlarını sürekli izleyerek ve denetleyerek iş yerindeki bütün birimlerin işçilerin sağlığını koruyup geliştirecek biçimde düzenlenmesi, işçiye sağlıklı bir ortamda ve yürütülen işin gerektirdiği kaloriyi karşılayacak nitelikte yemek verilmesi, içme suyu imkanı sağlanması, soyunma odaları, banyo, lavabo ve tuvaletlerin bakımlı ve temiz olması ve genel temizlik donanımının temin edilmesi ve sürdürülmesi, mevcutsa yatakhanelerin sağlığa uygunluğunun sağlanması konularında tavsiyelerde bulunmak ve uygulamaların takibini yapmak,
15- İş yerinde mevcutsa kreş ve çocuk bakım yurdu ile emzirme odalarının sağlık şartlarını kontrol etmek, sağlık şartlarına uygunluğunun sağlanması için tavsiyelerde bulunmak ve uygulamaların takibini yapmak,
16- İşin işçiye uygunluğunun sağlanmasını tavsiye etmek,
17- Meslek hastalığı tanısı veya şüphesi olan ve iş kazası geçiren işçileri izlemek ve bunların kontrolünü yapmak, meslek hastalıkları tanısında yetkili hastaneler ile işbirliği içinde çalışmak,
18- İş sağlığı ve güvenliği ile ilgili mevcut durum, sorunların tespiti, bunların çözümü için etkin metotların geliştirilmesi, öncelikler ve sonuçların değerlendirilmesi amacıyla belirli aralıklarla incelemeler yapmaktır.
B- İş Yeri Hekimlerinin Yetkileri
İş yeri hekimleri;
1- Bağımsız çalışma ilkesi uyarınca bu yönetmelik hükümlerini yerine getirirken, işveren tarafından hiçbir şekilde engellenemez, görevini yapmaktan alıkonulamaz,
2- Çalışmalarını tam bir mesleki bağımsızlık içinde ve tıbbi deontoloji kurallarına uygun biçimde yürütür,
3- İş yerinde çalışanların hayatı ile ilgili yakın tehlike oluşturan bir husus tespit ettiğinde, işin geçici olarak durdurulması için derhal üst yönetimi bilgilendirir,
4- Sağlık durumu bakımından yaptığı işle uyumsuz olduğu belirlenen işçilerin, iş yerinde uygun bir işte görevlendirilmesini tavsiye eder,
5- Üretim teknolojilerinin planlanmasında iş sağlığı ile ilgili tavsiyelerde bulunur,
6- Görevi gereği iş yerinin bütün bölümlerinde iş sağlığı konusunda inceleme, araştırma yapar ve çalışanlarla görüşür,
7- Gerektiğinde konu ile ilgili kurum veya kuruluşlar ile işbirliği yapar.
C- İş Yeri Hekimlerinin Yükümlülükleri
İş yeri hekimleri, yönetmelikte belirtilen görevlerini yaparken, işin normal akışını mümkün olduğu kadar aksatmamak ve verimli bir çalışma ortamının sağlanmasına katkıda bulunmak, işverenin ve iş yerinin meslek sırları, ekonomik ve ticari durumları hakkındaki bilgiler ile çalışanın kişisel sağlık dosyasındaki bilgileri gizli tutmakla yükümlüdürler.
D- İş Yeri Hekimlerinin Çalışma Süreleri
1- İş yeri hekimleri, yönetmelikte belirtilen görevlerini yerine getirmek için aşağıda belirtilen sürelerde görev yaparlar:
a- Az tehlikeli sınıfta yer alan iş yerlerine; sağlık gözetimi için ayda en az 12 saat, buna ilave olarak işe giriş ve periyodik muayeneleri ile eğitim için on işçi başına yılda en az 30 dakika,
b- Tehlikeli sınıfta yer alan iş yerlerine; sağlık gözetimi için ayda en az 24 saat, buna ilave olarak işe giriş ve periyodik muayeneleri ile eğitim için on işçi başına yılda en az 60 dakika,
c- Çok tehlikeli sınıfta yer alan iş yerlerine; sağlık gözetimi için ayda en az 36 saat, buna ilave olarak işe giriş ve periyodik muayeneleri ile eğitim için on işçi başına yılda en az 90 dakika.
2- Az tehlikeli sınıfta yer alan ve 1000? in üzerinde (1000 dahil) işçi çalıştırılan iş yerlerinde tam gün çalışacak bir iş yeri hekimi ile birinci fıkrada belirtilen kriterlere uygun yeteri kadar iş yeri hekimi eklenir.
3- Tehlikeli sınıfta yer alan ve 750?nin üzerinde (750 dahil) işçi çalıştırılan iş yerlerinde tam gün çalışacak bir iş yeri hekimi ile birinci fıkrada belirtilen kriterlere uygun yeteri kadar iş yeri hekimi eklenir.
4- Çok tehlikeli sınıfta yer alan ve 500?ün üzerinde (500 dahil) işçi çalıştırılan iş yerlerinde tam gün çalışacak bir iş yeri hekimi ile birinci fıkrada belirtilen kriterlere uygun yeteri kadar iş yeri hekimi eklenir.
IV- SONUÇ
Ülkemiz gibi gelişmekte olan ve üretime katkıda bulunacak genç bir nüfusa sahip olan ülkelerde çalışanların sağlığını korumak ve geliştirmek Devletin öncelikli görevleri arasındadır. Çalışanlar günlük yaşamlarının ortalama üçte birini geçirdikleri iş yerlerinde sağlıklarını olumsuz etkileyebilecek bir takım etkenlerle karşı karşıya kalmaktadırlar. Yeterli koruyucu önlemler alınmazsa bunlar iş kazaları ve meslek hastalıklarına neden olmaktadır.
4857 sayılı İş Kanununun 81?inci maddesine göre, devamlı olarak en az elli işçi çalıştıran işverenler, işçilerin sağlık durumunun ve alınması gereken iş sağlığı ve güvenliği önlemlerinin sağlanması, ilk yardım ve acil tedavi ile koruyucu sağlık hizmetlerini yürütmek üzere iş yerindeki işçi sayısına ve işin tehlike derecesine göre bir veya daha fazla iş yeri hekimi çalıştırmak ve bir iş yeri sağlık ve güvenlik birimi oluşturmakla yükümlüdür. Bu maddeye dayanılarak çıkarılan İş Yeri Sağlık ve Güvenlik Birimleri ile Ortak Sağlık ve Güvenlik Birimleri Hakkında Yönetmelik, 15.08.2009 tarih ve 27320 sayılı Resmi Gazete?de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.
(*) SGK Müfettişi, Adli Yargı İlk Derece Mahkemeleri Bilirkişisi
(1) a- İş yeri sağlık ve güvenlik biriminin oluşturulması veya iş yeri dışında kurulu ortak sağlık ve güvenlik birimlerinden hizmet alınması ile iş yeri hekimi ve gereğinde diğer personelin görevlendirilmesi bakımından devamlı olarak en az 50 işçi çalıştırılan iş yerlerini,
b- İş güvenliği uzmanı mühendis veya teknik elemanın görevlendirilmesi bakımından sanayiden sayılan işlerin yapıldığı ve devamlı olarak en az 50 işçi çalıştırılan iş yerlerini, kapsar.
(2) İş yeri Sağlık ve Güvenlik Birimleri ile Ortak Sağlık ve Güvenlik Birimleri Hakkında Yönetmelik
(3) 05.08.2009 tarih ve 27320 sayılı Resmi Gazete
Umut TOPCU*
SGK Müfettişi
Maliye Postası